Xosé Antón Cascudo: “As personaxes de Mad Men encarnan moitos dos problemas que relatou Betty Friedan”

Entrevista de Laura Veiga a Xosé Antón Cascudo en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Como xurdiu A mística da feminidade en Mad Men?
– Xosé Antón Cascudo (XAC): Eu estaba interesado en estudar os cambios que se están producindo a todos os niveis no ámbito da ficción televisiva: relato, produción, distribución. Porque desde 2000 houbo unha eclosión de series paradigmáticas como Os Soprano, The Wire ou A dous metros baixo terra.
Fun afondando na historia de Mad Men porque me parecía unha obra moi complexa, con moitas capas, e na que se trataba un momento histórico que tamén me interesaba: os 60, a pegada da contracultura e os cambios a nivel musical ou cinematográfico. Tamén había outros aspectos que me resultaban rechamantes, como o uso da publicidade ou a construción de personaxes.
Paralelamente, comecei a ler A mística da feminidade de Betty Friedan por curiosidade, porque nunca o lera. As personaxes de Mad Men encarnaban dalgunha maneira, ou correspondíanse, con moitos dos problemas que Friedan relataba nesa obra. Eran problemáticas que estaban aí latentes para as súas concidadás estadounidenses e que se poñían de manifesto en case todas as figuras femininas de Mad Men.
– ND: Cal foi o proceso de construír o ensaio?
– XAC: Basicamente, meterme a fondo nas tramas, facer escaletados de capítulos da serie que me interesaban moito, relacionar unhas cousas con outras e analizar o enorme subtexto que hai. É unha serie que se constrúe moito polo poder da suxestión e da imaxinación; de feito, ten unha posta en escena que podería ser catalogada como exuberante. É moi interesante como nas tramas está habendo un proceso de cambio que case non é percibido polos ollos da persoa que ve as escenas, senón que está agochado por un deseño de produción moito máis evidente.
Outro aspecto interesante son as personalidades tan fortes que hai, por exemplo a de Don Draper, o protagonista, e foi un proceso de descuberta, de ver unha e outra vez a serie. Son arredor de 70 horas de metraxe, polo que unha única visualización son tres días da túa vida que estás dedicando a isto. Probabelmente eu fixen dúas visualizacións enteiras, de principio a fin, e logo bastantes máis de capítulos soltos e secuencias concretas que me interesaban. (…)”

María Canosa: “Sempre me chamou a atención o que a sociedade intenta converter en uniforme”

Entrevista de Laura Veiga a María Canosa en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Como foi saber que gañara o Premio Carlos Mosteiro?
– María Canosa (MC): Chamáronme cando eu comezaba a actuar nunha obra, polo que non atendín o teléfono en dúas horas. Foi moi especial porque estaba alí a miña familia, a da casa e a do teatro, polo que en canto me puxen en contacto co xurado e me comunicaron que fora a gañadora puidemos celebralo no momento. Penso que foi mellor así, igual se tivese collido o teléfono antes de comezar teríamos que ter agardado para que eu puidese actuar.
Un premio sempre axuda a que sigas, porque o oficio da escrita non sempre é sinxelo e fai moita ilusión que se recoñeza que, cando menos, o que estou facendo está ben. Penso que é especialmente importante con esta obra, non só por tratar un tema delicado, senón tamén porque eu buscaba transmitir unha historia realista, que non se dulcificase en exceso.
Aínda que eu en parte escribo porque me gusta, por outra parte tamén penso que teño que facelo e síntome cunha certa responsabilidade de contarlle á rapazada historias que se teñen que contar, que mostran as arestas da realidade. Que o xurado destacara precisamente o realismo faime moita ilusión. Ás veces unha intenta transmitir algo, mais non sabe se a persoa que le a historia está entendendo xustamente iso.
– ND: Como xurdiu a historia de Teño un volcán dentro?
– MC: Eu teño dúas nenas e cando es nai observas as crianzas dunha maneira moito máis minuciosa, tanto as túas como o comportamento que teñen as da súa contorna. Sempre me chamou a atención os comportamentos das persoas e o que a sociedade etiqueta e intenta converter en uniforme. É algo que sempre levei bastante mal, precisamente porque eu mesma tamén me sentín diferente en moitas ocasións en diferentes aspectos e etapas da miña vida.
Intentando protexer as miñas rapazas e explicarlles desde moi novas que a diversidade sempre suma e que temos que aprender dela e entendela como algo positivo, esta era unha historia que tiña ganas de escribir. Ao final é a historia dun rapaz que ten unha diferenza con respecto a outras persoas e quería explorar como se sentiría el e como o farían sentir as persoas da súa contorna.
De feito, cando estou en grupos con moita diversidade, preocúpame moito máis como me comporto eu que como se comportan as persoas que teñen estas diversidades. O que ocorre é que ás veces tardas en informarte, en recoller textos e valoracións de persoas entendidas no tema, entón é algo que eu precisaba repousar para sentirme preparada para contar esta historia. (…)”

Henrique Rabuñal: “Todas as pólas da obra de Murguía conéctanse ao servizo da nación”

Entrevista a Henrique Rabuñal no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“”Nunca o ben que ti teñas che roube outro; Ai! que eses males, nos bos corazóns duran, eternidade”, son versos de ‘Nena das soidades’, os primeiros que Murguía asinou en galego, no ano 1854. Murguía o poeta, o historiador, o galeguista, o xornalista, o polemista, o compañeiro de Rosalía de Castro… Todos forman parte da figura de Manuel Murguía, a quen se lle rende homenaxe no centenario do seu pasamento. Hoxe tentaremos coñecer un pouco máis de estudoso infatigable a través de Murguía. Un século despois, o último libro de Henrique Rabuñal. A entrevista pode verse aquí.”

María Solar: “Vivimos con moitas culpas que non merecemos porque son cargas sociais, sobre todo as mulleres”

Entrevista de Susana Pedreira a María Solar en Onda Cero Galicia:
“A nosa radio lectora volve á Librería Cronopios para citarnos coa escritora e xornalista galega, María Solar. A culpa é a súa última novela, coa que gañou o Premio Xerais de novela. Falamos das diferentes culpas coas que cargamos, das relacións que tecemos cos demais ao longo das nosas vidas e do peso que o pasado ten no presente de cada un. Neste enlace directo á nosa web podes volver escoitar a entrevista con Susana Pedreira desde a Librería Cronopios de Pontevedra.”

Murguía. Un século despois, entrevista con Henrique Rabuñal

Entrevista a Henrique Rabuñal no Diario Cultural da Radio Galega:
“Henrique Rabuñal percorre neste libro publicado por Laiovento a biografía cultura, intelectual e ideolóxica de Manuel Murguía, un século despois do seu pasamento. Murguía foi unha figura clave na construción cultural e política de Galicia na segunda metade do século XIX e primeiro presidente da Real Academia Galega. A entrevista pode escoitarse aquí.”

Antón Baamonde: “O localismo non o vexo mal pero é como o colesterol, hai malo e bo”

Entrevista a Antón Baamonde en El Progreso:
“(…) – El Progreso (EP): A tese que defende no seu libro parte de que Galicia debe pensarse a si mesma como unha soa cidade, superando os localismos. Non parece fácil romper con séculos de consolidación da Galicia dos marcos e as leiras.
– Antón Baamonde (AB): No libro comezo dando uns apuntamentos dos procesos de urbanización mundial. En 2008, máis da metade da poboación do mundo pasou a ser urbana. Ese é o proceso que se viviu no século XX e que seguirá vivíndose no XXI. Non se trata xa de que se crean cidades, senón megaurbes, con millóns de habitantes na súa contorna. Fago ese apuntamento para enmarcar a situación de Galicia: é un territorio que está a perder poboación, un problema demográfico con transfondo económico, non hai postos de traballo apetecibles e os mozos formados emigran. É un país que, a pesar de ter certa riqueza e ser urbano, está nunha curva de descenso. Ao final, do que se trata é de que a economía sexa potente, e unha posible oportunidade de crecemento económico é aproveitar a trama urbana de Galicia das sete cidades, un modelo policéntrico urbano que non se parece ao da España centralista con organización radial, senón que se parece máis ao modelo holandés: un armazón de cidades ben comunicadas, sobre todo por tren. Doutra banda, a economía galega é moi aberta e cun peso do sector primario moi pequeno. Se quere competir ten que pensar as cousas a outra escala. Por exemplo, como fan os portugueses, que teñen toda a política de Estado dirixida a iso.
– EP: Xorde aí outra das bases das súas propostas, aproveitar as sinerxias co norte de Portugal.
– AB: Si. Se colles o mapa da Península, ves que a poboación está no centro e nos eixos costeiros, particularmente no Mediterráneo. Todo ao redor de Madrid e a súa contorna é un deserto demográfico. Pero do eixo atlántico fálase menos que do mediterráneo, desta continuidade sociolóxica, económica e demográfica. Moitas empresas de Vigo están realmente situadas no norte de Portugal e Portugal é o principal investidor estranxeiro en Galicia. Hai que dar continuidade urbana desde Ferrol ata Porto porque, de feito, as relacións son xa enormes. Hai que requerir de quen corresponde, do Estado, os investimentos correspondentes para logralo. (…)”

Lugo Philadelphia, poemas e fotografías na procura dos Stones

Entrevista a Lois Pérez e Alba Díaz no Diario Cultural da Radio Galega:
“O poeta Lois Pérez e a fotógrafa Alba Díaz preséntannos Lugo Philadelphia, a crónica poética e en imaxes dunha viaxe aos Estados Unidos na procura dos Rolling Stones, con Lugo e A Terra Chá sempre presentes. Publícaa Edicións Xerais. A entrevista pode escoitarse aquí.”

“Ideas moi falsas”, entrevista con Antonio Tizón

Entrevista a Antonio Tizón en Radio Fene:
““Lobos doentes é literatura. Non é un manual de autoaxuda nin de psiquiatría. É unha novela. Iso si, se a literatura ademais de ser literaria é útil e serve a nivel pedagóxico pois moito mellor. Por exemplo, lendo a primeira novela autobiográfica o que non entenda o que é un trastorno bipolar vaino entender perfectamente. Ás veces, a literatura, a arte… son máis eficaces que os manuais. Unha novela con personaxes que teñen algún problema mental pode ser máis eficaz á hora de explicar un problema psiquiátrico que un propio manual psiquiátrico”, afirma Antonio Tizón no clube de lectura de Radiofusión ao tempo que recoñece que “despois da pandemia parece algo máis normal falar deste tipo de temas aínda que se fala de enfermidades mentais como a ansiedade ou a depresión leve. Non se fala de enfermidades mentais graves como a esquizofrenia ou o trastorno bipolar. Cando escribín a miña primeira novela todo o mundo me preguntaba como me atrevía a falar con esa sinceridade dos meus problemas mentais e das barbaridades que se fan nos estados maníacos ou depresivos e como tivera o valor de saír do armario para explicalo con esa honestidade. Daquela o tema estaba moito máis estigmatizado. Agora máis xente está explicando as súas experiencias. Aínda asi, eu doume conta nas presentacións de que existen ideas moi falsas e equivocadas sobre os enfermos mentais. Pensan que son xente perigosa e violenta”. Un dos obxectivos de Lobos doentes é acabar con estes estereotipos e normalizar a enfermidade mental. A entrevista pode escoitarse aquí.”