Marilar Aleixandre: “É moi importante que haxa máis mulleres nas institucións, mais tamén que haxa mulleres feministas”
Entrevista
de Montse Dopico a Marilar Aleixandre en Praza:
“(…) – Praza (P): Todo apunta a que vas entrar na RAG como membro numerario en substitución de Neira Vilas… Que significa para ti?
– Marilar Aleixandre (MA): Estou de candidata. Candidata única, pero tampouco hai que dalo por feito, porque a candidatura someterase a votación no vindeiro pleno. En calquera caso, para min tería un significado especial pola relación que tiven con Neira Vilas. Un home entrañable ao que lle tiña moito cariño, e penso que el tamén a min… Eu xa fora proposta como candidata outra vez, e fora el unha das persoas que me propuxeran. Ademais do seu compromiso coa lingua e coa cultura, tamén se destacou polo seu compromiso coa xustiza social, encarnada nesa oposición que fai en Memorias dun neno labrego entre Balbino e Manolito. Balbino non se resigna, desde logo. Neira Vilas tiña ese espírito, e unha vitalidade moi grande. Era unha persoa moi reivindicativa. Ía onde o chamasen. (…)
– P: Hai tempo que se está a falar de fórmulas para que a RAG se abra máis á sociedade, ou que sexa percibida por esta como unha institución realmente decisiva para a lingua e a cultura. Cando entrou Margarita Ledo, por exemplo, dábase así entrada ao audiovisual…
– MA: É moi importante que haxa xente cun perfil variado, si. Que entrase Margarita Ledo foi tamén, si, un recoñecemento á importancia do cinema na cultura galega. No meu caso, supoño que podo representar, metade e metade, a literatura e as ciencias. E pode ser un xeito de visibilizar que as ciencias son parte da cultura galega. A cultura non é só a música popular, a literatura ou a historia. Tamén é a ciencia. Ademais, fun unha das primeiras persoas en escribir manuais de ciencias en galego. Un deles tivemos que publicalo clandestinamente, porque cando se ía publicar foi o golpe de Tejero. Decidimos autoeditalo. Despois, no 88, xa saquei en Xerais un libro de ciencias naturais, Sete estrelo.
Iso é parte da miña biografía, e ademais parece que agora volvemos a aquel tempo, porque hai unha lei que exclúe o galego das clases de física e matemáticas. É moi importante, neste contexto, persuadir a xente de ciencias de que o galego é tan válido como calquera outra lingua para aprender matemáticas ou física, e sobre todo na Universidade. En primaria e secundaria hai máis profesores de ciencias que imparten docencia destas materias en galego. Carvalho Calero fora o primeiro profesor en dar aulas na Universidade en galego. Despois viñeron outros, como Antón Santamarina. Pero de ciencias o primeiro foi Manolo Bermejo. (…)
– P: Foi habitual, nese tempo, que os propios profesores comezasen a escribir literatura infantil e xuvenil en galego, en parte pola necesidade que vían de lecturas nesta lingua para o alumnado.
– MA: Si, pero eu non era profesora de lingua nin de literatura. Eu daba aulas de Bioloxía. Non foi por iso polo que comecei a facer literatura. Do que si me decataba era da falta de materiais de ciencias en galego. Por iso comezamos a escribir os primeiros materiais didácticos. A formiga coxa, por certo, comezou sendo un conto que lles contaba aos sobriños. E era unha cascuda, que ao pasar ao papel transformouse en formiga. (…)”
Ribeira: presentación de Manuel María: Eu son fala e terra desta miña terra, de Margarita Ledo
Francisco Castro: “Temos que carnalizar máis e platonizar menos o amor”
Entrevista
a Francisco Castro en Coruña Daily News:
“(…) Amor é unha palabra coma outra calquera é o título da súa última novela. Trátase non só dunha historia sobre o amor romántico, ou máis ben dunha crítica del, senón unha novela de suspense e misterio no que nada é o que parece, cun ritmo trepidante, de áxil lectura, que atrapará ao lector en temas como a realidade, os sentimentos e a maneira de vivir a vida.
– Coruña Daily News (CDN): Esta é unha novela de amor contra o amor. Por que un sentimento tan puro pode ser tan daniño?
– Francisco Castro (FC): O sentimento non é daniño, o que é daniño é o amor instrumentalizado como mecanismo de poder. Por iso eu digo que amor é unha palabra coma outra calquera, ou non, porque é a gran palabra.
– CDN: Como chegamos ata este punto?
– FC: Como case todo, ten unha explicación que ven de atrás. Ten moita razón Nietzsche cando nos explica que de Sócrates en diante, sobre todo coa aparición do cristianismo, e logo do catolicismo como relixión dominante, houbo unha idealización do amor como algo supremo e puro que está por encima da sexualidade e da corporalidade. Aí é cando empezamos a interiorizar, sobre todo as mulleres, porque é un mecanismo de dominación do patriarcado, esa idea de que para completarse é necesario un príncipe azul, unha media laranxa, alguén que nos dote de sentido. É aí cando caemos no amor romántico, nesa busca dun ideal de perfección de vida que realmente non existe. (…)
– CDN: A novela comeza coa aparición dun cadáver na casa de Carla, a protagonista. Pode dar algunha pista ao lector?
– FC: Interésame moito esta pregunta porque esta é unha novela que, desde o primeiro instante, está xerando un debate moi intenso arredor do concepto do amor ou da sexualidade que parece que case é máis un tratado ca unha novela. E non. Estamos diante dunha novela de corte policial. Temos un enigma que resolver, un cadáver que aparece en estrañas circunstancias e unha investigadora, unha policía, que informa á protagonista de que hai algo estraño que necesita aclararse.
– CDN: Que é o que máis salientaría desta novela?
– FC: Espero ter conseguido unha obra entretida, que o mesmo tempo obrigue a quen a le a interrogarse sobre a vida e os sentimentos. Interésame moito que a literatura que escribo sirva para remover o interior das persoas. (…)”
Premio de Honra dos María Casares para a Revista Galega de Teatro
Desde
Sermos Galiza:
“A Asociación de Actores e Actrices de Galicia (AAAG) vén de anunciar que lle concede este ano á Revista Galega de Teatro o Premio de Honra Marisa Soto, galardón que recoñece a longa traxectoria desta histórica publicación. (…)
A directiva da AAAG, encargada de outorgar este galardón, recoñece así o labor da Revista Galega de Teatro como ferramenta imprescindible de difusión da actividade teatral. “Este é un recoñecemento inescusable que tardamos en facer desde a Asociación e quixemos concederllo neste ano tan especial, no que celebramos a vixésima edición dos nosos premios”, sinala Vicente Mohedano, presidente da AAAG. Para Mohedano, a RGT é un exemplo dentro do xornalismo cultural do país que sempre “creou debate” ao redor das artes escénicas, “informou sobre a realidade do sector” e “alimentou a crítica”. “Estes tres elementos son esencias para o desenvolvemento dun sistema teatral que precisa de iniciativas tan importantes e tan comprometidas como é a Revista Galega de Teatro”, sentencia Mohedano. (…)”
Entrevista a Xavier Estévez
Entrevista
de Xosé Duncan a Xavier Estévez en Lermos.gal:
“- Lermos.gal (L): Quen é Xavier Estévez?
– Xavier Estévez (XE): Nacín en Bruxelas no ano 1969, fillo de emigrantes. Alí pasei os meus primeiros anos ata finalmente regresar coa miña familia a España no ano 1977. Tras estudar EXB en Vigo, fixen BUP e COU no Instituto da Guía da mesma cidade. En 1987 comecei os meus estudos de Maxisterio en Pontevedra para acadar a diplomatura en 1990. Os seguintes doce anos paseinos dando clase en diferentes escolas públicas de Galicia, ata entrar no ano 2003 no Colexio Divino Salvador (Vigo), onde sigo traballando na actualidade dando clase de Primaria.
Dende moi novo sentín unha grande atracción pola lectura e pola escrita. Os meus primeiros contos datan de cando tiña nove anos e o meu primeiro relato foi publicado (Faro de Vigo) á idade de dezaseis. Precisamente ese mundo infantil-xuvenil, vivido por min, é o que aparece reflectido nas miñas obras. En 2008 publico o meu primeiro libro A lenda do Rei Lobo (Ed. Tambre) e no ano 2010 o segundo, A rapaza da fiestra, na mesma editorial. No ano 2015 publico O corazón da maxia (Ed. Xerais) e Todos os soños (Ed. Tambre). (…)
– L: Pensas que é para ti máis doado motivalos [ao alumnado] por ter contacto cos dous mundos, o da docencia e o da escrita?
– XE: Quizais o feito de publicar teña unha grande relación co feito de ser mestre. Escribir, escribo dende moi pequeno. Non lembro moitas etapas da miña vida sen algún libro nas mans, que ler, para min sempre foi un dos grandes praceres. E o paso seguinte, escribir os meus contos, foi pouco despois, (gardo un conto meu de cando tiña nove anos que, seguramente, sexa o primeiro). Pero nestes anos de profesor, con tantas conversas sobre libros cos nenos, un acaba por descubrir cales son as súas inquedanzas, os seus soños, as súas preferencias. Así que, non só escribo as historias que a min me terían gustado con once anos, tamén escribo para eles, para os meus alumnos. (…)”
Carme Rodríguez Alonso: “É difícil usar o gaélico a diario sen parecer excéntrico”
Entrevista
a Carme Rodríguez Alonso en BiosBardia:
“Un bosque novo. Antoloxía de poesía gaélica contemporánea (Trifolium) é unha excelente porta de entrada á literatura contemporánea en idioma irlandés. Carme Rodríguez Alonso (A Coruña, 1968) escolma o traballo de trece poetas gaélicos do século XX nunha edición bilingüe que serve para coñecer os temas e reflexións dunha cultura que, malia o elo popular (por vía céltica) entre Galicia e a illa de Irlanda, segue a ser moi descoñecida. Esta publicación debería servir para alentar o interese editorial por traducir máis libros gaélicos. (…)
– BiosBardia (B): Como se explica a ausencia das letras gaélicas na biblioteca histórica galega?
– Carme Rodríguez Alonso (CRA): Supoño que ten a ver coa dificultade de acceder á aprendizaxe da lingua gaélica en Galicia. Penso que agora será menos complexo (aínda que non coñezo moi ben a situación), mais a diferenza doutros países europeos, non hai tradición nin presenza ou tradición sólida do estudo da lingua gaélica nas universidades galegas e tampouco no resto do Estado español.
– B: Cal foi o criterio de escolla dos autores escolmados?
– CRA: A escolla foi miña. Hai un elemento subxectivo que ten a ver con gustos persoais mais penso que na antoloxía están os poetas máis representativos. Decidín limitarme aos poetas nados na primeira metade do século XX porque era os que no tempo de escolmar mellor coñecía. Probablemente haxa alguna omisión pero non hai dúbida ninguna sobre o valor literario de todos os autores presentes. (…)”
Cuestionario Proust: Héctor Cajaraville
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Héctor Cajaraville:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A curiosidade universal por todo canto me rodea.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A capacidade de empatía, de poñerse no lugar do outro.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Nada.
4.– A súa principal eiva?
– A timidez.
5.– A súa ocupación favorita?
– Desde hai un tempo, correr.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Nesa mesma liña, os últimos 195 metros dunha maratón.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder a vista.
8.– Que lle gustaría ser?
– Profesor.
9.– En que país desexaría vivir?
– Portugal.
10.– A súa cor favorita?
– O Pantone 7474 C.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A da pataca.
12.– O paxaro que prefire?
– Pingüín. Se serve como paxaro, que non sei…
13.– A súa devoción na prosa?
– García Márquez.
14.– E na poesía?
– Abstéñome debido á miña formidable ignorancia neste xénero.
15.– Un libro?
– El amor en los tiempos del cólera.
16.– Un heroe de ficción?
– Xesús Cristo.
17.– Unha heroína?
– Hai algunha muller que non o sexa nalgunha medida?
18.– A súa música favorita?
– A maioría, de cantautores: fíxome máis na letra que na melodía.
19.– Na pintura?
– El Bosco.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Calquera capaz de arriscar a vida na procura doutra mellor para el ou ela e para os seus.
21.– O seu nome favorito?
– Héctor/Héitor non está mal.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Os golpiños co cóbado durante unha conversa para reclamar a túa atención.
23.– O que máis odia?
– A inxustiza en calquera das súas infinitas manifestacións.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Os militares que encabezaron o bando sublevado e desencadearon a guerra civil española.
25.– Un feito militar que admire?
– Non é un feito, son tamén figuras históricas: os voluntarios das Brigadas Internacionais que tomaron parte nesa contenda.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A facilidade de palabra.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Lúcido.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Levemente esperanzado no medio do cataclismo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que se derivan da ignorancia máis que da mala intención.
30.– Un lema na súa vida?
– Ninguén é máis nin menos ca ninguén.”
Cuestionario Proust: Pura Salceda
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Pura Salceda:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
-O humor.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
-A bondade.
3.– Que agarda das súas amizades?
-Que saiban perdoar os meus defectos.
4.– A súa principal eiva?
-A mala memoria (que sempre me mete en enredos).
5.– A súa ocupación favorita?
-Escribir, sen dúbida.
6.– O seu ideal de felicidade?
-Poder dedicarme e vivir do que me gusta.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
-Non ter boa saúde.
8.– Que lle gustaría ser?
-O que son. Teño boa opinión de min mesma.
9.– En que país desexaría vivir?
-O principal non é o país senón que sexa nun ambiente dunha grande cidade. Encántame vivir en Barcelona.
10.– A súa cor favorita?
-O azul.
11. – A flor que máis lle gusta?
-A violeta.
12.– O paxaro que prefire?
-Non me gustan moito os paxaros, pero postos a dicir un: o pardal.
13.– A súa devoción na prosa?
-Miquel de Palol, Bolaño, Joyce…
14.– E na poesía?
-Cirlot, Leopoldo Maria Panero, Olga Novo, Vicent Andrés Estellés…
15.– Un libro?
–Viaxe ao fin da noite, de Louis-Ferdinand Céline.
16.– Un heroe de ficción?
-Batman.
17.– Unha heroína?
-Como é lóxico, Catwoman.
18.– A súa música favorita?
-Case todos os tipos de música. Por dicir un: bossa nova.
19.– Na pintura?
-A arte abstracta en xeral.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
-Vicente Ferrer.
21.– O seu nome favorito?
-Aleida.
22.– Que hábito alleo non soporta?
-A falta de cortesía.
23.– O que máis odia?
-A crueldade.
24.– A figura histórica que máis despreza?
-Hai tantos! Poñamos un fácil: Hitler.
25.– Un feito militar que admire?
-Ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
-Unha enerxía ilimitada para poder facer todo o que teño pendente.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
-Na cama, sen decatarme.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
-Coma todo poeta: a melancolía entendida como felicidade e tristeza a partes iguais.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
-A desorde.
30.– Un lema na súa vida?
-Vive e deixa vivir.”
Rosalía Fernández Rial: “No meu caso a faceta educativa e a creativa son, no fondo, o mesmo”
Entrevista 
a Rosalía Fernández Rial en La Voz de Galicia:
“Rosalía Fernández Rial está acostumada a moverse entre distintos mundos que acaban por fundirse nun só. A súa dobre orixe, carballesa e muxiá, foi quen de inspirar unha irmandade artística entre as dúas localidades. E a súa paixón polas artes escénicas e a súa vocación docente lle permitiron alumear unha orixinal tese doutoral -que defendeu con éxito hai poucos días na Facultade de Ciencias da Educación da USC- na que avoga por «unha metodoloxía nova para ensinar linguas que se fundamenta no uso da expresión dramática teatral». O seu paso polo IES Parga Pondal co seu traballo de fin de máster foi o xerme desta tese á que dedicou catro anos da súa vida, pero que non lle restou forzas para canalizar as súas inquietudes artísticas por eidos diversos.
De feito, explica que non existe dicotomía entre a súa formación no eido da docencia e a súa vea creativa: «En realidade é o mesmo; o produto é o mesmo, pero contemplado desde distintos puntos de vista porque se na actividade artística traballo o poético, o literario e a expresión dramática e a linguaxe escénica, no enfoque didáctico fago o mesmo pero dedicado á comunidade educativa. As ferramentas coas que traballo son comúns».
Sen abandonar a poesía, ten transitado tamén cos seus versos e da man do pianista Serxio Moreira por territorios sonoros. O seu proxecto conxunto ELO figura na relación de candidatos dos premios Martín Códax. «Non esperaba estar para nada nunha categoría musical deste tipo. Si que fixen conservatorio, sempre me gustou a música e foi algo importante na miña vida, pero máis a nivel persoal que a nivel profesional. Sempre me centrei no literario, pero é certo que nesa mestura de linguaxes ao final foi confluíndo na musical dun xeito sorprendente».
Proba diso é Catálago, un proxecto expositivo no que comparte espazo con Mon Lendoiro, Chiña e Paco Souto tendendo «pontes» para crear entre os catro «un novo produto nunha dimensión interdisciplinar», é outro exemplo da súa capacidade para aproveitar sinerxías. Os resultados pódense ver no Pazo da Cultura de Carballo desde o día 3 deste mes e para o luns 28 os catro teñen previsto poñer en escena unha performance conxunta.
«Sempre hai que negociar pero iso forma parte da propia vida e da propia existencia. Precisamente nese camiño, nese proceso que se vai tecendo é cando a obra pasa a ser algo conxunto e os puntos de encontro sempre levan a mellora». (…)”
