Xabier Quiroga: “Se queremos estabilizar un sistema literario propio, non difamemos títulos”

Entrevista a Xabier Quiroga en El Correo Gallego:
“(…) – El Correo Gallego (ECG): ¿Está Xabier Quiroga nese momento de gracia no que todo o que fai cae bien?
– Xabier Quiroga (XQ): Pero o primeiro que teño que aclarar é que a consideración de éxito é algo tan relativo e baleiro que non quero que me afecte. Ante todo pretendo seguir facendo a miña vida e sendo eu mesmo. Por outra banda tampouco son nada consciente de quen me le, en parte porque, como dicía Manolo García con aquilo de “hago pájaros de barro y los echo a volar”, o que escribe e ten a sorte de publicar, por un lado está contento de que voen, pero por outro non sabe en maos de quen acabarán os seus paxaros. En canto ás modas, esas, téñoo clarísimo, son pasaxeiras, efémeras, e eu non quero ser así, máis ca nada porque levo boa parte da miña vida escribindo, incluso sen publicar, e procuro non seguir ningunha moda nin tendencia. Mesmo esta novela empeceina hai seis anos, e saíu primeiro en galego como Izan o da saca, no 2015, así que non me poden vir agora co da moda nazi e esas lerias. En fin, remato con iso que dis do momento de graza: só agardo que sexa o momento e non o tiro.
– ECG: Neste país, vender moito é un reclamo para certo tipo de críticas. ¿Cómo anda de cintura?
– XQ: En galego as edicións son moi cativeiras porque se merca pouco libro, así que as catro que leva Izan o da saca, aínda representando moito para a novela, non son nada en cantidade. E en castelán acaba de saír a súa tradución como La casa del nazi, así que non sei se se merca moito ou pouco. Pero diso que dis das críticas se vendes, non sei quen o fará. De ser así, pareceríame non só inxusto, tamén unha infamia. Se queremos estabilizar un sistema literario propio, noso, algo polo que sempre loitamos e nunca conseguimos de todo, non podemos difamar títulos que chegan a moito público porque algunha grande editorial se fixou nela ou porque se traduce a outras linguas. Sería dun pailanismo demoledor. Pretendamos que o feito cultural galego salte fronteiras. Axudémonos a medrar e non acurrunchar a nosa creatividade. Se a obra pode ser difundida noutros idiomas, celebrémolo, non o tomemos en plan negocio, senón como fortaleza da cultura dun país e dun pobo. Dito isto, son consciente de que cando fas público algo teu, xa deixa de ser teu e está na boca de todos, como o paxaro de antes. Así que asumirei as criticas, pero agardo que sexan porque non lles vai a historia que lles conto nin como llela conto, non porque se traduza e se venda noutra lingua nin porque fale do que non se sabe de min. Ademais, neste xeito de vida actual no que todo o mundo opina, moitas veces sen saber, e a desconsideración campa e prolifera con axilidade nas redes sociais, eu son o primeiro que digo o pouco que sei. Voucho dicir. Sei que son un escritor galego e en galego, que escribe historias da nosa terra e das nosas xentes e ao que sempre lle foi ben para a propia saúde mental manter certa clandestinidade, falo de vivir illado de moita movida literaria. (…)”

Manuel Lourenzo González: “Non teño claro aínda que é poesía e que non o é”

Entrevista a Manuel Lourenzo González en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Cando pensas nun novo libro en que pensas antes? Na historia, no xénero, no público ao que vai dirixido… Como chega unha nova historia a ti?
– Manuel Lourenzo González (MLG): O público aparece despois. Tamén hai que dicir que cada un é unha experiencia diferente, non todos funcionan igual, pero o dominante no meu caso diría que o primeiro que me vén á cabeza é a historia, a idea que quero desenvolver, o argumento ou polo menos trazos do argumento. Logo iso vaise desenvolvendo e logo van nacendo outra serie de características, por exemplo o tipo de linguaxe, o espazo-tempo, e tamén nalgún caso o público ao que pode ir destinado. Quero dicir tamén que non teño moi claro estar de acordo con esa división en idades: lectura xuvenil, infantil… Si entendo que iso funciona e hai libros claramente clasificables. No meu caso non teño clara a delimitación, motivo polo cal libros meus que están nas coleccións xuvenís ás veces fánselle difíciles aos rapaces e serían máis accesibles para os adultos. Non teño un código, non sei se o ten alguén, conforme a literatura xuvenil ten que ser así, se non pode pasar estes lindes, o vocabulario, as expresións, a temática… Non teño nada claro todo isto. Eu teño as historias e desenvólvoas e unha vez que se van desenvolvendo van collendo a súa fasquía, o seu panorama e posiblemente tamén o seu público.
– SG: No caso de Ceiba de luz como foi?
– MLG: Neste caso sería un exemplo do que acabo de explicar. Foi primeiro a historia, ou parte da historia, porque nunca vén completa á cabeza. Logo a localización, a época, os personaxes foron nacendo ao mesmo tempo e unha vez que ía avanzada decátome de que si, ten características que a fan accesible e mesmo recomendable a público xuvenil. Naturalmente creo que o público adulto tamén atoparía elementos interesantes nesa historia e que incluso se se quere se podería desenvolver moito máis para facela máis, entre aspas, para adultos. (…)”

Suso de Toro: “Eu non quería ser un escritor como os que coñecía, eu pretendía ser un escritor como os que eu admiraba”

Entrevista de R. Castro a Suso de Toro en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Cando decidiches que querías ser escritor?
– Suso de Toro (ST): Xa o decidín cando tiña 16-17 anos, pero logo deixeino pola militancia, eu era do Movemento Comunista. Aí hai unha ruptura de 10 anos, e polo medio o único que fago é crear un grupo de teatro ‘agit-prop’, teatro de guerrilla, uns contos… É dicir, entre os 17 e os 27 é un barbeito para min.
– SG: Hai críticos literarios que din que a literatura actual está formada maioritariamente por herdeiros teus. Tan influinte fuches?
– ST: Caixón desastre e Polaroid son dous libros que tiveron un grande éxito e influencia, pero ao mesmo tempo non están estudados desde o punto de vista da crítica e da estética. É como se só contase a intención miña, que a había. Eu tiña un programa oculto, cando entro, que era realmente modificar a literatura en lingua galega. No ano 73 publico unha autoentrevista na revista de Peleteiro na que me declaro seguidor de Joyce, de Freud, imaxina que pedante era, pero xa daquela dicía tamén “pretendo coa miña obra futura facer da lingua e da literatura galega unha cultura de primeira orde”, ou algo así. É dicir, eu tiña claro de adolescente que a cultura en lingua galega tiña que afrontar unha tarefa histórica.
– SG: Sempre pensaches en grande, como aquel anuncio de Apple, ‘Think big’.
– ST: Si, si. Eu tomábame en serio o de ser escritor en galego. Eu sempre quixen ser un escritor, entre aspas, de verdade. O que pasa é que sabía que tiña un límite que me impuña a ética, que era ser escritor en galego, pero eu non quería ser un escritor como os que coñecía, eu pretendía ser un escritor como os que eu admiraba. E os que eu admiraba todos escribían en linguas que tiñan Estados. Entón, todo o meu destino quedou nesa contradición. Cando eu planto hai sete anos e digo acabouse, o que eu podía andar xa o andei, foi o final dunha escapada que empecei de rapaz. O meu proxecto de escritor non pode ser, non se pode verificar sen un Estado propio.”

Pontevedra: “Recordando a Miguel Suárez Abel”

O mércores 14 de xuño, ás 20:00 horas, na Casa das Campás-Vicerreitoría do Campus de Pontevedra (Rúa Don Filiberto, 9- 11), terá lugar a homenaxe “Recordando a Miguel Suárez Abel”, organizada polo Ateneo de Pontevedra, e que contará coas intervencións de Víctor Freixanes, Fina Casalderrey, Juan Otero, Anxo Ricón e Xaime Toxo.

“Os Rábade-Villar: Catro artistas sentados á mesa”

Artigo de Santiago Jaureguízar en El Progreso (foto: EP):
Xesús Rábade Paredes (Cospeito, 1949) percibiu o poder da arte dende moi novo. Sendo un rapaz a mediados dos anos 60, o medio cento de veciños de Seixas descubriron que tiña tres cualidades notables na altura (oído, voz e memoria musical) e empezaron a contratalo para as foliadas. Xesús memorizaba os temas de Antonio Machín e os boleiros que soaban fugazmente na radio nos bailes de inverno para reproducilos a capela para que a xente bailase nas festas. A cambio, había bebidas gratis e a reputación de heroe local. “Fun moi precoz coas rapazas”, deixa caer o escritor con picardía.
Esa aura non tivo efecto en Helena Villar Janeiro (Becerreá, 1940), que estivera a un paso de ser cantante profesional de música culta e proviña dunha familia abundante en músicos semiprofesionais e requeridos na contorna de Becerreá.
Os seus fillos viviron a creatividade incesante da súa casa como un ambiente natural. Foi a comparación cos seus compañeiros de escola o que lles fixo ver que a normalidade era outra. Tanto a poetisa María do Cebreiro Rábade Villar (Santiago, 1976) como o pianista de jazz Abe Rábade Villar (Santiago, 1977) medraron entre partituras e primeiras edicións de libros.
María do Cebreiro padeceu ese contraste porque é “pudorosa”, unha característica que convive nela cunha concepción da escrita sincera. “Cando escribo vou en carne viva”, apunta; unha fereza que trata de compatibilizar cun afán de cercar o seu espazo familiar, porque “hai que protexer ese espazo”.
“Non tiven que ir buscar a vida literaria”, confesa, máis ben quixo “fuxir, pero foi imposible”. Ao cabo, logrou asumir que carecía de alternativa. “Levoume tempo reencontrarme coa miña orixe”, pero fíxoo con “amor e gratitude” por todo “o cariño e a xenerosidade” que recibira por parte dos seus pais.
A tamén doutora en Teoría da Literatura e profesora na USC subliña que “a independencia foi importante”. “Cando era nova irritábame, agora non pasa nada”, recoñece. Non quería “que se pensase que me apoderaba do capital dos meus pais. Non usar o apelido debeuse a iso”. (…)”

Semana do Libro de Compostela (Selic), actos destacados do sábado 10 e domingo 11

O sábado 10 de xuño continúa a Semana do Libro de Compostela (na Praza da Quintana, con horario de 11:00 a 23:00 horas), organizada polo Concello de Santiago, e que rematará o domingo 11 (con horario de 11:00 a 21:00 horas) cos seguintes actos literarios destacados para estes días dentro do seu programa:

Sábado 10
13:00 h. Presentación de Querido H. P. Lovecraft, de Antonio Manuel Fraga, publicado por Urco.
17:30 h. Presentación de A virxe das areas, de Antonio M. Fraga, publicado por Embora.
18:00 h. Tradutoras ao vivo: María Reimóndez e Patricia Buxán.
19:00 h. Alfonso Blanco: Do Latín ao galego… tamén na literatura; ou, motivos para traducir ficción dende o latín.
20:00 h. Marcha cultural en defensa da obra compostelá do pintor e escritor Urbano Lugrís. Partirá cun manifesto da praza da Quintana (carpa da SELIC) e logo percorrerá varias rúas da cidade. Está organizada por Alvarellos Editora en colaboración co colectivo literario In Nave Civitas da Coruña.
20:30 h. Marga Tojo presenta Últimos bruídos, publicado por Positivas.

Domingo 11
17:30 h. Presentación – concerto do libro cd Volta, revolta e reviravolta, de As Maimiñas, publicado por Galaxia.
20:30 h. Rosalía Fernández Rial presenta Aulas sen paredes, publicado por Positivas.