Inma López Silva: “A experiencia vital é a que nos nutre como artistas”

EntrevistaInma-López-Silva-685x1024 de Carlos Loureiro a Inma López Silva en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Desde logo que ser profunda estudosa de teatro nada ten que ver coa arte escénica -ti mesma recoñeces que non posúes talento escénico- pero xamais te viches participando na posta en escena dalgunha obra teatral?
– Inma López Silva (ILS): Coma case todos os nenos, fixen teatro escolar, claro, e o meu contacto coa Profesión escénica condúceme, cada vez máis, a ter propostas de participación no lado creativo, si. Seguramente en breve me anime, pero non como actriz.
– NG: Por que cres que pasa máis desapercibido o gran momento que está a pasar o noso teatro, cando menos a nivel de produción? Claro que o de ser levado á escena xa é outro cantar…
– ILS: En xeral, o teatro non é unha arte maioritaria en Galicia, e sobre ela pesa, dunha maneira tremenda, a forte filoloxización dos discursos que dan moita máis importancia á literatura. Evidentemente, o teatro galego non é a súa literatura dramática, que ten os seus propios problemas, e o lado escénico, que realmente o define, sufriu dunha forma moi notábel esta crise noxenta. Mais a profesión teatral galega está afeita a resistir, malia todo. Esa Profesión teatral a miúdo constrúe os seus propios textos para traballar en escena, adaptados ás súas necesidades, circunstancias e intereses artísticos, que non sempre coinciden cos dos nosos dramaturgos. Quizais por iso hai unha certa distancia entre produción dramatúrxica e produción escénica. (…)
– NG: E xa metidos en materia desta última obra [Maternosofía], como xurdiu a idea da súa escrita? Foi realmente unha reacción de rebeldía persoal contra unha circunstancia considerada universalmente como ligada á muller -incluso na propia literatura- ou máis ben contra algo co que non acreditabas persoalmente -ti mesma falas da túa carencia de sentimento maternal-?
– ILS: Un pouco das dúas cousas. Xa antes de empreñar, consideraba que había moito que dicir e que reflexionar desde o feminismo sobre o asunto da maternidade, tan chea de mitos e de falsos amigos para nós. Entre eses falsos amigos estaba o asunto do “instinto maternal”, sobre o que eu tiña unha hipótese cuxa comprobación experimentei en carne propia a través do embarazo. Por iso Maternosofía ten ese ton de alegato e, ao mesmo tempo, de confesión e de declaración de amor pois, no fondo, quizais o que nos empeñamos en ver como un rol non é máis ca unha forma de experimentar o amor…
– NG: Sabemos que ti es unha muller profundamente concienciada coa liberación feminina… Puido ter que ver tamén este pensamento para a concepción desta obra?
– ILS: Si, por suposto. Quería escribir un ensaio feminista e pareceume un formato idóneo. (…)”

Antía Otero: “Non hai nada máis fermoso para unhas editoras que publicar no seu selo aqueles títulos dos que se namoraron”

EntrevistaApiario a Antía Otero en Letra en Obras:
“(…) – Letra en Obras (LeO): É evidente que son máis necesarios que nunca os selos de poesía. Se publicar resulta moi complicado darlle saída a un poemario xa parece un labor titánico. É preciso apostar por novas fórmulas para visualizar a creación poética?
– Antía Otero (AO): Si. De feito nós pensamos que o sistema editorial na súa vontade de competir con outros formatos está a adquirir maneiras que non lle son propias. Os libros “pasan de moda” practicamente aos dous meses de estar nas librarías. Un termo, o “pasar de moda”, co que non concordamos e que non fai outra cousa que acurtar a vida do libro. A nosa idea é acompañar *s autor*s e ás súas creacións o maior tempo posible, así como desenvolver moitas das súas posibilidades. O libro non morre nas súas páxinas.
– LeO: Dende Apiario, ademais de editar, tedes previsto impartir cursos e formación literaria e creativa. Tiñades claro que eran necesarias novas vías de ingreso para ter viabilidade nun momento tan complexo?
– AO: Os cursos de escrita e os obradoiros de Apiario non foron deseñados posteriormente á parte editorial buscando neles unha fonte de ingresos para o proxecto, senón que son o pilar fundamental do proxecto. Tanto Dores Tembrás coma min levamos moito tempo coordinando estas actividades tanto no ámbito público coma no privado. Dende hai anos é parte do noso traballo e da nosa dedicación. Agora, cando puxemos as experiencias enriba da mesa, vimos realmente o traballo que xa hai detrás. Poñer en valor a palabra, o que se dí e o que non, tamén dende o ámbito teórico e da experimentación, é fundamento… ao igual que é xuntarse c*s participantes dos obradoiros que cada semana ao longo do ano traballan continuadamente con nós, ou que asisten a un curso ou sesión específica. As nosas sesións rematan sendo, un lugar de encontro onde escoitar e compartir dende o respecto, o ánimo de aprender e a crítica fundamentada. Damos moitas posibilidades. Dende obradoiros presenciais e continuados, cursos on_line e monográficos, ou laboratorios dirixidos por autor*s e artist*s que nos interesan realmente e que cada vez que nos visitan son un vento novo.
A parte editorial e o laboratorio de escrita son para nós vasos comunicantes e así o entedimos dende antes de comezar. (…)
– LeO: Antía, agora xa dende o outro lado do escenario, que debe ter en conta un escritor ou escritora á hora de facer chegar o seu traballo a unha editora? Que consellos lle darías?
– AO: Non me sinto na situación de dar ningún consello. Escapo deles. A escrita e a lectura é algo moi persoal e todas sabemos que o que che pode gustar a tí a outra persoa pode darlle para atrás. O que sí se agradece é recibir obras onde ves que existe un traballo detrás, un tempo, unha demora, unha dedicación. Que verdadeiramente hai unha vontade artística, literaria, de transmisión…unha necesidade de contar iso que se está a escribir. Non hai nada máis fermoso para unhas editoras que publicar no seu selo aqueles títulos dos que se namoraron e que admiran como lectoras.”

Entrevista a Susana Sánchez Arins

EntrevistaSusana Sánchez Arins a Susana Sánchez Arins na revista Palavra Comum:
“- Palavra Comum (PC): Que supõe para ti a literatura?
– Susana Sánchez Arins (SSA): Uma parte imprescindível de mim, de nós. Se não a tivesse, teria que inventá-la. Em realidade isso é o que levamos a fazer desde que somos humanas. Gosto dessa teoria a defender que a nossa área de Broca cerebral desenvolve a um tempo a capacidade linguística e a de manipular objetos com a mão direita. E aquela que associa sermos bípedas com o desenvolvimento do aparato fonador. Somos humanas porque fabulamos. Fabulamos porque somos humanas. E eu tenho-me por mui humana.
– PC: Como entendes o processo de criação artística?
– SSA: Pois sou mui materialista nesse assunto. Entendo-a como um processo de produção, um trabalho que manufatura objetos, artefactos. Em troca de utilizar como matéria prima o coiro, a madeira ou o papel, recorre ao coiro, à madeira ou ao papel, mas para outra cousa. No campo da literatura a matéria prima é a língua, a palavra, e o nosso trabalho consiste em repuxá-la, talhá-la ou tingi-la para expor a nossa maneira de ver o mundo, denunciar realidades que nos desgostam, propor alternativas de qualquer tipo, ou, simplesmente, jogar. Bom, talvez jogar seja o trabalho mais importante que devamos fazer com a palavra.
[Não gosto nada da palavra criação. Percebo-a com tal hálito de divindade, de superioridade, que para mim deriva em halitose. Achega-me à concepção da artista como a Elegida que vê onde as demais não vemos, o qual limita a acessibilidade à arte das pessoas não elegidas, que somos a maioria]. (…)
– PC: Que caminhos (estéticos, de comunicação das obras com a sociedade, etc.) estimas interessantes para a criação literária hoje -e para a cultura galega, em particular-?
– SSA: A nível estético penso que o caminho libertário é o melhor e é já um caminho aberto: penso que há grande diversidade de vozes e maneiras de fazer na literatura, independientemente da sua visibilidade. Se revisamos os títulos de poesia publicados no ano passado, por ponher um exemplo, resultaria-nos mui difícil, creio, estabelecer uma continuidade estética. Há de todo, como em botica, e isso é bom, porque assim todas podemos encontrar ligações com os nossos gostos e interesses.
Onde vejo eivas é no campo da visibilização, quer dizer, essa variedade que creio que sim existe, não é percebida pola comunidade leitora. Porque onde falhamos é na comunicação. E não só é um problema institucional (que também, com esse absoluto abandono da administração de bibliotecas e promoção livreira). As próprias escritoras temos hoje em dia uma cheia de recursos, antes inacessíveis (quem podia editar o seu próprio booktrailer e difundi-lo sem serem conhecidas numa canle de televisão?, p. e.), que não aproveitamos ao 100% para reduzir a distância com o nosso leitorado. (…)”

Cuestionario Proust: Xurxo Souto

DesdeXurxo Souto o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xurxo Souto:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A capacidade de sorpresa.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A creatividade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Nada (a marabilla é que existan).
4.– A súa principal eiva?
– A falta de concentración (ou sexa, a preguiza).
5.– A súa ocupación favorita?
– Tocar cos meus amigos.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Andar polo mundo a escoitar e a contar historias.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non ter a ninguén a quen lle contar esas historias.
8.– Que lle gustaría ser?
– Gaiteiro!
9.– En que país desexaría vivir?
– En Galiza. O único xeito de ser cidadán do mundo é comezar por coñecer a parte do mundo que temos diante do fociño.
10.– A súa cor favorita?
– Fanme falta todas.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A flor da pataca (descubrina grazas a Pepe Barro).
12.– O paxaro que prefire?
– O pardal vellouco, ou “gorripacho”, como dicía o meu avó.
13.– A súa devoción na prosa?
Teresa Moure e Manuel Rivas.
14.– E na poesía?
Luísa Villalta.
15.– Un libro?
As crónicas do Sochantre, de Álvaro Cunqueiro.
16.– Un heroe de ficción?
– Adrián Solovio.
17.– Unha heroína?
– Pepa a Loba.
18.– A súa música favorita?
– Algunha repichoca de Béla Bartók, Faustino Santalices ou Erik Satie.
19.– Na pintura?
– Urbano Lugrís.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Mercedes Peón.
21.– O seu nome favorito?
– Icía e mais Manuela.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Polo de agora podo ir soportándoos todos.
23.– O que máis odia?
– O propio odio.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Por demodé e polo que nos rompen a cabeza con ela: Isabel, a católica.
25.– Un feito militar que admire?
– A Guerra de Troia (exclusivamente polas súas consecuencias literarias: a Ilíada, a Odisea, a Eneida…).
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O ouvido absoluto.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Despois de ter armado –e contado- unha boa historia.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Arramallado (isto é, asombrado, en galego de Corrubedo).
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A preguiza.
30.– Un lema na súa vida?
– Ti que me levas, eu que te axudo, ímoslle xuntos ao cabo do Mundo!”

Entrevista a Alberto Ramos no Diario Cultural

DesdeAlberto Ramos o Diario Cultural da Radio Galega:
“O escritor e xornalista Alberto Ramos fala da novela coa que gañou o último Premio García Barros: Máscaras rotas para Sebastian Nell, publicado en Galaxia. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”

Ledicia Costas: “A miña aposta por vivir da literatura está moi meditada”

EntrevistaLedicia Costas de Carme Vidal a Ledicia Costas en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Tres edicións en cinco meses. Cal é o segredo de Escarlatina. A cociñeira defunta?
– Ledicia Costas (LC): O libro saíu en outubro e por volta do Samaín rematouse a primeira edición. En Nadal voou a segunda e en xaneiro a editorial xa se meteu coa terceira. 6.000 exemplares en total. Cadrou moi ben e entrou tamén en moitos centros de ensino. O que fixen foi xuntar dous temas que me gustaban literariamente como son a cociña e a morte e o resultado foi este. Temos unha longa tradición arredor da morte e é raro que ninguén a tratase deste xeito desenfadado. Que sexa un libro de receitas tamén axudou á hora de ser tan ben acollido. (…)
– SG: En que mudou esta colección de boas noticias a súa relación coa literatura?
– LC: Pois en algo moi importante. A día de hoxe os meus ingresos veñen exclusivamente da literatura. En xaneiro tiven o meu derradeiro xuízo e decidín deixar o oficio de avogada e meterme de cheo na escrita. Apostei por vivir disto. Sempre fun moi cauta e asistín a todo o debate que se produce arredor das posibilidades da profesionalización. Levei ano e pico sobrevivindo da literatura e agora decidín dar o paso, curiosamente cando o sector editorial non goza da mellor das saúdes. Son prudente pero é a miña decisión.
– SG: É unha aposta persoal na que tamén asume os riscos?
– LC: Digamos que é unha decisión moi meditada. Desde hai anos tratei de compaxinar a avogacía e a literatura mais comprobei que o que me gustaba e o que me proporcionaba ingresos é a escrita que, aos poucos, íalle comendo espazos ao dereito. De xaneiro a maio sumarei máis de cen charlas en centros de ensino. Como avogada, ademais, os ingresos reducíranse moito coas novas taxas. Optei por deixar a pel na literatura e, se logo hai que buscar outra saída xa se pensará.
– SG: Esa decisión obriga a ter unha actividade pública maior?
– LC: Obriga. O pálpito xeral que a xente transmite é que non se pode vivir da literatura e eu, que teño moito de outsider, confío en que a base de traballo é posíbel. Neste momento teño a sensación de que as cousas veñen soas e imos ver que pasa a partir de agora. (…)
– SG: A esa actividade súmase o proxecto que presentaba no fin de ano, a revista Criaturas arredor da literatura infantil e xuvenil.
– LC: Ese proxecto non é só meu e, en concreto, ten moito a man de Daniel Landesa que está na orixe de todo. Agora estamos argallando o seguinte número que vai estar dedicado ao humor na literatura. Somos unha lingua minorizada e estamos a lanzar unha revista especializada en literatura infantil e xuvenil. Dixéronnos que posibelmente non fora rendíbel mais non nos importa. O proxecto é amplo. Temos a revista e os contidos que imos metendo na web, a nosa intención é seguir ampliando contidos con todos os colaboradores e colaboradoras. Trátase de tecer unha rede, unha sorte de tellado no que acubillarse os que traballan na literatura infantil e xuvenil. Ao noso ver había unha lagoa, un espazo baleiro que decidimos cubrir. Temos moita ilusión co proxecto. (…)”

Xabier López: “Os boxeadores foron os primeiros e auténticos heroes, deportivamente falando, da clase obreira”

EntrevistaXabier López de Montse Dopico a Xabier López en Praza:
“(…) – Praza (P): A vida que nos mata desenvolvíase na Segunda República. Olympia Ring, 1934 tamén. Desta volta, interesáronche sobre todo a revolución de Asturias do 34 e a proclamación do Estado catalán. É a etapa do “bienio negro”: a represión política, a censura, a Lei de Vagos e Maleantes… Tivo algo que ver a escolla desta época co intento de destacar, precisamente, a época menos progresista da Segunda República?
– Xabier López (XL): Resístome a crer que a historia sexa cíclica -iso sería realmente terrible- pero penso que existen certas cousas que cómpre non esquecer: entre elas, que cando comezaron a respirarse aires de cambio neste país -e por extensión en toda España- sempre apareceron movementos políticos dentro do propio sistema dispostos a dinamitar as cativas conquistas do progreso. Á II República non a liquidou o Alzamento do 18 de xullo; o principio da fin chegou co programa de “goberno” desenvolvido pola dereita radical vitoriosa nas urnas en novembro de 1933: a amnistía prometida aos partícipes do golpe de estado de Sanjurjo, a paralización da reforma agraria, o restablecemento de relacións coa Santa Sede e a revisión da política de laicidade e as súas consecuencias prácticas (entre elas, póñase por caso, a que limitaba que fose o Estado quen pagase o salario do clero)… Por non falar do “desinterese”, cando non da aberta belixerancia, que amosaron a respecto das reivindicacións dos territorios diferenciados con ou sen autogoberno, como era a esas alturas o noso caso. Ademais, literariamente falando, todo “paraíso corrompido” ofrece unha chea de posibilidades ben interesantes.
– P: En que se basea ese “revival” do xénero negro ao que parece que estamos a asistir? Que ten que ver co tempo de crise económica, política..? Por que ese interese, tamén, pola novela histórica (algo tiña diso O caderno…)?
– XL: Xa case é un lugar común dicilo, pero a novela negra negra é un perfecto calidoscopio da sociedade que a produce. E por suposto que seríamos ben inxenuos se nos cremos que non houbo quen vivise xa as nosas “crises”. Chamámoslle “novela histórica” (pola ambientación, e todo iso) pero a verdade é que, de analizármolas polo miúdo, pouco mudaron as cousas dende os anos trinta do século pasado: cando menos na mentalidade e nos problemas que se formulaban. E pode que ata nas respostas. (…)
– P: O teu protagonista é un boxeador galego, que ademais é membro do Partido Galeguista. Fíxome pensar en Sangue sobre a neve, de Manuel Forcadela: un boxeador, crónica negra, retrato dunha cidade e dunha clase social… Como xorde este personaxe?
– XL: Ben. Tanto Manuel Ramírez Castro, O Camión, coma o Martell, non deixan de ser abstracción de todos aqueles mozos da época que vían no boxeo unha maneira de saír adiante, deixando atrás as máis das veces un entorno cheo de penurias. Durante un tempo, os boxeadores chegaron a gañar máis cartos ca os futbolistas. Dalgún xeito, foron os primeiros e auténticos heroes, deportivamente falando, da clase obreira. Co Camión, non obstante, propúxenme rachar o estereotipo para botarlle máis “pementa” ao asado, se podo dicilo así. O púxil pontevedrés non só é militante do Partido Galeguista: falamos dun mozo que é amigo dos libros, que ten estudos de bacharelato, que escribe poesía, que planifica ao milímetro os seus adestramentos e as súas dietas… Sempre me gustaron os perfís aparentemente contraditorios. (…)”

Manuel Portas: “Este país non se pode permitir o luxo de que os sectores máis avanzados sexan fagocitados pola moda do momento”

EntrevistaManuel Portas de Carme Vidal a Manuel Portas en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): En Amor en alpargatas a morte do protagonista convida a facer balance da súa vida, un nacionalista ex-militante en Compostela. Algunhas referencias, lugares, momentos… son identificábeis, que toma da realidade para construír a súa novela?
– Manuel Portas (MP): A literatura pode ser, como o cine, de ciencia ficción ou máis apegada á realidade, máis verosímil. A novela non corresponde a unha biografía concreta nin era iso o que se pretendía, agora ben, hai elementos que soan a realidade porque estamos a falar dun país concreto, dunha xeración precisa -dez anos por riba do meu tempo- e cunha experiencia vital nese mundo nacionalista que pode ter detalles tirados de biografías diferentes, sen ser ningunha existente. (…)
– SG: “Non hai tempo para o orgullo. O país non pode agardar por feridas particulares. Vaille a vida.”, escribe na novela. Que hai do autor nesa confesión do protagonista?
– MP: O que expresa ese monólogo o protagonista en solitario na súa casa é unha reflexión moi estendida no mundo nacionalista, en persoas que están desactivadas e ven o que está a pasar con ollos perplexos. Sen vontade de se converteren en elementos activos, a distancia das estruturas organizativas e o paso do tempo fan que se sexan, en certa medida, observadores privilexiados que se preguntan cal é o futuro e non tanto do nacionalismo senón do pais. Nese punto de vista cuestionen tamén o nivel de irresponsabilidade que fai que, nun momento tan crucial para a historia, sigamos a discutir polos marcos das leiras. Xa non vale aquilo de “xa o diciamos nós”, a tal altura é miope e non contribúe a nada. Compre moito diálogo e este país non se pode permitir o luxo de que os sectores máis avanzados podan ser fagocitados pola moda do momento. (…)
– SG: Catro novelas e, polo que vexo, moitos proxectos na cabeza. Demorou mais, é mostra da ansia que tiña de se converter en escritor?
– MP: Un está todo o día creando, en cada mirada, en cada situación, nalgunha pequena noticia do xornal aparecen historias que tiran, ás veces impresionantes e con protagonistas anónimos que son mesmo superiores literariamente á propia narrativa. A literatura está demasiado chea de figuras e a xente normal ten dereito a verse reflectida nas obras. Cotián e anónimo non significa vulgar. Cada historia ten un prisma, un olor, un sabor, que a fai diferente e o reto está en captar eses recendos particulares. (…)”