Entrevista de Xoán Costa a Manuel Rei Romeu en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Por que di que Sempre en Galiza é a obra imprescindíbel do nacionalismo galego?
– Manuel Rei Romeu (MRR): A vontade de Castelao cando empeza a escribila é recoller a experiencia daqueles anos iniciais do nacionalismo, sobre todo cando comezou a haber práctica política organizada nos tempos da II República, e fornecer a Galiza dun legado ideolóxico clarificador e concienciador. Tiña en mente completar a obra cunha segunda parte, que ficou inconclusa a raíz da súa morte en 1950, pensando sempre nuns “herdeiros políticos” nacionalistas e nese ideal de servizo ao pobo. Imprescindíbel é, en definitiva, porque así o recibiu e considerou o nacionalismo galego xurdido a mediados da década de sesenta do século pasado e así seguimos a consideralo.
– ND: Que relación hai entre a obra e a traxectoria vital de Castelao?
– MRR: A súa redacción está intimamente ligada a unha época determinada, é produto dunha etapa de activismo político nacionalista que se inicia coa fundación do Partido Galeguista. A maiores, acrisola o aval anterior do home artista comprometido que participa desde o inicio na fundación deste movemento a través das Irmandades da Fala. Ao mesmo tempo, o Sempre en Galiza é exemplar e inequívoco como vontade de ser, como resultado final ou culminación patriótica dunha traxectoria vital, fronte a calquer tipo de posíbel manipulación.
– ND: Cais son esas necesidades e quen son os destinatarios?
– MRR: Como vimos indicando, é complexa a redacción do Sempre en Galiza; obedece a circunstancias cambiantes e a estados de ánimo ou expectativas ben diferentes, tanto antes como despois da Guerra. Como pasa con calquer obra, se queremos entendela na súa xusta medida, temos que contextualizala como é debido. Ás veces hai que esculcar entre liñas para ver a quen van dirixidas as mensaxes e con que intención se dirixen. E podemos encontrar desde destinatarios “circunstanciais”, como son as chamadas forzas do internacionalismo proletario, galegos antifascistas, até destinatarios “máis transcendentais” como son os todos os galegos de boa vontade.
– ND: Cal sería a intención última do Sempre en Galiza?
– MRR: Aínda a costa de incorrer en simplificación excesiva, a intención última é recoñecérmonos como galegos e exercermos como tais, sendo conscientes de que Galiza é una nación con dereito a gobernarse conforme aos seus intereses e a decidir libremente o seu futuro (dereito de autodeterminación).”
Arquivos da etiqueta: Sempre en Galiza
Carlos Mella: “Castelao foi moi pouco comentado e moi pouco lido”
Entrevista
a Carlos Mella en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): A 70 anos da morte de Castelao, cal é o legado do seu pensamento que transcendeu até o día de hoxe?
– Carlos Mella (CM): Castelao foi o único que lle deu a Galiza unha formulación teórica. Até ese momento Galiza era un sentimento. Castelao, ademais de sentimento, foi quen de darlle unha formulación política, era o único que chegou a escribir o que poderiamos chamar unha idea do que debía de ser a Galiza e a España do futuro.
– ND: Por que se mantén vixente ese legado de Castelao?
– CL: Dío el: “Se non pensamos na Galiza, en que pensamos? Pensamos co estómago?”. É dicir, se lemos a Castelao, vemos que sabe que Galiza é unha nación, sabe que Galiza é un país de homes libres, mais non gusta nada desas historias fantásticas, desas formulacións máxicas que fan de Galiza algo que non sabemos o que é. El dedícase aos problemas reais da Galiza, e é o único que realmente se centra nese eido e trata de por remedio a esas dificultades.
– ND: Cales son as tarefas máis inmediatas a acometer pola Fundación Castelao?
– CL: Na Fundación damos a coñecer e estendemos o pensamento de Castelao, e que máis quixeramos nós que facelo máis. Porque co pensamento de Castelao cada un fixo del o que quixo: hai quen fala dunha Galiza independente apoiada no pensamento de Castelao; hai quen fala de Castelao como un personaxe perigosísimo para a unidade española… o que significa que o pensamento de Castelao foi moi pouco comentado e moi pouco lido, e Sempre en Galiza conviña lelo unha vez polo menos.
– ND: Cales foron os logros da Fundación Castelao nos últimos anos?
– CL: Dentro da escaseza terríbel de medios que temos, eu penso que fixemos uns cursos moi importantes para estender o pensamento de Castelao coa universidade de Santiago de Compostela, coa Universidade de Vigo, co Consello da Cultura Galega, co Concello de Rianxo, co de Lalín, coa Semana Ourensá de Análise Política… acho que fixemos unha boa ristra de acontecementos sobre Castelao e a súa filosofía e a súa política.”
Ourense: presentación e lecturas de Forever in Galicia, de Castelao, traducido por Craig Patterson
Compostela: presentación e lecturas de Forever in Galicia e Diary of Crosses Green
Xosé Luís Méndez Ferrín: “A loita segue merecendo a pena”
Entrevista 
de María Obelleiro a Xosé Luís Méndez Ferrín en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Vaiamos ao momento dos primeiros contactos co nacionalismo en Pontevedra, á chegada a Compostela e ao coñecemento de primeira man do proxecto de Piñeiro. En que se concretaba o seu proxecto político?
– Xosé Luís Méndez Ferrín (XLMF): Eu recibín un shock, que non me matou nin me confundiu nin nada do estilo. Eu tiven unha formación nacionalista, fundada na lectura do Sempre en Galiza e, sobre todo, nun texto que hoxe non se valora, A doutrina nacionalista de Vilar Ponte. Tiña definido o meu esquema nacionalista cunha dúbida pública: por que toda a xeración de Vilar Ponte non era independentista, arredista, como dicían eles. A miña sorpresa foi que ao chegar a Compostela, onde estudei, vin que a doutrina do grupo galeguista oficial era militantemente anti-nacionalista e formalizada por Ramón Lugrís nuns textos que non chegaron a publicarse máis que fragmentariamente no libro de Franco Grande Os anos escuros. Iso momentaneamente fixo que eu aceptase a disciplina do grupo pero que tivese a miña reserva ideolóxica. Eu era nacionalista, como un grupo de mozos como Xohana Torres, Reimundo Patiño… A Bautista [Álvarez] aínda non o coñecía. Foi un malestar que tiven que sufrir durante dous anos que se compensaban co contacto directo con Otero Pedrayo, que era un consolo.
– SG: Alude a Patiño e a Bautista Álvarez. Existía vontade dentro do grupo Brais Pinto, na súa pluralidade ideolóxica, de articular algo que fose alén da acción cultural? Que hai da axenda oculta das reunións con Soto, Seoane ou Patiño?
– XLMF: E Moreda. Sempre estaba esa idea. En realidade nunca nos consideramos un círculo cultural, eramos un círculo político e desde o primeiro momento en que callou de forma espontánea en 1958 o proxecto era facer un partido. Que partido non sabiamos moi ben aínda, porque o Partido Galeguista tampouco era o noso obxectivo. Aí tivo moita importancia, máis que Seoane –que era moi caótico politicamente–, Luís Soto, que estaba fóra e era independentista. O que nós sentiamos ía tomando forma e ligándonos coa historia. Moreda ligábanos coa legalidade republicana do Consello de Galiza, que o proxecto político de Ramón Piñeiro –e cítoo a el porque era o xefe absoluto, era unha ditadura total– negaba, burlándose do vellos que eran. (…)”
A Coruña: coloquio con Craig Patterson, tradutor ao inglés de A Esmorga e Sempre en Galiza
(Rúa Educación, 1, A Coruña)
O artigo póstumo de Neira Vilas
Desde
Sermos Galiza:
“Neira Vilas traballou até o último momento da súa vida e nos vindeiros meses verán a luz moitos dos proxectos aos que estaba a dedicarse nos últimos tempos. O primeiro en saír foi un artigo que enviara á Real Academia Galega sobre o Sempre en Galiza titulado “Un libro definidor”, no que conta como coñeceu e distribuíu este libro por toda América, “dende Punta Arenas a Toronto”, e tamén como fixo chegar esta obra de Castelao a Galicia ás agochadas.”
Trátase deste artigo, desde a Real Academia Galega:
“Refírome a Sempre en Galiza, de Castelao. Souben del en 1950, cando levaba un ano en Buenos Aires. Comecei a debullalo na biblioteca do Centro Galego. En 1953 fundamos as Mocedades Galeguistas e para autoformarnos estudabámolo en sesións sabatinas abertas, indistintamente nos centros Ourensán e Betanzos. Estudabamos en profundidade cada capítulo. Era o noso guía e moderador Bieito Cupeiro, de Fene, mestre exiliado.
Para mellor orientar aquelas análises, un compañeiro noso, Carlos Abraira, elaborou un índice temático da obra (Carlos estudou Medicina, instalouse en Chicago, convertiuse nun endocrinólogo de prestixio internacional, xubilouse, foi vivir a Miami e na actualidade está ingresado nun centro para enfermos de Alzheimer, triste destino).
Naqueles anos este libro esencial circulaba algo en Buenos Aires e en Montevideo. Cando Anisia e máis eu fundamos a editorial e distribiudora do libro galego “Follas Novas” incluímolo, naturalmente, no noso catálogo, que enviabamos a exiliados galegos, universidades, asociacións culturais e sociais, etc. de todo o continente, dende Punta Arenas a Toronto, e vendeuse certa cantidade. Quedaban en existencia, nun sótano do Centro Ourensán, algúns centos de exemplares, nada máis.
Un día propuxémonos reeditalo nós en “Follas Novas”. Falamos con Rodolfo Prada, aquel galeguista ourensán que fora amigo de Daniel. Queriamos reeditalo e divulgalo amplamente. Prada estivo de acordo, pero díxonos que había que engadir dous ou tal vez tres capítulos que Castelao non incluíra e que ía discutilo con Virxinia, a viúva. Pero Prada viaxaba moito, por Europa e América (era representante na Arxentina dos laboratorios Dr. Andreu, de Barcelona). Era tamén director do periódico Opinión Gallega, dos centros Ourensán e Pontevedrés, e deixábame a cargo do mesmo na súa ausencia.
No entanto comezamos a facer envíos a Galicia. Cada viaxeiro amigo traía un exemplar, que lían decenas de mozos, segundo fun sabendo, e servía para a súa formación galega. Isto beneficiou a centos de mozos. Tamén inventamos un membrete (coido que co nome dunha perfumería) e fixemos chegar exemplares por correo postal. Talvez fosen requisados algúns, pero os máis deles soubemos que chegaran e que foran igualmente útiles a multiples lectores.
A existencia deste libro foise coñecendo en Galicia e de aí que lle serviramos a unha distribuidora mexicana (Atrante S. A.), a través dun tal Alvarado que a representaba na Arxentina, todos os exemplares que quedaban para distribuílos clandestinamente en Galicia.
Tal era a demanda do libro que insistimos na reedición, é dicir, insistimos con Prada na decisión de incluír ou non eses capítulos que el ía discutir con Virxinia. Máis todo se foi demorando e na derradeira abandonamos o proxecto debido a que comezaramos a facer xestións para radicarnos en Cuba.
A reedición naquel momento tería axudado á formación política de moitos mozos e mozas de Galicia, pero as cousas cadraron así. Reeditaríao o Centro Galego de Buenos Aires moito despois. Fixo varias edicións (incluso unha en castelán) que tiveron grande acollida. Na derradeira puidemos contar todos, moitos anos despois, coa edición crítica monumental patrocinada polo Parlamento de Galicia e a Universidade de Compostela.”
Cuestionario Proust: Afonso Eiré
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Afonso Eiré:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– O ímpeto, aínda que o paso do tempo foimo amainando.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A coherencia entre o que se di e o que se fai.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Saber que os tes aí, nada máis e nada menos.
4.– A súa principal eiva?
– Ser moi confiado.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir e, para o lecer, ir de viños, que non é o mesmo que “ir beber viño”.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Estar ao xeito cos que eu quero.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Quedar só no meu mundo.
8.– Que lle gustaría ser?
– Petrucio en Riopedroso, a miña aldea.
9.– En que país desexaría vivir?
– No meu País… coas arelas cumpridas.
10.– A súa cor favorita?
– Os verdes, teño nome para 24 deles.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A da mazaira do inverno.
12.– O paxaro que prefire?
– A rula…, tiven unha á que lle abría a porta da xaula e, un día, non volveu.
13.– A súa devoción na prosa?
– Francisco de Quevedo, un “xornalista” cheo de humor.
14.– E na poesía?
– Manuel María, cos pés na Terra.
15.– Un libro?
– Non sería quen son se non tivese lido de rapaz o Sempre en Galiza e Memorias dun neno labrego.
16.– Un heroe de ficción?
– Balbino.
17.– Unha heroína?
– Casandra.
18.– A súa música favorita?
– A folk.
19.– Na pintura?
– Luís Seoane.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Medrei con dous: O Piloto (o guerrilleiro) e Xoán Acuña (Porteiro). Quería ser os dous.
21.– O seu nome favorito?
– Rosa.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A crueldade.
23.– O que máis odia?
– Se odias máncaste a ti mesmo. Aborrezo aos lambecús.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Francisco Franco, pois aínda padecemos os seus actos.
25.– Un feito militar que admire?
– O levantamento de Galiza contra Napoleón, foi a súa primeira derrota.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Cantar.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– De moi vello e logo de beber unha cunca de viño coma meu avó.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– O optimismo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Aqueles que son unha influencia da sociedade.
30.– Un lema na súa vida?
– Mentres loitas, vives.”
Quiosco: Grial 202
Desde
Cultura Galega:
“Xa está nos quioscos a nova entrega de Grial, correspondente ao número 202. O setenta aniversario da edición do Sempre en Galiza de Castelao centran boa parte dos contidos do volume, cun monográfico coordinado por Henrique Monteagudo e que inclúe, canda ao seu, nomes como Lourenzo Fernández Prieto, Álex Alonso Nogueira, Craig Patterson e César Domínguez. Ademais, o monográfico inclúe tres cartas de Castelao e unha de Virxinia Pereira. Un debate sobre diversidade lingüística na lusofonía, artigos sobre a situación de Cataluña, a renuncia do papa Bieito XVI ou as habituais seccións de crítica literaria e axenda completan os contidos do número.”
A Coruña: actos literarios destacados do xoves 7 na Feira do Libro
O
xoves 7 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, con horario de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 horas), cos seguintes actos literarios destacados nese día:
– 18:00 h. Mariola Hermida asina exemplares de Zurcindo latexos na caseta de Couceiro Librerías.
– 19:00 h. Luís Davila asina Bichero na caseta de Librería Cascanueces-
– 20:00 h. Lemos, cantamos, gozamos. II Semana da música infantil da Coruña. Estamos no verán, con Xoán Curiel.
– 20:00 h. Presentación da Edición Dixital Aumentada de Sempre en Galiza de Castelao. Participarán os coeditores do proxecto Consello da Cultura Galega e Editorial Galaxia.
– 20:00 h. Miro Villar e Xosé Cobas asinarán exemplares do seu libro A pantasma da Casa da Matanza, publicado por Biblos, na caseta de Editores Coruñeses. Á mesma hora e na mesma caseta, Tucho Calvo e Xosé Cobas asinarán exemplares do seu libro Paxaro de mar e vento.
