Arquivos da etiqueta: Xosé Manuel Sánchez Rei

“A indestrutíbel poesía popular”

Publicado o por

Entrevista de Daniel Salgado a Xosé Manuel Sánchez Rei en Sermos Galiza:
“Nin “as profundas transformacións que sofreu a sociedade galega” e que modificaron as condicións de existencia da propia poesía popular conseguiron acabar con ela. Así o explica Xosé Manuel Sánchez Rei (A Coruña, 1973), que esta terza feira, na Agrupación Cultural Alexandre Bóveda, presentou a escolma Cantar na Coruña. Cancioneiro coruñés dos séculos XVIII e XIX (Laiovento).
Máis de 400 cantigas “de vidas, amores, ironías, traballos” debuxan un mundo extinguido pero que sobrevive en verso. “Lembro unha muiñeira, O quer que lle quer, que aparece recollida no cancioneiro de Ballesteros a finais do XIX”, explica Sánchez Rei, “e que lle sentín cantar á miña avoa na casa. Ou en coros e corais do tipo Cántigas da Terra”.
As estrofes compiladas no volume foron extraídas doutros cancioneiros, facturados entre o séculos XVIII e XIX. “Eran magníficos, como o de Saco Arce ou o de Ballesteros, pero xerais, de todo o país ou, como no caso deste último, da provincia da Coruña”, engade, “eu escolmei aquelas pezas relativas á cidade e ao seu ámbito de influencia”. Arteixo ou o desaparecido Concello de Oza, por exemplo.
O esforzo ilustrado foi pioneiro en revalorizar a lírica popular. O Padre Sarmiento ou Cornide Saavedra apañaron as maneiras de cantar do pobo e axudaron a que constase a súa “capacidade de se expresar”. Na introdución do libro, o autor expón como durante os denominados Séculos Escuros e o “Século da Ilustración Galega” a poesía tradicional “consolidouse”. Ademais, continúa “dada a escaseza de textos cultos conservados neste período, a literatura oral conforma unha das principais mostras lingüísticas e literarias”.
“Lingüísticamente resultan moi interesantes”, di Sánchez Rei, profesor na Facultade de Filoloxía da Universidade da Coruña, “porque estas cantigas, cantadas maiormente por mulleres, a todo isto, reflicten o galego da época”. Adaptadas dentro do posíbel -cómpre conservar as rimas- á ortografía actual, un completo aparello de notas indica lugar de recollida, cancioneiro orixinal ou os cambios introducidos por Sánchez Rei. (…)”

Galiza Cultura premia Francisco Rodríguez polos 50 anos de servizo á cultura galega

Publicado o por

Desde Sermos Galiza (foto de María Obelleiro):
“A Federación Galiza Cultura de asociacións culturais anunciou esta segunda feira a concesión do Premio Nacional Galiza Cultura ao profesor, escritor e investigador Francisco Rodríguez, a quen se lle recoñecen os seus cincuenta anos ao servizo da cultura galega. A entrega terá lugar o sábado 22 de abril en Ferrol, cidade natal do premiado.
Entrega, traballo e dedicación foron as palabras máis salientadas e reiteradas na rolda de prensa en que se comunicou o fallo do Premio Nacional Galiza Cultura, que outorga por vez primeira a federación de asociacións culturais homónima e que recaeu en Francisco Rodríguez Sánchez (Serantes-Ferrol 1945), profesor, escritor e investigador e, sobre todo, traballador, tal e como salientou a presidenta da Federación Galiza Cultura, María Pilar García Negro.
As asociacións culturais que forman parte da Federación decidiron por unanimidade a concesión do premio a Francisco Rodríguez, que o recibirá na súa terra natal, Ferrol, o 22 de abril, nun xantar aberto á participación de quen o desexar. Aliás, máis de trinta entidades adheríronse á adxudicación do recoñecemento ao escritor e estudoso baixo o título “50 anos ao servizo da cultura galega”. O proceso de adhesión, tal e como se informou na rolda de prensa, segue aberta en Galiza Cultura, web en que nos próximos días tamén se activará o formulario de inscrición ao xantar.
Após salientar a unanimidade ao redor do premiado, García Negro ofreceu unha radiografía sobre a cultura que non é de base, “o campo da cultura está por veces moito contaminado de ostentación, de representación clientelar, mesmo caciquil, e estas modalidades que acabo de citar teñen asento, coñecémolas na nosa sociedade”. “Doutra banda, observamos unha importante mingua nos orzamentos destinados á produción cultural por parte dos departamentos correspondentes e, en concreto, por parte dunha consellaría de Cultura que, por certo, non existe de maneira individual como tal, e algo peor aínda, unha falta de vontade e interese político real”, engadiu. (…)
Ao inicio da rolda de prensa, Xosé Manuel Sánchez Rei, vicepresidente da Agrupación Cultural Alexandre Bóveda (A Coruña) –en cuxo local tivo lugar a presentación do premio-, deu conta das entidades que convocaron o recoñecemento e das que se adheriron.
Convocan: Agrupación Cultural Alexandre Bóveda (A Coruña), Asociación Cultural Maio Longo (Pontevedra), Asociación Cultural Vagalumes (A Estrada), Sociedade Cultural Medulio (Ferrol), Asociación Cultural A Pomba do Arco (Foz), Agrupación Cultural Francisco Lanza (Ribadeo), Asociación Cultural Auriense (Ourense), Asociación Cultural O Castro (Vigo), Asociación Cultural e Musical Solfa (Compostela), Asociación Cultural Altofalante (Ribeira), Agrupación Cultural O Galo (Compostela) e Universidade Popular de Corcubión.
Adheríronse: Asociación Veciñal Agra do Orzán (A Coruña), Asociación Cultural Alba de Gloria (Soutomaior), Asociación Cultural Almuinha (Marín), Asociación Cultural Arrincadeira (Riotorto), Asociación Veciñal Atochas-Montealto (A Coruña), Agrupación Cultural Avantar (O Carballiño), Asociación Cultural Barbantia (Boiro), Asociación Cultural A Cabana (Moraña), Frente Cultural Canlear (Mos), Asociación Cultural e Veciñal Os Carrilanos (Castrelo de Val), Asociación Veciñal Os Castros (A Coruña), Sociedade Cultural e Desportiva do Condado (Salvaterra de Miño), Asociación Cultural Correlingua (Compostela), Fato Cultural Daniel Castelao (Pasaia, Euskal Herria). Asociación Cultural A Devesa (Noia), Asociación Cultural Eira Vella (Betanzos), Asociación Cultural LugoPatrimonio (Lugo), Asociación Cultural Lumieira (Carballo), Colectivo Cultural Ollomao (Barreiros), Colectivo Pensamento e Sementeira (Viveiro), Sociedade Cultural e Deportiva de Raxó (Poio), Asociación Cultural Rosalía de Castro (Barakaldo, Euskal Herria), Asociación de Mulleres Galegas no Exterior Rosalía de Castro (Madrid, España), Asociación Cultural Roxín Roxal (Paderne), Asociación Cultural As Sobreiras do Ulla (Touro), Asociación Cultural Os Tres Pés (Trabada), Associaçom Cultural Xebra! (Narón) e a Asociación Cultural Xermolos (Guitiriz).
Aliás, apoian o premio a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS‑PG), Confederación Intersindical Galega‑Ensino (CIG‑Ensino), Fundación Galiza Sempre e A Mesa pola Normalización Lingüística.”

Xosé Manuel Sánchez Rei: “O valor da nosa lingua é inmenso polas súas conexións”

Publicado o por

Entrevista a Xosé Manuel Sánchez Rei en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Por que se decantou por ese título [O falar das fadas. Lingua música e toponimia da Galiza]?
– Xosé Manuel Sánchez Rei (XMSR): Porque se a lingua propia de Galicia é o galego, a súa toponimia tamén será galega, como os mitos e as lendas e as fadas cando entre si se comuniquen tamén o farán en galego, así que pareceume axeitado este título que está extraído dun poema de Lamas Carvajal. Ese foi o punto de conexión entre a toponimia, a música e a lingua.
– LVG: ¿Son eses tres os temas que máis lle interesan?
– XMSR: Hai moitos máis de tres temas tratados aí, aínda que eses poden ser os eixos. Tamén os hai sobre as asociacións culturais, e veciñais, en como certos gobernos municipais e provinciais do PP tentaron laminar todo o labor desas entidades; outros están dedicados, por exemplo, a ponderar porque parece máis interesante unha exaltación do traxe flamenco e non do traxe tradicional galego… (…)
– LVG: ¿E o futuro?
– XMSR: Como non mude o tipo de política que se fai coa lingua o futuro non será bo, e é unha mágoa porque cando vas polo mundo na túa lingua é incrible ver como xente que non é de aquí aprecia ou repara moito máis na importancia que ten. Hai un artigo que escribín cando fun a Viena a un congreso no que conto como puiden falar en galego co señor do hotel, porque era de Angola, como o propio congreso tiña como linguas oficiais o portugués e o galego, ou como nunha tenda me falaron galego porque a señora que a atendía era portuguesa. O valor da nosa lingua é moito, inmenso, por ela propia e polas conexións que nos favorecen con outros países. Moitos pobos do mundo estarían moi orgullosos de ter unha lingua como a nosa. Non hai linguas peores ou mellores ca outras, todas son iguais de dignas, pero a nosa ten unhas potencialidades moi grandes porque nos involucra e envolve con outros países. Non podemos máis que estar orgullosos de ter unha lingua que nace aquí e que co pasar do tempo acabou sendo unha das linguas románicas máis faladas do mundo, que é o portugués.”

A Coruña: presentación de Onde ferve o amor por Galiza. Correspondencia do galeguismo do exterior con Sebastián Martínez-Risco, de Xosé Ramón Freixeiro Mato

Publicado o por