XXIV Premios de Teatro María Casares: as gañadoras e gañadores

Desde Erregueté:
“Os XXIV Premios de Teatro María Casares xa teñen gañadoras e gañadores. Nesta edición, en que a tradicional gala foi suspendida por mor da pandemia e substituída por unha entrega virtual que se fixo pública a través da canle de YouTube do certame, foron dez espectáculos os que recibiron algún premio, dos 16 que aspiraban a facerse con algún dos catorce galardóns nos que se dividen os María Casares, organizados pola Asociación de Actores e Actrices de Galicia (AAAG), coa colaboración da Xunta de Galicia, a Deputación da Coruña e a Fundación AISGE.
Bernarda, de Malasombra Producións, acaparou o maior número de galardóns desta edición, ao levar os premios nas categorías de espectáculo, texto orixinal (Jose Prieto), actriz secundaria (Celia González) e dirección (Jose Prieto). Este último galardón, o de dirección, foi compartido ex aequo con María Peinado, directora do espectáculo O meu mundo non é deste reino, de Teatro da Ramboia, quen tamén levou o galardón á adaptación-tradución. Así, esta obra fíxose finalmente con dous galardóns, os mesmos que Liberto, de Rebordelos, que gañou nos apartados de actriz protagonista (Rocío González) e de música orixinal (Lucía Aldao). Pola súa banda, Umm! Unha comedia musical para chupar os dedos, de Avento Teatro, conseguiu o premio ao espectáculo infantil.
Outros seis espectáculos conseguiron un galardón nestes XXIV Premios de Teatro María Casares. Idiota, de Redrum Teatro, acadou o premio ao mellor actor protagonista (Machi Salgado); MedidaxMedida, de Producións Teatráis Excéntricas en coprodución co FIOT, conseguiu o premio ao mellor actor secundario (Josito Porto); Neorretranca e posmorriña, do Centro Dramático Galego, alzouse co premio de escenografía (Marta Pazos); O empapelado amarelo, de A Quinta do Cuadrante, levouno no apartado de Iluminación (Laura Iturralde); Despois das ondas, de ButacaZero, conseguiu o María Casares de vestiario (Carlos Pinilla), e Vida de Cans, de Talía Teatro, obtivo o de maquillaxe (Martina Cambeiro).

Por categorías, as gañadoras e gañadores son:
Maquillaxe: Martina Cambeiro, por Vida de Cans (Talía Teatro)
Vestiario: Carlos Pinilla, por Despois das ondas (ButacaZero)
Iluminación: Laura Iturralde, por O empapelado amarelo (A Quinta do Cuadrante)
Escenografía: Marta Pazos, por Neorretranca e posmorriña (Centro Dramático Galego)
Música orixinal:  Lucía Aldao, por Liberto (Rebordelos)
Texto Orixinal: Jose Prieto, por Bernarda (Malasombra Producións)
Adaptación-tradución: María Peinado, por O meu mundo non é deste reino (Teatro da Ramboia)
Actor secundario: Josito Porto, por Medida x Medida (Producións Teatrais Excéntricas-FIOT)
Actriz secundaria: Celia González, por Bernarda (Malasombra)
Actor protagonista: Machi Salgado, por Idiota (Redrum Teatro)
Actriz protagonista: Rocío González, por Liberto (Rebordelos)
Dirección: Jose Prieto por Bernarda (Malasombra) e María Peinado por O meu mundo non é deste reino (Teatro da Ramboia).
Espectáculo infantil: Umm! Unha comedia musical para chupar os dedos, de Avento Teatro.
Espectáculo: Bernarda, de Malasombra.

DISCURSO DE MÓNICA GARCÍA
A vicepresidenta da Asociación de Actores e Actrices de Galicia (AAAG), Mónica García, encargouse de ler o habitual discurso que a Xunta Directiva fai público en cada entrega dos Premios María Casares. Na súa intervención, García agradeceu ao Centro Dramático Galego que abrise as súas portas para “unha atípica entrega de premios”, antes de reflexionar sobre a actual situación. “Hoxe por hoxe, neste aquí e neste agora, estrañamos o que xa non temos: esa normalidade que sempre foi medio e obxecto para nós, as xentes do teatro, para cuestionarnos todo dende a escena”, sinalou Mónica García antes de engadir que “sexa o momento que sexa, esa sempre foi e será a nosa vocación. E tamén o noso labor: Xogar coas fronteiras, forzar os límites, transgredir cos  conceptos e revisar os alicerces de todo aquilo que se nos di que é normal”.
“E si, houbo un tempo en que a suspensión de bolos non era o normal, senón a excepción”, sinalou García para despois subliñar que “todo mudou:  tamén o significado das localidades baleiras no patio de butacas ou a capacidade dos recintos. Por suposto, tampouco é a mesma a relación que se establece entre nós, no escenario, e o público”. “Vaia todo por facer da cultura unha actividade segura para o público, pero a seguridade da cultura debe incluír tamén a das súas traballadoras e traballadores”, sentenciou a vicepresidenta da AAAG, quen tamén se referiu á resposta da administración galega no eido cultural no actual contexto de pandemia: “A Administración deixounos á intemperie e a Consellería de Cultura e Educación empurrounos ao baleiro sen máis rede que un Plan de Reactivación que tachamos de insuficiente, de deficitario e mesmo de imprudente. Un Plan que, en definitiva, apostou todo ou case todo á distribución sen pensar en que os gromos se ían suceder, en que os teatros se ían pechar, en que nos ían cancelar”.

PREMIO DE HONRA E MANIFESTO
Flor Maceiras recibiu o Premio de Honra Marisa Soto e, no seu discurso, agradeceu  o recoñecemento recibido e sinalou que “o teatro é un dereito da cidadanía, non un privilexio da xente que o facemos”. “E para que a xente poida exercer os seus dereitos, ten que ter acceso e ten que haber unha administración pública, local, galega, estatal, que se debe implicar no investimento”, sinalou Flor Maceiras, quen tamén quixo lembrar unha parte fundamental da estrutura teatral: a formación. “Este é un premio non tanto a min e si máis a xente que sempre estivo empeñada na formación teatral na Galiza”, rematou Flor Maceiras.
Por último, tamén se escoitou a actriz Isabel Risco ao ler o seu Manifesto Galego no Día Mundial do Teatro: “EI CARBALLEIRA! Este berro cheo de aire purificador das que aman a comedia, que afasta os virus todos, aumenta as defensas do noso organismo, é medicina natural porque só o pobo salva o pobo; vai para quen teima na idea de concederlles a quen exerce oficio tan honroso, dunha beira e doutra das bambolinas, a titulación de proscritas e proscritos, substancias psicotrópicas que alteran a percepción da súa realidade porque no canto diso fan abrir os ollos e espreitar as orellas. EI TEATREIRAS!”.”

Manifesto Galego no Día Mundial do Teatro 2020, por Isabel Risco

Desde a Asociación de Actores e Actrices de Galicia:
“Ouh! Fagamos unha arroutada colectiva, descontrolada, desacralizada, incemos os peitos de irreverencia, de rebelión, de gargalladas, de sensacións, abramos as cancelas da percepción, botemos o seu cadeado ao mar bravo e xeneroso que nos azouta transformando ese efecto en aloumiño, para que o engula e o deposite nas súas profundidades ignotas e transforme a súa materia en máis forza natural. Declarémonos insubmisas da ameaza dos urcos encadeados con gravatas de seda que cuspe o mar embravecido e que presiden a falsidade e intentan reducirnos a cinzas, que asexan máis aló das bambolinas como predadores, agardando que caiamos na trampa dun falso medo que intentan inocular con xiringas invisíbeis de agullas penetrantes e aloumiños que subministran con gadoupas envoltas en luvas de lá mariñá, que non atopan acomodo nas butacas ao estaren nun patio, xa que prefiren un salón engraxado de opulencia, a quen o palco lles parece un cubículo incómodo no que se retorcen como bechas velenosas e o galiñeiro pouco menos que unha latrina. Subxuguémonos a esta terapia liberadora e libertaria. As táboas, para as que non importa a materia da que están feitas, trasládannos ao espazo, ao tempo, á dimensión que desexemos, que os mecanismos sensoriais, que o corpo na súa fisioloxía orgánica e metafísica, precise.
Aurg! Bruemos como fan as cachenas ou as rubias máis abraiantes, que de bestas tornan rebeldes. Fagamos un aquelarre de bufonas, de Marías Balteiras, onde nos proclamemos raíñas da artesanía teatral e sobre a cachamúa un circo por coroa. Que veñan por nós por cometermos o delito de compartir a gargallada coa veciñanza, coas compatriotas, co público bo e xeneroso, atoparannos á beira do mar, nel non prendemos, e se o lume prende o teatro é a almadía salvavidas que nunca naufraga, sempre aboia, e non precisa de estruturas complexas para transmitilo, para compartilo, para conservalo. Mais quen lle negue á xente este alimento imprescindíbel, intentando desangralo aos poucos, nunha lenta purga, ou transformalo nun híbrido homoxéneo e inocuo, toda esta arte-sanía, antes ou despois, tornarase en tractorada pilotada pola rebeldía, a rebelión e a desobediencia máis creativa, a tolemia máis incontrolada propia dos anos 20, a indocilidade máis alegre, festiva, divertida e emocionante co motor da res-pública a todo full speed contra quen así o pretenda.
Ouveade con forza, somos as lobas que desmontamos o estabelecido, da raíña Lupa a Pepa a Loba, que se alían coas ovellas para guialas por vieiros que nunca se atreveron a rozar. Arrincámoslle a quen pretende amordazarnos o pano enxoito para devolverllo enchoupado de liberdade a quen lle pertence, ao pobo, ao público, a nós. Incémolo co músculo colectivo da resistencia, para mostrar o que agocha detrás, a luz ao final do túnel angosto, a perspectiva máis ampla da realidade, da imaxinación, da creación colectiva, do entretemento, da información, da transmisión do coñecemento, aquí e agora, alá e onte, aló e manhá. Seguimos o exemplo das mulleres bravas que lle berraban ao capital paternalista e abafante “Fóra, aquí bastamos nós!” Recollemos a semente pétrea que nos deixaron tatuada coa poética da liberdade. Nós, as inadaptadas, que navegamos en dornas cos refachos do nordés e forza 8 de atlantismo na procura da nosa orixe para ofrecerlle ao mundo a nosa identidade colectiva.
Somos as bruxas, as Marías Soliñas que volveron ignífugas, transformamos o lume nunha ferramenta que racha cos muros da indecencia e a obscenidade e por tanto fora da escena, sistémica e institucionalizada. Neste taboleiro desenvólvese o mellor xogo colectivo nunca inventado, unha loita na que as armas só disparan sensacións pracenteiras, sorrisos iridescentes, gargalladas estrondosas, risadas irisadas, bombas racimo de emocións, a munición son caraveleiras, camelias, rosas, chorimas, xestas, carballos, castiñeiros, fauna e flora propia, para erguer un exército como no bosque de Birnam, unha fraga pangalaica, o da illa á que chegou un tal Amaro ou o bosque encantado de Aldán, con vocación de ofrecérenlle ao mundo a nosa propia aportación na conquista da liberdade, ouveo que pronunciamos na nosa creación común máis grande e poderosa, porque o idioma é o primeiro instrumento do xenio dun pobo e que entre carballos vizosos e ergueitos vólvese aturuxo, EI CARBALLEIRA! Este berro cheo de aire purificador das que aman a comedia, que afasta os virus todos, aumenta as defensas do noso organismo, é medicina natural porque só o pobo salva o pobo; vai para quen teima na idea de concederlles a quen exerce oficio tan honroso, dunha beira e doutra das bambolinas, a titulación de proscritas e proscritos, substancias psicotrópicas que alteran a percepción da súa realidade porque no canto diso fan abrir os ollos e espreitar as orellas. EI TEATREIRAS!

Isabel Risco”

Curtas gañadoras do IX Certame de Curtas da AS-PG

“O 16 de decembro tivo lugar no Fórum Metropolitano da Coruña o acto de entrega de Premios do IX Certame de Curtas da Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG). Este Certame organizado pola AS-PG ten como obxectivo reinterpretar e divulgar a Literatura Galega desde novos formatos e contribuír á relación cinema-literatura.
PREMIOS:
CATEGORÍA XERAL PREMIO Á MELLOR CURTA DA IX EDICIÓN.
O 1º premio foi para Mulleres muro, a garda patética, de Pepe Galán
O 2º premio foi para Emma Pedreira. O des-en-freo”, de Daniel Chapela
CATEGORÍA CENTROS DE ENSINO
O 1º premio foi para Rosalía, quilómetro cero, de Cristina de la Torre (IES Macías o Namorado- Padrón)
O 2º premio foi para A mellor sopa do mundo, de María Jesús López Abelairas (CEIP Martagona-Melide)
Mención especial Irmaus-Celso Emilio, alumnado de 1º bacharelato (IES María Soliño-Cangas)
O Certame contou coa colaboración da Concellería de Educación, Cultura e Memoria Histórica do Concello da Coruña, e coa da área de Cultura da Deputación da Coruña para as actividades organizadas ao redor do mesmo.
Desculpando a súa ausencia o Sr. Concelleiro de Cultura por problemas de axenda os premios foron entregado por:
Xurxo Couto, Deputado de Cultura da Deputación da Coruña
Isa Risco, actriz de teatro, cine e tv en representación do xurado
Xoán Costa, Presidente da AS-PG
O realizador e colaborador desta IX edición das curtas Omar Rabuñal Varela.”

LIX Rianxo. Semana do Libro Infantil e Xuvenil 2019

O CDG ábrelle as portas do Salón Teatro á comedia O furancho de Ibuprofeno

Desde Agadic:
“A sede do Centro Dramático Galego no Salón Teatro de Santiago converterase esta semana nun “resort vitivinícola” para acoller a premiada comedia O furancho, da compañía Ibuprofeno Teatro. Marián Bañobre e Isabel Risco son as protagonistas desta montaxe, escrita e dirixida por Santiago Cortegoso, que poderá verse en Compostela do xoves 21 ao domingo 24.
Ademais das catro funcións xerais –de xoves a sábado, ás 20.30 h., e o domingo, ás 18 h.–, o venres tamén terá lugar un pase matinal concertado con diferentes centros escolares, cuxo alumnado poderá gozar dunha proposta que recibiu, entre outros, o premio ao mellor espectáculo e á mellor actriz para Isabel Risco no Festival de Teatro Galego (Fetega) do Carballiño en 2015, ademais do María Casares ao mellor vestiario en 2016. Coa súa máis recente produción, Casa O’Rei, Ibuprofeno concentra cinco das 10 candidaturas galegas as Premios Max deste ano.
Botando man dun humor hilarante e acedo, as dúas intérpretes reciben ao público no seu Furancho Spa Resort Vitivinícola Rosalía de Castro, metáfora gastronómica do sector teatral galego ao máis puro estilo “agroglamour”. A estética máis trendy mestúrase con elementos tradicionais, o rural co cosmopolita e o loureiro coas novas tecnoloxías nunha proposta protagonizada por dúas mulleres fortes, con toda a enerxía desvergonzada das pallasas, capaces de poñer o mundo patas arriba para lograr que os seus soños se fagan realidade.
Marián Bañobre encargouse de deseñar o vestiario, ademais da escenografía xunto a Santiago Cortegoso, como parte do equipo artístico do que tamén formaron parte Carmela Bueno (movemento escénico), Salvador del Río (deseño de iluminación) e Radio Cos (música), entre outros profesionais.
A venda anticipada de entradas para estas funcións está dispoñible no web entradas.abanca.com e no teléfono 902 434 443. No despacho de billetes do teatro, poderán adquirirse desde dúas horas antes do comezo do espectáculo. O seu importe é de 10 euros, cos descontos habituais, para xoves, venres e sábado; e de 5 euros (prezo único) o domingo, Día do Espectador.”

A Coruña: presentación de As mans da terra, de Laura Rey Pasandín

Obras gañadoras dos Premios da III Gala do Libro Galego

A Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), Asociación Galega de Editoras (AGE) e Federación de Librarías de Galicia (FLG) convocaron a terceira edición dos Premios Gala do Libro Galego, celebrada este sábado 19 de maio de 2018 no Teatro Principal de Santiago de Compostela, onde se deron a coñecer as obras gañadoras.

Con estes premios preténdese recoñecer a excelencia do traballo realizado no ámbito editorial ao longo do ano 2017 en Galicia. Estas distincións, sen dotación económica, xorden, en primeira instancia, das propostas das bases asociativas das tres entidades convocantes, para posteriormente seren sometidas a un proceso de preselección e á valoración e fallo por parte dun xurado externo.
Este ano os Premios da Gala do Libro Galego incorporaron novidades en relación ás categorías a recoñecer: a anterior modalidade de literatura infantil e xuvenil dá lugar a dúas modalidades diferenciadas, e incorpóranse os premios á obra de divulgación, á banda deseñada e ao libro mellor editado.
En canto ás modalidades Iniciativa cultural ou de fomento da lectura, Proxecto literario na rede e Xornalismo cultural, que anteriormente premiaban o traballo realizado no ano previo, agora pasan a recoñecer a traxectoria de varios anos, valorándose, por tanto, a constancia ao longo do tempo nestes ámbitos.

Así pois, faise pública a relación de obras gañadoras por cada modalidade dos premios.

OBRAS EDITADAS EN 2017

Ensaio e investigación
– Margot Sponer. Do galego antigo ás fronteiras da resistencia, de Antón Figueroa (Edicións Laiovento).
O xurado estima que nesta obra Antón Figueroa devolve á cultura galega e europea a figura de Margot Sponer, autora que nos situou no mapa dos estudos académicos. O libro é tamén un percorrido emocional que logra transmitir na súa lectura.

Divulgación
– Terra. Ciencia, aventuras e sorpresas dunha viaxe arredor do mundo, de Xurxo Mariño (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado considera que este libro é único, froito dunha experiencia singular, demostrando que no século XXI aínda se pode manter a ollada curiosa da ciencia sobre o mundo.

Narrativa
– A nena do abrigo de astracán, de Xabier P. DoCampo (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado estima a mestría do autor á hora de empregar o medo e a memoria para explicar a represión e o control social dos anos 40 en plena ditadura franquista.

Infantil
– A señorita Bubble, de Ledicia Costas, ilustrado por Andrés Meixide (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado valora o tratamento divertido, cun ritmo trepidante, da asociación entre a fantasía, a imaxinación e a creatividade, reivindicando o papel das nenas e das mulleres en relación á ciencia é á técnica.

Xuvenil
– Os nenos da varíola, de María Solar (Editorial Galaxia).
O xurado considera a orixinalidade desta obra ao tratar un episodio practicamente descoñecido da nosa historia científica, cun amplo labor de documentación e rigorosidade, poñendo rostro a heroes anónimos.

Libro ilustrado
– Tinta de luz, ilustrado por Berta Cáccamo, de Xosé María Álvarez Cáccamo (Chan da Pólvora Editora).
O xurado estima a capacidade desta obra para introducir o público infantil na arte contemporánea abstracta, e o diálogo establecido coa poesía.

Libro de banda deseñada
– Alter-Nativo, de Jorge Campos (Aira Editorial).
O xurado valora o espírito lúdico e a complexa e xogantina estrutura narrativa da obra, ao tempo que permite unha lectura múltiple e dinámica.

Iniciativa bibliográfica
– Colección Xerais Básicos Ciencia (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado considera a relevancia dun enfoque plural nesta colección, que revitaliza a lingua no ámbito científico-tecnolóxico.

Tradución
– Pippi Mediaslongas, de Astrid Lindgren, traducido por David A. Álvarez (Kalandraka Editora).
O xurado dá a benvida á tradución ao galego deste clásico universal, verquido directamente desde a lingua orixinal, transmitindo a frescura e a fluidez do texto da autora sueca.

Poesía
– Camuflaxe, de Lupe Gómez (Chan da Pólvora Editora).
O xurado destaca a contención no tratamento da perda e a capacidade para vincular a súa vivencia persoal ao colectivo. Ao mesmo tempo valórase a calidade deste froito particularmente maduro na súa poética.

Teatro
– Río Bravo, de Chévere (Kalandraka Editora)
O xurado celebra a publicación desta obra pioneira dunha forma de facer teatro que revolucionou o panorama dramático galego, nunha coidada edición.

Libro mellor editado
– Lumes, de Ismael Ramos (Apiario).
O xurado valora a elegancia minimalista desta obra en particular, que brilla de forma especial nun traballo de edición impecable.

PREMIOS ÁS TRAXECTORIAS

Iniciativa cultural ou fomento da lectura
– Viñetas desde o Atlántico.
O xurado recoñece o tesón na traxectoria de máis de vinte anos desta iniciativa, contribuíndo a popularizar a banda deseñada, e conectala coa cultura do país.

Proxecto literario na rede
 Caderno da crítica, de Ramón Nicoláshttps://cadernodacritica.wordpress.com/
O xurado destaca a constancia no traballo deste espazo na rede, que permite seguir o panorama literario galego, achegando materiais orixinais.

Xornalismo cultural
– Ana Romaní.
O xurado destaca a súa incontestábel traxectoria de traballo de difusión da cultura desde o Diario Cultural da Radio Galega.

O xurado quere facer constar que, pese a un escenario de retroceso no número de títulos publicados, da visibilidade e dos dereitos lingüísticos das persoas galegofalantes, brilla, mesmo así, a gran calidade e o esforzo do mundo do libro galego.

Ademais, entregáronse os premios honoríficos de cada unha das entidades convocantes.
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega nomeou Isabel-Clara Simó como Escritora Galega Universal 2018, desde o profundo respecto e afecto á súa persoa e a valoración da altísima calidade literaria da súa obra, así como por ter defendido e defender a lingua, a cultura e a dignidade nacional dos Països Catalans.
A Asociación Galega de Editoras premiou a Xavier Senín, pola súa prolongada e constante aposta a favor do Libro Galego, que se visualizou, de forma nítida, no longo período en que desenvolveu o seu labor como subdirector do libro e de promoción cultural da Xunta de Galicia entre 1987 e 2005.
A Federación de Librarías de Galicia premiou a Xurxo Patiño, da Libraría Librouro (Vigo), polo seu compromiso co mundo do libro galego e a lectura, así como pola súa achega efectiva durante moitos anos ao sector do libro a través do traballo desenvolvido na Federación de Librarías de Galicia.

A Gala, presentada pola actriz Isabel Risco, contou coa actuación musical do grupo A Banda da Loba.

O xurado estivo formado por María Luz Corral, Mario Regueira, Marga do Val, Óscar Villán, Susana Sanchez Arins, Xavier Senín e Óscar Antón Pérez García.

A Gala do Libro Galego 2018 contou co apoio do Concello de Santiago, a Deputación da Coruña e a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria.

Redrum estrea a comedia Estas aí? no Teatro Colón da Coruña

Desde Erregueté:
“A compañía Redrum Teatro ultima os detalles para a estrea do seu novo espectáculo, Estas Aí? que terá lugar no Teatro Colón da Coruña os días 14 e 15 de abril ás 20:00 h.
Grazas a unha colaboración de residencia artística temporal co Concello de Teo, durante os primeiros días do mes de abril a compañía Redrum Teatro está levando a cabo os últimos ensaios deste novo espectáculo protagonizado polos coñecidos actores Xúlio Abonjo e Isabel Risco e dirixido por Alex Sampayo.
Estas Aí? é unha comedia que narra os desencontros dunha parella que se muda a un novo apartamento habitado por un personaxe invisible que lles fará desesperarse coas súas trasnadas. Mentres están a superar a sorpresa e buscan a forma de convivir co inesperado convidado, un feito casual failles cuestionar o seu amor e a forma na que se están relacionando. Durante o proceso descubrirán que, ás veces, as cousas non son o que parecen e que a forma na que nos comunicamos pode construir barreiras ou destruilas. (…)
Despois da estrea na Coruña, o espectáculo xa ten pechadas as primeiras datas da xira, que percorrerá Redondela (21 de abril), Cerdedo-Corobade (29 de abril), Teo (11 de maio), Vilalba (12 de maio), O Rosal (18 de maio), Ponte Caldelas (17 de agosto), Cambre (14 de outubro), A Illa de Arousa (20 de outubro), Ribeira (26 de outubro) e Cariño (28 de outubro).”