Arquivo da categoría: Sistema literario

Santiago: Encontro Festlatino 2012. As linguas e culturas peninsulares e a súa proxección internacional

Publicado o por

O Consello da Cultura Galega ten como encomenda estatutaria a defensa e promoción dos valores culturais do pobo galego. Nos últimos anos véñense desenvolvendo encontros e convenios con distintas institucións públicas e entidades culturais con vistas a contribuír ao diálogo da cultura galega con outras culturas e á súa proxección no exterior. Nesta liña de traballo o Consello da Cultura Galega organiza en colaboración co Movimento Festlatino o seminario As linguas e culturas peninsulares e a súa proxección internacional que terá lugar o martes, 3 de abril de 2012, na sede do Consello da Cultura Galega en Santiago de Compostela. Nel participarán representantes de institucións das distintas culturas da península ibérica vinculadas á súa proxección exterior e á promoción do diálogo intercultural (Institut Ramón Llull, Instituto Camões, Instituto Cervantes, o propio Festlatino), xunto a persoas de recoñecido prestixio no ámbito cultural e universitario galego. O encontro está coordinado por Henrique Monteagudo (Consello da Cultura Galega) e Humberto França (Movimento Festlatino).
O Festlatino é nun movemento cultural, literario e educacional que ten como obxectivo fomentar o diálogo cultural entre os países e zonas de linguas e culturas neolatinas de Europa, África, Américas e Asia. Anualmente celebra un congreso no Recife e seminarios preparatorios en varios países de linguas neolatinas que reúnen persoas relevantes do ámbito da escrita, filoloxía, profesorado, arte, estudantado, diplomacia, xornalismo, xestión e liderado cultural e político e promoción cultural. O Movimento Festlatino ten como presidente de honra ao Dr. Mário Soares, ex-Presidente da República Portuguesa, e está dirixido por un consello formado por vinte e seis personalidades do mundo da cultura e linguas de doce países. O seu coordinador xeral é Humberto França.

Para asistir é preciso confirmar asistencia previamente no correo electrónico difusion@consellodacultura.org. O programa do Encontro é o seguinte:
– 09:30 h. Inauguración.
– 10:00 h. O Instituto Camões e a proxección internacional da cultura e a língua portuguesa, por Ana Paula Laborinho, Instituto Camões.
– 11:00 h. El Instituto Cervantes y su proyección americana, por Francisco Moreno, Instituto Cervantes.
– 12:00 h. Pausa.
– 12:30 h. Mesa redonda: A literatura e o audiovisual galegos e a súa proxección internacional. Con Suso de Toro, Manuel Bragado e Margarita Ledo, moderados por Humberto França.
– 16:00 h. O movemento Festlatino e a súa proxección internacional, por Isabel Pires de Lima, Festlatino.
– 17:00 h. Promocionando la literatura catalana, por esos mundos de Dios, por Àlex Susanna, do Institut Ramon Llull.
– 18:00 h. Pausa.
– 18:30 h. Mesa redonda: As institucións galegas e a proxección internacional da cultura galega. Con Enrique Sáez Ponte, Francisco Fernández Rei e Valentín García, moderados por Henrique Monteagudo.”

A edición galega medra en títulos e diminúe en tiraxes

Publicado o por

“A crise fíxose notar no mundo editorial en 2011, segundo os datos que publicaba onte o Instituto Nacional de Estatísica. Mentres a nivel estatal a edición se reduciu de xeito histórico, cun 24% menos exemplares, en Galicia deuse un descenso do 14% na mesma magnitude. Fonte a isto, o número de títulos, entre libros e folletos que se editaron na nosa comunidade, mendrou un 3,2% a respecto de 2010, chegando ás 2.866 obras. Destas, 2.371 foron libros, o que supón un descenso neto fronte aos 2.788 de 2010, polo que o incremento conxunto dos datos correspóndese a unha maior edición de folletos. Desde 2008 verifícase, segundo estes datos, un descenso continuo nos libros editados en Galicia.” Vía Cultura Galega.

A literatura xuvenil en galego rozou os 500 títulos no ano 2010

Publicado o por

“A Fundación SM acaba de publicar o seu Anuario Iberoamericano sobre el Libro Infantil y Juvenil 2012, que inclúe un capítulo dedicado ao sector en Galicia, asinado por Isabel Soto e Xavier Senín. Nel destácase que, segundo datos do Comercio Interior do Libro de Galicia do 2010, os libros para nenos e mozos en galego achegaron 491 títulos, un incremento lixeiro con respecto ao 2010. No apartado negativo, tamén se informa da repercusión dos recortes institucionais no sector do libro, que ocasionou a cancelación de certames como o Xuventude Crea, o peche de medios de comunicación e «a evidente diminución da presenza da lingua galega no ensino». No apartado positivo, os autores sinalan a vitalidade de asociacións e de bibliotecas, e o incremento de recursos en Internet.” Vía La Voz de Galicia.

María Pilar García Negro: “Censuras en vida, censuras póstumas”

Publicado o por

Artigo de Pilar García Negro en El País:
“Cadroume ler no día 2 deste mes o artigo de Suso de Toro Aquilinaria carballesa, en que se facía eco da censura que se cerneu no seu día sobre a persoa e obra de Ricardo Carvalho Calero, no comezo da cativa institucionalización autonómica. Agradoume moito o seu contido, pois o escritor evocaba os termos principais dun conflito onde o profesor mantivo a súa independencia de criterio e a súa defensa da lingua de xeito tal que non cabía no marco de control e distribución regulada da mesma e da súa literatura. Dúas semanas despois, lin tamén con atención o artigo da profesora Helena Miguélez Carballeira, O outro tabú sobre Carvalho Calero, indubitabelmente provocado polo que citei de Suso de Toro, mais que non aparece nomeado por nengures. Nen este artigo nen nengún outro, ou estudo ou análise onde se examine a obra do profesor e se reivindique o seu legado. Bon comezo, abofé: denunciar pretensamente un silencio, aplicalo estritamente a quen se critica! Mais vaiamos aos termos principais do que á autora lle produce, seica, grande irritación. (…)”

“A pegada de Eros”

Publicado o por

Artigo en El País:
“Non hai en toda Europa outro poeta que, coma Martín Códax, conte dacabalo entre os séculos XII e XIII como unhas mozas se van bañar ao mar co seu “amigo”. Nin outro autor do tempo de Cunqueiro que poña a un fillo a meterlle a lingua na boca a súa nai, como en O incerto señor don Hamlet. Son só dous exemplos escollidos polo escritor Xosé Luís Méndez Ferrín para refutar a, ao seu ver, estendida lenda urbana sobre o cativo desenvolvemento da literatura erótica en galego. Un estereotipo cuxo obxectivo é, asegura, “o intento de presentar a nosa literatura como atrasada”. A etiqueta literatura erótica, reflexiona a escritora e profesora María do Cebreiro, puido ser “produtiva mediática e criticamente” a partir dos noventa. Iniciativas como os Contos eróticos de Xerais, o premio Narrativas Quentes de Positivas, o Illas Sisargas, o Máquina de Vapor ou o Ferve a Rede contribuíron a visibilizala. Mais calquera óptica sobre o tema bate co primeiro atranco da dificultade de delimitar o seu obxecto. “Non ten sentido ensaiar unha definición de literatura erótica que teña vixencia desde Platón a Yolanda Castaño”, advirte a autora dos poemas de (nós, as inadaptadas). Segundo o concepto de xénero erótico que se manexe, a súa presenza xúlgase de modo distinto. A profesora Dolores Vilavedra sinala n’A narrativa galega na fin de século o desenvolvemento serodio da novela erótica. Pero matiza que, vencido o “tabú”, xeneralízase a aparición de escenas de contido erótico. Convida, ademais, a non confundir literatura erótica coa que inclúe algunha descrición do acto sexual. O crítico Francisco Martínez conflúe con ela ao subliñar a demora do asentamento do xénero na narrativa. E propón como explicación a censura franquista. Porén, “a primeira novela erótico-sentimental galega, A modelo de Paco Asorei de Xoán Xesús González, foi publicada no 1933”, lembra. (…)”

“Analizamos os datos de emprego do informe As industrias creativas en Galicia e o norte de Portugal“

Publicado o por

“O emprego nas industrias culturais en Galicia representan un 2’17% do total de empregados que existen no país, unha porcentaxe importante. No 2011, 21.263 persoas que se moven nun variado elenco de industrias creativas, xestión cultural, medios de comunicación, patrimonio e creación artística. Son eles o corazón da nosa cultura. Esta reportaxe tenta analizar como é o emprego cultural neste país e como o sector dos autónomos está a medrar. Non é doado computar do mesmo xeito a traballadores tan diferentes entre si coma o subsector da Edición cos das Artes escénicas ou a impresión de videoxogos, pero é unha constante nos informes internacionais que analizan o sector cultural, tan heteroxéneo no seu interior como identificable no seu conxunto desde o exterior. A semana pasada, AGADIC presentou o informe As industrias creativas en Galicia e o Norte de Portugal: análise cuantitativa elaborado pola Agrupación Europea de Cooperación Territorial. Aínda que unha significativa parte das cifras sobre a industria chegan ata 2009 (onde figuran os últimos datos oficiais sobre moitas das magnitudes), no caso do emprego os autores do informe puideron recabar os datos da Tesourería da Seguridade Social ata marzo de 2011. Os datos de emprego amosan, polo tanto, un horizonte temporal claramente afectado xa pola crise económica. (…)” Vía Cultura Galega.

A nación literaria e a literatura en clave nacional

Publicado o por

Reportaxe en El País:
“O nacionalismo galego ten unha fundación literaria e máis diverxencias contemporáneas coa literatura, sobre todo desque tocou poder. Un escritor pode ser marxinado, pero é raro que traduza ese silencio expresivo como un xeito de dicirlle “se non está contento, que marche”. O que non pode é ser expulsado do sistema literario nin escindirse del. Nun escenario de ruptura do nacionalismo político aleado na marca BNG durante os últimos trinta anos, críticos e escritores propoñen liñas de fuga para entender a relación entre a ideoloxía auroral e o campo literario. Moi trabada, como en todas as culturas que aínda loitan pola supervivencia, o que sempre alimenta o indicíbel. O que se di pero non se asina. (…)
A traxectoria de Xosé Luís Méndez Ferrín, o máis parecido a un escritor nacional —o secretario xeral da UPG, Francisco Rodríguez, apúxolle algunha vez o sonsonete a Lois Diéguez—, daría para tracexar unha historia apócrifa do canon literario en Galicia. Con alusións idealistas —a Ilustración en Galicia—, Ferrín nega que o discurso literario suplantase algunha vez o histórico: “Desde María Francisca de la Isla ou Cornide, o discurso literario en Galicia sempre foi comprometido e autónomo”.
Dende outra xeira, para Dolores Vilavedra habería que empezar por Rosalía. “É na súa obra onde se insire unha idea de nación a escala humana”. A autora do último manual histórico de literatura galega menciona o “obrigado divorcio”, tras a guerra, “entre o discurso literario e o de reivindicación nacional”. Sobre o papel, é o pouso da Nova Narrativa o que permite, avanzados os 70, “debuxar un escenario de diversidade”. “Hai un sector de público que demanda unha literatura coa que identificarse ou satisfacer ese pulo nacionalista, cun sector do nacionalismo ortodoxo que premia este traballo, e hai un sector da sociedade á que non lle interesa nada iso en termos literarios”. (…)

Ramón Nicolás: Textos: «Problemas da crítica literaria», por Carlos Casares

Publicado o por

Texto de Carlos Casares recollido por Ramón Nicolás no seu blogue, Caderno da crítica:
“Estrea o caderno da crítica unha subsección titulada Textos, que achegará referencias de variada índole vinculadas co exercicio ou a práctica da crítica literaria, e cuestións máis ou menos próximas. A desculpa para comezar ofrécema o web da Fundación Casares que, hai uns días, recuperou un texto do autor de Vento ferido publicado orixinalmente na sección A ledicia de ler que mantivo en La Voz de Galicia durante algúns anos. O artigo, titulado Problemas da crítica literaria, viu a luz o 12 de febreiro de 1978, isto é, hai case trinta e catro anos e resulta, ao meu ver, moi útil tanto para trazar a historia da crítica literaria galega como para realizar un exercicio comparativo do camiño andado desde aquela até hoxe. É un tanto impensable para hoxe o comezo, que Casares emprega como pretexto, no que se dá conta dun comunicado subscrito por cinco asociacións no que se pon en dúbida a honestidade e independencia da crítica literaria ao non se ocupar dun determinado autor ou libro; asemade o artigo é, sen dúbida, fillo do seu tempo, pois a vinculación que se establece entre o exercicio da crítica e a súa filiación con agrupacións e partidos políticos resulta, hoxe en día, igualmente sorprendente, como o son  as propostas que fai da «eliminación do analfabetismo literario»  e mais a demanda «dun tratamento libre da realidade». Un texto, reitero, moi interesante que se pode ler  integramente premendo aquí e que  axuda, como dixen arriba, a avaliar os avances nestas angueiras, se os houbo, de onte a hoxe. Grazas á Fundación Carlos Casares por esta achega.”

Xerais acada dez millóns de exemplares vendidos

Publicado o por

“Ao peche do exercicio 2011, Xerais acada os 10.103.409 exemplares vendidos dende a súa fundación en 1979.
Das 125 novidades publicadas por Xerais nas distintas coleccións destacaron, entre outras, a novela de Agustín Fernández Paz Non hai noite tan longa, con máis de 3.500 exemplares vendidos e a edición dos contos reunidos de Manuel Rivas no volume O máis estraño, con case 4.000 exemplares.
É de salientar o interese que espertou entre os lectores a figura de Lois Pereiro (Letras Galegas 2011). A súa Poesía completa foi un dos libros máis vendidos das novidades publicadas por Xerais. (…)”