A lírica desde o escenario

Desde Cultura Galega:
“Elementos teatrais, música, vídeo. Xa non se trata de que os poetas incorporen as novas tecnoloxías para apoiar o texto. Nos últimos tempos están a se desenvolver en Galicia diferentes iniciativas que traballan a poesía como unha posta en escena na que diferentes disciplinas se integran nun espectáculo complexo. Propostas como (Retro)visor e DandyLady están a incorporar á axenda cultural do país este xeito de entender a lírica coas súas xiras. (…)
Para Antía Otero “fóra de aquí hai xa tempo que se traballa noutros formatos, é lago que se ve nos festivais de poesía. Pero penso que en Galicia non estamos nada lonxe”. Segundo asegura, “somos bastante xente que traballamos para que a poesía non sexa entendida unicamente como o papel, que non debe desaparecer, pero está por explorar as posibilidades de hibridar a poesía coas artes escénicas, a danza ou o audiovisual para un público cada vez máis ávido de cousas novas”. Coincide con ela Pinheiro, quen apunta que “aos poucos está a se asentar a poesía escénica e os videopoemas. Hai aínda pouca cousa, pero tanto a nivel galego como ibérico e europeo está a ser unha nova onda de xente que busca xeitos de contar a poesía desde unha perspectiva moi cotián”.
A estas súmanse aínda propostas que integran elementos escénicos ou musicais como Poetas da Hostia, dentro que aparenta ser un rexurdir da poesía ao vivo. Deste xeito, Branca Novoneyra sinala que “hai poetas actrices, bailarinas e cantantes, tamén hai actrices e moitos músicos amantes da poesía. Parece que a poesía expandiuse fóra do papel. Nun intre onde a edición do xénero en Galicia é marxinal, os poetas publican pouco pero len e actúan en público. A poesía oral volve, as lecturas e as escenas poéticas libéranse dos espazos institucionais”. Segundo Otero “a poesía nunca estivo agochada. Si é certo que agora ao mellor aparece un grupo de xente que toma o recital doutro xeito, ven que hai aí unha opción marabillosa de comunicar co público e entón si pode haber certo movemento, aínda que penso que nunca o deixou de haber”.”

O Premio Manuel García Barros celebrará o seu 25 aniversario reunindo os seus premiados

Desde Praza:
“O Premio de Novela Manuel García Barros fai 25 anos. Promovido polo Concello da Estrada dende 1989, neste tempo serviu de escaparate en toda Galicia de esta vila e converteuse nun dos galardóns de referencia da literatura galega. Juan Constenla, concelleiro de Cultura, destaca a importancia “da consolidación” deste premio, e o seu valor para A Estrada e para a súa proxección cultural en todo o país.
O propio Concello da Estrada, en colaboración coa Secretaría Xeral de Política Lingüística, organizan o vindeiro sábado 16 de novembro na Cidade da Cultura un acto que servirá para conmemorar a traxectoria deste certame e “promocionar e difundir en toda Galicia os valores e a aposta cultural e literaria do premio estradense”. O obxectivo é reunir á maior parte dos e das gañadoras que tivo este premio, unha listaxe que reúne o máis destacado da narrativa do noso país das últimas décadas. Anxos Sumai é a máis recente premiada, e súmase a Santiago Lopo, Xesús Constela, Antón Lopo, Manuel Veiga, Santiago Jaureguizar, Xabier López, Bieito Iglesias ou Antón Riveiro Coello. Ou os Aníbal Malvar, Xosé Ballesteros, Xosé Miranda ou Manuel Forcadela recoñecidos nas primeiras edicións.
De momento xa está confirmada a presenza de Alfonso Álvarez Cáccamo, Xerardo Agrafoxo, Francisco Castro, Xesús Constela, Antonio Piñeiro, Bieito Iglesias ou Anxos Sumai. En recoñecemento á súa contribución á consolidación do premio e á construcción do seu prestixio actual, todos eles recibirán unha serigrafía creada especificamente para a ocasión polo artista estradense Ramiro Cimadevila. O acto será presentado pola xornalista local Mireia García e contará coa actuación do pianista estradense Javier Otero. Ademais, tamén terá un protagonismo especial o IES Manuel García Barros da Estrada, xa que os seus estudantes de Literatura Galega de 2º de Bacharelato participaron na gravación dun vídeo sobre a traxectoria do premio que se proxectará durante o evento.”

Santiago: segunda xornada de Máscara fóra!. Homenaxe a Manuel Pardo de Andrade

O martes 12 de novembro, ás 18:30 horas, na Facultade de Ciencias da Información da Universidade de Santiago, proseguen as Xornadas Máscara fóra! Homenaxe a Manuel Pardo de Andrade, no bicentenario da publicación de Rogos dun gallego, coas intervencións de:
Margarita Ledo AndiónAxitación e construción da esfera pública.
Víctor F. Freixanes: Os recursos do xornalista.
Andrés Torres Queiruga: A inquisición contra o Evanxeo.
Presenta e modera a sesión Margarita Ledo.

Ignacio Vilar: “O idioma é fundamental para transmitir a grandeza de A Esmorga no cine”

Entrevista de Carme Vidal a Ignacio Vilar en Sermos Galiza:
“Esta semana comezará a rodaxe de A Esmorga, a nova película de Ignacio Vilar. Despois de Pradolongo e Vilamor, Vilar enfróntase ao reto de levar ao cine a novela de Blanco Amor na que experimentará unha “nova maneira de contar”. Rodará na nosa lingua, como as anteriores películas, a única posibilidade que el entende para transmitir a grandeza da novela e para seguir a construír cinema galego. (…)
– Sermos Galiza (SG): Por que esa implicación con A Esmorga?
– Ignacio Vilar (IV): Contan varios factores. É unha grande novela da literatura universal e os precedentes de Pradolongo e Vilamor tamén axudan. Pradolongo leva xa máis de 450.000 espectadores e iso tamén contribúe. Dicir que é unha novela clásica significa que está fora do tempo mais tamén que está vixente no presente. O que trata A Esmorga segue sendo actual. Son tres personaxes que non logran realizarse como persoas porque as condicións políticas, sociais e ambientais non os axudan. Tamén acontece na sociedade actual. (…)
– SG: Definiu o seu como “cinema galego” por estar rodado na nosa lingua.
– IV: Esta nova película será tamén cinema galego, puro e duro. O que define o cine galego é, fundamentalmente, a lingua.
– SG: Nas anteriores películas experimentou unha nova maneira de distribución, percorrendo o país cunha caravana. Seguirá nesa liña con A Esmorga?
– IV: Seguirei. Os cines están en mans das multinacionais e para o cine galego a distribución é moi complexa, é moi difícil que chegue ás salas comerciais. Se non optas por unha distribución deste tipo a película non chegará aos espectadores. A fórmula que realizamos con Pradolongo e Vilamor foi un éxito porque a xente respondeu e conseguimos difundir a nosa cultura e a nosa lingua.”

VI Xornada de Literatura de Tradición Oral: Historias, mitos e monstros do mar de Galicia, a celebrar en Lugo o 9 de novembro

A VI Xornada de Literatura de Tradición Oral: Historias, mitos e monstros do mar de Galicia, que terá lugar o sábado 9 de novembro, é convocada pola Asociación Socio-Pedagóxica Galega, en colaboración coa Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, co patrocinio da Deputación Provincial de Lugo.

Aberto o prazo de inscrición (até o 6 de novembro):
– O profesorado do ensino non universitario e futuros ensinantes do ensino non universitario que teñan interese no título da Consellaría de Educación, deben inscribirse na web da AS-PG.
– Aquelas persoas que non se atopen entre as destinatarias poderán asistir á xornada e, anotándose previamente en oficina@aelg.org, recibir un diploma de asistencia emitido pola AELG. Indicarase na mensaxe o nome completo e o número do documento de identidade.

Modalidade formativa: Curso.
Datas de realización: 9 de novembro de 2013.
Horario: Mañá de 09:45 a 14:00 h. e tarde de 16:30 a 20:30 h.
Lugar onde se levará a cabo a actividade: Salón de actos da Deputación Provincial de Lugo (rúa San Marcos, 8).
Valoración en horas de formación: 8 horas presenciais.
Número de prazas: 100.
Persoas destinatarias: Profesorado do ensino non universitario e futuros ensinantes do ensino non universitario.
Custo de matrícula: Gratuíta.

Desde o punto de vista xeográfico, Galicia é un Cabo do Mundo, un finisterrae, o derradeiro paso antes do Máis Alá, do Mundo dos Mortos pero tamén é, por razón desa mesma posición xeográfica, porto de partida para a procura dun Paraíso posible.
Desde a foz do Eo ata a desembocadura do Miño, Galicia é beiramar, lindeiro dun océano inmenso, poderoso, ateigado de peixes pero tamén, ao dicir dalgúns, de monstros e de perigos, de misteriosas criaturas que ao tempo que nos atemorizan tamén nos fascinan.
Neste noso océano quere a lenda pseudopopular que interviñese nos días da creación o deus cristián, e que ao pousar as súas mans xigantescas sobre o limo fundacional debuxase as rías. E logo, cando espeliu a lama apegada nos dedos, formou baluguiñas de lama que se transformaron nas illas todas do mar galego; as reais como Cíes, Sálvora, Ons, Coelleira …, e as outras illas, estas imaxinarias, entre as que está unha inmensa chamada Atlántida, invisible baixo as ondas.
O noso mar é a morada de sereas, de homes mariños, de cidades e barcos misteriosos, pero tamén é un camiño de ida de volta polo que transitaron e aínda transitan homes e mulleres de carne e óso. Emigrantes, mariñeiros, aventureiros, heroes engaiolados por ese horizonte que se esvaece canda o solpor.
Moitos e moitas dos que se foron volveron e trouxeron a cabeza ateigada de historias, moitas tan incribles que asolagan os nosos oídos de emoción. Os que, por desgraza, nunca regresaron por mor de naufraxios ou apreixados por quen sabe que incertos monstros, deixaron para sempre na memoria colectiva dos galegos e galegas unha ferida salferida, a partes iguais, de salitre e saudade.
Os galegos e galegas somos, a pesar de todo, mar. Amamos o mar e sabemos a mar.
Nesta VI Xornada de Literatura de Tradición Oral, imos navegar pola memoria e polas historias do mar, baixo o reclamo do título Historias, mitos e monstros do mar de Galicia, e co patrocinio da área de Cultura e Turismo da Deputación de Lugo, os investigadores e especialistas que convocamos van debullar diferentes aspectos históricos, literarios e culturais derivados da longa relación dos galegos e galegas co mar.

PROGRAMA

09:45 h. Entrega material e recepción.
De 10:00 a 11:30 h. Conferencia: Aceite, madeira e boinas. A talasonimia dos naufraxios de mar dos galegos, por Xosé Lois Vilar Pedreira.
De 11:30 a 13:00 h. Conferencia: Naufraxios literarios e reais, por Hixinio X. Puentes Novo.
De 13:00 a 14:00 h. Mesa redonda: A memoria naufragada. Con Xosé Lois Vilar Pedreira e Hixinio X. Puentes Novo. Modera: Antonio Reigosa.
De 16:30 a 17:30 h. Conferencia: O acordeón de Antuerpe. Xeografía xeral do mar de Galiza, por Xurxo Souto.
De 17:30 a 19:00 h. Conferencia: Imaxinarios da flota bacallaeira nos grandes Bancos de Terranova, por Rosa García-Orellán.
De 19:00 a 20:00 h. Mesa redonda: Andar o mar. As pegadas do salitre, con Xurxo Souto e Rosa García-Orellán. Modera: Isidro Novo.
De 20:00 a 20:30 h. Recital poético. Transfusión oceánica, con Xosé Iglesias.

Xosé Lois Vilar Pedreira, activista cultural, arqueólogo, historiador, e experto en talasónimos falaranos de Aceite, madeira e boinas. A talasonimia dos naufraxios de mar dos galegos, un percorrido pola etimoloxía dos diferentes, e moitas veces curiosos, nomes do mar galego.
Hixinio X. Puentes Novo, mestre, investigador e escritor falará de Naufraxios literarios e reais, un percorrido polo mundo do mar achegado aos desastres mariños preto do noso litoral.
Xurxo Souto, músico e, entre outras moitas cousas, escritor, levaranos baixo o título O acordeón de Antuerpe. Xeografía xeral do mar de Galicia pola querencia que tiñan algúns distinguidos membros da Xeración Nós (Castelao, Otero, Amado Carballo) polas cousas do mar, en concreto polo porto nortense de Antuerpen, un espazo máis da literatura galega da década de 1920.
A antropóloga, investigadora e profesora da Universidade de Navarra, Rosa García-Orellán, de ascendencia galega, guiaranos polos Imaxinarios da flota bacallaeira nos grandes Bancos de Terranova, un percorrido onde se sinalará a estadía da nosa flota bacallaeira nos grandes bancos de Terranova, desde os seus comezos até a moratoria en 1992.
Dúas mesas redondas baixo o título A memoria naufragada e Andar o mar. As pegadas do salitre, coordinadas respectivamente por Antonio Reigosa e Isidro Novo, e nas que intervirán os relatores mencionados, darán oportunidade aos asistentes de intervir e participar nesta xornada, de cuxos resultados se dará conta oportunamente cando se publiquen as actas correspondentes.
O colofón a esta xornada vaino poñer o recital poético multimedia Transfusión oceánica a cargo de Xosé Iglesias, un rapaz que é patrón de pesca de altura, natural de Cee, e que tamén exerce de poeta e escribe, como un novo Manuel Antonio, literatura contemporánea do mar, feita pola xente do mar.

Ferrol: presentación de Dez anos de poesía nas Pontes

O venres 8 de novembro, ás 20:00 horas, na Galería Sargadelos (Rúa Rubalcava, 30-32, esquina rúa María) de Ferrol, preséntase o libro titulado Dez anos de poesía nas Pontes, publicado en Galebook. No acto participan Santi del Moral, Ofelia López, Gloria David, Mari Carmen Freire, Xulio L. Valcárcel, Diana Varela, Eduardo Estévez e Medos Romero.

A Coruña: recital de Román Raña e Tal Nitzán no Ciclo Poetas Di(n)versos

O luns 11 de novembro, ás 20:30 horas, no Auditorio do Centro Ágora (Rúa Ágora, s/n) da Coruña, terá lugar unha nova edición do Ciclo Poetas Di(n)versos, coordinado por Yolanda Castaño e promovido pola Concellaría de Cultura da Coruña, cun recital de obra propia nun man a man de Román Raña e a poeta hebrea Tal Nitzán. Máis información aquí: Poetas di(n)versos novembro 2013.