Celso Emilio Ferreiro en mapuche

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“(…) Cómpre seguir desenversando a Celso Emilio e mais nun tempo como o actual e para iso incorporo aquí unha tradución do celebérrimo “Irmaus” ao mapuche, que se publicou no ano 1993 e que vén da man, como se sinala, do “Centro Cultural Mapuche”. Sinto carecer de máis datos sobre a publicación titulada “Pu Peñi”, onde viu a luz ao se tratar dunha fotocopia solta que tiro dos fondos cedidos pola Fundación Celso Emilio Ferreiro.”

poema-irmaus-en-galego-e-mapuche1

Ars dedicandi: Celso Emilio Ferreiro

Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Houbo un tempo en que a Cunqueiro e a Celso Emilio os uniu un trato cordial. Foron anos nos que as respectivas visións do literario non os privaron de estimanza mutua. Logo, xurdiu o desacordo. O resto é historia, suficientemente coñecida, por certo.
Esta dedicatoria é de marzo de 1955, anterior, por tanto, ao desencontro. Xeiras nas que se recoñecía abertamente a ascendencia e o maxisterio do compañeiro, a súa calidade como “primeirísimo poeta de Galicia”, a autoridade como “Gran Señor das Letras”, ofrecendo, así, a “meirande amistade”, por descontado, tamén “cordial ademiración”, e todo na dedicatoria dunha obra tan simbólica como a biografía de Manuel Curros Enríquez.
Ben está recordar estas relacións recuperando un documento inédito de Celso Emilio Ferreiro, no día no que, de contarse aínda entre nós, faría 103 anos.”

ars_dedicandi_cef

Taboleiro do libro galego XXIX (decembro 2014), por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Un mes máis, e un ano máis, velaquí o primeiro “Taboleiro do libro galego” que incorpora aqueles libros de noso máis vendidos, neste caso no pasado mes de decembro, mercé á puntual e xenerosa colaboración dun total de trece librarías galegas como son Trama, Paz, Casa do Libro de Vigo, Suévia, Miranda, Biblos, Andel, Cartabón, Libros para soñar, Pedreira, Couceiro, Aira das Letras e Lila de Lilith. Grazas ás librarías colaboradoras, ás editoriais que fan posible estes libros e, por suposto, ás creadoras e creadores que os conciben e nolos ofrecen.

NARRATIVA
1º-. Ofrenda á tormenta, de Dolores Redondo, Xerais.
2º-. Contos do mar de Irlanda, de Xurxo Souto, Xerais.
3º-. A esmorga, de Eduardo Blanco Amor, Galaxia.
4º-. Dende o conflito, de María Reimóndez, Xerais.
5º-. Instrucións para tomar café, de Manuel Núñez Singala, Galaxia.
6º-. Conduce rápido, de Diego Ameixeiras, Xerais.
7º-. Hostal Norte, de Xosé Duncan (ilustracións de José María Picón), Urco.

POESÍA
-. Unicornio de cenorias que cabalgas os sábados, do Colectivo Ronseltz, Edicións Positivas.
2º-. Os inocentes, de María do Cebreiro, Galaxia.
3º-. Atravesar o fantasma, de Carlos Callón, Xerais.
4º-. Tempo de exilio, de Joseba Sarrioinaindia, Faktoría K de Libros (tradución de Isaac Xubín).
5º-. Transfusión oceánica, de Xosé Iglesias, A. C. Caldeirón.

ENSAIO-TEATRO
-. Galiza, um povo sentimental?, de Helena Miguélez-Carballeira, Através Editora.
2º-. A cidade dos nenos, de Francesco Tonucci, Kalandraka (tradución de Mónica Baleirón, Sonia Santos e Rut Vázquez).
3º-. Historia da Literatura Galega II, de Xosé Ramón Pena, Xerais.
4º-. Crónicas dun tempo escondido, de Sabino Torres, Galaxia.
5º-. Eu estaba alí, Afonso Eiré, Hércules de Edicións.

XUVENIL
-. Reo, de Xesús Fraga, Galaxia.
-. Ámote, Leo A. Terminal de… chegadas?, de Rosa Aneiros, Xerais.
-. Tes ata as 10, de Francisco Castro, Galaxia.
-. Dragal III, de Elena Gallego, Xerais.
-. Os megatoxos e o dragón de xade, de Anxo Fariña, Xerais.

INFANTIL
-. Escarlatina, a cociñeira defunta, de Ledicia Costas e ilustracións de Víctor Ribas, Xerais.
-. O soño de Esther, de Miguel Ángel Alonso Diz e ilustracións de Luz Beloso, Nova Galicia Edicións.
-. Cando Martiño tivo ganas de mexar na noite de Reis, de Chema Heras (e ilustracións de Kiko Dasilva), Kalandraka.
-. Antón e o Apalpador, Barafunda Animación.

LIBROS CD-DVD
-. Non hai berce coma o colo, de Paulo Nogueira e Magoia Bodega (ilustracións de Mariona Cabassa), Kalandraka.
2º-. Brinca vai!, de Paco Nogueiras, Kalandraka.
3º-. Xiqui Xoque, fiú fiú!, de Uxía, Editorial Galaxia.
4º-. Gatuxo, de Magín Blanco, Fol Música.
5º-. Cocido sinfónico, de Os tres TENedORES, Galaxia.

BANDA DESEÑADA
1º-. O bichero IV, de Luís Davila, Edición do autor.
2º-. Historias de Icía e Avoa (condensadas), de Sabela Arias Castro, Asociación Cultural Eira Vella de Betanzos.
3º-. Marcopola e a illa remeira 3. Dragoneta!, de Jacobo Fernández Serrano, Xerais.

OUTROS
1º-. Calendario Xerais 2015 (Xerais) e Luzes, nº 12, novembro 2014.
2º-. Cociñando con Benigno Campos, Galaxia.

A Coruña: presentación e obradoiro sobre Man, o alemán de Camelle, de Beatriz Maceda e Laura Veleiro

OBeatriz Maceda sábado, 3 de xaneiro, ás 12:30 horas, na Libraría Sisargas (Rúa San Roque, 7), na Coruña, terá lugar a presentación de Man, o alemán de Camelle, escrito por Beatriz Maceda Abeleira e ilustrado por Laura Veleiro, publicado por Galebook. Posteriormente, as autoras dirixirán un obradoiro sobre o libro.

Francisco X. Fernández Naval: “En Bos Aires din que Cortázar chega a Galicia por amor”

EntrevistaFrancisco X. Fernández Naval a Francisco X. Fernández Naval en Vivir na Coruña:
“(…) – Vivir na Coruña (VNC): O 26 de agosto cumpríronse cen anos do seu nacemento e a editorial Linteo volve editar este libro baixo o título, O soño galego de Julio Cortázar, no que fas novas achegas. Que atoparemos nesta edición?.
– Francisco X. Fernández Naval (FXFN): Está todo o anterior, corrixindo algún erro que había nalgunha data, pero o resto estaba ben. O que sucede é que entre os anos 2006, logo de saír aquel primeiro libro, e o 2007, prodúcense grandes novidades: chega o legado a Galicia e con el veñen as imaxes das viaxes. Aparece esa fermosa carta que Julio escribe a Eduardo Jonquiéres, pintor amigo del e tamén de Seoane e de Díaz Pardo, na que relata a viaxe a Galicia de 1956, as impresións que lle causou a paisaxe e fala de Compostela, do Miño, da xente de Galicia con sensibilidade e emoción. Pero hai máis, Neira Vilas, cando le aquela primeira edición, agasállame coa súa memoria de Cortázar e Aurora en Bos Aires, e Cortázar en Cuba, despois. Tamén se publica a correspondencia de Seoane, con cartas para min descoñecidas nas que fala del cos amigos comúns.
Este novo libro ofrece, ademais, a entrevista completa que Ramón Chao lle fai na emisión en español de Radio Francia Internacional, moi fermosa. Tamén Ramón Chao, cando leu o primeiro libro, publicou un artigo no que afondaba na súa relación con el, e tamén iso se recolle agora.
Engado agora, e isto é novidade, unha terceira parte titulada Presenzas, nas que analizo a presenza de Cortázar na cultura galega contemporánea, e falo de presenza e non de influenza, xa que presenza hai no cine, no teatro, na universidade, na música, no movemento asociativo, na plástica, e claro, na literatura tamén. Creo que esas cen páxinas demostran a vixencia de Cortázar, sobre todo entre a xente nova, xa que non me resulta estraño que lle guste aos autores da miña xeración, pero aí están Dores Tembrás, Olalla Cociña ou Berta Dávila como representantes da xente máis nova. O libro inclúe textos inéditos de Antonio García Teijeiro, Anxos Sumai, Eva Veiga, Miguel Mato Fondo, Camilo Franco e Olalla Cociña, que xa tiñan escritos e nos que dialogan con Cortázar. (…)
– VNC: Que momento da vida do escritor arxentino foi no que tivo unha relación máis intensa con Galicia?
– FXFN: Seguramente entre os anos 1944 e 1950, antes de marchar a París. Con Lorenzo Varela, Arturo Cuadrado e Luís Seoane, mantén unha relación intensa de amizade e colaboración literaria. Neses anos, ademais, aparece Aurora Bernárdez na súa vida. Ela era irmá do escritor galego-arxentino, Paco Luis Bernárdez, que deixou obra escrita en galego. El e Aurora eran fillos de galegos da emigración. Penso que Aurora, que pasou parte da infancia na parroquia de Lago, no concello ourensán de Maside, é quen o trae a Galicia. En Bos Aires din que Cortázar chega a Galicia por amor, que é un xeito ben fermoso de chegar. (…)”

Vilariño, Cangas: presentación de Contos do mar de Irlanda, de Xurxo Souto

OXurxo Souto sábado 3 de xaneiro, ás 12:00 horas, na Agrupación Cultural O Gato de Vilariño de Cangas, preséntase Contos do mar de Irlanda, de Xurxo Souto, publicado en Xerais. No acto, onde estará presenta o propio autor, terá toques de corna e música de acordeón.

O nacionalismo que não ama(va) as mulheres, por Susana Sánchez Arins

ArtigoSusana Sánchez Arins de Susana Sánchez Arins na Plataforma de Crítica Literaria A Sega:
“Helena Miguélez-Carballeira faz um percorrido, em Galiza, um povo sentimental?, pola história do nacionalismo galego e de como tal história foi narrada, para pescudar nessa narrativa (lembrai que narrar outra cousa não é que fabular) as ideias, o imaginário sobre o qual foi construído o discurso nacional. Amedida que o estudo avança vai-nos mostrando como a imagem de nós mesmas foi configurada polo colonizador e como o nacionalismo galego foi (auto-)retratando(-se) Galiza en função da imagem que d@s galeg@s espelhava o nacionalismo espanhol. Na Espanha a Galiza era representada duma maneira e os galegos (sim, elEs) recolhiam a luva da provocação e procuravam uma pintura que fosse uma resposta. Enfim, não somos outra cousa que um sujeito subalterno, que diria Gayatri Spivak.
A problematização para as mulheres aparece quando desde as espanhas é associado o mito das origens célticas ao modelo da imoralidade e a indecência. Sempre, em qualquer situação de conflito entre comunidades, a arma mais eficaz é sexualizar as mulheres (pág. 43) e ligar a decência da comunidade à daquelas. Apartir deste feito, Miguélez-Carballeira dá conta, recorrendo textos literários, políticos, jornalísticos, da existência de um contínuo diálogo entre um nacionalismo e outro, e também entre as diferentes correntes do galeguismo. Este diálogo en conflito, cheio de fios e meadas, origina uma complexa trama na que os tropos são contrastados, rectificados, adaptados ou suavizados en função de interesses e circunstâncias. Mas sempre ficando nós, as mulheres, subalternas perdidas.
Nesta retórica de ataques, ridículos, de exclusão e inclusão entre tírios e troianos é estabelecido um claro diferencialismo sexual, no que o elemento racional, viril, valente, afouto é tomado positivamente e aquele sentimental, feminino, submisso e medroso é arrojado como despreço na face do contrincante. Toda uma série de elementos se configuram em volta destes dous pólos como constelações: do racional imos ao público e ao político, do sentimental, ao privado e ao poético. Perante o modelo de mulher (Galiza) indecente, é criado um modelo de mulher (Galiza) modesta, obediente, sentimental. Perante o modelo de mulher (Galiza) submissa, é criado o modelo da Galiza (mulher) viril, e são rejeitadas as atitudes femíneas, sentimentais das correntes en competência. Em função destes modelos é interpretada, revisada, corrigida e readaptada a figura de Rosalia de Castro, a mulher (Galiza) mito.
Assim, por exemplo, a autora mostra no capítulo III como os moços das Irmandades se auto-erigem em nacionalistas políticos fronte ao regionalismo sentimental que defendem (dizem) pessoas como Couceiro Freijomil e chegam, nos seus artigos de opinião e palestras, a igualar a ideia de fazer política com a de se fazer homem. Estes tropos virilizadores tenhem continuidade ao longo de todo o século XX, estorvando tanto a presença de mulheres no campo da política1 como o surgimento de um pensamento feminista autónomo dentro do próprio nacionalismo.
Neste sentido gostamos especialmente do capítulo que Helena Miguélez-Carballeira dedica a Carvalho Calero, mais que pola análise, cremos que certeira, da sua obra desde uma perspectiva feminista, pola clarificadora exposição do seu rol assombrador sobre a primeira geração de críticas feministas galegas, empeçadas no seu trabalho pola atitude paternalista e fiscalizadora adoptada para com elas polo professor.
Galiza, um povo sentimental? é uma boa prova de como a asunção das metodologias críticas feministas podem deitar luz, abrir portas e questionar a configuração do imaginário cultural, ideológico e político de um país. Ou de como todo isso, gênero, cultura, política, está tão entramado que só uma olhada feminista pode ajudar a perceber o ponto com que é tecido. Ou de como devemos revisar as nossas histórias cultural e literária para desvendar a força que na sua configuração teve o sexismo. Ou de como, sempre, a melhor arma contra qualquer inimigo de qualquer caste é denigrar as mulheres. E de como, antes que em matar o pai, o nosso futuro está em matar o patriarcado.”

Cuestionario Proust: Emma Pedreira

DesdeEmma Pedreira o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Emma Pedreira:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A constancia (algúns chamaranno cabezonería).
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A humildade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que perduren no tempo e na distancia.
4.– A súa principal eiva?
– Agardar demasiado de todo e de todos, a esixencia até comigo mesma.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escoitar todo o que me arrodea.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Que os meus seres queridos estean ben é a maior das tranquilidades, e a tranquilidade é a felicidade para min.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– A soidade non desexada.
8.– Que lle gustaría ser?
– Nómade e escritora de viaxes.
9.– En que país desexaría vivir?
– Son de frío, de chuvia e grises, así que calquera altitude norte chámame desde a súa paisaxe, a súa cultura e o seu carácter. Irlanda e o Reino Unido, sobre todo, teñen especial magnetismo sobre min.
10.– A súa cor favorita?
– Violeta.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A caléndula.
12.– O paxaro que prefire?
– A pega.
13.– A súa devoción na prosa?
Cunqueiro, Joyce e Faulkner.
14.– E na poesía?
– Gamoneda.
15.– Un libro?
– Dous: Ulises de Joyce e Antoloxía de Spoon River de Edgar Lee Masters.
16.– Un heroe de ficción?
– Hamlet, Tristram Shandy e Fanto Fantini.
17.– Unha heroína?
– Frida Kahlo, aínda non sendo un personaxe de ficción, o seu carácter e a súa vida teñen pasado a fronteira do real.
18.– A súa música favorita?
– Toda a que me provoque unha sensación de benestar segundo o momento. Dende a clásica até o folk, pasando polo indie e o brit pop dos 80 e 90. O que non son nada é de ritmos comerciais nin de letras pegañentas e baleiras.
19.– Na pintura?
– Durero.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Son máis de mitos que de heroes xa que as heroicidades actuais teñen moito de argucia narrativa, de propaganda. De elixir, quédome cos heroes anónimos, aqueles que coidaron do benestar de algo ou de alguén loitando contra as forzas en contra e fixeron algo bo, sen tirarlle proveito.
21.– O seu nome favorito?
– Os das miñas fillas, Sara e Leila.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A imposición de criterios, consellos e opinións, sobre todo se se fai desde a soberbia.
23.– O que máis odia?
– Calquera tipo de violencia.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Un cento delas, abrángueas todas o termo “ditador”.
25.– Un feito militar que admire?
– Non admiro nada que teña que ver co militar, agás os poemas de Wilfred Owen e Siegfried Sassoon.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O atrevemento, a iniciativa.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– De maneira rápida (e manchando pouco).
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Sempre alerta para captalo todo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que veñen de serie coa ignorancia.
30.– Un lema na súa vida?
– Veña, non é para tanto, xa pasará.”