Entrevista
a Miguel Ángel Alonso Diz e Luz Beloso en Fervenzas Literarias:
“(…) – Fervenzas Literarias (FL): Presentades O valente coello que quixo soñar, o voso novo libro, como unha metáfora sobre o que somos e sobre o que podemos ser. Que é o que nos afasta deses dous conceptos?
– Miguel Ángel Alonso Diz (MAAD): Hai quen afirma que cada un de nós somos de tres formas: como nos ven, como nos vemos e como realmente somos. Por mor do meu traballo móvome moito por Galicia e téñome atopado con xente que, neste período de crise económica, están aproveitando para retomar cousas que realmente lles presta, xa que din que, para estar amolados, polo menos facer aquilo co que conseguen ser felices.
Moitas persoas son algo que non deberían ser. Eu, nun momento da miña vida, fun algo que non quería ser. Tomei a determinación de facer o que me fixese feliz. E non é doado, xa que require unha valentía e un esforzo. Tes que facer fronte a moitas cousas, tanto materiais como de incomprensión. Hai que ser valente e, sobre todo, ser fiel. Todo iso queda reflectido na dedicatoria de O valente coello que quixo soñar: “O futuro é noso con só imaxinalo e camiñar”. Só precisamos dunha cousa: fe no que facemos, fe en nós mesmos. (…)
– FL: A través de obradoiros, contacontos e outras actividades mantén un contacto fluído cos lectores infantís. Élles doado a recepción desas mensaxes?
– MAAD: Adaptas a linguaxe a eles, claro. Xa o fas de primeiras nos propios textos. Imparto clases de comunicación, e se estou a falar cun enxeñeiro os dous temos que adaptar as nosas linguaxes para nos entender. Acontece o mesmo neste caso, intentas adaptar a linguaxe a eles, pero tampouco buscas que collan todo. Teño a ilusión de que cando lean un libro meu de pequenos e logo o relean de maiores ou llos conten aos seus fillos vaian atopando novos matices á lectura. De todos os xeitos non podemos subestimar a capacidade dos rapaces. De feito, co libro de O Cullarapo Croque un rapaz de catro anos fíxome a lectura máis fonda do libro. (…)
– FL: Neste libro o que si vemos é que hai un cambio radical, respecto a traballos anteriores, nas ilustracións de Luz. (…)
– Luz Beloso (LB): O máis divertido de ilustrar é o feito de experimentar, de probar sempre cousas novas e aprender que existen infinidade de formas de crear.
A ilustración deste libro xorde dunha forma espontánea, foi case coma un xogo no que ía descubrindo nas pedras novos personaxes. Digamos que o proceso é algo parecido ao xogo infantil de ver caras nas manchas das paredes. Pois ben, neste proxecto eu decido sacar esas formas creadas polas manchas á luz e compoñer coas formas creadas polas pedras no escenario que me acompaña nese momento: o mar. (…)(
– MAAD: Nós creamos creativamente. Luz precisa de novos estímulos para traballar, para crear, e repetirse lévao mal. O que buscamos os dous é divertirnos co que facemos. Logo iso transcende aos libros. É unha proposta totalmente diferente, que pode gustar máis ou pode gustar menos, pero é diferente, e a nós serviunos para aprender, xogar, descubrir novas formas de traballar. Foi moi enriquecedor, a verdade. (…)”
Philip Krummrich: “O mundo que fala inglês deve conhecer as obras de Teresa Moure porque ela tem um talento muito especial”
Entrevista
a Philip Krummrich en Sermos Galiza (fotografía do autor da entrevista, Xosé Mexuto):
“(…) – Sermos Galiza (SG): Como nasceu em você o interesse pela obra de Teresa Moure?
– Philip Krummrich (PK): Bom, eu sempre gostei da literatura da península em geral. Tinha muito interesse nas línguas regionais… catalã, naturalmente galego, eu queria ensinar-me a ler o galego, li algúns livros, Rosalía de Castro…, mais não tinha muitos libros, é difícil achá-los em galego. Um día tive a ideia de investigar quais eram os nomes mais interessantes da literatura galega contemporânea. Procurei na Internet e achei Teresa, a descrição de Herba Moura, uma descrição muito interessante, pedi à biblioteca, li o livro, gostei muito, achei o endereço electrónico dela, escrevi-lhe, e disse-lhe: você acharia bom se eu fizesse a tradução?, ela disse-me que sim, assim que comecei com grande entusiasmo a fazer o trabalho. Depois soube por ela da existência de Ostrácia, o seu novo romance, enviou-mo por correio, gostei também imenso e comecei a traduzi-lo.
Eu estou de semestre sabático, assim que tinha oportunidade de vir a Santiago. Achei que era boa ideia visitar Santiago e consultar Teresa para resolver as dúvidas que tinha sobre a tradução. O trabalho está completo com Herba Moura e já levo traduzido dois terços de Ostrácia. O labor de Herba Moura está feito, agora temos por diante acharmos editora [para o publicar nos EUA]. Acho que a tradução de Ostrácia estará lista a fins de Abril, mais ou menos. (…)
– SG: Que receção achas pode ter no público leitor norte-americano uma obra, Ostrácia, que toca temas atinentes ao marxismo?
– PK: Não sei, vai ser interessante. Acho que agora a hostilidade contra o marxismo é menos. O medo tem diminuído muito. Antes, há 30 anos, todos tínhamos muito medo do comunismo. Oh!!, são o inimigo, vão matar-nos!!! [ri]. Mas agora, depois das transições que temos visto, acho que os norte-americanos vão perdendo essa reação automática de hostilidade contra o marxismo e acho que seria possível que tivessem interesse num romance que tem que ver com o Lenine, embora fala de muitas outras coisas. Vamos ver. Eu noto que as editoriais norte-americanas publicam já muitos romances de todo o mundo e não sei com que critérios decidem quais publicam e quais não, mas eu espero que um critério importante seja que sejam bons romances, nesse caso vão publicar seguro, porque Ostrácia é uma obra mestra, brilhante, não digo se Ostrácia é melhor do que Herba Moura, não entro nisso, mas eu acredito na importância desses dois romances, sinceramente eu acho que o mundo que fala inglês deve conhecer a obra de Teresa, porque ela tem um talento muito especial. (…)”
A Coruña: inauguración da exposición Miguel González Garcés: vida e obra
O
mércores 30 de marzo, ás 19:00 horas, na Biblioteca Pública Miguel González Garcés da Coruña (Rúa Miguel González Garcés), terá lugar a inauguración da exposición Miguel González Garcés: vida e obra, que conmemora o centenario do nacemento do escritor, historiador e bibliotecario coruñés. A mostra ofrece máis de 250 pezas referidas á traxectoria profesional e vital do autor, cunha especial presenza da súa produción literaria.
Carballo: acción performática arredor de Catálago
Faladoiro literario con Chus Nogueira e Armando Requeixo (marzo 2016)
Desde
o
Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Faladoiro coa presenza de Chus Nogueira e Armando Requeixo. Pode verse aquí.”
Entrevista a Xabier P. DoCampo
Entrevista
a Xabier P. DoCampo en Palavra Comum:
“- Palavra Comum (P): Que é para ti a literatura?
– Xabier P. DoCampo (XPD): Toda a literatura, a que les e a que escribes (que é outra forma de ler: lerte) é “un esforzo por facer real a vida” (Pessoa dixit). A iso me acollo, ao desexo de atopar unha realidade que se me oculta, que me elude e que procuro na palabra, no texto, na narración ou no poema como lugares nos que habita unha realidade que ameaza esvaerse, que, de non ser pola literatura (e pola arte en xeral), fuxiría de nós afundíndose na nada. A min a literatura sálvame desa nada. (…)
– P: Como entendes (e levas a cabo, no teu caso) o processo de criação literária e, em geral, a artística?
– XPD: Non sei explicalo. As cousas suceden e entro nunha combinación entre deixarme levar e, ao mesmo tempo, pelexar co texto para facelo propio. Teño unha intuición do que quero escribir e unha loita con como quero dicilo.
Poño un exemplo. Canto máis sei dunha novela, do seu argumento, da súa trama, máis traballo me custa escribila. Necesito que me vaia sorprendendo, preciso ver como se vai construíndo diante de min mentres eu pelexo coa linguaxe e esta vaise apropiando do proceso da escrita e facéndose creación. En fin, eu que sei como raios é isto? Ten moito de misterio… por iso me gusta tanto facelo. (…)
– P: Que caminhos entendes que seria interessante transitar na literatura e nas artes, em geral, nomeadamente na comunicação com o público e a sociedade, hoje?
– XPD: Isto é moi doado de responder: facer boas obras. A boa obra prevalece por enriba de calquera atranco. Despois temos que nos facer donos dos medios de comunicar as obras ao público e iso só é posíbel con soberanía nacional, único xeito de poñelas á par con calquera obra universal. Se non somos donos de nós seremos sempre alimento da colonización cultural (e da outra, pero non é do que ando a escribir aquí hoxe).
– P: Que visão tens sobre a literatura galega?
– XPD: Véxoa cos mesmos criterios que vexo calquera outra literatura, por tanto nela hai clásicos que leo con devoción e novidades entre as que hai cousas que me gustan máis e outras que me gustan menos. Vista como tal, coma unha literatura plena, debemos fornecela cada día de máis lector@s, para iso necesitamos o concurso e a axuda da escola, porque é aí onde a persoa ten o primeiro contacto coa lectura literaria, o lugar onde se fan @s lector@s do presente e do futuro. Se @s nen@s e mociñ@s se achegan, ben orientados por un profesorado competente e con boa disposición cara á nosa lingua, á literatura galega, serán lectores de literatura galega toda a súa vida. Mais agora mesmo a lexislación educativa está nas mans de persoas e institucións que teiman en lexislar en contra da súa propia lingua e cultura, supoño que os nosos esforzos deben dedicarse a librar ao país dese persoal lingüicida. (…)”
Xosé Estévez: “Manuel María é o grande persoeiro da nación galega na segunda metade do XX”
Entrevista
a Xosé Estévez en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): O 25 de marzo ofrece unha conferencia en Quiroga sobre Manuel María, a quen considera como “un dos tres grandes da nación galega”, xunto con Castelao e Rosalía.
– Xosé Estévez (XE): Para min si, desde logo. Considero que na segunda metade do século XIX foi Rosalía de Castro, na primeira do XX Castelao, e na segunda metade do século XX, Manuel María.
– SG: É unha afirmación…
– XE: …un pouco contundente, si, pero é unha afirmación persoal. Outros dirán outra cousa, pero Manuel María foi un home polifacético, erudito, dunha sabiduría extraordinaria, que tiña un coñecemento inmenso da literatura e da cultura galega, e tamén española, portuguesa e mesmo da francesa. E tiña unha capacidade oratoria fenomenal, unha voz moi atraínte e, sobre todo, era unha excelentísima persoa, que é o máis importante. (…)
– SG: Nos relatorios fala sobre a relación de Manuel María co val de Quiroga. Tan importante foi?
– XE: É moi importante porque Manuel María tiña un sentimento telúrico de arraigo coa terra. Era un home profundamente enraizado no país e, dentro do país, había unha serie de bisbarras que para el tiñan unha significación especial. A primeira, está claro, é a Terra Chá, Outeiro de Rei, o seu pobo natal, e dentro de Galiza tiña outras zonas polas que sentía unha querencia especial, como a zona do Carballiño, o Ribeiro e a bisbarra de Quiroga, de onde proviña a súa avoa materna. Ao vivir en Monforte desprazábase continuamente a Quiroga para facer artigos e poemas sobre este val, sobre que publicou máis de 30 textos tanto n’A Nosa Terra coma no Correo Gallego. El ía ao restaurante chamado Remansiño a comer troita e caza, que lle gustaba moito, e fixo amizade con moita xente de alí, e escribiu sobre moitos lugares e personaxes de alí. (…)
– SG: Vostede publicou varias obras para dar a coñecer Galiza en Euskadi e viceversa, supoño que buscando un maior entendemento entre os dous países.
– XE: A miña teima sempre foi mostrar a relación de irmanamento e a solidariedade entre os dous pobos. Por casualidade, o tema da miña tese de doutoramento, que era o Galeusca, deumo a coñecer un frade capuchino que estivo exiliado en Bos Aires e que coñecera a Castelao. Logo empecei a profundizar no tema e atopei moitos convenios e tratados entre vascos, galegos e cataláns, que databan xa do ano 1923, e que se renovaron nos anos 1933, 40, no 45 no exilio, en París no 70. E esa foi sempre a miña teima desde que empecei a investigar desde os anos 74-75. (…)”
Xeografías da cultura
Desde Cultura Galega:
“A industria cultural galega bascula sobre o Eixe Atlántico. A Galicia Urbana, de Ferrol a Vigo concentra aquelas persoas con maiores inquedanzas a nivel cultural, cando menos na maior parte dos ámbitos que recolle o Instituto Galego de Estatística. Debullamos os mapas que o Observatorio da Cultura Galega do Consello da Cultura elaborou a partir dos datos do Instituto Galego de Estatística.
O lugar de residencia revélase como un factor determinante á hora de falarmos dos hábitos culturais en Galicia. As áreas máis urbanizadas concentran os picos de consumo ao falarmos de actividades como ir a museos, ao cinema, a espectáculos musicais ou mesmo na lectura. Entre elas, son as cidades do Eixe Atlántico, nomeadamente A Coruña, Compostela, Pontevedra e Vigo, as que amosan unha maior dinámica nos indicadores de ocio e hábitos culturais. Continuamos a debullar o documento Ocio e hábitos culturais (II) que o Observatorio da Cultura Galega desenvolveu a partir dos datos do Instituto Galego de Estatística para 2014, a atender aos indicadores de asistencia ao cinema, teatro, museos e exposicións, espectáculos musicais e índice de lectura. (…)
Teatro
Contrariamente ao cinema, os datos sobre teatro, malia a ser unha afección máis minoritaria que só desenvolve un 25,5% da poboación, amosan unha maior dinámica en áreas non estritamente urbanas. Destaca de novo o caso do Morrazo (un 32%) e mais o de Caldas-O Salnés, (23%), pero tamén se observan menos diferenzas coas áreas urbanas no caso da Mariña, O Carballiño-O Ribeiro ou Pontevedra Sur, nun rango de entre o 19 e o 21%. Un maior reparto xeográfico das funcións teatrais ou unha maior dispoñibilidade para se desprazar do público das mesmas pode explicar esta tendencia. (…)
Lectura
A apontoar a idea de que boa parte dos hábitos de consumo non dependen necesariamente de ter infraestruturas próximas, os datos sobre lectura amosan de novo a preeminencia da franxa atlántica. Destacan A Coruña, Santiago e Pontevedra, seguidas de Vigo, con entre o 57 e o 60% de poboación lectora. Séguenas Ourense, Ferrol, Caldas-O Salnés e mais O Morrazo con cifras de entre o 50 e o 55%. A distribución amósase bastante regular polo territorio e segue por Lugo Central, Ourense Norte, O Carballiño-O Ribeiro e a Barbanza, con porcentaxes entre o 44 e o 48% de persoas que len ocasional ou asiduamente. A Costa da Morte, Lugo Sur, Lugo oriental e Pontevedra nororiental aparecen como como as menos afeccionadas á lectura, con cifras lixeiramente superiores ao 30%, practicamente a metade das áreas máis afeccionadas aos libros. (…)”
Ars dedicandi: Antonio Noriega Varela
Desde
o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Ás 19:00 h. do 27 de marzo de 1947 morría no seu domicilio da rúa Pardiñas en Viveiro o poeta Antonio Noriega Varela. Deixaba tras de si unha intensa vida e unha importante obra, principalmente etnográfica e, sobre todo, poética.
Como vate, Noriega foi autor dun único libro que foi facendo medrar ao longo dos anos e que, polo camiño, mesmo variou de nome. A primeira edición chamouna Montañesas e publicouna en 1904. Volveu facelo, co mesmo título, en 1910. Logo viñeron dúas versións case idénticas de 1920, unha edición posterior de 1929 e, finalmente, a testamentaria de 1946, poucos meses antes do pasamento.
A dedicatoria que aquí se recupera estampouse nun deses volumes de 1920. Sucede que existen dúas versións da mesma obra, que comparten tripa, pero que se diferencian polas cubertas. Unha delas presenta unha ilustración de tapa realizada por Castelao que representa unha paisaxe nevada na que destaca, en primeiro plano, un cruceiro alumado por un farol. A outra, de tons alaranxados, reproduce unha escena costumista na que semella haber unha esmoleira a canda un cativo ao pé dunha igrexa. Tamén se diferencian por reproducir unha a canda o título o nome completo ‘Antón Noriega Varela’ e indicar outra, sucintamente, ‘Por Noriega Varela’, feito que ten a súa explicación e que daría para outro post. (…)”
Entrevista a Antón Lamapereira
Desde
o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Antón Lamapereira, director da Revista Galega de Teatro. A entrevista pode verse aquí.”
