Entrevista
a Andrés Torres Queiruga na Real Academia Galega:
“- Real Academia Galega (RAG): Encrucillada naceu, como se explica no limiar da monografía, para tender pontes entre o cristianismo e a cultura galega. E fíxoo nun momento complexo, pouco despois da morte do ditador Francisco Franco. Como lembra aquel contexto?
– Andrés Torres Queiruga (ATQ): Era toda unha encrucillada, como di o nome da revista. Naceu, en primeiro lugar, nun momento en que estaba aí o pulo do Concilio Vaticano II, que renovou a conciencia relixiosa na humanidade buscando unha sintonía coa cultura e coas necesidades máis fundamentais dos seres humanos. Por outra banda, estaba tamén o descubrimento, ou redescubrimento, do galeguismo por unha parte máis aberta da Igrexa con persoas da miña xeración, unhas formadas en Salamanca e outras en Santiago de Compostela. E por último, estaba detrás a Revolución do 68 e a revolución política en España. Todo iso confluíu no intento de crear unha revista que respondera a unha visión cristiá desta nova situación, buscando ante todo un cristianismo renovado e encarnado en Galicia. (…)
– RAG: Con estes obxectivos, queda claro que Encrucillada tiña que ser unha revista en galego, non?
– ATQ: Si, iso tamén era evidente. Se cremos nunha relixión que convive coa cultura dun país tamén debe estar escrita no idioma dese país. Isto era para nós prioritario e, de feito, mantivémolo contra vento e marea.
– RAG: Segue sendo hoxe unha reivindicación, a do uso da lingua galega na Igrexa católica, que cómpre repetir?
– ATQ: Sen dúbida. Naquel momento a Igrexa en conxunto, e agora falo da galega, estaba máis viva do que está hoxe, había máis receptividade. Hoxe na Igrexa a mentalidade galega está máis estendida, pero hai menos entusiasmo, a xerarquía desentendeuse disto e segue claramente desentendida. Polo tanto, esta necesidade [de uso do idioma galego] seguímola sentindo posiblemente con máis intensidade ca daquela.
– RAG: A monografía presentada o venres na Academia é boa proba dese carácter plural nos temas abordados por Encrucillada do que falabamos. Que imos atopar nas súas páxinas?
– ATQ: O primeiro tomo recompila os artigos publicados en Encrucillada sobre os autores homenaxeados no Día das Letras Galegas desde o nacemento da revista (desde López Ferreiro a Carlos Casares) e o segundo xunta outros artigos sobre autores galegos. Cremos que é unha achega moi bonita á nosa cultura e que merece unha presentación solemne na Academia, dado o noso compromiso incondicional coa lingua e o noso recoñecemento ao labor que está facendo a RAG.”
Arquivos da etiqueta: Real Academia Galega
Galaxia promove dúas obras teatrais sobre novelas de María Victoria Moreno e outra sobre a súa vida
Desde
a Real Academia Galega:
“Ubú Teatro, tras adaptar o pasado ano A galiña azul de Carlos Casares, volver levar aos escenarios da man de Galaxia unha obra da figura á que a Real Academia Galega lle dedica o 17 de maio. Desta volta será a historia do can Leonardo, Antón e os seus compañeiros de curso, os fontaneiros, galardoada en 1985 co 3º Premio Barco de Vapor. Limiar Teatro asume o reto de adaptar a novela máis recoñecida de María Victoria Moreno, Anagnórise, que narra a fuxida de Nicolau, un adolescente que escapa da casa, acompañado da muller que o recolle facendo autostop.
Limiar Teatro representará ademais unha segunda obra baseada na vida de María Victoria Moreno, unha traxectoria que tamén poderá percorrerse a través das páxinas da biografía que preparou para Galaxia a profesora Montse Pena Presas. O libro sairá do prelo a finais de xaneiro baixo o título A voz insurrecta: María Victoria Moreno, entre a literatura e a vida. Máis adiante, en colaboración co Consorcio de Santiago, a editorial publicará nunha edición especial É a lúa que baila, un estudo de María Victoria Moreno sobre os poemas de Federico García Lorca prologado polo académico Xesús Alonso Montero.
Galaxia está a reeditar desde 2017 títulos de María Victoria Moreno que son parte do seu catálogo. É o caso das novelas xa mencionadas, A festa no faiado (1983), ¿E haberá tirón de orellas? (1997) ou Guedellas de seda e liño (1999), así como Onde o aire non era brisa, novela escrita nos anos 60 en castelán e traducida ao galego en 2009.”
A Coruña: monografía As Letras Galegas na Encrucillada, no 40º aniversario da revista Encrucillada
Manuel Ferreiro: “Pondal dedicoulle toda a súa vida á construción dunha obra ao servizo de Galiza”
Entrevista
a Manuel Ferreiro na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): Que vai descubrir na obra de Pondal un lector que nunca se enfrontase á súa literatura? Que alicerces a sustentan?
– Manuel Ferreiro (MF): Vai encontrar un universo complexo, poliédrico, tamén con arestas e contradicións, e un múltiplo panorama de liñas poéticas. Con todo, o que latexa no fondo, o que está sempre por detrás da obra de Pondal, é o feito de que lle dedicou toda a súa vida á construción dunha obra ao servir da súa nación, da súa patria, de Galiza. Ese era o seu obxectivo desde moi cedo, desde que participou no Banquete de Conxo (1856) ata que en 1917 morreu na pensión Luguesa da rúa Juana de Vega da Coruña. Hai que dicir tamén que foi unha especie de escritor profesional, gozaba dunha posición económica que lle permitía dedicar os seus esforzos exclusivamente á literatura en vez de dedicarse á súa profesión de médico, que practicamente non exerceu. A súa vida era a poesía, a literatura, a redención da patria. E todo canto poema escribiu vai orientado nesa dirección. (…)
– RAG: E que pegada deixou na literatura posterior?
– MF: Obviamente creou escola. Pondal funcionou como poeta nacional en Galicia desde a morte de Rosalía (Curros estaba na Habana), polo menos esa é a miña opinión. Por iso lle foi encargado o Himno. O seguinte poeta nacional foi Cabanillas, e as influencias de Pondal nel son obvias, alén dunha serie de autores da que se chamou escola pondaliana, onde os trazos estilísticos e a épica de Pondal se perciben perfectamente. A influencia pondaliana chega ata hoxe, non hai máis que ler a poesía de Xosé Luís Méndez Ferrín, un dos grandes poetas do século XX e do XXI, recoñecido pondalianista e admirador de Pondal. Penso que toda persoa que se dedique ao cultivo da literatura en xeral e da galega en particular debe ler todo Pondal pola calidade lingüístico-estilística da súa obra, probablemente tería unha benéfica influencia na escrita de hoxe. (…)
– RAG: Como foi o proceso de escolma da antoloxía que Eduardo Pondal. Os cantos eran da Patria (120 poemas)?
– MF: Había moitos anos que desexaba facer esta antoloxía, acollina con moita vontade, mesmo moito amor, moito afán. Organiceina sobre toda a obra de Pondal con criterios chamémoslle temático-semánticos. Imitando a estrutura de Queixumes dos Pinos, abrina “Esta antoloxía non é un produto erudito, está pensada para calquera persoa non especializada que estea interesada en achegarse a Pondal” e pecheina con “Polo baixo cantando” e “Polo alto cantando”, para que fose circular. A partir de aí, a escolma foi construída, poñéndolle a cada capítulo un verso do autor, xuntando composicións arredor de distintos temas: están os poemas autobiográficos, os dedicados á paisaxe pondaliana, a cuestión amorosa e da muller, o pensamento do poeta, as composicións de teor helenizante, os poemas máis ideolóxicos; os históricos, que van das escenas do pasado mítico aos versos dedicados aos Mártires de Carral (1846), e tamén os dedicados a Rosalía e Curros. Outro capítulo recolle os poemas anticasteláns, extremadamente duros, penso que máis aínda que “Castellanos de Castilla” de Rosalía; outro presenta cinco poemas dedicados á lingua galega e a última sección antes do peche recolle o canto XIII d’Os Eoas, precedido por tres textos líricos nos que se refire á elaboración deste poema épico. (:::)”
A Coruña: acto literario e musical co galo do 110º aniversario da estrea do Himno galego na Habana
O Pleno da Real Academia Galega oficializa a proposta de Ana Romaní para ocupar a vacante da cadeira de Xohana Torres
Desde
a Real Academia Galega:
“A Real Academia Galega someterá a votación no próximo Pleno ordinario a candidatura de Ana Romaní para cubrir a cadeira vacante polo pasamento, o pasado 12 de setembro, da académica de número Xohana Torres. A proposta, a única presentada para ocupar esta cadeira, foi oficializada no Pleno celebrado esta tarde na sede da institución.
A vacante fora proclamada o pasado 6 de outubro no primeiro Pleno ordinario celebrado tras a morte de Xohana Torres, de acordo co establecido no Regulamento de réxime interno da Real Academia Galega. As candidaturas de novos membros de número poden presentarse por escrito ata 24 horas antes do Pleno posterior ao da proclamación de cada vacante e cada unha delas debe estar avalada pola sinatura de tres académicos de número. Unha vez oficializadas, procédese á súa votación na seguinte xuntanza ordinaria.
Ana Romaní (Noia, 1962) dixire desde o ano 1990 o programa decano da información cultural diaria da radiodifusión galega, o Diario Cultural da Radio Galega, que é tamén un dos máis veteranos da radiodifusión española no seu eido. O seu labor fíxoa merecedora de distintos premios xornalísticos, aos que hai que sumar os galardóns outorgados ao propio programa. Interesada na permeabilidade da radio ás escritas literarias e ás dinámicas de creación contemporánea, desde este espazo nas ondas promoveu proxectos como o Premio Diario Cultural de Teatro Radiofónico, que desde 2006 deu lugar a 41 obras de teatro radiofónico e que propiciou a revisión do xénero; ou De Cantares Hoxe. Os Cantares Gallegos de Rosalía de Castro no século XXI (2013), unha antoloxía poético-sonora con poemas inéditos de 36 poetas arredor de versos de Rosalía de Castro, publicados logo da súa emisión durante un ano.
Como escritora, tras publicar poemas en revistas, en 1987 saíu do prelo o seu primeiro libro de versos, Palabra de mar. O último ata o momento é Estremas, que recibiu varios premios. A súa poética está tamén presente en volumes colectivos e, alén do papel, desenvolveu proxectos vinculados á oralidade do poema e á súa expresión no espazo público da man doutros creadores. O traballo de Ana Romaní abrangue tamén outros xéneros, con títulos como a Antoloxía de Antón Avilés de Taramancos e un continuado traballo para visibilizar as achegas das mulleres á cultura desde distintos espazos.
Proposta de Carme Pazos
No pleno desta tarde tamén se oficializou a candidatura de Carme Pazos Balado para o seu nomeamento como académica correspondente. A profesora, experta no estudo do léxico galego, foi durante moito tempo peza fundamental do Seminario de Lexicografía da Academia, ao que estivo vinculada durante case 25 anos.”
A Coruña: “Eduardo Pondal, poeta na Coruña”, conferencia de Manuel Ferreiro
Marina Mayoral: “Toda Rosalía está nos seus versos publicados. Nese sentido, a destrución das súas cartas por Murguía foi inútil”
Desde
a Real Academia Galega (foto de Xosé Castro, RAG):
“Marina Mayoral (Mondoñedo, 1942) ingresou hoxe na Real Academia Galega como académica de honra cun discurso no que ofreceu unha nova visión sobre os motivos que levaron a Manuel Murguía a destruír as cartas de Rosalía de Castro. Se hai 48 anos escribira “dun modo contundente e pouco matizado” que o fixera para protexer a súa propia imaxe, a escritora e investigadora considera agora que “a intención fundamental non foi protexerse a si mesmo senón protexer ante a posteridade a imaxe da súa muller”, procurando unha mellor acollida da súa obra. E o xesto foi só “un máis dunha longa cadea de actuacións no mesmo sentido”, entre elas, animala a escribir e combater o “desánimo ante a súa propia obra” e a tendencia a rachar os seus textos.
“Murguía construíra a imaxe dunha Rosalía mártir, que se compadecía da dor allea e que mantivo sempre unha actitude digna e nobre ante a propia dor. Para completar o seu labor de enaltecemento só lle faltaba destruír as cartas, nas que debía de aparecer unha Rosalía que non se axustaba a esa imaxe”, explica Marina Mayoral, que profunda en distintas accións do autor no “proceso de mitificación de Rosalía”. (…)
Xosé Luís Franco Grande foi o encargado de darlle resposta en nome da Academia a quen é “unha personalidade literaria xa de proxección internacional”, creadora dunha obra narrativa “moi rica, por veces de moita ousadía expositiva, moi madurecida nas técnicas expresivas e sempre suxestiva, suxerente e ben construída”. O académico, amigo de Marina Mayoral desde que ambos se coñeceron estudando na Compostela de finais dos anos 50, recordou tamén a traxectoria investigadora da catedrática da Universidade Complutense de Madrid, na que destacan, entre outros, os traballos rosalianos e sobre Emilia Pardo Bazán. De feito, salientou, Marina Mayoral “levou o nome e a obra de Rosalía, e de Galicia polo tanto”, a unha morea de tribunas académicas internacionais onde exerceu como conferenciante ou profesora convidada, como as universidades de Harvard, Berkeley ou La Sapienza de Roma. (…)”
A Coruña: recepción de Marina Mayoral como Académica de Honra na RAG
A Coruña: Simposio Carlos Casares. Letras Galegas 2017, do 21 ao 23 de novembro
