Arquivos da etiqueta: Daniel Salgado

Culturgal, Pontevedra: actividades literarias destacadas do domingo 3

Publicado o por

Do 1 ao 3 de decembro, no Pazo da Cultura de Pontevedra, e con horarios de 11:00 a 21:00 horas o venres 1 e sábado 2, e de 11:00 a 20:00 horas o domingo 3, terá lugar o Culturgal 2017. O prezo das entradas é o seguinte: “a entrada xeral por día ten un prezo de 2 euros, entregarémosche unha pulseira e entrarás e sairás do recinto cando queiras durante ese día. Se queres acceder máis de 1 día, tes unha pulseira de 3 euros coa que poderás entrar e saír durante os 3 días. Nenas e nenos até 12 anos (incluídos) pagan 1 euro por día e 2 euros pola pulseira bono. Menores de 3 anos non pagan entrada.”

As actividades literarias destacadas do programa para o domingo 3 son:
– 11:00 h. Espazo Foro. Conversa con Manuel Núñez Singala ao redor do libro Sacar a lingua é de mala educación. Galaxia.
– 11:30 h. Espazo Libro. Conversa con Eli Ríos ao redor de Luns (Premio Torrente Ballester 2016) e Culpable (Premio López Abente 2017). Con Manuel Bragado. Xerais.
– 12:00 h. Espazo Foro. Presentación da «Rede Scórpio» e entrega dos premios do concurso de narrativa breve. Através Editora-AGAL. Con Xosé Antom Serém, da Através Editora e Óscar Senra, de MaOs Innovación Social, S. Coop. Galega.
– 12:00 h. Espazo Libro. Fernando Osorio do Campo. Unha vida sen treguas (Premio Carvalho Calero 2016, concello de Ferrol). Con Carlos-Caetano Biscainho-Fernandes, autor. Edicións Embora.
– 12:00 h. Espazo Carpa. A violencia dun sorriso. Implicadas no Desenvolvemento en colaboración co grupo A Panadaría. Recital-performance creado por A Panadaría, baseado nos poemas da autora támil Thamizhachi Thangapandian.
– 12:00 h. Sinatura de Antonio Manuel Fraga. Querido H. P. Lovecraft. No stand de Urco Editora.
– 12:30 h. Espazo Foro. Nova Escola Galega e a Revista Galega de Educación. Con María Dolores Candedo, presidenta, Xesús Rodríguez, director da RGE, Silvia López Gómez (coordinadora de «Aprendendo con videoxogos») e Santiago Fernández Lanza, profesor na Universidade Internacional da Rioxa e colaborador.
– 12:30 h. Espazo Libro. Presentación da plaquette O gran rexeitamento. Flores para Albert Ayler de Daniel Salgado en formato musical con
Alexandre Losada & Luís Garrido. Apiario.
– 13:00 h. Espazo Foro. Corpo de Antiochia. Intervención poética con Tamara Andrés, autora. Galaxia.
– 13:00 h. Espazo Libro. Conversa de Iria Collazo con Berta Dávila, autora de A pel do mundo. Galaxia.
– 13:00 h. Sinatura de Isidro Novo. O tabú na traslenda. No stand de Urco Editora.
– 16:30 h. Espazo Foro. Portugal na Culturgal. Presentación da 4a Semana de convergências Portugal-Galiza. Secretaría Xeral de Política Lingüística. A cidade portuguesa de Braga acollerá -arredor do 24 de febreiro de 2017, Día de Rosalía de Castro- a cuarta edición desta iniciativa colaborativa que impulsan o Centro de Estudos Galegos da Universidade do Minho, a Secretaría Xeral de Política Lingüística, a formación Canto D’Aqui, a Câmara Municipal de Braga e a Junta de Frêguesia de San Vicente co obxectivo de irmandar as dúas beiras do Miño a través da música, da poesía e da palabra. Interveñen: Valentín García Gómez, secretario xeral de Política Lingüística, Pedro Dono López, director do Centro de Estudos Galegos da Universidade do Minho, Anxo Angueira Viturro, presidente da Fundación Rosalía de Castro, Uxía, coordinadora da iniciativa, e Jaime Torres, Carlos Moutinho e Filipe Cunha, integrantes de Canto D’Aqui.
– 16:30 h. Espazo Libro. Conversa entre Francisco X. Fernández Naval, autor de Alma e o mar, e Arantza Portabales, autora de Deixe a súa mensaxe despois do sinal. Galaxia.
– 17:00 h. Sinaturas de Manuel Lourenzo González e Tomás González Ahola. No stand de Urco Editora.
– 17:00 h. Espazo Libro. Mulleres bravas. Urco Editora. Maruja Mallo e Xulia Minguillón. Con Elvira Ribeiro, autora, Eva Agra, ilustradora, Andrea Jamardo, editora, e María Lado, presentadora.
– 17:30 h. Espazo Libro. Biodiversidade: cara unha sexta extinción masiva. Presentación da edición en galego. Catro Ventos Editora. Con Isidro Dozo, editor, e Xosé Veiras.
– 18:00 h. César Lorenzo Gil conversa con Ramón Caride sobre O camiño da Estadea. Ao remate, sinatura no stand de Xerais.
– 18:00 h. Sinaturas de Beni Yáñez, Os donos das cinsas, e Santiago Bergantinhos.
– 18:30 h. Espazo Libro. Presentación do libro Catro ventos. Cos editores Cibrán Rico López e Suso Vázquez Gómez e o fotógrafo Javier Fernández Pérez de Lis. Fabulatorio.
– 18:45 h. Espazo Foro. Conferencia «Terra. Ciencia, aventuras e sorpresas dunha viaxe arredor do mundo». Con Xurxo Mariño. Xerais. Ao finalizar, sinatura no stand de Xerais.
– 19:00 h. Espazo Libro. Conversa con Marcos Calveiro, autor de O xardineiro dos ingleses» (Premio García Barros), Fran Fernández Davila, autor de A senda de sal (Premio de Novela por Entregas de La Voz de Galicia). Co xornalista César Lorenzo Gil. Galaxia.
– 19:00 h. Sinaturas de María Lado, Eva Agra e Elvira Ribeiro. No stand de Urco Editora.

Antón Cortizas: “A poesía é un analséxico e unha denuncia”

Publicado o por

Entrevista de Daniel Salgado a Antón Cortizas en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Por que un libro de poemas sobre a lingua?
– Antón Cortizas (AC): Anatomía da lingua foi escrito aos poucos, pero am preocupación polo noso idioma sempre estivo aí. É unha dor, unha cousa latente, que hai que intentar curar. A poesía é un analséxico e, á vez, unha denuncia, nun país coma o noso que abandona o seu. Eu empecei a falar galego aos 16 anos, e a idea de que era a miña lingua foi medrando. Mais estou contento de dominar as dúas. Nun país normal, a xente preocúpase polo seu salario, o seu traballo… Nós, ademais de por todo iso, temos que preocuparnos pola lingua.
– SG: A poesía como analséxico?
– AC: Eu sempre dixen que facía poesía como un analséxico. Escribo poesía desde cativo, e coa adolescencia xa foi unha explosión, con esas cousas que teñen os adolescentes [ri]. Pero si, a poesía é un desafogo, serve para botar fóra o que elaboramos dentro de nós. Para ben e para mal, aínda que eu penso que máis para ben.
– SG: Anatomía da lingua contén unha importante dimensión lúdica.
– AC: Si, está relacionada coa miña maneira de escribir. E creo que unha das funcións da literatura tamén é xogar. Así intentei transmitilo no meu traballo de docente. Tamén usei o xogo para transimitir o galego. Agora estou prexubilado, pero eu entrei na escola aos cinco anos e aínda non saín. Amais, os xogos tradicionais son outra das miñas paixóns. E aínda lembro xogar de cativo na rúa… (…)”

Isabel Soto: “Boto en falta maior coidado pola lingua meta, o galego”

Publicado o por

Entrevista de Daniel Salgado a Isabel Soto en Sermos Galiza:
“”A fluidez e a solvencia na lingua meta” e “o esforzo de reflectir o estilo arcaizante da lingua orixinal” de Fosca (1869), de Iginio Ugo Forchetti, valéronlle a Isabel Soto (Vigo, 1969) o premio Plácido Castro de Tradución. Crítica coa histórica ausencia de “planificación seria” no sector, alerta das condicións laborais das tradutoras e reclama un maior coidado do galego.
– Sermos Galiza (SG): Por que traducir unha obra como Fosca?
– Isabel Soto (IS): Foi unha decisión tomada entre o editor e mais eu. A editorial busca obras interesantes e combina libros con dereitos e sen dereitos de autor. Fosca é unha obra do século XIX, representante dun intre singular da literatura italiana, a Scapigliatura, que é a bohemia da época. A novela atópase a medio camiño entre o romanticismo e o decadentismo.
– SG: Cal foi a principal dificultade de pasar a escrita de Iginio Ugo Tarchetti ao galego?
– IS: Manter o ton romántico, de misterio, da paisaxe tétrica, da novela. Reproducir esa atmosfera foi o máis complicado.
– SG: Que importancia ten a tradución para unha literatura como a galega?
– IS: Para min é fundamental. Unha literatura moderna debe dispor das principais obras literarias na súa lingua.
– SG: Non parece o caso. Nunca existiu a tradución sistemática do canon clásico da literatura universal.
– IS: Falta, si. Hai moitos baleiros e moitos ocos. Nunca se fixo unha política seria de tradución. Nas asociacións de tradutores hai listaxes de obras sen traducir e percíbese esa realidade. É unha oportunidade editorial, iso si.
– SG: En que consiste, ao seu ver, esa “política seria de tradución”?
– IS: En primeiro lugar, en facer unha revisión exhaustiva e seria das obras fundamentais da literatura universal e promover despois a súa tradución. É que, por exemplo, A montaña máxica de Thomas Mann está sen traducir. E como esa, moitas outras.
– SG: Como cualifica o estado da tradución literaria ao galego?
– IS: Como en todos os traballos, as condicións laborais son un pouco lamentábeis. Trabállase con prazos moi curtos. As tarifas son diferentes para encargos semellantes. Para te manter como tradutora tes que ter unha continuidade moi forte. Hai editoras que funcionan axeitadamente, pero outras tardan en pagar. Hai unha serie de prácticas que dificultan o noso labor. (…)”

“O radicalismo discreto de Anxo Rei Ballesteros”

Publicado o por

Artigo de Daniel Salgado en Sermos Galiza:
“A literatura é, tamén, un síntoma da historia. As marcas da febre xerada polos acontecementos. O rexistro inconsciente, ou non, do conflito político. Traballos perdidos da linguaxe. Todos estes factores, e outros moitos, confluíron hai 40 anos en Dos anxos e dos mortos, a primeira novela de Anxo Rei Ballesteros (Boqueixón, 1952- A Coruña, 2008) e unha das novelas chave da transición ao posfranquismo en Galiza.
“Foi unha novela viva, construída coas vivencias cotiás. Anxo líanos fragmentos cando estabamos de tazas por Santiago”. Quen fai memoria é Marcelino de Santiago, Kukas, dramaturgo hoxe popular polo seu traballo con monicreques e, na década dos 70, integrante con Rei Ballesteros do Fato de Oniristas Galegos. Este “variopinto” grupo de artistas procuraban, sobre todo, que “a vida e a arte non estivesen separadas”.
As convulsións sociopolíticas -a ditadura esboroábase- e a iniciación a unha existencia liberada conforman o pano de fondo de Dos anxos e dos mortos. Obra de protagonismo mozo e colectivo e con vontade de ruptura estética, escrita por un anarquista confeso, era, considera Kukas, “un froito máis naquela festa cultural e ideolóxica”. Malia a violencia ambiental da época, as lembranzas reconstrúen un tempo vizoso, intenso, de caos e descubrimentos. Diso trata, tamén, a novela.
“Anxo Rei abriu a literatura galega a novas formas de pensamento prosístico e axudou a que acordase de certo letargo histórico”, considera Roberto Abuín, editor do ensaio póstumo A presenza dunha ausencia (2013) no seu selo Axóuxere, “causado non só polo franquismo senón tamén por tendencias críticas e literarias esencialistas”. Como Kukas, que cualifica de “explosión tremenda” a aparición de Dos anxos e dos mortos nunha paisaxe dominada por Cunqueiro ou por relatos curtos derivados da prosa de Castelao, Abuín salienta que Rei Ballesteros “sen ser excesivamente asertivo, si quixo fracturar a literatura galega”. É o que denomina “radicalismo discreto” do autor. (…)”

Xoán Carlos Domínguez Alberte: “Non estaremos nunha democracia real até que a dereita repudie o franquismo”

Publicado o por

Entrevista de Daniel Salgado a Xoán Carlos Domínguez Alberte en Sermos Galiza:
“O artigo O segredo mellor gardado levou a primeira edición do premio de xornalismo Manuel Lueiro Rey do Concello de Fornelos de Montes. É obra do escritor Xoán Carlos Domínguez Alberte (Ramirás, 1966). Cunha prosa tensa, repasa a vida dun avó que combateu por defender as liberdades, “a xustiza social e os seus inmorrentes ideais”.
“Non vivimos nunha democracia normalizada. As vítimas nin sequera puideron verbalizar” a súa condición de vítimas, denuncia a respecto das dificultades para recuperar o relato do antifascismo. Domínguez Alberte, que prepara un libro de poemas para Galaxia, vén, a maiores, de entregar un ensaio á revista A Trabe de Ouro: “Senlleiros e esquecidos, sobre a represión na Terra de Celanova”.
O 5 de novembro, en Fornelos de Montes, recollerá o galardón.
– Sermos Galiza (SG): O avó que protagoniza o artigo existiu?
– Xoán Carlos Domínguez Alberte (XCDA): Si, existiu, e existiu ate non hai moito tempo. O texto baséase en fontes de memoria oral moi achegadas a min. E a área de incidencia é a miña bisbarra, a Terra de Celanova, onde teño traballado durante décadas sobre a memoria histórica.
– SG: A que se debe o medo á memoria?
– XCDA: Débese, evidentemente, ao círculo vicioso de políticas, leis, tribunais e medios de comunicación que se retroalimenta. Vémolo agora co que sucede en Catalunya. A base do sistema en que vivimos foi pactada co franquismo. E eu insisto, así o escribín moitas veces en Sermos e noutros lugares, non estaremos nunha democracia real ate que a dereita rexeite e repudie o franquismo. (…)”

Nós tamén navegar. 40 anos de poesía galega. Congreso de Poesía da AELG

Publicado o por

Nós tamén navegar. 40 anos de poesía galega é o título deste Congreso de Poesía organizado pola AELG, co que se pretende facer unha revisión da poesía galega nos últimos catro decenios, un exame da súa situación actual e do peso da poesía no sistema literario e na sociedade galega, tendo en conta a relevante diversidade de propostas, achegas e temáticas que mostran as diferentes poéticas existentes, e tamén analizar colectivamente os retos para o futuro.

OBXECTIVOS
Preténdese facer un debate aberto sobre o estado actual e recente da poesía galega, unanimemente recoñecida pola súa grande valía literaria, mais que padece unha certa invisibilidade social no seu propio territorio, o que fai máis necesario que nunca un Congreso onde se debatan diversas perspectivas sobre ela, como un punto de encontro onde reflexionar serena e abertamente arredor das experiencias vinculadas ao feito poético.

INSCRICIÓN
A asistencia ao Congreso para o público interesado é libre e de balde, mais pedimos que fagan a inscrición previa, a efectos organizativos, no correo electrónico oficina@aelg.org ou ben no teléfono 981133233 (neste caso, en horario de 09:30 a 14:00 horas, de luns a venres).

FORMATO
O Congreso dividirase en seis mesas redondas, en formato de grupos de traballo, sendo a idea fundamental o debate aberto e a intercomunicación fluída de propostas, análises e perspectivas. Tamén terá lugar un recital poético con voces representativas destes últimos 40 anos de creación poética.

PROGRAMA

VENRES 6 DE OUTUBRO
Pazo da Cultura de Pontevedra (Rúa Alexandre Bóveda, s/n. –como chegar-)

Tarde
– 16:00 Recepción dos/as congresistas.
– 16:15 Inauguración do Congreso, coa presenza do presidente da AELG, Cesáreo Sánchez Iglesias, e a Concelleira de Cultura, Carme Fouces.
– 16:30 Mesa redonda (grupo de traballo) 1. Nós tamén navegar, a poesía galega de 1976 a 2016.
Coordinadora: Marta Dacosta.
Relatoras: Helena Villar, Rosa Enríquez e Yolanda Castaño.
– 18:30 Mesa redonda (grupo de traballo) 2. Teatro e outras formas de comunicación do poético (oralidade, popular, etc.).
Coordinador: Afonso Becerra.
Relatoras/es: Miguel Sande, Antonio Reigosa e Silvia Penas.

Espazo Multidisciplinar Nemonon (Rúa Marqués de Riestra, 11, 1º –como chegar-).
– 21:15 Recital de poesía e música, coa participación de: Rosalía Fernández Rial, Xulio López Valcárcel, Antón Lopo, María do Cebreiro, Baldo Ramos, Ana Romaní, Daniel Salgado, Susana Sánchez Arins, Dores Tembrás e Vítor Vaqueiro, xunto á música ao vivo de César Morán. Presentado por Lucía Novas.

SÁBADO 7 DE OUTUBRO
Pazo da Cultura de Pontevedra

Mañá
– 10:30 Mesa redonda (grupo de traballo) 3. Interaccións poéticas: ensino, lingua, ciencia.
Coordinadora: Mercedes Queixas.
Relatoras/es: Ramón Caride, Ramón Nicolás e Estíbaliz Espinosa.
– 12:30 Mesa redonda (grupo de traballo) 4. Traducións e diálogos con outros sistemas poéticos.
Coordinador: Ramiro Torres.
Relatoras/es: María Reimóndez, Raúl Gómez Pato, Tiago Alves Costa (Lusofonia).

Tarde
– 16:30 Mesa redonda (grupo de traballo) 5. 40 anos de poesía aos ollos da crítica
Coordinadora: Chus Nogueira.
Relatoras/es: Vicente Araguas, Teresa Seara e Mario Regueira.
– 18:30 Mesa redonda (grupo de traballo) 6. Innovación poética, trans-xénero, novas modalidades.
Coordinador: Carlos Negro.
Relatoras/es: Fran Alonso, Antía Otero e Celia Parra Díaz.

Rafa Vilar gaña o Victoriano Taibo de poesía cun libro “de amor e vida”

Publicado o por

Artigo de Daniel Salgado en Sermos Galiza:
“Foi unha das voces máis prolíficas da xeración de poetas aparecida nos 90. Pero levaba tempo en silencio. Case unha década. O premio Victoriano Taibo recupera para o público a poesía de Rafa Vilar (Cee, 1968), e faino con Erosións, un libro “de amor, de amor e vida para ser máis preciso”. O xurado do certame referiuse á “sinxeleza e intensidade lírica” dunha obra “intimista e apaixonada”.
Un cento de poemas breves e de “linguaxe que intenta ser o máis precisa posíbel e tamén evocadora”, en palabras de Vilar, conforman o seu regreso á escena literaria. Pasaron nove anos desde Migracións (2008). “Non hai ruptura respecto á miña obra”, considera, “pero si unha maior depuración da lingua, que é máis espida”. Esta terza feira penduraba nas redes sociais unha mostra: “un mar tatuado / tras a noite // un silencio / que se embosca // as miñas unllas / sendo terra / en ti // a túa boca / no meu ventre”.
Neste demorado hiato, Vilar si escribiu para cativos –Acuarelas (2009), Patente de corso (2012) ou Animalario estrafalario (2013)- pero, sobre todo, aproveitou “para ler e para vivir”. “Foi un período moi longo”, apunta sobre o seu paro poético, “o que pasa é que ás veces cómpre deterse e que se vaia formando un substrato. Tamén precisaba un pouco de distanciamento”. Desde o seu debut en 1993 con Liques da memoria, Vilar convertérase nun dos rostros máis activos e visíbeis da súa promoción, ao primeiro desde o Batallón Literario da Costa da Morte. Na historia da literatura galega consta o seu arrepoñerse contra o teito de cristal que freaba os poetas novos e que encolerizara o mesmo Uxío Novoneyra.
Xustamente a outros autores e autoras novas menciona Rafa Vilar cando fala de “novas voces moi interesantes”. “Despois da eclosión dos 90 e de inicios de século”, engade, “parecía que non xurdían poetas significativos. Agora si, e estamos convivindo cun conxunto de autoras moi potente”. Ao seu ver, renovan linguaxes, temáticas e “mesmo a forma de se mostrar en público”. “A verdade é que resulta fascinante”, conclúe.”

Armando Requeixo: “A cultura é a columna vertebral dun pobo”

Publicado o por

Entrevista de Daniel Salgado a Armando Requeixo en Sermos Galiza:
“A sinatura de Armando Requeixo é presenza habitual en suplementos, revistas e xornais, sempre e cando se escriba sobre literatura galega. A pasada sexta feira, o seu labor de divulgación e crítica era recoñecido co premio Manuel Reimóndez Portela da Estrada na súa viséximo segunda edición. “No xornalismo cultural traballamos con materia altamente sensíbel”, indica a Sermos, “porque a cultura é a columna vertebral dun pobo”.
“O xornalismo cultural debe vivificar a identidade colectiva”, insiste Requeixo (Mondoñedo, 1971), quen considera que, debido a esa responsabilidade, o oficio ten “un cometido engadido”. A tradición, as artes, a cultura no sentido cinxido á expresión estética, son, para o tamén experto no poeta Xosé María Díaz Castro, elementos centrais para a construción dun país. E aqueles e aquelas que escriben sobre eles na prensa participan moi directamente na tarefa.
De “francamente bo” cualifica o estado xeral da disciplina pola que foi galardoado. “A calidade dos que exercen a profesión en Galiza non ten nada que envexar a doutros países achegados”, di, aínda que puntualiza: “Outra cousa son as condicións en que se desenvolve, que non sempre son óptimas”. Os materiais premiados na Estrada -os artigos Rosalía voa alto, Palabras para o Alén, Lingua Zombi, Cando iso non pode pasar aquí e De rosas e letras– foron publicados no diario Faro de Vigo, co Diario de Ferrol un dos medios en que Armando Requeixo difunde habitualmente o seu traballo.
Con proverbial optimismo -“moderado”, asegura el-, considera que a cultura galega atravesa un bo momento. “Poden dicirnos que, se cadra, soñamos de maís. Pero esa é a gasolina que nos alimenta”, opina. E remite aos recoñecementos foráneos a “escritores, músicos e artistas” como proba da súa tese: “Porque fóra non regalan nada. Outra cousa é que sexamos quen de convencer aos nosos concidadáns, e coterráneos, desa excelencia”.
O conflito lingüístico tamén ocupa as súas reflexións. De novo cunha ollada singularmente positiva. Entende que os medios de comunicación “espellan a realidade sociolingüística” de Galiza, as súas carencias e as súas potencias, pero o espazo do galego neles parécelle insuficiente. “Debemos substanciar máis presenza da lingua nos medios”, engade, “non obtante, imos na boa dirección, progresamos”.
Na actualidade, Armando Requeixo exerce de secretario e investigador no Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Admirador incondicional das incursións no xornalismo cultural do seu paisano e “mestre” Álvaro Cunqueiro, a el xustamente dedicará o seu vindeiro libro xa no prelo: Álvaro Cunqueiro e Mondoñedo. Guía literaria, que, editado polo concello da histórica vila, responde con exactitude ao que promete o seu título.”