Entrevista 
a Ramón Caride no Faro da Cultura, suplemento do Faro de Vigo, desde Xerais:
“(…) – Faro de Vigo (FdV): O xénero negro, a novela policíaca ou como queira chamarse, está a vivir momentos de gloria en Galicia, liderada principalmente polos best sellers de Domingo Villar. Tratándose dun xénero que Vde. practicou moitas veces, coida que podemos referirnos a Sarou, e a moitos dos contos seus que se moven neste xénero, como obras que se adiantaron ao seu tempo?
– Ramón Caride (RC): Dalgunha maneira, si. O que pasa é que eu nunca tentei escribir novela policíaca no senso de novela de misterio ou intriga, senón que a miña referencia foi sempre a novela realista. A mín gústame contar dende dentro, no marco no cal “suceden”, e non adoito recorrer ao clásico investigador, ao detective que vai descubríndolle a trama ao lector. De todos os xeitos, conste que eu me confeso seguidor do xénero negro, pero máis ben como lector, e non tanto como escritor. (…)
– FdV: É certo que hai, poñamos, vinte e cinco ou trinta anos escribir novela negra estaba menosprezado e non era ben visto pola elite literaria galega? Tivo Vde. alomenos esa sensación?
– RC: Si, a verdade é que tiven esa sensación, tanto a de menosprezo como a de rexeitamento. Claro que, daquela, a aparición de novelas e relatos como os que eu facía pillou á crítica literaria un pouco fóra de órbita, aínda que haxa que recoñecer tamén que, hai vinte ou trinta anos, a maioría do público que lía literatura galega non demandaba este tipo de obras ou ao mellor acontecía que moitas delas non acadaban o suficiente nivel. A excepción, quizais, fose Carlos Reigosa, que xa andaba nestes territorios literarios, pero que si que conseguía ter tanto o respecto da crítica como un estimábel número de lectores. (…)
– FdV: O feito de ser poeta, en que medida afecta ao seu xeito de escribir cando conta unha historia; é dicir, cando ten que exercer de narrador?
– RC: Penso que o relato e mais o poema teñen moito en común, son universos autónomos e para min non son en absoluto moi distintos. A diferenza entre eles radica en que o relato ten que ter obligatoriamente un argumento, cousa que non acontece co poema. (…)”.
Arquivos da etiqueta: Ramón Caride
Ramón Caride: “Leo las noticias de sucesos porque hay situaciones que superan la ficción”
Entrevista 
a Ramón Caride en Faro de Vigo:
“(…) – Faro de Vigo (FdV): ¿Qué sintió al volver sobre Sarou, 15 años después?
– Ramón Caride (RC): No pretendí rehacerla ni criticarla porque la distancia del tiempo hace que sea una cosa ya terminada. Yo ahora la leo como si fuese el libro de otra persona. Es como algo que ya no me pertenece. Hoy, con la misma historia, quizás haría otra novela. (…)
– FdV: ¿Está la literatura negra gallega viviendo una primavera?
– RC: Los florecimientos de la serie negra siempre coinciden con momentos convulsos, de crisis o de cambios. Sucedió en el paso del franquismo a la democracia, y sucede ahora.
– FdV: ¿Por qué?
– RC: Parece que el empobrecimiento económico hace que nos sintamos robados y necesitemos buscar unos culpables. Pero como en la vida real no siempre es posible condenarlos, la novela es como una venganza simbólica. En esta época la serie negra se confunde a veces con las crónicas de sucesos de televisión o los periódicos. Pero la literatura permite explicar unas claves a nivel sociológico de lo que ha sucedido que a veces no se puede encontrar en los medios de comunicación. (…)”
Ramón Caride: “Eu son biólogo e miña relación co ambiente é primaria, son un rapaz da aldea como Neira Vilas”
Entrevista 
a Ramón Caride en La Voz de Galicia, desde Xerais:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Hai moita diversidade de xéneros, ¿en cal se sente mellor?
– Ramón Caride (RC): Cada un ten as súas cousas. En infantil percibes moitas cousas mediante a relación cos lectores. O xénero infantil gústame moito porque os pequenos introdúcense moito na historia, teñen moita empatía co que len. O relato curto gústame pola liberdade que dá e a novela é xa un universo no que tes que inventar as súas propias leis, en épocas históricas ou futuras, inventas como funciona o mundo. Fixen cousas moi distintas como poesía, literatura infantil, teatro, ensaio, gústame variar. O curioso é a persistencia das cousas, por iso alégrame moito que unha obra de hai vinte anos se reedite, é moi gratificante e non acabo de entender por que. (…)
– LVG: O medio natural, a ecoloxía está sempre presenta nas súas obras ¿non?
– RC: No ano 92 xa estaba o tema da ecoloxía. O gran problema é como encaixar co medio, como sobrevivir. Eu son biólogo e miña relación co ambiente é primaria, son un rapaza da aldea como Neira Vilas.
– LVG: ¿Iso inflúe na súa escrita?
– RC: Si. A cultura mundial é de aldea, a alta cultura, da ópera, de Nova York, nútrese da cultura popular que para min son a mesma cousa: unha interpretación da presenza do ser humano no mundo e da maneira de entender a vida. (…)”
Parlamento das Letras: Ramón Caride
Entrevista 
de Armando Requeixo a Ramón Caride no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo (AR): ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Ramón Caride (RC): Unha vez, nun encontro de escritores novos da AELG hai anos, un daqueles escritores novos, que agora xa non o son tanto, falou nun manifesto de “matar o pai e enterralo en cal vivo” e Novoneyra, que estaba naquel acto, deuse por aludido, e doeulle. Eu creo que non era esa a intención do manifesto, pero, en previsión de novos malentendidos, creo que non sobramos ninguén. O único que pediría é que os subsidios institucionais se repartan equitativamente; por exemplo, como as liquidacións de Cedro. E se imos tocar a moi pouco, que se fagan sorteos e ao que lle toque, pois tocoulle. Pero se no próximo Xacobeo a algún lle volven caer trinta recitais remunerados e a outros nada, que queres que che diga. Dan ganas, mesmo, de se dar de baixa do sistema literario, se é que temos tal cousa.
Que nos falta: internacionalización, difusión pública, axentes literarios, intermediarios profesionais que nos acheguen aos lectores do mundo e ás traducións, asociacións profesionais sen rixideces e sen figuras petrificadas nas cabeceiras… Falta case todo, agás autores e autoras interesantes, que os temos, e moitos. Temos o máis fundamental, os alicerces, moitos escritoras e escritores moi bos. Agora hai que erguer o edificio. Que se pode, e se non mirade para a banda deseñada ou a ilustración. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– RC: Como di Cioran. “Todo quen diga: nós, está mentindo”. Ou como Wittgenstein: “toda discusión é unha discusión sobre as palabras”. Porque se falamos do noso presente literario, quen somos nós, os do noso presente: ¿os lectores?, ¿os editores?, ¿os críticos?, ¿os escritores? Supoño que os escritores, pola parte que me toca. Eu sei algo do que fago, pero non moito do que fan outros, alén do meu círculo inmediato. Este oficio é tan solitario e tan particular que o presente literario de cada autor é o presente literario de cada autor. A min non me vai tan mal, así que non vou poñerme a chorar. Xa sei que son un galego atípico. Outra cousa, ou a mesma cousa se cadra, é a crise da industria editorial galega, que non vén de agora, aínda que se agrava arestora por circunstancias evidentes.
O meu amigo Miguelanxo Prado dicía, alá polo 1991, “unha cultura totalmente subvencionada é coma un neno-burbulla” que periga cando fallan as subvencións. E para min que algo disto, ou moito, houbo. De todos os xeitos, hai editoriais novas, con novas ideas e xeitos de facer, que me interesan moito. Isto se cadra non é unha crise editorial senón un cambio completo do modelo editorial, xa veremos. Temos que ser optimistas e traballar, escribir no noso caso. Eu das miñas crises levo saído a forza de traballo. Creo que hai que ser optimistas, aínda no caso de que non podamos ser ningunha outra cousa, e sobre todo neste caso. O futuro é todo noso, porque está todo por facer. (…)”
Ramón Caride: libros xuvenís para pensar, entrevista de Ramón Nicolás
Entrevista 
de Ramón Nicolás a Ramón Caride no seu blogue, Caderno da crítica:
“(…) – Ramón Nicolás (RN): Publica para primeiros lectores Catro amigos pillabáns e A pomba dona Paz: subxacen aí os mesmos valores da súa obra?
– Ramón Caride (RC): A pesar de seren libros cun forte compoñente gráfico e dirixidos ás primeiras etapas lectoras, son distintos: A pomba… é un libro feito expresamente para celebrar o Día Escolar da Paz e poñer de relevo cousas como a tolerancia, a ecoloxía e a convivencia nas aulas; mentres que Catro amigos… é máis ben un libro de aventuras protagonizado por animais. No fondo, non obstante, comparten os mesmos valores. (…)
– RN: Exogamia 0.3 tamén foi un título ben acollido por crítica e lectores.
– RC: É un libro de relatos para pensar e debater sobre a explotación infantil, as consecuencias da industria nuclear, os avances biomédicos ou a emigración clandestina. Está construído a partir de informacións xornalísticas e de avances recentes publicados en revistas científicas, buscando un dobre obxectivo: a máxima actualidade e a maior diversidade de técnicas narrativas. A súa excelente recepción demostra que os novos lectores non teñen apriorismos á hora de ler. En contra do que se di ás veces, creo que non debemos rebaixar o nivel de esixencia e precisión nos textos para adolescentes. Continuarei esta serie con Endogamia 0.2, xa redactado.
– RN: Non descoida a lírica: que achega A chuvia humana á súa obra anterior?
– RC: A chuvia humana é, esencialmente, un libro de micropoemas, epigramas ou aforismos, que de todo hai. Como tal, cun nivel de concisión extremo e extensión mínima. Creo que contén fortes doses de humor corrosivo e crítica social, como corresponde á que nos está a caer enriba a todos (e non é chuvia, precisamente). (…)”
IX Curso de Formación Continua: Narrativas xuvenís no século XXI (2000-2010). Tendencias e correntes
A 
Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega colabora, mediante o patrocinio da Secretaría Xeral de Política Lingüística, coa Universidade de Santiago neste curso de postgrao.
Aquelas persoas interesadas en matricularse poden enviar cuberta e escaneada a folla de preinscrición a algún destes correos electrónicos: marta.neirarodriguez@ceu.es ou blanca.roig@usc.es acompañada dun escaneo do documento de identidade, no máis breve prazo posíbel.
O presente curso ten como finalidade formar e informar o alumnado participante dunha temática, as Literaturas Infantís e Xuvenís dos ámbitos lingüísticos ibéricos, xeralmente excluída dos planos de estudo das licenciaturas, diplomaturas e graos e, con todo, dunha transcendencia fundamental en ámbitos básicos como a formación lectora e a expresión escrita no mundo das Tecnoloxías da Información e Comunicación (TIC). Tenta analizar estas literaturas dende un enfoque comparativo para dar a coñecer que axentes literarios se presentan máis débiles en cada ámbito lingüístico. Nesta edición, o tema específico a tratar é NARRATIVAS XUVENÍS NO SÉCULO XXI (2000-2010). TENDENCIAS E CORRENTES.
O presente curso ten como finalidade formar e informar o alumnado participante dunha temática, as Literaturas Infantís e Xuvenís dos ámbitos lingüísticos ibéricos, xeralmente excluída dos planos de estudo das licenciaturas, diplomaturas e graos e, con todo, dunha transcendencia fundamental en ámbitos básicos como a formación lectora e a expresión escrita no mundo das Tecnoloxías da Información e Comunicación (TIC). Tenta analizar estas literaturas dende un enfoque comparativo para dar a coñecer que axentes literarios se presentan máis débiles en cada ámbito lingüístico. Nesta edición, o tema específico a tratar é NARRATIVAS XUVENÍS NO SÉCULO XXI (2000-2010). TENDENCIAS E CORRENTES.
– Directora: Blanca-Ana Roig Rechou, da Universidade de Santiago de Compostela.
– Coordinación e Secretaría: Marta Neira Rodríguez, da Universidade de Vigo, e Isabel Soto López, da Universidade de Santiago de Compostela.
– Carga lectiva e número de prazas: 60 horas (2 créditos de libre configuración, non acumulativos) para licenciaturas e diplomaturas. Número de prazas: 125.
– Datas de realización:
* Parte virtual: Do 28 de xuño ao 31 de xullo de 2012.
* Parte presencial: Do 4 ao 7 de setembro de 2012.
– Lugar:
* Parte virtual: Inauguración: 28 xuño de 2012, de 9:00-14:30 e 16:00 a 20:30 h. Facultade de Filoloxía (Campus Norte). Salón de Graos.
* Parte presencial: Biblioteca NovaCaixaGalicia, Rúa Frei Rosendo Salvado, 14-16. 15701. Santiago de Compostela
– Requisitos de acceso: Profesionais do ensino, alumnado das facultades de Ciencias da Educación, da Comunicación, Xornalismo, Audiovisual, Publicidade), Maxisterio, Xeografía e Historia, Humanidades, Filoloxías, Tradución e Interpretación, profesionais de bibliotecas e calquera persoa interesada.
– Matrícula:
* Preinscrición: Ata o 30 de marzo de 2012.
* Formalización: Do 16 de abril ao 15 de xuño de 2012.
– Prezo e prazo de pagamento: 90 euros, nun único prazo para matrícula.
– Información:
* Biblioteca NovaCaixaGalicia. Telf. 981 59 34 67. Correo: bibliofundacion@caixagalicia.es
* Universidade de Vigo. Marta Neira Rodríguez. Correo: marta.neirarodriguez@ceu.es
* Universidade de Santiago. Blanca Roig. Correo: blanca.roig@usc.es ou na páxina do Centro de Posgrao.
* Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG). Correo: oficina@aelg.org
– Organizan:
* Universidade de Santiago de Compostela.
* Departamento de Filoloxía Galega.
* Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG).
– Colaboran:
* Centro Ramón Piñeiro para Investigación en Humanidades (CRPIH).
* Biblioteca NovaCaixaGalicia.
* Edicións Xerais de Galicia.
* Rede temática As Literaturas Infantís e Xuvenís do Marco Ibérico e Iberoamericano.
* Asociacións: ANILIJ e ELOS.
* Centro de Investigación de Procesos e Prácticas Culturais Emerxentes(CIPPCE)-USC.
Programa parte virtual:
1. As Literaturas Infantís e Xuvenís no marco ibérico. Bibliografía básica.
2. Narrativas xuvenís no século XXI (2000-2010). Tendencias e correntes.
2.1. Estudos teóricos.
2.2. Selección de obras para o mediador.
2.3. Comentarios de narrativas xuvenís.
3. Ferramentas de comunicación: foros, charlas e correo electrónico co alumnado e profesorado.
4. AVALIACIÓN a partir dun comentario sobre o material proporcionado (entregarase ao recoller o material do curso presencial).
Programa parte presencial:
Martes 4 de setembro:
– 09:00-10:00 h. Recollida de material.
– 10:00-11:00 h. Inauguración: Directora do curso e Director da Biblioteca NovaCaixaGalicia.
– 11:00-12:00 h. Informe sobre docencia e investigación 2011-2012 na LIX a partir dos Informes de Literatura (CRPIH): Carmen Ferreira Boo e Mar Fernández Vázquez (AELG/USC).
– 12:00-12:30 h. Pausa.
– 12:30-14:30 h. Os inicios da Literatura Xuvenil: Xosé Neira Vilas. Conversa con Blanca-Ana Roig (AELG/USC).
– 16:00-18:00 h. A ficción científica: Ramón Caride e Anxo Fariña. Conversa con Isabel Mociño (AELG/USC).
– 18:00-18:30 h. Pausa.
– 18:30-20:30 h. Misterio e humor: Santiago Jaureguizar e Pepe Carballude. Conversa con Eulalia Agrelo (AELG/USC).
Mércores 5 de setembro
– 09:00-10:30 h. A tradución das narrativas xuvenís ao galego. Pilar Bendoiro (USC).
– 10:30-12:00 h. Técnicas tradutolóxicas nas narrativas xuvenís. Lourdes Lorenzo (UVigo).
– 12:00-12:30 h. Pausa.
– 12:30-14:30 h. Novela histórica e Guerra Civil: An Alfaya e Francisco Castro. Conversa con Marta Neira (AELG/UVigo.CEU).
– 16:00-18:30 h. Novas formas literarias: Rosa Aneiros e Marcos Calveiro. Conversa con Vanessa Ferreira da Silva (USC).
– 18:30-19:00 h. Pausa.
– 19:00-20:30 h. A construción literaria nas obras de Marilar Aleixandre e António Mota. Conversa con Ana Margarida Ramos (Universidade de Aveiro).
Xoves 6 de setembro
– 09:00-11:30 h. A ilustración destinada ao público xuvenil no proxecto de El Patito Editorial. Fausto Isorna e Gemma Sesar (El Patito Editorial).
– 11:30-12:00 h. Pausa.
– 12:00-14:30 h. A fotografía como ilustración para as narrativas xuvenís. José Mª Mesías (UdC).
– 16:00-17:45 h. Informes dos investigadores da Rede sobre a LX nos ámbitos castelán, catalán, galego, portugués, vasco e no ámbito iberoamericano. Conversa con Isabel Soto (AELG/USC) e Blanca-Ana Roig (AELG/USC).
– 17:45-18:15 h. Os novos portais da Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes de autores de LIX: Agustín Fernández Paz (Galicia) e Ema Wolf (Arxentina). Ramón Llorens (Universitat d’Alacant).
– 18:15-18:30 h. Pausa.
– 18:30-20:30 h. Obradoiro de creación literaria. AELG.
Venres 7 de setembro
– 09:00-11:00 h. Contos do demo. Espectáculo de narración oral. Inacio.
– 11:00-12:00 h. Presentación do libro A narrativa xuvenil a debate (2000-2011). Manuel Bragado, Blanca-Ana Roig e Alexia Dotras.
– 12:00-12:30 h. Pausa.
– 12:30-13:30 h. Clausura.
– 13:30-14:30 h. Entrega de certificados de participación. Reitor ou representación, Director do Departamento de Filoloxía Galega, Presidente da AELG, Directora do curso.
Ramón Caride gaña o premio á mellor novela independente do 2011 da revista online El Templo de las Mil Puertas
“Esta 
es la tercera edición de los Templis de la conocida revista online de literatura juvenil El Templo de las Mil Puertas, un premio a las mejores novelas juveniles de 2011 dividido en cuatro categorías. En la de “mejor novela independiente nacional“, ha resultado ganadora El frío azul, de Ramón Caride (colección Espacio Abierto), “por su cuidada redacción, sus elaboradas descripciones y la intriga que mantiene la trama hasta el final”. Desde la editorial, agradecemos enormemente a los redactores de El Templo que nos hayan concedido esta distinción, y os anunciamos que el día 9 de marzo, a las 18:00 horas, se entregarán los premios en la Fnac Callao de Madrid. Estarán presentes varios autores para recoger sus galardones, y alguna otra sorpresa que nos anuncian desde la revista.” Desde Anaya. A obra é a versión en castelán do orixinal galego O frío azul.
Cambados: presentación de A pomba dona Paz, de Ramón Caride
O 
luns 30 de xaneiro, ás 12:00 horas, na Escola Infantil A Pastora de Cambados, Xerais celebra o Día Escolar pola Paz coa presentación do libro A pomba dona Paz, de Ramón Caride, ilustrado por Pepe Carreiro. No acto, acompañando a autor e ilustrador, participará Manuel Bragado.
Allariz: presentación de Exogamia 0.3, de Ramón Caride
O 
xoves 29 de decembro, ás 20:00 horas, na Fundación Vicente Risco (Rúa San Lorenzo, 3) de Allariz, preséntanse os libros Exogamia 0.3, de Ramón Caride, publicado en Xerais, e El frío azul, do mesmo autor, tradución ao castelán da súa obra O frío azul, publicado en Anaya. No acto, coorganizado coa Libraría Aira das Letras, acompañarán ao escritor Manolo Busto (ilustrador de Exogamia 0.3), Alberto Canal, Jorge Emilio Bóveda e Manuel Bragado.
Ramón Caride: A aventura do futuro. Da ciencia ficción na literatura infantil e xuvenil
Artigo 
de Ramón Caride nos Cadernos Redelibros:
“¿De que falamos cando falamos de fantasía científica?
Falar de ciencia ficción semella unha contradicción per se. Se unha cousa é ciencia non é ficción, e se é ficción non é ciencia. Ou sexa, que nos choven as labazadas dos dous lados. E por riba: defensione non pedita… Citas á parte, os catalogados como autores de subxénero, con todo o que o prefixo sub ten de connotativo, non temos moita ocasión de falar de literatura. Como se a literatura non fose con nós.
Mala fama, e peor crítica, perseguen por estes pagos á fantasía científica —“ciencia-ficción” por mal nome se nos atemos a pésima e literal, como en tantos outros casos, traducción do termo anglosaxón—. A confusión dos sustantivos non é senón outra das confusións que se amorean sobre este xénero. Esta variante da novela de aventuras que utiliza como unha das súas referencias básicas as aportacións ou proxeccións da ciencia —que isto, e non outra cousa, é a fantasía científica—, oscila entre o menosprezo do canon e o beneplácito dos lectores, ou viceversa. Viceversa, decididamente, porque a xerarquía entre ficción e ciencia, ou entre pracer e erudición, no noso caso, está clara a favor dos primeiros termos destas dicotomías delirantes que, aínda hoxe padecemos a cotío.
¿Por que a ciencia ficción? ¿Por que ciencia ficción en galego? Etcétera. Case dúas décadas despois de que un —e desculpen tanto falar da obra propia— perpetrase aquel pecado orixinal de novela de xénero chamada Soños eléctricos, semella que non abondase aínda a penitencia. Por sorte, os rapaces e rapazas son lectores lúdicos e entenden pouco de xéneros, nada de subxéneros nin de canons. Abominan das antoloxías para saír ou entrar no milenio, das historias xerais e das particulares, dos panexíricos sobre a normalización ou dos problemáticos camiños e corredoiras do noso sistema literario. A literatura xuvenil é, se cadra, o derradeiro refuxio da aventura. (…)”
