Arquivo da categoría: Lingua

Manifesto Queremos Galego no Congreso 2023

Publicado o por

MANIFESTO QUEREMOS GALEGO


“Ante a presentación o martes 19 de setembro de 2023 da reforma do Regulamento do Congreso mediante a cal se permitirá que se empreguen todas as linguas que teñen a condición de oficiais no Estado español, as persoas abaixo asinantes queremos manifestar o seguinte:
– Apoiamos que se produza a aprobación desta iniciativa que permitirá achegar a nosa lingua a un ámbito institucional onde até o de agora non estaba permitido o seu emprego. Non sen tempo se produce a corrección desta anormalidade democrática e non podemos máis que valorala moi positivamente.
– Agardamos que as nosas e os nosos representantes na Cámara Baixa sexan consecuentes co compromiso co seu país e que empreguen a lingua galega a partir de agora en todas as intervencións que realicen, contribuíndo desta maneira non só ao seu coñecemento e divulgación, senón tamén ao seu prestixio e normalización.
– A oposición que amosa o Partido Popular a esta medida non por agardada é menos dolorosa. Máis aínda cando pensamos que é o Partido Popular quen mantén o goberno galego que ten entre as súas obrigas, segundo se desprende do noso Estatuto de Autonomía, a de potenciar a súa presenza e uso en todos os ámbitos. Emprazamos, por tanto, ao Partido Popular, a que tamén se sume ao resto de forzas políticas para apoiar esta modificación do Regulamento do Congreso.

Henrique Alvarellos. Presidente da Asociación Galega de Editoras.
Carlos Amoedo. Presidente de Praza Pública.
Xosé Luis Armesto Barbeito. Reitor UDC (2012-2016).
José María Barja. Reitor UDC (2004-2011).
Mercé Barrientos. Presidenta da Federación Galega de Taekwondo (2003-2014) e Directiva e fundadora de MUDEGA.
Marta Bobo Arce. Ximnasta Olímpica, Xogos de 1984 (Os Ánxeles, EEUU).
Quico Cadaval. Teatreiro.
Marica Campo. Escritora.
Paula Carballeira. Actriz e escritora.
Paulo Carril. Secretario Xeral da CIG.
Xosé Manuel Carril. Presidente de Galiza Cultura, a Federación de Asociacións Culturais Galegas.
Gustavo César Veloso. Exciclista profesional e director deportivo.
Xoan Costa. Presidente do Consello de Administración de Sermos Galiza.
Ledicia Costas. Escritora.
Alba Cuba. Adestradora e subcampeona Estatal junior de declatón.
Xabier Díaz. Músico.
Paula Domínguez “Pauleta”. Futbolista galega, actual capitana do Benfica.
Dalila Dopazo Blanco. Maxistrada do xulgado do social n° 3 de Lugo e membro do IXUGA.
Cristina Fernández Piñeiro. Primeira muller arbitra de Balonmán en Europa.
Elena Ferro. Zoqueira.
Ana Isabel Filgueiras Rei. Arqueóloga.
Víctor Freixanes. Presidente da RAG.
Pilar García Negro. Docente e escritora.
Leandro Lamas. Pintor.
Margarita Ledo Andión. Directora de cinema.
Olaia Maneiro. Tanxugueiras.
Sabela Maneiro. Tanxugueiras.
Almudena Marcos Maroño. Responsábel Museo do Humor de Fene.
Xaquín Marín. Humorista gráfico.
Salustiano Mato de la Iglesia. Reitor UVIGO (2010-2018).
Isabel Naveira. Actriz.
Carlos Negro. Docente e escritor.
María Obelleiro. Directora de Nós diario.
Xabier Queipo. Escritor.
María Reimóndez. Escritora.
Isabel Risco. Actriz.
Manuel Rivas. Escritor, xornalista, guionista.
Ana Romaní. Xornalista e escritora.
Marga Romero (Marga do Val). Escritora.
Xurxo Salgado. Director de Galicia Confidencial.
Cesáreo Sánchez Iglesias. Presidente da AELG.
Iria Sobrado. Actriz.
Fernanda Tabarés. Xornalista.
Aida Tarrío. Tanxugueiras.
Suso de Toro. Escritor.
Xosé A. Touriñán. Actor e presentador.
Uxía. Cantora e compositora.
Vitor Vaqueiro. Escritor.
Patricia Varela. Presidenta da Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG).
Juan Viaño Rey. Reitor USC (2014-2018).
David Lombao. Director de Praza Pública.
Anxo Louzao. Coordinador de Vía Galega.
Marcos Maceira. Presidente da Mesa.”

As persoas interesadas poden asinar o Manifesto aquí.

Manifesto Queremos Galego no Congreso

Publicado o por

MANIFESTO

“Ante a presentación o martes 19 de setembro de 2023 da reforma do Regulamento do Congreso mediante a cal se permitirá que se empreguen todas as linguas que teñen a condición de oficiais no Estado español, as persoas abaixo asinantes queremos manifestar o seguinte:

1. Apoiamos que se produza a aprobación desta iniciativa que permitirá achegar a nosa lingua a un ámbito institucional onde até o de agora non estaba permitido o seu emprego. Non sen tempo se produce a corrección desta anormalidade democrática e non podemos máis que valorala moi positivamente.
2. Agardamos que as nosas e os nosos representantes na Cámara Baixa sexan consecuentes co compromiso co seu país e que empreguen a lingua galega a partir de agora en todas as intervencións que realicen, contribuíndo desta maneira non só ao seu coñecemento e divulgación, senón tamén ao seu prestixio e normalización.
3. A oposición que amosa o Partido Popular a esta medida non por agardada é menos dolorosa. Máis aínda cando pensamos que é o Partido Popular quen mantén o goberno galego que ten entre as súas obrigas, segundo se desprende do noso Estatuto de Autonomía, a de potenciar a súa presenza e uso en todos os ámbitos. Emprazamos, por tanto, ao Partido Popular, a que tamén se sume ao resto de forzas políticas para apoiar esta modificación do Regulamento do Congreso.

Henrique Alvarellos. Presidente da Asociación Galega de Editoras.
Carlos Amoedo. Presidente de Praza Pública.
Xosé Luis Armesto Barbeito. Reitor UDC (2012-2016).
José María Barja. Reitor UDC (2004-2011).
Mercé Barrientos. Presidenta da Federación Galega de Taekwondo (2003-2014) e Directiva e fundadora de MUDEGA.
Marta Bobo Arce. Ximnasta Olímpica, Xogos de 1984 (Os Ánxeles, EEUU).
Quico Cadaval. Teatreiro.
Marica Campo. Escritora.
Paula Carballeira. Actriz e escritora.
Paulo Carril. Secretario Xeral da CIG.
Xosé Manuel Carril. Presidente de Galiza Cultura, a Federación de Asociacións Culturais Galegas.
Gustavo César Veloso. Exciclista profesional e director deportivo.
Xoan Costa. Presidente do Consello de Administración de Sermos Galiza.
Ledicia Costas. Escritora.
Alba Cuba. Adestradora e subcampeona Estatal junior de declatón.
Xabier Díaz. Músico.
Paula Domínguez “Pauleta”. Futbolista galega, actual capitana do Benfica.
Dalila Dopazo Blanco. Maxistrada do xulgado do social n° 3 de Lugo e membro do IXUGA.
Cristina Fernández Piñeiro. Primeira muller arbitra de Balonmán en Europa.
Elena Ferro. Zoqueira.
Ana Isabel Filgueiras Rei. Arqueóloga.
Víctor Freixanes. Presidente da RAG.
Pilar García Negro. Docente e escritora.
Leandro Lamas. Pintor.
Margarita Ledo Andión. Directora de cinema.
David Lombao. Director de Praza Pública.
Anxo Louzao. Coordinador de Vía Galega.
Marcos Maceira. Presidente da Mesa.
Olaia Maneiro. Tanxugueiras.
Sabela Maneiro. Tanxugueiras.
Almudena Marcos Maroño. Responsábel Museo do Humor de Fene.
Xaquín Marín. Humorista gráfico.
Salustiano Mato de la Iglesia. Reitor UVIGO (2010-2018).
Isabel Naveira. Actriz.
Carlos Negro. Docente e escritor.
María Obelleiro. Directora de Nós diario.
Xabier Queipo. Escritor.
María Reimóndez. Escritora.
Isabel Risco. Actriz.
Manuel Rivas. Escritor, xornalista, guionista.
Ana Romaní. Xornalista e escritora.
Marga Romero (Marga do Val). Escritora.
Xurxo Salgado. Director de Galicia Confidencial.
Cesáreo Sánchez Iglesias. Presidente da AELG.
Iria Sobrado. Actriz.
Fernanda Tabarés. Xornalista.
Aida Tarrío. Tanxugueiras.
Suso de Toro. Escritor.
Xosé A. Touriñán. Actor e presentador.
Uxía. Cantora e compositora.
Vitor Vaqueiro. Escritor.
Patricia Varela. Presidenta da Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG).
Juan Viaño Rey. Reitor USC (2014-2018).”

A Coruña: actividades do 7 de agosto na Feira do Libro 2023

Publicado o por

A Coruña: actividades do 2 de agosto na Feira do Libro 2023

Publicado o por

Festigal 2023: programación da Galería das Letras e das Ideas

Publicado o por

Carlos Callón: “A emigración galega na Idade Moderna é masiva pola Península e iso fai que sexa moi habitual escoitar galego nas rúas de Valladolid ou Madrid”

Publicado o por

Entrevista de Manuela Nores Fresco a Carlos Callón na revista Mazarelos:
“(…) – Mazarelos (M): Como xurdiu a idea de escribir O libro negro da lingua galega?
– Carlos Callón (CC): Ao comezo a miña intención era simplemente compilar nun libro información que estivese espallada en diferentes traballos para termos unha ferramenta semellante ao que xa existía no caso doutras linguas, coma o catalán ou o vasco, desde había tempo. Porén, de súpeto, atopei cousas inesperadas e vin que había unha parte de investigación aínda por desenvolver, polo que comecei a tirar do fío no meu tempo libre sempre que por razóns profesionais e persoais tivese tempo para facelo. Eu pensaba: “se eu, profesor de galego e presidente da Mesa pola Normalización Lingüística durante anos non souben isto, é necesario que a sociedade en xeral o coñeza”.
Non obstante, un problema que hai sempre que investigamos é decidir cando lle pomos límites. Este ensaio chegou a ter máis de mil páxinas e tamén entendín que había que ir recortando, póndolle un límite temporal e resumindo o máis posíbel os casos. Ademais, eu tamén comprendín que este traballo, como traballo individual dunha persoa, chegaba até aquí, e as persoas que lean o libro verán que hai moitas páxinas nas que digo “eu imaxino que de consultar este arquivo atopará máis información” ou, por exemplo, no caso das escolas do s. XVIII ou no das multas por falar galego en público durante o franquismo aínda hai moito que investigar. Eu tentei, na medida das miñas posibilidades, que fose unha obra divulgativa, aínda que sempre sen escatimar nin unha soa nota de rodapé para que aparecesen claramente as fontes, porque dalgún xeito é unha obra de investigación mais tamén unha obra de combate.
A respecto da investigación, aínda tratándose dun libro de sinatura individual, poderiamos dicir que é colectiva en moitos aspectos, porque, por unha banda, hai moita información á cal eu non tería chegado se non fose pola axuda de persoas ás que eu lles preguntaba e me daban indicacións dos pasos a seguir ou dos erros a evitar e, pola outra, atopei fontes directas de persoas que sufriron represión ou que foran testemuñas desta que me permitiron exemplificar e narrar os casos máis recentes de discriminación lingüística. Cheguei até alí onde había fontes hemerográficas ou testemuñas persoais que me indicaban o camiño, mais segue sendo necesario un profundo traballo nos arquivos da administración, e para iso é necesario un equipo de investigación que vaia arquivo municipal a arquivo municipal o que implica que institucións con capacidade, como as universidades, a Real Academia Galega, o Consello da Cultura Galega ou o Centro Ramón Piñeiro poñan os seus esforzos, porque é sorprendente a cantidade de aspectos que están aínda por investigar.
– M: Que mudanzas hai entre a represión lingüística existente no franquismo e a de séculos anteriores?
– CC: Penso que é moi importante subliñar que o franquismo non inventa unha política de lingüicidio propia. Esta frase tómoa literalmente do catedrático de Historia Contemporánea da Universidade de Santiago de Compostela Xosé Manoel Núñez Seixas, mais para min é fundamental lembralo porque moitas veces transmítennos a idea de que o galego só foi perseguido cos Reis Católicos e despois durante o franquismo, e incluso cando se recoñece iso esquécese explicar as dimensións desa persecución coma se fose algo etéreo ou unha persecución só cultural. Se o franquismo non ten que ilegalizar o galego é porque o galego no ano 1936 aínda non era legal a pesar de todo o que se traballou polo Estatuto de autonomía, porque como lembra Castelao, a II República, aínda sendo un gran tempo de esperanza, colocou moitos obstáculos para a súa aprobación. Tamén conta Castelao no Sempre en Galiza como agardaban ter un decreto para que se aceptase o galego nas escolas e Vicente Risco fala de como se prohibía explicar nos congresos a petición de galeguización da escola.
As raíces da represión lingüística son moito máis fondas. De feito, o Libro negro da lingua galega comeza en 1480 coa prohibición de uso do galego aos escribáns, mais lembremos que no ano 1543 aparece xa o primeiro documento conservado que explica como se debe reprimir o galego nas escolas. Un documento valioso non só para explicarmos a nosa propia historia senón tamén para explicarmos a situación xeral das linguas na Península Ibérica, porque non conservamos un documento tan antigo semellante para o catalán ou para o vasco. Isto non quere dicir que os seus foran uns camiños de rosas porque non o foron, mais é curioso como se tende a esquecer a nosa propia represión, unha represión que ademais se basea na deshumanización do pobo, con metáforas animalizadoras como que máis que falar rinchamos ou ladramos… Aí hai tanto unha cuestión nacional como unha cuestión de clase. (…)”