Entrevista a Ramón Caride

EntrevistaRamón Caride a Ramón Caride na Palavra Comum:
“- Palavra Comum (P): Que é para ti a literatura?
– Ramón Caride (RC): A literatura como actividade é unha parte inseparábel da miña vida. O acto físico de ler ou escribir ocúpame sempre un bo anaco do día. Non é tampouco a miña actividade esencial, en canto que non lle podo adicar todas as horas que ás veces quixera, pero mesmo cando non leo nin escribo, non deixo de pensar no que vou ler ou redactar máis adiante, ou de lembrar o xa feito. Digo como actividade cotiá que un fai, repara. Por contra, a visibilidade desta actividade, o feito de verse como escritor, ou de que a un o miren como escritor, varía moito coas épocas e as situacións da vida. Segundo cadre, un é valorado ou feito de menos. E moitas veces pola mesma xente… Cada vez, a medida que pasan os anos, lle concedo menos importancia a esta segunda faciana. Alén do dito, esta non é unha sociedade particularmente xenerosa cos artistas, pero tampouco cos obreiros nin cos dependentes de comercio. Quero dicir que non hai que andar chorando, ninguén nos obriga a crear, de feito creo que era o meu amigo Cid Cabido quen dicía: “se escribir fose tan malo coma fumar, deixariamos de escribir igual que deixamos o tabaco”. Ou sexa, para min a arte é algo curioso, ou divertido, ou absurdo, pero non me deixa indiferente nunca: sempre teño unha reacción sobre un libro, unha película, un cadro, unha canción ou unha banda deseñada, en cambio o fútbol ou as novas de política só me despertan cansazo ou fastío. Cada un é como é.
– P: Como entendes (e levas a cabo, no teu caso) o processo de criação literária e, em geral, a artística?
– RC: Como lle cadra. Nin o entendo, nin tampouco quero entendelo. É algo irracional, na súa orixe non ten nada que ver co entendemento ou a razón, é algo máis primario, máis instintivo, que nos sobrepasa mesmo aos autores. Un non escribe, ou pinta, porque quere senón porque non o pode evitar. Parece un tópico, pero é así. (…)
– P: Que visão tens sobre a literatura galega a dia de hoje?
– RC: A literatura galega a día de hoxe, en canto ao seu aspecto editorial, non falo do criativo, ten un moi serio problema: o seu público obxectivo está en claro devalo demográfico. Ou gaña base lectora, sexa dentro ou fóra de Galiza, ou seguirá a irse reducindo, cada paso máis, a pequenos círculos de autores e críticos que se retroalimentan en bucle, pero con escasísimos lectores. Seguramente isto vai parello coa perda do libro como referente social, ou as transformacións da comunicación impostas polas novas tecnoloxías. Os desafíos do momento presente son apaixonantes, pero se cadra tamén son críticos, e non sei se como sociedade estaremos á altura de darlle unha nova dimensión ao noso patrimonio polo que dicía antes: para manter e anovar algo primeiro debemos crer na súa propia valía, e non estou certo de que este sexa o caso. (…)”

Entrevista a Mercedes Queixas no Zig-zag

DesdeMercedes Queixas 3 o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Entrevista de Pilar García Rego a Mercedes Queixas, centrada en Labrego con algo de poeta. Biografía de Manuel María, publicado en Galaxia. Pode verse completa aquí.”

Entrevista a Mercedes Queixas

DesdeMercedes Queixas o blogue Bolboretas no bandullo:
“(…) – P: Manuel María é sen dúbida a figura literaria do ano, mais nós estamos convencidos de que tamén está no cumio de relevancia histórica da nosa literatura. Por que podemos estar tan orgullosos de honramos este ano polas Letras Galegas un autor como o Manuel?
– R: Manuel María é o referente intelectual galego da segunda metade do século XX. Así o constata o seu perfil poliédrico como escritor, erudito, conferenciante, dinamizador sociocultural, activista político, editor, libreiro, froito dun auténtico amor a Galiza, ao idioma, ao pobo, asentado nunha inesgotábel vocación de escritor, nomeadamente poeta, desde a firme vontade de partillar a palabra como esencia máxima da construcción do ser individual e da nación colectiva.
Agradecemento e orgullo coido que son dous trazos que definen o intenso calendario de actividades que se espallan sen descanso polo país, mesmo desde comezos de ano.
Manuel María foi inmensamente xeneroso. Traballou para construír un país no que acreditaba e ao que amaba. Agora tócanos volverlle tanto cariño como nos aprendeu desde a súa sabedoría e autoestima como galego.
– P: Ti tiveches o pracer e a sorte de o coñecer. Son moit@s @s que falan del como unha persoa directa e que tiña moi claras as cousas e o camiño para loitar por elas. Cal é a primeira imaxe que che vén á cabeza del?
– R: A primeira imaxe de Manuel e Saleta trasládame a Monforte, á libraría Xistral, a comezos dos anos 90. Acudín alí xunto cun compañeiro de promoción, Anxo Gómez, recén licenciados como filólogos, para lle pedirmos información sobre Xan da Cova, un autor que estabamos a investigar para preparar a edición da súa obra La Galiciana, que máis adiante vería a luz nos Cadernos de Teatro Galego, baixo a dirección de Francisco Pillado.
O noso nerviosismo era patente, pois eramos conscientes da persoa e do escritor que iamos visitar. Manuel María, co que combinaramos o encontro telefonicamente, e Saleta recibíronnos con toda a amabilidade, como se fósemos coñecidos. Manuel atendeu todas as nosas preguntas, foi unha conversa moi produtiva e enriquecedora para nós, tiña documentación canda el preparada para mostrarnos. Aquela tarde volvemos para A Coruña nunha nube, sabendo que viviramos unha experiencia única e irrepetíbel.
A partir de aí chegaron encontros diferentes en xornadas de formación da AS-PG, ás que acudía puntualmente todos os anos, recitais ou presentación de libros seus e, xa a partir de 1998 en que se instalan definitivamente na Coruña, os encontros foron algo máis periódicos. Algúns sábados á mañá procuraba achegarme á cafetaría xa desaparecida Kirss, na rúa Real da Coruña, para escoitalo no faladoiro de amigos que alí se reunían. Era unha delicia escoitalo, a súa voz grave e expresiva, a súa xenialidade e fino humor, o seu idiolecto particular e o seu saber de todo era impresionante.
É unha fortuna telo coñecido, así é. Admíroo como persoa e adóroo como poeta. (…)”

Xosé Duncan: “Quen lea Negruña identificará comportamentos dos nosos políticos”

EntrevistaXosé Duncan a Xosé Duncan en Coruña Daily News:
“(…) – Coruña Daily News (CDN): Como describirías a túa novela [Negruña]?
– Xosé Duncan (XD): Tomás González Ahola, un dos editores de Urco, describiuna como postapocalíptica, e non lle falta razón. Mais eu penso que Negruña é a narración do Apocalipse en tempo real. Sitúanos nunha Coruña alternativa no futuro, que a mete de cheo no xénero das distopías, nun momento no que o mundo está a colapsar por mor da incapacidade humana de frear a súa cobiza, malia que iso implique destruír o planeta no que vive. Asistimos, tamén, a un circo patético formado por políticos e empresarios que, para variar, non fan outra cousa que aproveitarse da miseria e da decadencia da cidadanía para acadar máis poder ou, cando menos, manter o que teñen.
– CDN: É entón un agoiro do noso propio futuro?
– XD: Estou convencido de que si. Como dicía antes, é un futuro levado ao extremo, ou iso espero, e con personaxes moi dramatizadas e caricaturizadas. Porén, quen lea a novela identificará sen problema certos comportamentos dos nosos políticos e mandatarios. A min mesmo pasoume mentres a escribía. Nalgún que outro capítulo, mentres pensaba que excentricidade se lle podía pasar pola cabeza ao alcalde negruñés, aparecían titulares reais nos xornais que superaban as miñas ideas máis disparatadas. (…)
– CDN: Falando de ciencia ficción, estase a producir un rexurdimento do xénero en Galicia?
– XD: Gostaríame crer que si. O certo é que unha editorial como Urco, que apostase directamente polo xénero fantástico, era moi necesaria. Aínda lembro a Feira do Libro de Lalín de hai tres anos. Na caseta había numerosos volumes traducidos ao galego de Poe, Lovecraft ou Jack London, e algún que outro exemplar de autores galegos, que co tempo se convertiría na liña Alcaián. Este ano, na Feira do Libro de Compostela, tiven a inmensa sorte de compartir espazo con Ramón Caride, Antonio M. Fraga, Cris Pavón, Fernando M. Cimadevila, Tomás González Ahola, Roberto A. Rodrigues, Andrea Barreira Freije ou María Alonso, entre outros. Todos eles, autores con varios volumes publicados dentro desa liña editorial e cunha gran calidade. Podemos presumir non só dun rexurdimento, senón que, ademais, contamos cunha plataforma que dá saída ao xénero.
– CDN: Tamén es un dos membros da web Lermos. Desde a dobre perspectiva de escritor e editor, cara onde vai a literatura galega?
– XD: Eu son pesimista por definición. Temos por diante unha guerra moi dura e non teño fe en que vaiamos gañar. Hai demasiados factores implicados: autores, editoriais, librarías, federacións, concellos ou deputacións. Cada un coas súas propias teimas e eivas. As crises caracterízanse por separaren as diferentes faccións, por forzar a que cada unha loite para sobrevivir. Por iso interesan tanto as crises. Só se conseguirmos organizarnos e funcionar conxuntamente lograremos construír a maquinaria precisa para que, primeiro, o galego non desapareza da narrativa xeneralizada e normalizada, e, segundo, gañar lectores.”

Mercedes Queixas: “Manuel María foi sempre quen de vivir no amor á lingua sen ningún tipo de complexos”

EntrevistaMercedes Queixas 3 a Mercedes Queixas en Radiofusión:
““Admiro á persoa, a firmeza, o amor sincero por todo o que significa o país”, explica Mercedes Queixas, autora de Labrego con algo de poeta. Biografía de Manuel María, o volume da Editorial Galaxia que reconstrúe o “poliedro” do homenaxeado no Día das Letras Galegas. A escritora enxalza os valores que o chairego de Outeiro de Rei defendeu “con total firmeza e naturalidade, sen ningún tipo de complexos, primando sempre a autoestima e compartíndoa co pobo”. A admiración pola persoa non mingua a devoción de Queixas tamén polo Manuel María escritor: “Adoro o poeta, o escritor, ese camiñante que quixo coñecer ben a terra que o viu nacer”. Nestes días propicios para recuperar os seus versos, a biógrafa do muiñeiro de brétemas destaca que “ler a Manuel María é reconstruír todo ese amor que nos legou a través dun traballo incansábel”.”
A entrevista completa pode escoitarse aquí.