Entrevista a Henrique Monteagudo en Diario da Limia:
“(…) – Diario da Limia (DL): Como chega vostede á obra de Casares e cando coñece a Carlos Casares?
– Henrique Monteagudo (HM): Antes de coñecelo persoalmente eu lera, polo menos, Os escuros soños de Clío. A Carlos coñecino a comezos dos oitenta sendo el deputado no Parlamento galego. En Compostela estaban aquelas tertulias da noite na Cidade Vella… Despois coincidimos en Galaxia. A nosa amizade foi a máis. Cando el se fixo cargo de Grial, pediume que fixese parte do consello de redacción da revista. Contra o final, cando el era o presidente do Consello da Cultura, eu era o secretario.
– DL: Que papel xoga Casares na literatura galega contemporánea?
– HM: Pódolle dar unha opinión máis ben como lector e como amigo que como experto. Penso que é un renovador da narrativa, fundamentalmente na narrativa, porque logo ten un capítulo importante como xornalista literario. Ademais está esa capacidade que tivo para chegar a un público moi amplo. Foi dos máis lidos, xa desde Vento ferido. Foi un autor enormemente popular, e por suposto que lle axudou moito a proxección que tivo a través das súas colaboracións en prensa.
– DL: Ser popular, chegar ao público… era unha vocación moi definida nel?
– HM: Si. El tiña unha vocación comunicativa extraordinaria. Era unha cuestión ética e estética. Porque pensaba, por un lado, que a literatura galega tiña que saír das capelas de iniciados e normalizarse. E, desde o punto de vista estético, el defendía a sinxeleza, a claridade. Unha elegancia que se baseaba niso… e que parece fácil cando se le.
– DL: Tamén a aposta polo galego foi unha aposta ética, política?
– HM: Unha aposta estratéxica, política e social, si. El pensaba que a normalización da lingua pasaba tamén por afastala de connotacións políticas. Evidentemente, sabía moi ben das connotacións políticas do uso do galego durante o franquismo. Pero, despois do franquismo, pensaba que a normalización viría por afastar o uso dunha identificación cunha posición política concreta. E iso xa era en si unha posición política.
– DL: Cambiou hoxe a percepción ou a recepción de Casares a respecto de hai vinte anos?
– HM: Pois non sei se teño a distancia suficiente do personaxe para dar unha resposta máis ou menos obxectiva esta cuestión. Para min é inseparábel o escritor da persoa, e é alguén que me veu acompañando… Téñoo moi presente. Habería que llo preguntar ás novas xeracións. (…)”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Todos fomos. Marcos Calveiro
Desde Radiofusión:
“Hai programas e medios de comunicación que dan unha imaxe falseada da sociedade. Galicia é moito máis segura que os países nórdicos, apunta o escritor. Os índices de criminalidade son baixísimos, moi inferiores aos de Noruega, Suecia ou Finlandia. Calveiro indica que “o avellentamento da poboación galega é terrorífico e as autoridades non fan absolutamente nada”. No medio rural funciona a comunidade para suplir a inacción da Xunta. Despois de Todos somos e Todos fomos a terceira parte será Todos seremos. En todas as súas novelas aparecen cabos soltos. Non lle gustan novelas ou películas onde se aclaran todos os aspectos da trama.
O escritor indica que o Estado español é un dos estados con menor índice de criminalidade da Unión Europea pero ten proporcionalmente un dos maiores porcentaxes de poboación reclusa. Está en contra da prisión permanente revisable. “Como sociedade galega nos estamos a extinguir, desaparece o comercio de barrio, as vellas tabernas e os meus fillos xa non escoitaron falar en galego aos seus avós” salienta o literato. “Vigo é unha cidade dantesca porque se cortan as árbores, ignoranse os restos arqueolóxicos e a cultura está proscrita e substituida polo espectáculo barato por un goberno populista”. Os anos de pandemia multiplicaron esa tendencia. “Menos mal que os viños e os gin tonic ainda non os serve Amazon” conclue Calveiro.
A entrevista pode escoitarse aquí.”
Paula Carballeira: “Para cuestionarse a vida, para saber de onde vimos, é moi importante a memoria histórica”
Marica Campo e Xosé Cobas: “A competencia na LIX agora é maior que antes, pero redunda nunha mellor oferta para os cativos”
Entrevista a Marica Campo e Xosé Cobas na Televisión de Galicia:
“O mundo da arte, a imaxinación e a fantasía son as protagonistas da actual edición do Salón do Libro Infantil e Xuvenil de Pontevedra. Contacontos, talleres, exposicións convocan nenos e familias a gozar dos libros e da lectura. Marica Campo e Xosé Cobas son os artistas homenaxeados neste Salón, ámbolos dous son pioneiros da LIX en galego. A entrevista pode verse aquí.”
A (des)memoria, un poemario arredor do alzhéimer, de Clara Vidal
Entrevista a Clara Vidal na Televisión de Galicia:
“Clara Vidal edita con Medulia o seu novo poemario. Os versos de A (des)memoria apelan ao social co alzhéimer como protagonista. Clara Vidal rescata a memoria da súa avoa e a propia neste poemario. A entrevista pode verse aquí.”
Ledicia Costas: “O deseño dunha obra literaria ten moito de incerteza. Cada libro é un salto ao baleiro”
Entrevista de Antón Escuredo a Ledicia Costas en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Despois de Infamia volta con Golpes de Luz, outra novela ben acollida por crítica e público. Cal é o seu segredo?
– Ledicia Costas (LC): Non coñezo a fórmula. Cada libro, cada escrita, cada proceso literario é un salto ao baleiro e non sabes o que vai a suceder. O deseño dunha obra literaria ten moito de incerteza. Eu non imaxinaba o que sucedeu con Infamia, como tampouco imaxinei o que está pasando con Golpes de Luz. O que pensaba eu constantemente era que estaba escribindo un libro que non tiña nada que ver coa novela anterior e non sabía o que pasaría. É certo que lle dedico moitas horas, esforzo e traballo, entreguei a miña vida á literatura. Non coñezo outra fórmula.
– ND: Ten algo que ver, tamén en Golpes de Luz, ese misterio sen resolver que deita nas páxinas?
– LC: Son moi instintiva. Como lectora, gústanme esas historias que non es quen de deixalas, motivan a que sigas lendo. Queres avanzar cara o final e logo dosificas para non saír desa historia. Por ese motivo eu sempre escribo as novelas baixo esa premisa. Quero que os meus libros tamén sexan así.
– ND: Como construíu o relato desta última obra póndose na pel de tres xeracións diferentes?
– LC: Son voces, a nivel xeracional, moi afastadas unhas das outras. Foi moi complexo construír ese triángulo de voces. Sobre todo a de Luz, que eu quería, por riba de todas as cousas, que soase auténtica, de verdade. Tiven que facer un profundo labor de escoita na miña propia avoa. A dunha muller maior, de ao redor dos 80 anos, que comparte barrio. Eu sabía que unha novela así, escrita a tres voces, tecnicamente era un reto máis complexo que facelo desde un só punto de vista.
Tamén sabía que se esas voces fracasaban, tamén fracasaría a novela. Por iso, o reto máis grande dese libro foi a construción desas voces. Non teñen nada que ver a voz de Sebas, que identificas inmediatamente, coa voz de Luz ou Xulia, con outros rexistros. Foi o traballo máis grande deste libro: conseguir que esas voces fosen autónomas. (…)”
Cuestionario Proust: Berta Dávila, desde Lecturafilia
Entrevista a Berta Dávila en Lecturafilia:
“1. O principal trazo do teu carácter? O entusiasmo, a paixón.
2. Que calidade aprecias máis nun home? A alegría, a intelixencia, o trato afable.
3. E nunha muller? Tamén.
4. Que agardas das túas amizades? Cariños, sentido do humor, acompañamento.
5. O teu principal defecto? A impaciencia, sobrepensar. Son os que se poden dicir.
6. A túa ocupación favorita? Mirar arredor. Viaxar.
7. O teu ideal de felicidade? Algúns momentos moi concretos de plenitude durante a lectura ou a escritura. Quen o experimentase sabe, creo, a que me refiro.
8. Cal sería a túa maior desgraza? Perder a lucidez.
9. Que che gustaría ser? Alguén que coida un xardín.
10. En que país desexarías vivir? Case sempre no último sitio novo que visitase, que pode ser Berlín ou Combarro. Un país é un territorio grande de máis para desexar. Adoita ser máis pequeno ou máis concreto o que se desexa de veras: unha cidade ou un lugar, unha rúa ou unha casa.
11. A túa cor favorita? O branco.
12. A flor que máis che gusta? O tulipán.
13. Que paxaro prefires? O que regresa no verán. En xeral os paxaros prodúcenme algo de temor, penso.
14. Os teus autores/as favoritos en prosa? Son máis leal a unha cita, a un libro ou así. Estou lendo a Ana María Matute. Levoume a ela El libro de Ana María, que edita Jorge de Cascante para Blackie Books. Agora leo Los hijos muertos. Tamén leo estes meses a Patricia Highsmith e os contos de Alice Munro, porque sempre chego tarde a todo.
15. E poetas? Ultimamente leo moito a Mary Oliver.
16. Un heroe de ficción? Atticus Finch.
17. Unha heroína? Norma Desmond, de Sunset Boulevard. Doña Mariana, de Los gozos y las sombras. «Los churruchaos se venían abajo, vendían las tierras, y Don Enrique bebía en las tabernas. Aunque no fuesen respetables, había la costumbre de respetarlos». Hai moito que non leo a novela, recordo que os personaxes eran todos bastante memorables. Cécile, de Bonjour tristesse, de Françoise Sagan.
18. O teu músico ou música favorito/a? Un disco: As 69 Love songs, de The Magnetic Fields. Joni Mitchell e María Dolores Pradera, por razóns parecidas. Calquera disco de Leilía. «Ela é dançarina», de Chico Buarque. «Everything happens to me» ou «I get along without you very well», de Chet Baker. Ella Fitzgerald cando canta «It’s only a paper moon». «Tristeza do Jeca», con Maria Bethânia e Caetano Veloso. «Barco Negro», de Amália Rodrigues. Escollín algunhas cancións e logo decateime de que todas forman parte da miña «educación sentimental».
19. O teu pintor ou pintora preferido/a? Fascíname no último tempo unha pintura, «Family portrait II» de Florine Stettheimer. «Les Oréades» de Bouguereau. «Le Printemps» de Millet. Tamén «Little girl in a Blue Armchair», de Mary Cassatt. As esculturas de «Foreigners» de Claudia Fontes.
20. O teu heroe ou heroína na vida real? Un pouco ninguén e todo o mundo, nun momento dado.
21. O teu nome favorito? O nome de meu pai e de meu avó: Manuel.
22. Que hábito alleo non soportas? A estupidez.
23. Que é o que máis detestas? O abuso de poder, o arribismo, ese tipo de cousas. A condescendencia. A humidade ambiental.
24. Unha figura histórica que che poña mal corpo? Non teño unha relación tan íntima coas figuras históricas. Os pequenos déspotas e os tiranos do día a día.
25. Un feito histórico que admires? Emocióname moito desde unha clave penso que un pouco estraña o vídeo da chegada dos restos de Castelao, as imaxes e a narración de Tereixa Navaza.
26. Que virtude desexarías posuír? Gustaríame ser unha desas persoas que están sempre en calma, conservar unha actitude flegmática.
27. Como che gustaría morrer? Sen padecemento, despois de vivir moito e ben. Ou non sei se moito, pero si coa sensación de que pagou a pena. De todas formas non penso demasiado nisto.
28. Cal é o estado máis común do teu ánimo? En xeral son un pouco agónica con todo. Preocupada por algo. Doada de parodiar nunha sitcom.
29. Que defectos che inspiran maior indulxencia? Son máis indulxente cos defectos que teño eu tamén, creo.
30. Tes unha máxima ou lema de vida? Préstame un refrán español: «Una golondrina no hace verano», e o berro do Chapulín Colorado: «Síganme los buenos». Isto último sobre todo.”
Manuel Bragado: “Entrei na edición de forma fortuíta, volvín ao ensino de xeito natural”
Entrevista de Manuel Veiga e Manuel Bragado en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): A súa é unha vida de editor, pero comezou como mestre.
– Manuel Bragado (MB): O meu primeiro emprego foi en Vivas, unha academia da rúa do Príncipe, en Vigo. Foron tres meses de 1983. O 23 de febreiro produciuse a expropiación de Rumasa, cando Miguel Boyer era ministro e Felipe González, presidente. A directora da academia pasou por todas as clases dicindo: “Niñas, acaba de llegar el comunismo a España”. Eu entrara naquela academia en teoría como psicopedagogo, pero daba clase de lingua española. Outro día, a directora paroume nas escaleiras e díxome: “Mire como va vestido, van mejor los albañiles”. Na Semana Santa decidín preparar as oposicións de Preescolar. Púxenme a chapar e díxenlle a dona Remedios Vivas que marchaba. Montoume un cristo. Aprobei co número un. Sempre fun moi vehemente cando me comprometía con algo. Por certo, era a primeira vez que se convocaban e a primeira vez que se lles permitía aos homes dar clases de preescolar. (…)
– B: E despois xa veu Xerais.
– MB: Foi un pouco casual. Chegoume pola vía da Revista Galega de Educación, o meu primeiro proxecto importante. Como era o membro do Consello de Redacción que vivía máis preto da editorial, encargábame de facer o seguimento de cada número. Así, no 86, coñecín o equipo de Xerais de Luís Mariño, a Xosé Manuel Crego, Celia Torres, Siro Iglesias… A min chamábanme “o da revista”. Xerais publicábaa porque quería que a súa liña educativa, que levaban Agustín Fernández Paz e Xosé Lastra, fose o máis coherente posíbel. Nun momento de relanzamento buscamos un director para ela e pensamos en Vítor Freixanes, pero tivo un accidente de tráfico. No verán do 90, sendo xa Freixanes o director da editorial, faloume de incorporarme ao equipo para levar a parte educativa. Era o momento da Loxse, unha oportunidade para as editoriais porque había que renovar todos os libros. Díxenlle que non, pero en setembro volve insistir, dime que vai marchar Xela Arias e que necesitan ampliar o persoal de edición. E así entrei no oficio, de forma un pouco fortuíta, e aqueles dous primeiros anos convertéronse en 28. (…)
– B: Con todo, o mundo dixital está aí.
– MB: Eu sempre quixen hibridar o dixital co texto. Empecei o blog no 2005 precisamente para aprender e para ensaiar a escritura hipertextual. E con iso volvo á miña preocupación de sempre pola escritura. Pero esa reconversión sucedeu tamén con outros produtos como os dicionarios. Agora as referencias son o da Academia e o de Rinoceronte, os dous dixitais. Pero boa parte do traballo de minaría anterior fixémolo nós en Xerais, e o ILG por suposto. Nunca fomos capaces de facer rendíbeis os dicionarios dixitais. A consulta na internet, na lectura global, tende ao gratuíto. Aínda que non sucede con todo, por exemplo non ocorre no ramo da medicina ou no xurídico, onde hai que pagar polas bases de datos. Este problema tamén o ten a edición en castelán: tamén Planeta, Random e as independentes. É un problema global.
– B: Tamén se fala moito da crise das librarías.
– MB: Para as librarías a facturación do texto aínda era máis importante, se cadra chegaba ao 80%. E se as librarías van mal ou van a menos iso tamén lle afecta á distribución do libro literario. O sistema literario galego sempre pensou que era autosuficiente, que chegaba co talento dos creadores e para min iso é máis complexo. Inflúe a distribución, que se reduciu, cada vez hai menos puntos de venda. Agora colocar douscentos exemplares non é fácil. Podemos chegar ao modelo de ter unha libraría boa, moi bonita, pero só nas cidades. E para o demais está Amazon. Resistímonos a Amazon pero agora é probabelmente o segundo cliente da editorial. O primeiro lugar ocúpao Arnoia, unha das mellores distribuidoras de España, da que as editoras galegas podemos estar ben orgullosas. (…)”
Francisco Castro: “Vivimos nunha sociedade machista e patriarcal, hai que dicilo con total claridade”
Entrevista de Antón Escuredo a Francisco Castro en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Primeiro ensaio e moi persoal. Por que falar de feminismo?
– Francisco Castro (FC): Eu levo falando de feminismo moito tempo. Escribín moitos artigos reivindicándome como home feminista. Nos meus libros os meus personaxes masculinos son o que se adoita chamar “masculinidades moi disidentes”. Homes que se apuntan ao bo trato. Homes que están concienciados da necesidade de traballar xunto coas mulleres por un mundo en igualdade.
Ao mesmo tempo, nos últimos anos dei moitas charlas sobre esas outras masculinidades. Entón, pensei que era interesante tentar sistematizalo, partindo desde a experiencia persoal e dunha maneira moi divulgativa, reflexionar sobre a miña educación patriarcal, a miña toma de conciencia dese patriarcado que vive dentro de min e que segue moi presente.
Hai que loitar todos os días contra ese virus que nos meteron dentro sen vacina nin nada. Ademais, creo que é interesante que homes que temos unha certa presenza e voz pública a poñamos a favor do que é, probabelmente, o movemento revolucionario máis importante no que vai de século XXI: a forza do feminismo militante e con vocación de transformación do mundo.
– ND: Coincide en que vivimos nunha sociedade machista?
– FC: Vivimos nunha sociedade machista e patriarcal, hai que dicilo con total claridade. Se preguntas a Santiago Abascal vai dicir que non. Agora mesmo temos unha forte reacción patriarcal. Que haxa 52 deputados de Vox é unha maneira incontestábel de mostrar a forza do machismo.
Ese partido ten tres ideas básicas: unidade de España, sexa iso o que sexa, inviolabilidade das fronteiras e loita contra o feminismo. Polo tanto, unha das súas tres patas ideolóxicas é o antifeminismo.
Que exista un partido votado por millóns de persoas que ten como un dos seus alicerces a loita contra o feminismo é a demostración de que esta sociedade nosa é profundamente machista.
– ND: Cal é a razón de que moitos homes non dean ese paso que explica no libro?
– FC: Hai moitos factores. En primeiro lugar, é moi difícil renunciar aos privilexios. Nós somos a parte privilexiada polo feito de nacermos homes e polo tanto custa renunciar aos privilexios. Non coñezo moitos ricos que falen mal do capitalismo, están moi cómodos nese sistema.
Despois por unha cuestión, no fondo, de ignorancia. Hai moitos homes que consideran que o tema da explotación sexual é algo que teñen que solucionar as mulleres. Cren que o machismo teñen que solucionalo elas, que a desigualdade é unha cuestión que compete ás mulleres. E non. Falo no libro, basicamente, da decencia. O que explico é que unha persoa decente é feminista.
O feminismo é a ideoloxía que promulga a igualdade entre homes e mulleres. Polo tanto, quen non sexa feminista non cre nunha sociedade igualitaria e iso é indecente. Por que os homes non dan o paso? Por levar o patriarcado dentro.
– ND: A responsabilidade neste tema é da sociedade e das Administracións?
– FC: Hai unha interpelación á cidadanía para que saia dese sono feliz que é o patriarcado para os machistas. Logo están tamén as institucións. Aí vese ben o triunfo do feminismo. Hoxe non hai ningún partido que se atreva a definirse como machista abertamente. Polo 8-M, agás os trastornados de Vox, todo o mundo en Concellos, Deputacións e outras Administracións fan actos e lense manifestos.
O feminismo conseguiu que, polo menos, pareza que lles preocupa a cuestión. Se permitimos que un partido claramente antifeminista ocupe as institucións iremos cara a atrás. Todo o que as feministas gañaron pódese perder. Está todo relacionado, sociedade e Administracións. Os políticos de Vox non chegan ao poder a través dun golpe de Estado… é a cidadanía quen os pon aí. Temos moito que traballar.”
Cuestionario Proust: Clara Vidal, desde Lecturafilia
Entrevista a Clara Vidal en Lecturafilia:
“1. O principal trazo do teu carácter? Son repugnantiña.
2. Que calidade aprecias máis nun home? Así a primeira vista, o que máis avulte. Despois, a sinceridade.
3. E nunha muller? O mesmo que a anterior pregunta.
4. Que agardas das túas amizades? Que entendan sen precisar palabras.
5. O teu principal defecto? A esixencia.
6. A túa ocupación favorita? A poesía.
7. O teu ideal de felicidade? Non ter que pensar se a experimento.
8. Cal sería a túa maior desgraza? Cumprir a lei natural e sobrevivir mortes das que non soporto a idea.
9. Que che gustaría ser? Poeta rica.
10. En que país desexarías vivir? Galiza está moi ben, aínda que pasar uns meses en Costa Rica nunha casa na praia pagada pola pregunta 9 e volver á Coruña morena para intentar ir á praia en verán estaría moi ben tamén.
11. A túa cor favorita? O laranxa non.
12. A flor que máis che gusta? As lilas dos pratos.
13. Que paxaro prefires? Calquera amoroso.
14. Os teus autores/as favoritos en prosa? Os vellos que inventan historias para falar de algo e sosteñen así a literatura oral son, sen dúbida, os que máis me enganchan.
15. E poetas? José Ángel Valente, Alejandra Pizarnik, Pilar Pallarés, Olga Novo… Eu que sei?, infinitas.
16. Un heroe de ficción? Estounos coñecendo.
17. Unha heroína? Yasuko Kusakabe.
18. O teu músico ou música favorito/a? O jazz.
19. O teu pintor ou pintora preferido/a? Non che sei. Dalí para días coma hoxe.
20. O teu heroe ou heroína na vida real? A miña nai.
21. O teu nome favorito? Manuel.
22. Que hábito alleo non soportas? Só un?
23. Que é o que máis detestas? Que a xente non lave as mans ou non comprenda que a auga sen xabón é só mollalas, non limpalas.
24. Unha figura histórica que che poña mal corpo? Franco.
25. Un feito histórico que admires? Calquera recoñecemento que destape a nosa historia, por pequeno que sexa.
26. Que virtude desexarías posuír? Saúde, cartos, beleza, amor, intelixencia e pouco máis nunha palabra que abranguese todo para que non me chamasen avariciosa.
27. Como che gustaría morrer? Durmida.
28. Cal é o estado máis común do teu ánimo? Deprimida.
29. Que defectos che inspiran maior indulxencia? A ignorancia recoñecida.
30. Tes unha máxima ou lema de vida? Continuar.”
