Andrés Pociña: “Ler e meditar as obras dos clásicos viría moi ben neste mundo que anda a trancas”

EntrevistaAndrés Pociña a Andrés Pociña en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Son dous ámbitos moi diferenciados, o do ensaio e o da creación literaria propiamente dita, con cal se queda?
– Andrés Pociña (AP): Gústanme os dous, pero no ensaio e na investigación camiño máis seguro; na creación literaria teño máis dúbidas. Debo dicir que nesta última escribo case sempre en galego.
– NG: Cal dos seus libros o define mellor? Con cal se identifica especialmente?
– AP: De filoloxía clásica, Comedia romana, escrito a medias con Aurora López. De creación, o monólogo Medea en Camariñas, escrito en galego, pero representado sempre, moitas veces e con éxito, en castelán. Pero agora, neste momento, o libro mellor de Aurora e meu é Á procura da poesía. Vida e obra de Luz Pozo Garza, no que traballamos durante case dez anos e que sairá axiña; quedounos unha obra preciosa, case tanto como esa muller divina á que está dedicada.
– NG: Cre que deberiamos botar máis man das Humanidades na actualidade? Falta reflexión na sociedade actual?
– AP: Pois si. Ler e meditar as obras dos clásicos do espírito humano viría moi ben neste mundo que anda a trancas.
– NG: Como valora a situación da Literatura na actualidade? Cre que está a perigar a Literatura en galego ou que está máis viva ca nunca como apuntan algunhas voces?
– AP: Aquí habería que falar moito. Estase a producir moita e moi boa literatura en lingua galega, pero quen a le? Onde se atopan os libros en galego nas librarías galegas, se non é naquel recunchiño pequeno aló no fondo? Cando sae un xornal galego, por que acaba morrendo sempre? Que foi de “Galicia hoxe”? Que foi de “A nosa terra”? Quen está subscrito a “Sermos Galiza”? Quen merca un libro en galego? (…)”

Cuestionario Proust: Xosé Ramón Pena

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xosé Ramón Pena:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– A lealdade.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A lealdade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que sexan leais a si mesmas, primeiro, e logo a min.
4.– A súa principal eiva?
– Teño unha tendencia cara á dispersión que, iso si, procuro combater con disciplina.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ademais de «comer, beber e arder», ler, escoitar boa música, ir ao cine e manter unha boa conversa cos amigos.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Unha boa sobremesa coas persoas que quero.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non me considero supersticioso, pero dáme reparo declaralo: a desaparición, ou o enfrentamento, dun/cun ser querido, especialmente dun /cun fillo.
8.– Que lle gustaría ser?
– Eu mesmo, mellor persoa e mellor deportista.
9.– En que país desexaría vivir?
– Gústame este que me tocou, pero, xa postos, en Italia.
10.– A súa cor favorita?
– Os da bandeira francesa: branco, azul e vermello.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A rosa.
12.– O paxaro que prefire?
– O merlo.
13.– A súa devoción na prosa?
– García Márquez, John Le Carré, Blanco Amor.
14.– E na poesía?
– García Lorca, os trobadores galego-portugueses, Méndez Ferrín.
15.– Un libro?
Luces de bohemia, Crónica de una muerte anunciada, A esmorga.
16.– Un heroe de ficción?
– Tintín.
17.– Unha heroína?
– Sigrid, a noiva do capitán Trueno.
18.– A súa música favorita?
– Rock e bossa nova.
19.– Na pintura?
– Manet. Monet… todos os impresionistas; Gan Goh, Paul Klee.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Garibaldi, Gramsci.
21.– O seu nome favorito?
– Miguel.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A arrogancia.
23.– O que máis odia?
– A arrogancia unida á ignorancia.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Todos os ditadores: Hitler, Franco…
25.– Un feito militar que admire?
– Ningún en particular: acaso as conquisas de Alexandre.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A simpatía.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Desde logo, non me gustaría morrer. Pero como iso é imposible, morrer de vello, tranquilo, lúcido e indolorosamente: vaia, case unha utopía!
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Unha mestura particular entre o estoicismo e Epicuro. Ou iso creo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A gula, a luxuria (sempre que vaia dirixida a persoas adultas e responsables de si mesmas, claro) e unha moderada tendencia á esaxeración.
30.– Un lema na súa vida?
– O vello adaxio que lle gustaba a Castelao: non lle poñades chatas á obra antes de vela acabada.”

Pere Tobaruela: “Quero que os lectores vexan que poden divertirse en galego”

Entrevista a Pere Tobaruela en Faro de Vigo:
“(…) – Faro de Vigo (FdV): Vostede recalca que xa Fernando Pessoa adoitaba empregar heterónimos para publicar obras. ¿Como foi a experiencia de ter que adoptar o rol dunha muller para escribir [Vapor]?
– Pere Tobaruela (PT): Para min é un xogo literario, así que se con cada protagonista me meto na súa pel, coa autora chegamos a crear un mundo, de maneira que ela está casada, vive en Roma, tén gatos e tamén fans, pois Resurrección véndese ata en México, Miami ou Arxentina. Pero tamén é certo que existe un consumo feminino de literatura. No caso de Vapor, podo dicir que o seu consumo é feminino nun 97%, debido a que é un libro de emocións. Aínda que está etiquetado como literatura xuvenil, invito a toda a xente a lelo.
– FdV: ¿Chegará un momento en que a autora faga desaparecer ó autor, ou viceversa?
– PT: Non ten por qué pasar iso, o que ocorre é que hoxe hai un fetichismo tremendo polos autores, máis que polo contido dos libros. Agora estamos no momento de reinventarnos para que o público se dea conta de que os escritores somos creadores. Con este tipo de xogadas, o que pretendo é chegar ó público, captar lectores en galego e que vexan que poden divertirse lendo nesta lingua. Para iso, procuro non botar man do enxebrismo. Se para ler un libro o lector tén que botar man do diccionario, está claro que o problema é do autor.
– FdV: Vostede é catalán de nacemento, e comezou publicando neste idioma. ¿Desde cando escribe en galego?
– PT: Cheguei a Galicia en 2005 e, para afianzar a lingua, comecei a escribir contos. Ós 9 meses xa publiquei. Agora publico de forma indistinta en catalán, español ou galego, dependendo dos encargos. Iso si, non escribo nada que non estea vendido xa. É dicir, antes de escribir comprobo que a idea que teño non está xa publicada.
– FdV: Aínda que non exerce como docente, é consciente de que os gostos da infancia e da xuventude mudaron cos que tiñan os nenos de fai 20 ou 30 anos. ¿Qué contidos demandan agora?
– PT: A xente nova tén unha grande atracción polo visual e por internet, de maneira que a escrita agora debe ser máis voluptuosa, como se estivésemos vendo escenas cinematográficas. Por iso concibo os libros xuvenís cun ilustrador. Hoxe en día é un recurso pouco explotado pero que nos pode axudar a chegar ó público.”

Francisco Pillado Maior: “Marcho coa sensación de ter gozado coa miña verdadeira vocación; a de editor”

EntrevistaFrancisco Pillado Maior a Francisco Pillado en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Non hai dúbida de que o teatro é algo que vai total e absolutamente vinculado á figura de Pillado Maior. Que foi para ti o teatro? Que significou na túa vida?
– Francisco Pillado (FP): O meu pai era un gran lector. Tiña unha magnífica biblioteca e lembro que nela “descubrín” as pezas teatrais de Shakespeare, un autor do que nos falaba a miúdo Miguel González Garcés, un excelente profesor de literatura que tiven nos anos de estudante de bacharelato. Tamén na biblioteca paterna achei os libros de dous grandes dramaturgos: Valle-Inclán e Federico García Lorca. Valle segue a ser un autor que goza de plena actualidade neste singular “Ruedo Ibérico” que habitamos. De feito, ás veces, resúltame complicado interpretar a realidade que estamos a padecer sen aplicar –como diría o propio don Ramón- “a matemática perfecta do esperpento.” O encanto de Federico García Lorca –á marxe da súa evidente xenialidade- radicaba –nos anos da miña adolescencia- en que era un autor prohibido e censurado polo franquismo. De feito, os libros que gardaba o meu pai, enviábanllos algunhas persoas exiliadas na Arxentina. Outra lembranza, que evoco sempre con emoción, foi ter asistido con Manuel Lourenzo, cando aínda eramos uns rapaces, á estrea de O don Hamlet de Álvaro Cunqueiro, no teatro Colón da Coruña, no ano 1959.
Xa no tardofranquismo, o teatro era ás veces unha forma de denunciar a ditadura que estabamos a padecer, burlando a censura existente. A este respecto os exemplos serían múltiples. Recordo unha representación… Estaban unha serie de actores e actrices sentados no escenario falando de xeito distendido e, nun momento determinado, entran dous actores, vestidos co uniforme da policía e berrando: “manos arriba o disparamos al aire!” De súpeto, os que estaban sentados, axeóllanse e comezan a suplicar: “Al aire no, al aire no, por favor”. Nese momento, as persoas que estabamos entre o público comezamos a aplaudir entusiasmados! Hoxe, isto, podería ser catalogado como exemplo de “teatro do absurdo”, mais naqueles tempos era frecuente ler notas de prensa que dicían: “Manifestación de los obreros del metal en Vigo. La policía se vió obligada a disparar al aire y hubo cuatro muertos” (…)”

Cuestionario Proust: Carlos Negro

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Carlos Negro:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Ás veces, o escepticismo; outras, o entusiasmo.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A intelixencia, a xenerosidade, o sentido do humor.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que compartan unha conversa tranquila arredor dun café.
4.– A súa principal eiva?
– A indecisión e certa tendencia a fecharme en min mesmo, sen querer saber de ninguén.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ler, escribir, pasmar.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Sentar nunha hamaca á sombra dun carballo e ler un conto de fantasmas.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– A de calquera persoa con fill@s: perdelos, velos sufrir ou morrer.
8.– Que lle gustaría ser?
– Un bo mestre para o meu alumnado; e, se cadra, un poeta que deixe algún verso que resista o paso do tempo.
9.– En que país desexaría vivir?
– No país de Nunca Máis e non neste de Éche o que hai.
10.– A súa cor favorita?
– O negro, por estética; o lila, por principios.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Na casa, a orquídea; no monte, a das xestas.
12.– O paxaro que prefire?
– Por motivos literarios, o corvo; pero tamén a pega rabilonga e o paporrubio.
13.– A súa devoción na prosa?
– De Stephen King a Álvaro Cunqueiro hai todo un universo de posibilidades por percorrer; en xeral, toda a literatura fantástica e de terror.
14.– E na poesía?
– Rosalía de Castro, Manuel Antonio, Álvaro Cunqueiro, Anne Sexton, Raymond Carver, Olga Novo… e así ata o infinito.
15.– Un libro?
– Hai tantos! Na infancia, As aventuras de Huckleberry Finn, de Mark Twain; xa de adulto, Mirall trencat (Espello roto), de Mercè Rodoreda.
16.– Un heroe de ficción?
– Conan o Cimmerio, sobre todo na etapa que o debuxaba Barry Windsor-Smith; tamén me cae simpático Spiderman.
17.– Unha heroína?
– Na infancia, Heidi; na adolescencia, Red Sonja. Agora mesmo, todas as mulleres dos poemas de Rosalía de Castro.
18.– A súa música favorita?
– Sempre fun moito de Bruce Springsteen e de Freddie Mercury; agora mesmo, por exemplo, Sés.
19.– Na pintura?
– Laxeiro, Caspar David Friedrich, Edward Hopper, Álvaro Negro…
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Todas as persoas que pasan as noites nos hospitais, coidando dos seus ou dos alleos.
21.– O seu nome favorito?
– Os nomes fanos as persoas que os levan. Os favoritos son aqueles que me fan pensar en xente que me dá confianza no futuro e alegría de vivir.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– O ruído a todas horas e en todas partes; a mala educación, en xeral.
23.– O que máis odia?
– O fanatismo ideolóxico e relixioso; tamén o machismo e a prepotencia.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Calquera que abuse do poder mediante a violencia, a mentira e a crueldade. Por desgraza, hai onde escoller.
25.– Un feito militar que admire?
– A deserción.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O do ritmo no baile e o do oído na música.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Durmido na cama, soñando cun día de verán da infancia, quizais na praia de A Lanzada.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Dubitativo, pero tamén ilusionado coas pequenas cousas de cada día.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que se derivan de procesos de aprendizaxe ou de despistes sen mala intención.
30.– Un lema na súa vida?
– Como principio universal, Liberdade, igualdade e fraternidade. A un nivel máis íntimo, vive e deixa vivir.”

Carlos Callón: “A pesar de todo, o nivel de compromiso social co galego é moi alto”

Entrevista de César Lorenzo Gil a Carlos Callón en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Tras máis dunha década, pasa vostede á “vida civil”. Seguro que arestora é o momento de avanzar naqueles proxectos que tiña aparcados por falta de tempo.
– Carlos Callón (CC): Teño varias “carpetiñas” con proxectos futuros que en efecto agora ocuparán máis do meu tempo. Estou a preparar a tese doutoral, que aprofunda no estudo da homosexualidade na Idade Media, na liña do libro Amigos e sodomitas (premio Vicente Risco de Ciencias Sociais 2011, editado por Sotelo Blanco), con máis documentación e novos enfoques. Xa no mes de xuño publico o meu primeiro poemario, da man de Xerais, aínda que xa adianto que seguramente non haxa máis traballos literarios meus no futuro. Si que me apetece continuar coa liña de ensaios, xa non só sobre lingua, que tamén, senón ao redor doutros temas que me interesan. Agora quero centrarme naquelas cousas que me satisfán, que me apetecen. (…)
– B: Vostede é un dos maiores divulgadores editoriais da lingua, con títulos como En castellano no hay problema, Como defenderes os teus dereitos lingüísticos ou Como falar e escribir en galego con corrección e fluidez, todos eles publicados por Xerais. Non é común que os lingüistas aposten por estes formatos populares. Lévase máis o ensaio académico. A escolla deste formato ten a ver co seu papel na Mesa?
– CC: Non. De feito, algúns deses volumes estaban máis ou menos redactados antes de que eu chegase á presidencia da Mesa. Esa maneira de comunicarme forma parte do meu concepto de relación cos demais. Prefiro esa linguaxe que estoutra na que estou agora mergullado por causa da tese, con tanto apoio documental. Eses formatos permitíronme unha relación cos lectores directa e moi enriquecedora. É moi importante para min que haxa lectores que me digan que grazas a eses títulos decidiron converterse en galegofalantes habituais ou outros que utilizan os meus textos para reivindicarlle á súa compañía que lle redacte o contrato do seguro da moto en galego. (…)”

Cuestionario Proust: Román Raña

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Román Raña:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– A alegría.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A sinceridade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– O cariño.
4.– A súa principal eiva?
– A preguiza.
5.– A súa ocupación favorita?
– Viaxar.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Vivir en Creta.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Que enfermase un ser querido.
8.– Que lle gustaría ser?
– Músico.
9.– En que país desexaría vivir?
– En Creta.
10.– A súa cor favorita?
– O verde.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A papoula.
12.– O paxaro que prefire?
– O pardal.
13.– A súa devoción na prosa?
– Otero, Dostoievski, Henry James, Bieito Iglesias.
14.– E na poesía?
– Manoel Antonio, Álvarez Torneiro, Paul Celan, Zbigniew Herbert.
15.– Un libro?
Danubio, de Claudio Magris.
16.– Un heroe de ficción?
– Odiseus.
17.– Unha heroína?
– Penélope.
18.– A súa música favorita?
– Bach, Händel, Telleman, Mozart, Wagner, Richard Strauss.
19.– Na pintura?
– Botticelli, Otto Dix, Petrov Vodkin.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Castelao.
21.– O seu nome favorito?
– Vasili.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Os berros.
23.– O que máis odia?
– O barullo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Franco.
25.– Un feito militar que admire?
– A batalla de Stalingrado.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A memoria infinita.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Durmindo.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– A alegría e a indignación.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A glutonaría.
30.– Un lema na súa vida?
– Fai ben e non mires a quen.”

Anxos Sumai: “Conseguín escribir con valentía, con absoluta liberdade creativa”

Entrevista de Carme Vidal a Anxos Sumai en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Aínda impactada coa lectura de A lúa da colleita gustaríame saber que lle están a comentar as persoas que len a novela.
– Anxos Sumai (AS): Coinciden en que crea unha grande angustia e familiaridade coa protagonista. A sensación de atmosfera percíbea todo o mundo e iso alégrame, porque escribo sen premeditación mais sei o que busco. O emprego das cores, os obxectos cotiás, mesmo a descripción das pisadas no corredor están no libro para crear esa atmosfera. (…)
– SG: Non hai unha páxina de respiro. A intensidade é un dos obxectivos?
– AS: Busqueina. Quixen provocar en quen le a mesma incerteza que sente Nuria, a protagonista. É moi fácil alterar os límites e que desapareza a sensación de seguridade. Vive nun continuo estado de provisionalidade. Escribín que ela tiña a sensación de habitar nunha sala de espera e que ingresaría nalgún momento. É como eses soños que tes de pequena de ser algo importante de maior e, despois, a idade trae grandes decepcións e decátaste de que a vida é un fraude e cómpre asumir as responsabilidade nós mesmas. (…)
– SG: É das poucas que introduce sexo e drogas na novela. Cre que a nosa literatura adoece de excesivo control?
– AS: Ás veces utilizo imaxes moi duras, mais nin gore nin pornográficas. Creo que trato aos personaxes con sutileza. O que fago é contar a vida e na vida hai sexo e hai drogas. Outros autores tamén o fan, penso agora en Xavier Queipo, Antón Lopo, Xurxo Borrazás… De todas maneiras, paréceme que na literatura en xeral predomina nestes tempos unha vontade por escribir de maneira politicamente correcta. Eu opto por contar a verdade. (…)
– SG: A súa relación coa literatura goza desa intensidade?
– AS: Cando non teño nada que contar prefiro calar. Mais, de todas maneiras, a literatura está sempre presente. Usei mil manobras para non escribir cando intentaba comezar A lúa na colleita. Especialiceime en facer madalenas como noutro tempo ía bailar ás discotecas ou bordaba. A miña relación coa literatura é moi antiga, ven da infancia, pero opto por publicar pouco. Quero estar segura do que publico para poder defender o traballo con confianza. (…)”