Cesáreo Sánchez, presidente da AELG: “É importante reivindicar e pór en valor o que significa ser escritor e escritora en lingua galega”

Entrevista de Laura Veiga a Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG, en Nós Diario:
“Cesáreo Sánchez (Dadín, O Irixo, O Carballiño, 1951), como presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), participou esta semana en Palma (Illes Balears) no encontro da federación Galeusca, cuxa anterior reunión tivera lugar en 2014.
– Nós Diario (ND): Cales foron os principais obxectivos desta reunión?
– Cesáreo Sánchez Iglesias (CS): En primeiro lugar, a reanudación da federación. Ao final somos tres asociacións -AELG, Euskal Idazleen Elkartea (EIE) e Associació d’Escriptors en Llengua Catalana (AELC)- e o proceso de toma de decisións non sempre é doado. Entendemos que é importante que nos comuniquemos e unir os nosos esforzos, sen intermediacións e sen ter que pasar por Madrid, tanto para mostrar que non estamos sós como para enviar unha mensaxe aos distintos responsábeis da protección da lingua que non están a facer o seu traballo.
Precisamente, nas Illes Balears hai un proceso activo de agresión ao catalán, que é un dos motivos polos que decidimos levar a cabo o encontro neste lugar. É unha literatura que está a ser agredida, mesmo tendo certo grao de consolidación. Este encontro tamén implicaba reflexionar sobre o futuro: unha lingua ten que ser actualizada para que non perda o tren da historia, dos pobos.
Temos que determinar cal é a mellor maneira para que as tres linguas participen de todos os avances que ten calquera outra lingua. Desde a AELG correspóndenos asumir a posta en valor da nosa lingua e a responsabilidade de deixar estruturas sólidas para as novas xeracións.
– ND: Neste encontro tiña especial relevancia a tradución como estratexia de internacionalización de literaturas minorizadas.
– CS: Pensamos que o labor que se está a facer actualmente é marabilloso, mais tamén somos conscientes de que debe haber unha actividade maior e que debe participar a administración autonómica que teña a responsabilidade de fomentar o idioma. Non é de recibo que unha crianza vaia á escola falando galego e que volva á casa falando español. A tradución é unha profesión fundamental para as nosas linguas, mais está entrando nunha crise e temos a obriga de reconducir a situación para que non a leve como un tornado a intelixencia artificial. Esta é unha ferramenta que debe ser ben utilizada, por mans que queiran a lingua.
Por iso tamén quixemos organizar unha táboa redonda que estabelecera un diálogo entre profesionais da tradución das tres linguas, na que participaron Garazi Arrula, María Reimóndez e Lluïsa Soaz.
– ND: No marco destas conversas arredor dos sistemas literarios, cal é a situación do caso galego?
– CS: O sistema literario galego ten unha eiva, posto que non temos un instituto que implique a promoción do galego dentro e fóra do territorio. Os nosos libros non adoitan estar nas bibliotecas de fóra da Galiza. Este é un oco que temos que suplir nós e queremos facelo desde a nosa perspectiva, non a través doutras plataformas, porque temos problemáticas particulares que deben ser atendidas desde aquí.
É importante reivindicar e pór en valor o que significa ser escritor ou escritora en lingua galega. Sen un sistema literario é moi difícil que unha lingua viva.
Ademais, sabendo que son profesionais activos nos medios de comunicación e que funcionan como líderes de opinión, entendemos que ten que haber un pensamento ético e feminista.
A Galiza non ten a prensa que precisa, xa non só polo coidado da lingua e da información, senón porque as persoas que nos dedicamos á escrita sabemos que, polas nosas mensaxes, non imos ser convidadas a certos programas.”

Rosalía Fernández Rial: “O único que nos pode salvar da barbarie é a axuda mutua, compartir uns valores e establecer uns límites que nos protexan”

Entrevista de Raquel Castro a Rosalía Fernández Rial en Erregueté:
“(…) – Erregueté (E): En primeiro lugar, Rosalía, parabéns de novo por este premio. Dime, que foi o que te levou a presentar a peza a concurso?
– Rosalía Fernández Rial (RFR): Moitas grazas! Fíxome moitísima ilusión obtelo, a verdade. Sempre fun moi sensible á necesidade de pezas teatrais dirixidas a adolescentes e nunca deixei de crealas para contextos escolares. Traballo con persoas desta franxa de idade e realicei a Tese sobre o uso da expresión dramática como ferramenta pedagóxica nas aulas de lingua. Por iso, ao ler a convocatoria e corroborar a filosofía do certame, parecíame que a última obra que escribira encaixaba co propósito presente nas bases.
– E: Fóra de campo recolle moitos temas que poden afectarlle á nosa mocidade, como o perigo das redes sociais, do que se comparte nelas… Ti cres que a nosa rapazada non é consciente do perigoso que é deixarse levar polas “redes”?
– RFR: Penso que resulta moi difícil ser consciente da dimensión que poden acadar as redes e en certas etapas da vida iso complícase aínda máis. Ben é certo que cada vez existe máis conciencia e información sobre o tema pero non resulta menos verdadeiro que certas redes teñen cada vez máis forza e presenza na vida das mozas e mozos.
– E: O protagonista masculino é un “influencer” que vai enredando a toda a que se lle achega. Por que cres que é tan importante amosarnos constantemente, vivir cara os demais, para deixar de ser nós mesmas?
– RFR: Por natureza somos seres sociais e as posibilidades de conexións con outras persoas que nos abren as redes eran impensables hai uns anos. O problema reside, precisamente, na imaxe que proxectamos ao amosarnos nas redes e o perigoso que pode resultar perder os espazos de intimidade, a autenticidade e a construción de vínculos verdadeiros e sans dentro dese contexto. Se descoidamos iso, efectivamente, deixamos de ser nós mesmas e é aí onde nacen “os monstros”. (…)”