Entrevista
de Montse Dopico a Delmiro Rocha en Praza:
“Afirmar a democracia é afirmar o que virá. Mais iso non ten que levarnos á mera espera pesimista. Porque supón apertura radical cara ao outro, cara á alteridade que vén e que xa comeza a estar. Non é, así, aferrarse á utopía. Senón facer no aquí e no agora o que parecía imposible. Neste sentido móvense as reflexións do ensaísta e profesor Delmiro Rocha no seu libro Quizais. Filosofía ético-política do porvir, (Euseino?). Unha deconstrución da democracia desde o pensamento de Derrida.
– Montse Dopico: Tes publicados outros dous libros sobre Derrida. Quizais xorde como traballo académico. En que contexto? Cal era o seu obxectivo?
– Delmiro Rocha: O contexto académico é o marco obxectivo dos tres libros. Non obstante, diferéncianse en temáticas, distribución, nivel de afondamento e linguas. A estratexia, ou polo menos a intención estratéxica, consiste en ter un pé dentro da institución e outro fóra. Traballar á marxe. Quizais redáctase integramente no contexto dun doutorado para a obtención do Diploma de Estudos Avanzados, polo menos na súa primeira versión, a cal non dista gravemente da publicada.
O obxectivo consistía en investigar o proceso de substantivación do adverbio “quizais” no tramo de pensamento que discorre de Nietzsche a Derrida coa intención de desvelar como determinaba o pensamento ético-político de Derrida. Como adoita acontecer nestes casos, máis que chegar a unha conclusión definitiva abriuse para min unha forma de ler a Derrida que non se detiña nos terreos máis ou menos delimitados do ético-político senón que se estendía á obra enteira do filósofo e as súas inmediacións. Ao final, pasaron xa uns anos, converteuse nun xeito de ler a filosofía, por suposto, pero tamén a literatura, un filme, os medios de comunicación, a mirada, en definitiva, do outro que nos observa e nos fiscaliza. (…)”
Arquivos mensuais: Outubro 2014
Manuscritos: Xosé Duncan
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
Elena Gallego: “Fronte ao ‘todo vale’, hai xornalistas que seguimos crendo nunha serie de valores e principios”
Entrevista
de Montse Dopico a Elena Gallego en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): A protagonista é unha muller, unha xornalista, Marta Vilas. Ela é quen investiga os asasinatos. Hai pouco falaba con outra escritora sobre a pouca presenza tanto de autoras como de mulleres protagonistas na novela policial galega. Influíu a consciencia disto na construción deste libro?
– Elena Gallego (EG): Cando escribín Sete Caveiras non o fixen cunha consciencia de xénero. Tiña en mente unha historia de asasinatos que decidín investigar a través dunha xornalista porque para min resultaba máis doado que crear un detective masculino e singular. Marta Vilas é unha protagonista verosímil, talvez porque eu tamén son muller e nos últimos anos traballei na redacción de distintos medios de comunicación. Cando Marta Vilas se move pola novela, coñezo os seus espazos sen necesidade de recorrer a artificios innecesarios. (…)
– MD: Sete Caveiras é máis unha novela policial de trama de investigación que unha novela negra de denuncia social, mais si se achega ao que chamas no libro “cara B da movida viguesa dos 80”. As drogas, a violencia da reconversión naval… cos seus paralelismos coa actualidade: desemprego, crise do naval… Hai, nese sentido, un certo sentido desmitificador deses 80 vigueses no teu libro?
– EG: Precisaba un móbil para unha xeira de asasinatos e atopeino en pleno centro de Vigo, nun tempo e circunstancias determinados. O que aconteceu nos anos oitenta, tanto a nivel cultural como social, está recollido nas hemerotecas. Houbo unha serie de grupos musicais que triunfaron alén do “telón de grelos”, ao que se chamou “movida viguesa”, e unha “xeración perdida” pola conflitividade social do momento. Non se trata de desmitificar nada, só lembrar que todas as épocas históricas teñen a súa “cara B”. Tamén a que, en plena era tecnolóxica e do coñecemento, estamos a padecer neste momento. (…)
– MD: A triloxía de Dragal parece unha confirmación de que pode haber best-sellers en galego: libros dirixidos principalmente ao público adolescente, de fantasía e mitoloxía, e coa nosa historia como fondo. É así? Era un pouco o teu obxectivo ao escribilo?
– EG: Debo confesar que a idea de que puidese convertese nun best-seller nin se me pasou pola cabeza. Daquela eu só pretendía demostrarlle ao meu fillo adolescente que en Galicia, en lingua galega, tamén podemos escribir historias de dragóns fantásticos, recuperando a nosa tradición e cultura a través da ficción. Eu non quería que Dragal fose a típica novela fantástica na que os protagonistas saltan dunha dimensión a outra, ou habitan universos imposibles. Os seus personaxes transitan pola vida real e os elementos máxicos que atopan forman parte da cultura, tradicións e mitoloxía galegos, que ao mesmo tempo son universais. Por iso Dragal funciona tamén noutros idiomas e pode conquistar lectores en calquera lugar do mundo. (…)”
Daniel Landesa fala do seu libro Da casa nova
Desde o Diario Cultural:
“Daniel Landesa fálanos do seu libro Da casa nova. Os barrios vigueses de Coia e Navia escenarios deste poemario.”
O autor acompaña o lector: Xabier Quiroga
Desde o blogue Trafegando ronseis:
“Desta volta, e xa no IES Laxeiro, quen nos acompaña coa súa voz e a súa escrita é o compañeiro Xabier Quiroga, con motivo da presentación do seu último libro, Zapatillas rotas.”
A Coruña: presentación da Correspondencia entre Manuel María e Ramón Otero Pedrayo (1951-1974)
O
martes 21 de outubro, no salón de actos da Agrupación Cultural Alexandre Bóveda (Rúa Olmos, 16-18, 1º) da Coruña, preséntase a Correspondencia entre Manuel María e Ramón Otero Pedrayo (1951-1974), publicada pola Fundación Manuel María de Estudos Galegos. No acto participan os responsábeis da edición, Xosé Manuel Sánchez Rei e Estefanía Mosquera Castro, acompañados por Xosé Ramón Freixeiro Mato. Posteriormente abrirase un coloquio co público presente.
Lleida: presentación de Dragal 1. L’herència del drac, versión en catalán do Dragal. I, de Elena Gallego
Compostela: IV Xornadas de Literatura e Ensino: A Xeración Nós-outr@s, o sábado 18 de outubro
O sábado 18 de outubro
, no Auditorio da Biblioteca da Cidade da Cultura de Galicia, terán lugar as IV Xornadas de Literatura e Ensino, baixo o título A Xeración Nós-outr@s.
Está aberto xa o prazo de matrícula. Toda a información, aquí.
A expresión literaria galega goza dun longo percorrido histórico ao tempo que amosa unha actualidade creativa que necesariamente ten que achar o seu punto de acollida e intercomunicación no ensino. O pensamento e a creación das mulleres precisa acrecentar o seu espazo de visibilidade nun ámbito de formación de lectorado crítico como é a escola.
A literatura como obxecto de estudo en si propio e/ou como ferramenta para o coñecemento transversal e a formación do individuo debe entrar nas aulas non só como conceptos teóricos, senón como modelo de reprodución para favorecer a procura da propia experiencia creativa persoal.
Vivir a experiencia creadora en primeira persoa. Eis o reto.
Poesía, narrativa e ensaio para sentir, ouvir e ver; para ler, contar e expresar; para fascinar e transformar a realidade.
Entidade convocante: ASOCIACIÓN SOCIO-PEDAGÓXICA GALEGA (en colaboración coa Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega).
Denominación da actividade: IV Xornada de Literatura e Ensino: A Xeración Nós-outr@s.
Modalidade formativa: Curso.
Data de realización: sábado, 18 de outubro de 2014.
Horario: de 09:30 a 14:00 e de 16:00 a 20:30 h.
Lugar onde se levará a cabo a actividade: Auditorio da Biblioteca da Cidade da Cultura de Galicia (Monte Gaiás).
Valoración en horas de formación: 8 h.
Número de prazas: 100.
Persoas destinatarias: Profesorado do ensino non universitario e futuros ensinantes do ensino non universitario.
Custo de matrícula, se procede: Gratuíta.
Criterios de selección, se procede: Por rigorosa orde de inscrición na web da AS-PG, tendo preferencia os socios/as da AS-PG e da AELG.
Obxectivos previstos:
– Valorar a literatura galega, a través das diferentes voces das mulleres, construtoras de pensamento e expresión literaria, como unha ferramenta clave para a adquisición das competencias básicas.
– Adecuar a diversidade metodolóxica literaria aos novos tempos educativos.
– Achegarse aos contidos didácticos e interactivos que as TIC ofrecen para o profesorado.
– Reflexionar sobre a necesaria revisión e actualización da transmisión didáctica da literatura no ensino obrigatorio e posobrigatorio tendo en conta tamén a perspectiva de xénero para o avance da igualdade.
– Reflexionar sobre os criterios de selección e o estabelecemento de canons literarios orientativos para o ensino da literatura.
– Coñecer e analizar as estratexias de sedución que faciliten a descuberta e o achegamento á lectura por parte do público infanto-xuvenil.
– Partillar e debater directamente sobre orientacións e estratexias de achegamento da linguaxe literaria para a infancia e mocidade xunto con escritoras da literatura galega.
– Concienciarse da necesidade de estimular creativamente, na expresión escrita, o alumnado.
PROGRAMA
– 9:30-10:15 h. Conferencia: É posíbel (ou necesario) construír outra historia da literatura galega?, por María Xesús Nogueira.
Ningunha historia da literatura é neutra, é dicir, inocente; os imaxinarios, os mitos, os tópicos que se perpetúan, foron tecendo unha rede de complicidades en torno á literatura galega como resistencia, antes que como existencia. Un campo de batalla onde os homes, como en todo relato épico (de derrotas ou de utopías), construíron a nación e, case ao mesmo tempo, o relato crítico sobre ese soño da nación. Mesmo Rosalía, ata os anos oitenta do século pasado, foi un asunto masculino, un campo de batalla entre a santiña e a raposa.
A pregunta chave: é posíbel (e desexable) unha revisión da literatura galega desde un nós plural e alternativo? Debemos reinterpretar a historia desde unha Xeración Nósoutr@s? Que ideas-forza arredor da nosa literatura deben transmitirse no ensino medio e universitario? Desde que posicionamento teórico? Con que metodoloxía? Poden achegar os feminismos unha visión menos unívoca dos nosos clásic@s?
– 10:15-11:30 h. Mesa I: Imaxinarios narrativos para o século XXI. Rosa Aneiros, Berta Dávila e Inma López Silva.
Que significa ser narradoras contemporáneas no contexto da literatura galega? Como conxugar o particular e o universal? O íntimo e o colectivo?
De que temas interesa escribir? A quen se dirixir ao soñar un relato? Con que fío invisible tecer as historias?
Sentírmonos responsábeis da continuidade dunha tradición cultural que denominamos literatura galega? Ou buscar camiños á marxe dela?
Sentirse parte dunha comunidade literaria que poderíamos definir como a Xeración Nosoutr@s, marcada pola conciencia de xénero? Ou, pola contra, preferir ser escritoras que se definen unicamente pola habelencia no seu oficio? Literatura como compromiso e/ou como entretemento? Literatura a secas ou literatura desde un posicionamento consciente?
– 12:00-14:00 h. Obradoiros I (simultáneos): María Canosa, Ledicia Costas, Estíbaliz Espinosa.
– 16:00-18:00 h. Obradoiros II (simultáneos): María Canosa, Ledicia Costas, Estíbaliz Espinosa.
María Canosa.
No obradoiro búscanse estratexias didácticas que leven a:
Activar o potencial lector; mover a vontade propia; non educar para a afección, só descubrir que é unha axuda para a vida, desenvolvendo o espírito crítico a través da visión/revisión dos textos literarios existentes, a evolución, cambios, e faltas que existen.
Ledicia Costas
Isto vai de escribir. De cuspir letras que reboten sobre un paraugas calquera, nun caos de sílabas e corcheas. Isto vai de música, de compoñer ata que Barber senta envexa da nosa partitura. Isto vai de Nós-outras-todas. De referencias próximas e non tanto. De percorrelas a elas e atopar o noso punto de saída. E desde aí disparar ao ceo, e que ardan as nubes de evolución. Coa nosa tinta fabricaremos a chuvia.
Estíbaliz Espinosa
“A radiación XX”: obradoiro que se centrará no río subterráneo das voces literarias femininas, dende as clásicas até as máis recentes -con atención tamén ao ámbito literario-científico ou á literatura dixital- e a súa emerxencia na construción dun discurso feminino nesas coordenadas.
– 18:00-19:30 h. Mesa II: O pensamento escríbese con –As (o ensaio no século XXI). Rebeca Baceiredo, Montse Dopico e María Reimóndez.
Unha reflexión sobre a necesidade do ensaio como xénero literario que propicie o debate e o pensamento crítico no sistema de ensino; unha reflexión compartida sobre os campos de batalla (políticos, económicos, lingüísticos, institucionais…) onde se decide como pensar a nosa literatura contemporánea; un debate desde os feminismos, desde a conciencia do Outra (das Outr@s), para preguntarnos que literatura queremos construír entre tod@s e que valores poñemos en xogo cando interpretamos un texto literario que compartimos co alumnado. Porque nunca será o mesmo Filgueira Valverde que Xela Arias, aínda que ambos os dous se definan como literatura galega.
– 19:30-20:30 h. Lectura de conclusións e acto de clausura por aldaolado (Lucía Aldao e María Lado) [música/poesía/humor].
Dublín, Irlanda: A AELG no Festival Isla (Irish Spanish Latin American) 2014
A
Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega colabora na edición de 2014 do Festival Isla (Irish Spanish Latin American) organizado polo Instituto Cervantes de Dublín, co apoio da Secretaría Xeral de Política Lingüística. O programa é o seguinte:
Venres, 17 de outubro de 2014 – Identidades.
– 15:30 h.. Apertura.
– 16:45 h.-18:00 h. Inauguración oficial con discurso a cargo do escritor irlandés John Banville.
– 16:45 h.-18:00 h. Retratar escribindo: América Latina-Irlanda-España. Modera: Helena Buffery (University College Cork). Autores-as: John Banville, Diamela Eltit e José Ovejero.
– 18:15 h.-19:30 h. Construíndo identidades. Modera: Philip Johnston (University College Dublin). Autores-as: Donal Ryan, Christodoulos Makris e Anamaría Crowe Serrano.
Sábado, 18 de outubro de 2014 – Gústannos as historias
– 11:00 h.-12:15 h.. Cóntamo outra vez. Modera: Jean Philippe Imbert (Dublin City University). Autores-as: Harkaitz Cano, Claire Keegan e Mary O’Malley.
– 12:30 h.-13:45 h. A palabra imprecisa. Modera: Martín Veiga (University College Cork). Autores-as: Hugo Hamilton, Marta Dacosta e Manchán Magan.
– 15:15 h.-16:30 h. Tras as pegadas de Octavio Paz. Autores-as: Antonio Rivero Taravillo, Armando González Torres e Ciaran Cosgrove.
– 16:45 h.-17:45 h. Lemos poesía. Presenta: Bill Richardson (NUI Galway). Autores-as: Marta Dacosta, Harkaitz Cano, Waldo Rojas, Mary O’Malley, Anamaría Crowe Serrano e Antonio Rivero Taravillo.
– 18:00 h.-18:50 h. Proxección: Buscando a Gabo. Documental sobre Gabriel García Márquez. Director: Luís Fernando Bottia, 2007 (Colombia). 50 minutos.
– 19:00 h.-20:25 h.. Proxección: Vida e obra de Octavio Paz. Documental sobre Octavio Paz. Director: Carlos Armella, 2014 (México). 84 minutos.
Domingo, 19 de outubro de 2014 – Cultura de libros
– 11:00 h.-12:30 h.. Literaturas enfrontadas. Ficción e realidade . Modera: Ciaran Carty. Autores: Paul Lynch, Malachy O’Doherty e Américo Cristófalo.
– 12:45 h.-14:15 h. O acceso á cultura. Presenta: Susan Cahill (Newstalk). Autores-as: Blanca Berasategui, Waldo Rojas e John Kelly.
A Coruña: recital de Berta Dávila e Alvin Pang no Ciclo Poetas Di(n)versos
O
luns 20 
de outubro, ás 20:30 horas, no Auditorio do Centro Ágora (Rúa Ágora, s/n) da Coruña, terá lugar unha nova edición do Ciclo Poetas Di(n)versos, coordinado por Yolanda Castaño e promovido pola Concellaría de Cultura da Coruña, cun recital de obra propia nun man a man de Berta Dávila e o poeta do Singapur Alvin Pang. Máis información aquí: Folleto Di(n)versos outubro 2014.
