Orixes da escrita: Penélope

capela-san-alberte-IIDesde Criticalia, de Armando Requeixo:

Un paso adiante i outro atrás, Galiza,
i a tea dos teus sonos non se move.
A espranza nos teus ollos se esperguiza.
Aran os bois e chove.

Un bruar de navíos moi lonxanos
che estrolla o sono mól coma unha uva.
Pro tí envólveste en sabas de mil anos,
i en sonos volves a escoitar a chuva.

Traguerán os camiños algún día
a xente que levaron. Deus é o mesmo.
Suco vai, suco vén, Xesús María!,
e toda a cousa ha de pagar seu desmo.

Desorballando os prados coma sono,
o Tempo vai de Parga a Pastoriza.
Vaise enterrando, suco a suco, o Outono.
Un paso adiante i outro atrás, Galiza!

Se hai un territorio emblemático na poética de Díaz Castro ese é o que vai de Parga ata A Pastoriza, espazos ambos os dous que, xunto ao etnotopónimo Galiza, figuran no máis célebre dos poemas do autor: “Penélope” (Nimbos, 1961).
No derradeiro dos serventesios hendecasílabos da composición é onde figuran Parga —que non é outra que a localidade de San Salvador de Parga— e mais A Pastoriza. E é respecto desta última onde ten xurdido certa confusión interpretativa que convén aclarar.
A Pastoriza é un haxiotopónimo que, como xa explicou algún estudoso diazcastriano (velaí, poño por caso, os traballos de Xaquín Campo Freire) non alude nin ao concello da Pastoriza norlugués nin a outras localizacións coruñesas con ese nome, senón ao santuario do San Alberte (así chamado por ser o seu padroeiro) ou da Pastoriza (tamén denominado deste xeito por celebrarse nel unha célebre romaría o primeiro domingo de agosto en honor á Divina Pastora).
A este santuario da Pastoriza ía de romeiro Díaz Castro cando rapaz, tamén de mozo e logo de adulto, tras a Guerra. Daquela, o Tempo que vai desorballando os prados coma sono percorre esa legua escasa para regresar á mandorla na que todo se envolve en sabas de mil anos, nun outono atemporal, un camiño que andan os ventos dando un paso adiante e outro atrás sempre ao carón de río Parga, guieiro fidel que á súa beira leva de San Salvador de Parga ata A Pastoriza, espazo matricial e orixe da escrita nimbada.”

Amores literarios, por Armando Requeixo

DesdeArmando Requeixo 2015 Criticalia, de Armando Requeixo:
“Velaquí a conversa sobre o amor na literatura galega que mantiven o 14 de febreiro, día de San Valentín, con Luís Iglesias para o programa A Vivir Galicia da Cadea Ser. Un pracer lembrarmos xuntos as cantigas de amigo e de amor, os poemas de Rosalía, Curros e Cabanillas, Cunqueiro, Rodríguez Fer ou López Valcárcel e os relatos, tamén amorosos, de Castelao, Ferrín, Casares, Rivas e outros.”

Orixes da escrita: Diss’a fremosa en Bonaval assy

bonavalDesde Criticalia, de Armando Requeixo:

“Diss’a fremosa en Bonaval assy:
“Ay, Deus! Hu é meu amigo d’aquí,
de Bonaval?

Cuyd’eu, coitad’é no seu coraçon
porquê non foy migo na sagraçon
de Bonaval.

Poys eu migo seu mandado non ey
já m’eu leda partir non poderey
de Bonaval.

Poys m’aquí seu mandado non chegou,
muyto vin-eu mays leda ca me vou
de Bonaval”.

A coita da moza que se lamenta nesta cantiga por non ter cadrado co seu amigo en Bonaval traspasou os séculos e lémbranos hoxe, case mil anos despois, que o amor e a ledicia da compaña namorada seguen a ser forzas extraordinarias que todo o poden.
En San Domingos de Bonaval latexa parte do corazón de Compostela, a vella capital do Reino de Galicia, o umbilicus no que desembocan todos os camiños xacobeos. O Bonaval de extramuros, á caída da Almáciga, pé da Porta do Camiño pola que os peregrinos da Francia e do resto de Europa chegaban presentar os seus respectos ao señor Apóstolo, é a orixe da escrita dalgunhas das pezas máis fermosas da nosa áurea lírica medieval.
Bonaval —o bonam valem ou bo val latino— fíxose templo a partir da peregrinación de San Domingos de Guzmán, en 1219. Non se sabe a data exacta da consagración á que alude a cantiga, pero tendo en conta que as primeiras referencias ao templo (aínda baixo a advocación de Santa María) son do 1228, hai que supor que se situaría arredor de 1230. Sigue lendo

Parlamento das Letras: Alfredo Conde

EntrevistaAlfredo Conde de Armando Requeixo a Alfredo Conde no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo (AR): ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Alfredo Conde (AC): Ás nosas letras, en tanto que tales, e na miña opinión, non lles falta nada. Temos una literatura tan actual e válida coma calquera outra. Deveceu un pouco a tensión poética vivida ata os oitenta e noventa do século pasado, pero levedou a prosa. O problema non é literario. Á nosa literatura estalle case a suceder, case, o que lle sucedeu á latina: unha gran literatura cun pequeno número de lectores que han ir das mirras para as encollas pouco e pouco. O problema é estrutural. Logo de trinta anos debemos considerar en qué errou a política lingüística. Non vale seguir dando a versión optimista de que isto vai coma deus para que o persoal non se nos deprima e se manteña cheo de ilusións. Iso só vale para que unha caste intelectual siga muxindo os orzamentos públicos.
Tamén fallan as industrias culturais. Non temos unha industria editorial consolidada, carecemos dun amplo número de lectores de xeito que un xornal tan ben feito e dirixido como foi Galicia Hoxe non sobreviviu, pois nin mil persoas ao día eran quen de gastar un peso para lle dar vida. ¿Que dicir dos libros? Temos centos de poetas e non se vende, falando en xeral, nin medio cento de volumes dun poemario. Cando nos finais dos oitenta quixen emendar o asunto das subvencións, un excelso caricaturista pintábame co lombo ardendo. Desgraciadamente o tempo deume a razón e iso non me contenta nada.
Ás nosas letras, entendo eu, aínda lles sobran funcionarios. Permítome dicilo porque xa lle sobraron máis. Nelas, durante moitos anos, houbo demasiados profesores, demasiados lingüistas, corporativismo profesoral excesivo. Cando hai anos escribín un artigo no que botaba contas e dicía que entre docentes, empregados públicos e de fundacións, funcionarios das deputacións, dos concellos e da Xunta, concelleiros e asesores habería unhas cinco persoas vivindo dignamente do seu traballo pero nin unha ducia de creadores vivindo do seu, aos poucos días La Voz de Galicia publicou unha reportaxe na que o numero daqueles era elevado a vinte e nove mil, mentres que non se incrementaba o de creadores.
Quizais se nos foi un pouco a man. O plenario do Consello da Cultura ten vinte e tantos membros. ¿Cantos funcionarios para atendelos? ¿Cantos ten a RAG e cantos membros? E así todo. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– AC: Hai novelistas novos e non todos son xa profesores e iso é un síntoma que entendo como moi positivo. Non é malo que nun goberno haxa un electricista, como foi o caso dun composto por socialistas. O problema sería que naquel goberno o fosen todos os seus membros. Sería demasiado enchufe. Cando nunha literatura todos son eléctricos, esta padece cambras de xeito sistemático e acaba tolleita. Quero dicir que, nivelada a cota, véxoa máis áxil e lizgaira. Que lle dure e teña longa vida. (…)”

Tabela dos Libros de febreiro de 2016, por Armando Requeixo

Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Máis un mes, a Tabela dos Libros ofrece a lista de títulos que Francisco Martínez Bouzas, Inmaculada Otero Varela, Mario Regueira, Montse Pena Presas e eu estimamos como os máis recomendables entre os publicados nas últimas semanas.”

tabela_febreiro_2016

Armando Requeixo, editor do Epistolario Ramón Piñeiro-Xosé Neira Vilas

DesdeArmando Requeixo 2015 o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Entrevista a Armando Requeixo, editor do Epistolario Ramón Piñeiro-Xosé Neira Vilas, publicado polo Centro Ramón Piñeiro. Pode verse completa aquí.”

Premios Fervenzas Literarias para Os mellores libros do 2015

DesdeFervenzas Literarias 2015 Fervenzas Literarias:
“Tras pechar o día 14 de xaneiro o prazo de votacións temos, un ano máis, os resultados onde as lectoras e os lectores de Fervenzas Literarias decidiron o que ao seu xuízo foi o mellor do 2015.
Con esta edición, son xa nove as convocatorias onde os lectores amosan a súa voz para reflectir os seus gustos e as súas preferencias literarias. En total, este ano recibimos 439 enquisas.
Desde Fervenzas Literarias queremos agradecer unha vez máis a vosa participación e o voso interese en colaborar para formar estes listados de libros.
E agora os resultados… Os nosos parabéns aos premiados e premiadas…

– Mellor libro de narrativa para Os elefantes de Sokúrov, de Antón Riveiro Coello.
– Mellor libro de poesía para A boca da terra, de Manuel Rivas.
– Mellor libro de ensaio/investigación para Historia da Literatura Infantil e Xuvenil Galega, coordinado por Blanca-Ana Roig Rechou.
– Mellor libro de teatro para Raclette, de Santiago Cortegoso.
– Mellor álbum de banda deseñada para O bichero V, de Luís Davila.
– Mellor libro traducido para público adulto para Morte en Venecia, de Thomas Mann, por Laureano Xoaquín Araújo Cardalda.
– Mellor libro de literatura xuvenil para Europa Express, de Andrea Maceiras.
– Mellor libro de literatura infantil para O meu pesadelo favorito, de María Solar.
– Mellor libro traducido de literatura infantil e xuvenil para O papiro do César, por Xavier Senín e Isabel Soto.
– Autora do ano para Ledicia Costas.
– Ilustrador do ano para Xosé Cobas.
– Mellor capa de libro para adultos para O último día de Terranova.
– Mellor capa de libro de literatura infantil e xuvenil para Lendo lendas, digo versos, feita por Xosé Cobas.
– Mellor editorial do ano para Xerais.
– Mellor crítico/a literario/a para Armando Requeixo.
– O mellor acontecido para o Culturgal.
– O peor acontecido para o pasamento de varios escritores.
– Mellor Libraría para Libraría Couceiro.
– Mellor medio de comunicación para Praza.
– Mellor blog/web literaria para Criticalia, de Armando Requeixo.”

Tabela dos Libros de xaneiro de 2016, por Armando Requeixo

Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Principia o ano e bota a andar tamén unha nova xeira da Tabela dos Libros, desta volta cunha novidade importante: ao equipo habitual conformado por Inmaculada Otero Varela, Francisco Martínez Bouzas, Montse Pena Presas e un servidor únese un outro compañeiro, Mario Regueira, a quen damos a benvida.
Que este 2016 vos traia felicidade e lecturas venturosas!”

2016_xaneiro_tabela

A Coruña: actividades destacadas do venres 18 en Abecedari@. I Salón do Libro e a Lectura

Do 4-DIPTICO-ABECEDARI@xoves 17 ao domingo 20 de decembro celébrase no Mercado de San Agustín da Coruña Abecedari@. I Salón do Libro e a Lectura, con horarios de 11:00 a 14:30 h. e de 18:00 a 22:00 horas, e con entrada libre e gratuíta para o público interesado, evento organizado pola Asociación de Editores Coruñeses. Estas son as actividades destacadas do venres 18 dentro do seu programa: Abecedari@ 2015:

18:00 h. Contacontos Suleimán e Salúa, con Ali Ali e Francisco X. Fernández Naval.
18:30 h. Mercedes Leobalde asina exemplares das súas obras no espazo da Livraria Suévia.
19:00 h. Mesa Crítica Literaria en Galicia. Con Ramón Nicolás, Armando Requeixo, Dolores Vilavedra e Teresa Seara (coordinadora).
20:00 h. Antón Riveiro Coello asina exemplares das súas obras no espazo da Livraria Suévia.
21:00 h. Concerto: Sempre en Ibiza, con Lucía Aldao e María Lado.