Desde
A Mesa:
“A Mesa pola Normalización Lingüística / PGL / A Associaçom Galega da Língua (AGAL), xunto coa Fundación Vía Galego, desenvolverán, ao longo do ano 2018, unha campaña para promover os días da semana tradicionais: domingo, segunda feira, terza feira, cuarta feira, quinta feira, sexta feira e sábado.
A campaña presentouse na segunda feira 19 de febreiro, e só seis días despois, no domingo 25 de febreiro ás 12:00 horas, realizarase un evento conxunto de apoio aos días da semana tradicionais na localidade de Padrón (na polbeira A Feira), con petiscos, música, poesía e intervencións de coñecidos e coñecidas intelectuais galegas.
Videoclip da campaña
A campaña irá especialmente dirixida ás crianzas, por un lado, e a medios informativos dixitais, por outro. Así, por un lado conta co apoio audiovisual da banda de música infantil Mamá Cabra, que compuxo a canción “Na segunda feira” co obxectivo de facilitar ás crianzas a aprendizaxe dos días da semana entre outros tesouros de que andan á procura. En canto ao material gráfico, editaranse chapas, manteis de mesa infantís e un calendario (ver anexo) que xa está a ser distribuído polos organismos promotores da campaña.
Implicación de medios informativos
Por outro lado, pedirán a medios de comunicación e outras plataformas dixitais para usaren estas formas de modo total ou parcial. A partir do día 19, será distribuído un bánner que informa do día do mes e da semana en que estamos. Premendo nel, seremos encamiñados para unha páxina web onde se ofrecerá información lingüística e histórica sobre os días da semana na mesma normativa ortográfica que normalmente usa o sitio web en que o bánner sexa inserido. A información contida nesta páxina web contará cunha unidade didáctica para ser explorada no ensino primario.
Os días da semana tradicionais
Algunhas denominacións dos días da semana tradicionais resistiron como maioritarias até ben entrado o século XX, mais foron caendo no esquecemento cando na escola se comezaron a promover outras formas que, aínda que tamén fosen xenuínas nunha zona máis pequena do noso territorio oriental, en xeral eran produto da adaptación fonética dos días casteláns: luns, martes, mércores, xoves, venres, sábado e domingo.
Aproveitando o feito de aínda estaren vivas as formas tradicionais da maior parte do territorio (aínda que só en persoas moi vellas), e de estaren admitidas pola norma oficial do galego, os colectivos promotores afirman querer darlles un impulso e evitar a súa desaparición.
Segundo A Mesa e a AGAL, para as persoas preocupadas polo galego “é fundamental que saiban que temos forza para recuperar as nosas palabras aínda que sexa no límite da desmemoria. No caso concreto dos días da semana, a súa revitalización sería moi motivadora, porque afecta unha serie de palabras usadas diariamente por calquera persoa”.
Mais aínda hai máis motivos:
– É un sistema lexical moi emblemático dos países lusófonos, despertando o noso orgullo pola pertenza a este tronco lingüístico e pola capacidade comunicativa do galego no mundo.
– É un sistema lexical moi relevante na nosa historia lingüística e política, pois o seu nacemento está intimamente vinculado ao Reino da Galiza (Galliciense Regnum) dos séculos V e VI.
– É un sistema único do galego-portugués entre todas as linguas do mundo.”
Arquivo da categoría: Lingua
Justo Beramendi: “As Irmandades da Fala modificaron a dinámica política galega”
Entrevista
de Daniel Salgado a Justo Beramendi en Sermos Galiza:
“Repensar Galicia. As Irmandades da Fala é o título do volume colectivo, coordinado por Uxío-Breogán Diéguez, Carme Fernández, Pilar García Negro, Xosé Manuel González Reboredo e Justo Beramendi que recolle as achegas ao simposio do mesmo nome organizado en novembro de 2016 polo Museo do Pobo Galego, a revista Murguía, o Grupo de Investigación Lingüística e Literaria Galega (ILLA) coa colaboración da Xunta.
Sermos Galiza disponibiliza agora os vídeos que rexistraron as intervencións nas xornadas. O historiador Justo Beramendi (Madrid, 1941) explica con concisión o papel fundamental das Irmandades da Fala para a Galiza contemporánea.
– Daniel Salgado (DS): Cal é a importancia histórica das Irmandades da Fala?
– Justo Beramendi (JB): É altísima. Por suposto foron moi importantes para a articulación do galeguismo político. E para o salto do rexionalismo a un nacionalismo pleno e moderno. Ademais, contribuíron a que se xerase en Galiza un espazo sociopolítico diferenciado e a apontoar un segundo Rexurdimento, coa consolidación da lingua e a literatura galegas.
– DS: A súa influencia excedeu o campo galeguista?
– JB: Aínda que o desenvolvemento do nacionalismo foi lento, ou non tan vizoso coma o vasco ou o catalán, aquí foi decisivo para a historia de Galiza. As Irmandades modificaron cualitativamente a dinámica política galega. Sen elas non se entende, por exemplo, a aprobación do Estatuto na II República. (…)
– DS: Que falta por saber das Irmandades?
– JB: En historia nunca se acaba, aínda que coas Irmandades eu creo que xa está cuberto o 80% do terreo. O que falta son cousas menores. Pero outra cousa é que este traballo chegue á xente.”
Betanzos: presentación de Muller inmigrante, lingua e sociedade
Xosé Manuel Sánchez Rei: “Moitos avós e moitas avoas son ‘reintegratas’ e non o saben”
Entrevista 
de María Obelleiro a Xosé Manuel Sánchez Rei en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): É posíbel unha restauración social cando o que se pretende restaurar está fortemente erosionado polo español?
– Xosé Manuel Sänchez Rei (XMSR): Eu penso que o único camiño para avanzarmos na normalización asenta nunha restauración seria e destonada, na medida do posíbel, de influencias do español gratuítas e desnecesarias.
– SG: Unha restauración que pasa por?
– XMSR: Suprimirmos todo aquilo foráneo e potenciarmos o que é máis noso. Humildemente, considero que eses modelos híbridos que se escoitan na televisión ou na radio, en programas con persoas que comen do galego e que propositadamente o destrúen, non constitúen avanzos para normalizarmos a lingua nin para a dignificarmos. A xente non pode verse reflectida nese galego barbarizado, híbrido, vulgarizado, e quizais sexa certo que non se vexa noutro máis culto, mais con aquel, con total seguranza, tampouco se identifica. En confronto, tamén acontece que en ocasións cando alguén di “Cómpre irmos traballar” unha persoa pode comentar “Así dicía o meu pai antes”; agora é moito máis común “Hai que ir traballar”. Lembro que na Fonsagrada, hai uns anos, unha moza de 90 anos, cando escoitou falar dun prato nun encontro familiar, ponderou sen dubidar: “Ai, así se falaba antes”.
– SG: Dentro do debate sobre a preferencia na escolla de estruturas morfosintácticas e repertorios lexicais debemos decantarnos polas construcións máis xenuínas e diferenciais, aínda sendo de escaso uso, ou polo máis común nos hábitos orais e escritos dos nosos días?
– XMSR: É un debate que ten suscitado certa controversia. O que se considera máis culto ou máis confluente coas outras variedades do noso sistema lingüístico pode estar presente en modalidades de diversa procedencia (locais, contextuais etc.). En ocasións, acontece que ao aprofundarmos na fala de xente de idade aparecen construcións máis xenuínas, documentadas no ámbito galego-portugués xa desde hai centos de anos.
– SG: Para termos unha lingua de calidade debemos acudir a esta tradición galego-portuguesa?
– XMSR: Sen dúbida, e non só a ela, mais tamén á nosa literatura contemporánea, ao portugués actual, ao falar das persoas de idade, etc. Hai xente que é lusista e non o sabe, moitos avós e moitas avoas son “reintegratas” e non o saben [ri].”
A Coruña: presentación de Remédios para o galego
Compostela: presentación de Remédios para o galego
Culturgal, Pontevedra: actividades literarias destacadas do domingo 3
Do
1 ao 3 de decembro, no Pazo da Cultura de Pontevedra, e con horarios de 11:00 a 21:00 horas o venres 1 e sábado 2, e de 11:00 a 20:00 horas o domingo 3, terá lugar o Culturgal 2017. O prezo das entradas é o seguinte: “a entrada xeral por día ten un prezo de 2 euros, entregarémosche unha pulseira e entrarás e sairás do recinto cando queiras durante ese día. Se queres acceder máis de 1 día, tes unha pulseira de 3 euros coa que poderás entrar e saír durante os 3 días. Nenas e nenos até 12 anos (incluídos) pagan 1 euro por día e 2 euros pola pulseira bono. Menores de 3 anos non pagan entrada.”
As actividades literarias destacadas do programa para o domingo 3 son:
– 11:00 h. Espazo Foro. Conversa con Manuel Núñez Singala ao redor do libro Sacar a lingua é de mala educación. Galaxia.
– 11:30 h. Espazo Libro. Conversa con Eli Ríos ao redor de Luns (Premio Torrente Ballester 2016) e Culpable (Premio López Abente 2017). Con Manuel Bragado. Xerais.
– 12:00 h. Espazo Foro. Presentación da «Rede Scórpio» e entrega dos premios do concurso de narrativa breve. Através Editora-AGAL. Con Xosé Antom Serém, da Através Editora e Óscar Senra, de MaOs Innovación Social, S. Coop. Galega.
– 12:00 h. Espazo Libro. Fernando Osorio do Campo. Unha vida sen treguas (Premio Carvalho Calero 2016, concello de Ferrol). Con Carlos-Caetano Biscainho-Fernandes, autor. Edicións Embora.
– 12:00 h. Espazo Carpa. A violencia dun sorriso. Implicadas no Desenvolvemento en colaboración co grupo A Panadaría. Recital-performance creado por A Panadaría, baseado nos poemas da autora támil Thamizhachi Thangapandian.
– 12:00 h. Sinatura de Antonio Manuel Fraga. Querido H. P. Lovecraft. No stand de Urco Editora.
– 12:30 h. Espazo Foro. Nova Escola Galega e a Revista Galega de Educación. Con María Dolores Candedo, presidenta, Xesús Rodríguez, director da RGE, Silvia López Gómez (coordinadora de «Aprendendo con videoxogos») e Santiago Fernández Lanza, profesor na Universidade Internacional da Rioxa e colaborador.
– 12:30 h. Espazo Libro. Presentación da plaquette O gran rexeitamento. Flores para Albert Ayler de Daniel Salgado en formato musical con
Alexandre Losada & Luís Garrido. Apiario.
– 13:00 h. Espazo Foro. Corpo de Antiochia. Intervención poética con Tamara Andrés, autora. Galaxia.
– 13:00 h. Espazo Libro. Conversa de Iria Collazo con Berta Dávila, autora de A pel do mundo. Galaxia.
– 13:00 h. Sinatura de Isidro Novo. O tabú na traslenda. No stand de Urco Editora.
– 16:30 h. Espazo Foro. Portugal na Culturgal. Presentación da 4a Semana de convergências Portugal-Galiza. Secretaría Xeral de Política Lingüística. A cidade portuguesa de Braga acollerá -arredor do 24 de febreiro de 2017, Día de Rosalía de Castro- a cuarta edición desta iniciativa colaborativa que impulsan o Centro de Estudos Galegos da Universidade do Minho, a Secretaría Xeral de Política Lingüística, a formación Canto D’Aqui, a Câmara Municipal de Braga e a Junta de Frêguesia de San Vicente co obxectivo de irmandar as dúas beiras do Miño a través da música, da poesía e da palabra. Interveñen: Valentín García Gómez, secretario xeral de Política Lingüística, Pedro Dono López, director do Centro de Estudos Galegos da Universidade do Minho, Anxo Angueira Viturro, presidente da Fundación Rosalía de Castro, Uxía, coordinadora da iniciativa, e Jaime Torres, Carlos Moutinho e Filipe Cunha, integrantes de Canto D’Aqui.
– 16:30 h. Espazo Libro. Conversa entre Francisco X. Fernández Naval, autor de Alma e o mar, e Arantza Portabales, autora de Deixe a súa mensaxe despois do sinal. Galaxia.
– 17:00 h. Sinaturas de Manuel Lourenzo González e Tomás González Ahola. No stand de Urco Editora.
– 17:00 h. Espazo Libro. Mulleres bravas. Urco Editora. Maruja Mallo e Xulia Minguillón. Con Elvira Ribeiro, autora, Eva Agra, ilustradora, Andrea Jamardo, editora, e María Lado, presentadora.
– 17:30 h. Espazo Libro. Biodiversidade: cara unha sexta extinción masiva. Presentación da edición en galego. Catro Ventos Editora. Con Isidro Dozo, editor, e Xosé Veiras.
– 18:00 h. César Lorenzo Gil conversa con Ramón Caride sobre O camiño da Estadea. Ao remate, sinatura no stand de Xerais.
– 18:00 h. Sinaturas de Beni Yáñez, Os donos das cinsas, e Santiago Bergantinhos.
– 18:30 h. Espazo Libro. Presentación do libro Catro ventos. Cos editores Cibrán Rico López e Suso Vázquez Gómez e o fotógrafo Javier Fernández Pérez de Lis. Fabulatorio.
– 18:45 h. Espazo Foro. Conferencia «Terra. Ciencia, aventuras e sorpresas dunha viaxe arredor do mundo». Con Xurxo Mariño. Xerais. Ao finalizar, sinatura no stand de Xerais.
– 19:00 h. Espazo Libro. Conversa con Marcos Calveiro, autor de O xardineiro dos ingleses» (Premio García Barros), Fran Fernández Davila, autor de A senda de sal (Premio de Novela por Entregas de La Voz de Galicia). Co xornalista César Lorenzo Gil. Galaxia.
– 19:00 h. Sinaturas de María Lado, Eva Agra e Elvira Ribeiro. No stand de Urco Editora.
Vilalba: presentación de Galegocalantes e galegofalantes, de Carlos Callón
Compostela: XI Xornada de Xustiza e Lingua, reflexións para a normalización
Máis información aquí.
Crónica videográfica da X Xornada de Literatura de Tradición Oral. Palabras con memoria: topónimos, ditos, frases, nomes… con historia (II)
A
X Xornada de Literatura de Tradición Oral. Palabras con memoria: topónimos, ditos, frases, nomes… con historia, é unha actividade da AELG, co apoio da Deputación Provincial de Lugo e a colaboración da Asociación Sócio-Pedagóxica Galega.
Para recuperar e actualizar esa memoria, nesta décima edición da Xornada de Literatura de Tradición Oral –da man de coñecidas/os especialistas en toponimia, onomástica, lexicografía ou fraseoloxía–, decidimos evocar a memoria das palabras que, tanto se as usamos coma se non, aínda están impresas no noso mapa emocional. Porque unha parte decisiva da nosa persoal e particular historia está rexistrada na alma das palabras.
Con esta iniciativa da súa Sección de Literatura de Tradición Oral, a Asociación quere dar continuidade a unha colaboración coa Deputación de Lugo que pretende darlle a importancia que merece a esta parte fundamental da literatura e que axuda a converter a capital lucense nun referente neste ámbito. A xornada tivo lugar o sábado 21 de outubro de 2017 no Salón de Actos da Deputación de Lugo.
Aquí pode verse a crónica videográfica completa, da que publicamos hoxe estes vídeos:
– Presentación da conferencia de Mª Rosario Soto Arias, por Isidro Novo:
– Conferencia: Presenza de valores antropolóxicos, etnográficos e míticos na fraseoloxía, por María Rosario Soto Arias:
– Presentación da conferencia de Gonzalo Navaza, por Isidro Novo:
– Conferencia: Toponimia e lendas, por Gonzalo Navaza:
– Mesa redonda: O abecé do noso ADN simbólico-cultural, con Isidro Novo, Mª Rosario Soto Arias e Gonzalo Navaza:
– Palabras con misterio: O Latín dos canteiros, con Antonio Reigosa, Marcos Escudero e Isidro Novo.
