Carlos Lorenzo: “Segue sendo necesario facer ver que a poesía está na barra do bar, nunha pintada na rúa ou en Youtube”

Entrevista de Montse Dopico a Carlos Lorenzo en Praza:
“”Desde os primeiros pasos houbo un criterio fundamental: espertarlle a curiosidade pola nosa poesía a quen nunca tivo interese por ela. Con cada persoa coa que falaba para involucrala no proxecto, sempre lle facía ver que a miña intención era crear un produto audiovisual de calidade que contase o que leva pasando na literatura galega nos últimos 25 anos, incidindo, evidentemente, na poesía. Para iso eu tiña claro que non funcionaría entrar en análises literarias nin en comentarios académicos”. Así explica Carlos Lorenzo, o director do documental Vértice de versos, o seu proxecto para este filme, que acaba de presentar o seu teaser. Falamos con el. (…)
– Praza: O documental trata de contar o acontecido desde os 90 na poesía galega. Non é un proxecto nada doado. Con que criterios (cronolóxico, temático, formal…) formulastes o relato dos feitos?
– Carlos Lorenzo: Desde os primeiros pasos houbo un criterio fundamental: espertarlle a curiosidade pola nosa poesía a quen nunca tivo interese por ela. Con cada persoa coa que falaba para involucrala no proxecto, sempre lle facía ver que a miña intención era crear un produto audiovisual de calidade que contase o que leva pasando na literatura galega nos últimos 25 anos, incidindo, evidentemente, na poesía. Para iso eu tiña claro que non funcionaría entrar en análises literarias nin en comentarios académicos.
Como comentei en varias ocasións durante a rodaxe ou no traballo de edición, estabamos a sacarlle a túnica ao vello poeta; estabamos a facer un documental sobre poetas, e non tanto sobre poesía. Con isto quería deixar claro que os espectadores tiñan que descubrir as persoas que fan poesía, rachando cos tópicos e comprobando que é unha actividade creativa tan natural coma calquera outra e que se está a transformar co tempo igual que outras expresións literarias ou artísticas.
Mais eu sabía que para contar este fenómeno con expectativas de éxito, había algúns feitos na nosa poesía recente que me axudarían a darlle ese brillo atractivo ao documental. Por exemplo, o acontecido nos anos 90, cunha extensa nómina de poetas novos, que comezaron a innovar no modo de ofrecerlle poesía ao público. Dedicamos un tempo a escoitar a Modesto Fraga e a María Lado falándonos do Batallón Literario da Costa da Morte, todo un fenómeno en Galicia que rachou con vellos tópicos.
Ou cal foi o motivo para que nacese unha editorial como Letras de Cal. Estes, entre moitos outros, foron feitos singulares que nos fan ver que aqueles novos e novas poetas non só quedaron na escrita duns versos, senón que tiveron a ansia de levar os seus poemas por innumerables e singulares lugares de toda Galicia. Remato esta pregunta comentando que Vértice de Versos desenvólvese a través de diversos temas sen seguir unha liña cronolóxica definida.
Entre eses temas están o do protagonismo actual da muller na poesía, os novos modos de expresión poética, facemos un rápido repaso pola historia da nosa poesía, cal está sendo a situación actual da nosa poesía, que pode pasar no futuro… E ocupa unha boa parte da metraxe da película escoitar a catro dos poetas falando dos seus inicios, os seus procesos creativos, as súas influencias, os seus premios… Emprégoos como exemplos do que está acontecendo en Galicia na creación poética. Estes autores e autoras son Emma Pedreira, Baldo Ramos, Gonzalo Hermo e Yolanda Castaño. (…)”

A Coruña: recital de Dores Tembrás e Antonio Gamoneda no Ciclo Poetas Di(n)versos

A segunda feira 19 de febreiro, ás 20:30 horas, no Auditorio do Centro Ágora (Rúa Ágora, s/n) da Coruña, terá lugar unha nova edición do Ciclo Poetas Di(n)versos, coordinado por Yolanda Castaño e promovido pola Concellaría de Culturas da Coruña, cun recital de obra propia nun man a man de Dores Tembrás e Antonio Gamoneda. Máis información aquí: Folleto Poetas Di(n)versos febreiro 2018.

A Coruña: recital de María Xosé Queizán e Fatena Al Ghorra no Ciclo Poetas Di(n)versos

A segunda feira 22 de xaneiro, ás 20:30 horas, no Auditorio do Centro Ágora (Rúa Ágora, s/n) da Coruña, terá lugar unha nova edición do Ciclo Poetas Di(n)versos, coordinado por Yolanda Castaño e promovido pola Concellaría de Culturas da Coruña, cun recital de obra propia nun man a man de María Xosé Queizán e a poeta palestina Fatena Al Ghorra. Máis información aquí: Folleto Poetas Dinversos xaneiro 2018.

A Coruña: recital de Xosé Luís Méndez Ferrín e Raúl Zurita no Ciclo Poetas Di(n)versos

A segunda feira 20 de novembro, ás 20:30 horas, no Auditorio do Centro Ágora (Rúa Ágora, s/n) da Coruña, terá lugar unha nova edición do Ciclo Poetas Di(n)versos, coordinado por Yolanda Castaño e promovido pola Concellaría de Culturas da Coruña, cun recital de obra propia nun man a man de Xosé Luís Méndez Ferrín e o poeta chileno Raúl Zurita. Máis información aquí: Folleto Poetas Di(n)versos novembro 2017.

“Navegar, tamén, contra os clixés: 40 anos de poesía galega”

Artigo de Montse Dopico en Praza (foto de Distrito Xermar):
““A poesía galega de hoxe é como é porque as mulleres tomaron o temón”. Con palabras coma estas comezou Marta Dacosta a primeira das mesas celebradas no congreso Nós tamén navegar. 40 anos de poesía galega, organizado pola AELG e que se desenvolveu hai uns días no Pazo da Cultura de Pontevedra. As dúas xornadas deste encontro serviron para reivindicar, entre outras cuestións, a poesía escrita por mulleres, mais alén dos tópicos porque, tal como remarcaba Yolanda Castaño en alusión aos discursos sobre as “poetas dos 90, “houbo que estar alí para vivilo”.
Castaño repasou precisamente, por quenda xeracional -antes dela falaron Helena Villar Janeiro e despois Rosa Enríquez– a chamada poesía dos 90. Cando se menciona a “cacarexada eclosión” de mulleres poetas nesta década, indicou, tamén hai que lembrar o “acoso intolerable que tivemos que aturar”. Citou, ao respecto, as “pseudocríticas literarias” que aludían aos seus ciclos menstruais, os insultos relacionados coa súa sexualidade, as “caricaturas en roupa interior” ou, en xeral, as consideracións “extraliterarias” coas que se lían os seus libros, ao tempo que “debates sobre o noso aspecto desatendían o noso traballo”, vindo ademais, moitos destes ataques, -sostivo-, de persoas consideradas parte da “vangarda intelectual”, “progresista”, “iconoclasta” e “cool”.
Antes dela, Marta Dacosta, -que actuou como moderadora da mesa-, salientara que, aínda hoxe, as mulleres teñen un papel “secundario” -tamén na poesía- en canto a visibilidade ou, simplemente, número de autores e autoras publicados ou premiados. “Seguimos a ser minoría”, sinalou. Como o eran na xeración de Helena Villar Janeiro, que repasou algúns dos atrancos cos que ela mesma tivo que enfrontarse por ser muller escritora. (…)”

Con barqueira e remador. VI Obradoiro Internacional de Tradución Poética, do 16 ao 21 de outubro

Cita xa consolidada desde hai seis anos, baixo a dirección de Yolanda Castaño, o Obradoiro Internacional de Tradución Poética acolle neste 2017 unha edición excepcional e única no mundo. O evento de tradución plurilingüe, colectiva e recíproca da illa de San Simón, que durante as cinco edicións anteriores empregara o inglés como lingua franca de comunicación entre poetas/tradutores chegados de catro continentes, encara o reto expresivo de desprazar o punto de apoio cara a un novo idioma: o portugués.
Desafiando a anglófona hexemonía lingüística global, Con barqueira e remador desprega un proxecto que fai da nosa lingua irmá vehículo de comunicación internacional, e faino mesmo fóra das fronteiras portuguesas. Así, este vello idioma demostra servir de ponte entre autores/as que nos visitan desde América, Asia e Europa. Falarase en portugués nese simbólico berce fundacional da lírica galegoportuguesa que é a illa de San Simón, para traducir poemas ao italiano, ao chinés, ao asturiano, ao croata, ao finés e ao galego.
O obradoiro desenvolvido entre estas seis magníficas plumas e mais os seus expansivos froitos daranse a coñecer en cadanseu territorio de orixe. Será tamén o xeito de que floreza máis alá aquilo que xermole en Galicia, ao abeiro da Secretaría Xeral de Cultura da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria e do Concello de Redondela, como entidades colaboradoras principais.
Os traballos de tradución entre o grupo residente na illa enriqueceranse, un ano máis, cun programa de actos que conectará os e as participantes co rico tecido cultural da Galicia sur. Poderán amosar o seu traballo en Pontevedra, en Vigo e en Redondela, en colaboración con concellos, asociacións gremiais, centros culturais e festivais de poesía. Será un xeito de non deixar pasar a magnífica oportunidade de que os e as amantes da poesía coñezan de preto algunhas das poéticas actuais máis interesantes do mundo, en moitos casos vertidas ao galego por primeira vez.
A AELG colabora canda o Concello de Pontevedra no acto do mércores, 18 de outubro, ás 20:00, na Casa da Luz (Praza da Verdura, Pontevedra).
Vexa aquí o informe de prensa das actividades.

Recitais poéticos multilingües
Mércores 18 | 20 h
Casa da Luz. Praza da Verdura. Pontevedra
En colaboración coa AELG e o Concello de Pontevedra.
A mellor mostra tanto do traballo poético dos autores/as participantes coma do labor de tradución (ao galego) durante o proxecto.

Xoves 19 | 20 h
Instituto Camões. Casa Arines, Praza Tenente Almeida, s/n. Vigo
En colaboración co Festival Kerouac Vigo de Poesía e Performance e co Centro Cultural do Camões.

Venres 20 | 20 h
Casa da Cultura. Praza de Figueroa, 3. Redondela
En colaboración co Concello de Redondela.
Peche do obradoiro no que cada poeta recita no seu idioma orixinal, seguido das versións en galego realizadas para a ocasión.