Arquivo da categoría: Comunicados e manifestos
As Asociacións de Escritoras/es de todo o estado fan públicas catro grandes demandas de carácter urxente ás administracións
Asociacións de todo o Estado, nas que se integran máis de 7.000 autoras e autores, reuníronse no seu VII Encontro Estatal. As autoras e autores coincidiron na urxente necesidade de que, tanto o Goberno do estado como o resto de grupos parlamentarios do Congreso dos Deputados, dean unha resposta inmediata ás demandas incluídas no Estatuto do/a Artista. Son petición cruciais que levan pendentes e sometidas a negociación ou a trámite parlamentario desde 2018. As asociacións consideran inexplicábel e lesivo para os dereitos de autoría de escritoras/es e xornalistas, o estado de parálise parlamentaria da transposición da Directiva 790/2019 do Parlamento Europeo “sobre dereitos de autoría no mercado único dixital”, fixado no marco do Real Decreto Lei 24/2021. Este dereito introduce a necesidade de garantir que autoras/es e xornalistas reciban “a parte axeitada dos ingresos” que perciban as/os editoras/es das plataformas dixitais da sociedade da Información. Os procesos de implementación das directivas europeas están feitos para conseguir resultados prácticos e axudar á parte máis feble da creación, ou sexa: ás autoras e autores, tal como confirman diferentes sentenzas do Tribunal de Xustiza da Unión Europea.
Transcorreron catro anos desde a histórica aprobación por unanimidade nas Cortes do Estatuto da/o Artista, mais as asociacións autorais consideran que os avances son moi limitados e nalgúns aspectos parecen bloqueados ou con concrecións claramente insatisfactorias nos seguintes aspectos fundamentais:
1. DEREITOS DE AUTORÍA NO MERCADO ÚNICO DIXITAL. As Asociacións de Escritoras/es esixen, ao Ministerio de Cultura e Deporte e ao resto dos Grupos Parlamentarios, o desbloqueo da transposición do texto e o desenvolvemento dunha negociación efectiva que leve consigo unha concreción da Directiva europea en cuestións tan básicas como: a determinación no texto legal do procedemento de cálculo da remuneración ás autoras e autores, o procedemento de resolución de conflitos entre as partes, ea fixación da “parte axeitada dos ingresos que perciban as/os editoras/es das plataformas” que corresponda ás/aos xornalistas, escritoras/es e resto de autoras/es; en semellanza aos avances que se están a producir no resto de estados da UE.
2. A COMPATIBILIDADE PENSIÓNS-INGRESOS DERIVADOS DA PROPIEDADE INTELECTUAL, para que sexa unha realidade oprincipio “seguir creando”, tal e como se estabelecía no Estatuto da/o Artista. É preciso incluír as/os pensionistas con Incapacidade laboral permanente, ás/aos perceptoras/es das pensións non contributivas, e dar unha solución ás/aos escritoras/es pensionistas que perciben complemento a mínimos.
3. ADAPTACIÓN DO DECRETO QUE REGULA A COMPATIBILIDADE ásituación real das creadoras/es xubiladas/os, incorporando esa modalidade de compatibilidade aos sistemas informáticos da Seguridade Social. Teñen que se adaptar os procesos administrativos a esa norma e formar o funcionariado para a súa implementación. As asociacións detectaron un nivel de descoñecemento elevado que dificulta e por veces fai imposíbel a súa aplicación.
4. REPRESENTACIÓN EN FACENDA. As/Os autoras/es demandan a creación do grupo de ESCRITORAS/ES entre os colectivos contemplados no Imposto de Actividades Económicas. Na actualidade están integradas/os, sen denominación específica, no grupo “Pintores/as, escultores/as, ceramistas, artesáns/ás, grabadoras/es e artistas similares”. Tamén se require a incorporación aos formularios de Declaración da Renda dunha casa de “Rendementos da Propiedade Intelectual” na declaración do IRPF.
Sen autoras/es non hai cultura
En Alcalá de Henares, a 12 de decembro de 2022
ASOCIACIÓNS ASINANTES: Asociación Colegial de Escritores de España (ACE), Associació d’Escriptors en Llengua Catalana (AELC), Asociación Colegial de Escritores de Cataluña (ACEC), Euskadiko Idazleen Elkartea/Asociación de Escritores de Euskadi (AEE/EIE), Asociación Aragonesa de Escritores (AAE), Asociación Valenciana de Escritores y Críticos Literarios (CLAVE), Asociación de Escritores Extremeños (AEEX), Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), Asociación Navarra de Escritores y Escritoras (ANE/NIE), Asociación de Escritores y Escritoras de Asturias (AEA), Sociedad Cántabra de Escritores, Nueva Asociación Canaria de Escritores (NACE), Asociación de Escritores de Castilla-La Mancha (AECLM), Asociación Riojana de Escritores (ARE).
Fisterra: presentación do Centenario do manifesto Máis alá
Ferrol: conversa ao redor do centenario do manifesto Máis Alá
A AELG lamenta o pasamento de Saleta Goi
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega lamenta profundamente o pasamento de Saleta Goi, presidenta da Fundación Manuel María de Estudos Galegos e Casa-Museo Manuel María, grande persoa e cunha vida de compromiso coa nosa lingua e cultura.
Das fotos que conservamos no Arquivo fotobiográfico de autor@s deixamos aquí estas dúas enviadas no seu momento por Manuel López Foxo:
Compostela: actividades do 18 e 19 de xuño na SELIC 2022
A AELG lamenta fondamente a perda da pedagoga Antía Cal Vázquez
A AELG lamenta fondamente a perda da pedagoga Antía Cal Vázquez, cuxo pasamento tivo lugar hoxe, 30 de marzo de 2022, en Vigo, aos 98 anos de idade.
Educadora insigne, fundadora da escola laica Rosalía de Castro en Vigo en 1961, centro pioneiro en Galicia do ensino en inglés, castelán e galego. De familia orixinaria do concello de Muras (Lugo), naceu na Habana o 18 de abril de 1923 e regresou a Galicia en 1932. Despois de estudar o Bacharelato na Coruña, estudou Comercio, e despois da guerra Maxisterio e Filosofía e Letras, especialidade de Xeografía e Historia, na Universidade de Santiago de Compostela. Estivo casada co eminente oftalmólogo Antón Beiras García.
Antía Cal participou na polafía que a Sección de Literatura de Tradición Oral organizou no Centro Sociocultural Daniel Castelao de Moaña en outubro de 2010, deixándonos para a memoria unha gravación na que rememora desde o nacemento, os anos de emigración, estudos e as súas reflexións sobre a necesidade de formación e a reivindicación dos dereitos das mulleres.
Quen así o desexe, pode gozar a través deste vídeo do maxisterio vital deste eximia galega universal, nesta ligazón.
(A fotografía da autora, obra de Estevoaei, procede da Wikipedia galega).
A AELG adhírese ao Manifesto polo Día Internacional da Narración Oral 2022, obra de Antonio Reigosa
Manifesto Día Internacional da Narración Oral 2022
Antonio Reigosa
“Escoita!
Achégate! Non oes o burbullar das palabras dentro da miña cabeza! Estanse preparando para contarche algo.
Quizais un conto feito con esas palabras que agora se acicalan para estaren o máis fermosas posible cando as escoites. Para gustarche cando chas conte coa miña boca, cos meus ollos, coas miñas mans, cos meus abrazos e co meu corazón que está cheo de sorrisos e silencios pero, sobre todo, de amor. De infinito amor!
Escoita!
Era unha vez unha fonte que quería ser regato. Despois imaxinaba que podería ser lago ou río con pozos, meandros e fervenzas. E aínda, se cadrar, medrar e medrar ata chegar a ser mar.
Mentres daba os primeiros pasos xa imaxinaba a música, ora calma ora estrepitosa, do seu andar.
E aínda, postos a imaxinar, gustaríalle chegar a ser océano para bicar a terra de varios continentes, aínda que isto xa é moito para unha fonteliña que naceu no monte, ao abrigo dos abrazos das raíces dun carballo vello e sabio.
Escoita!
Pero a fonte non pensara —aínda non tiña memoria— que por estar feita de palabras de auga, e por moito que medrase, e aínda que chegase a ser un gran océano, acabaríase evaporando pinga a pinga, palabra por palabra ata esvaecerse nun vento cálido e agarimoso onde soñar.
A fonte non sabía que despois de pasar unhas vacacións nas nubes volvería ser chuvia ou neve ata desprenderse e caer para soterrarse no profundo da terra antes de volver a ser algún día, outra vez…
… unha fonte.
Un manancial de palabras de auga, frescas e cantareiras, listas para recomenzar a contar.
Escoita!
Contar é abrir o ollo da fonte do saber. Contar é dicir palabras de auga que serán regato, lago, río, mar ou océano, e que un día se evaporarán pero non para morrer senón para volver á terra e renacer entre as raíces de quen as agarda para amalas.
As palabras de auga deixan memoria en quen as bebe, e quen as bebe con sede de saber e gozar converterase nun cano desa fonte que, ao seu xeito, contará as historias que aprendeu para matar a sede de escoitar de todas as criaturas.
Sen auga non hai vida e sen as voces que aloumiñan as fantasías, tampouco haberá mañá!”
Parabéns da AELG ao novo Cronista Oficial do Concello de Mañón, Hixinio X. Puentes Novo
O Consello Directivo da AELG (Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega), e no seu nome o seu presidente, Cesáreo Sánchez Iglesias, fan chegar os seus afectuosos parabéns ao escritor Hixinio X. Puentes Novo, a quen a corporación do concello de Mañón, vén de nomear Cronista Oficial.
Hixinio Puentes, autor de numerosa obra de ficción e de investigación forma parte da longa nómina de colaboradores desta asociación, nomeadamente como relator na VI Xornada de Literatura de Tradición Oral, que tivo lugar en 2013 baixo o título xeral de Historias, mitos e monstros do mar de Galicia, coa intervención “Naufraxios literarios e reais”.
Hixinio X. Puentes Novo, natural do Porto do Barqueiro (1952), foi mestre e desenvolveu oficios diversos, mesmo foi mariñeiro nos buques mercantes. Investigador na historia do seu concello e de temas relacionados co mundo do mar, destacando neste eido os seus estudos sobre a costa norte de Galiza e os centrados nos naufraxios acontecidos na provincia marítima de Ferrol ou sobre a galerna de 1961.
É tamén autor de novelas como O bandido Casanova (Xerais, 2000), Premio de Novela Pastor Díaz, 1999; Aguillóns de Ortegal (Xerais, 2005), Monbars, o anxo exterminador (Xerais, 2006), Premio Eixo Atlántico de Narrativa Galega e Portuguesa no ano 2006, unha novela sobre piratas filibusteiros; A do vinte e un (Sotelo Blanco, 2010), unha novela histórica sobre o mundo da armada, Premio Vicente Risco de Creación Literaria no 2009; e a máis recente, Winnipeg (Xerais, 2013), unha novela baseada en feitos e testemuños reais que recrea as peripecias dos tres irmáns Pita Armada, embarcados con outros 20 galegos, todos refuxiados políticos da Guerra Civil, nun buque “da esperanza” fretado por Pablo Neruda con rumbo desde Francia cara a América.
Faleceron Orosia Gil Ramos e Dolores Macías, Mestras da Memoria
Faleceron Orosia Gil Ramos e Dolores Macías, Mestras da Memoria.
A AELG lamenta fondamente a perda das dúas Mestras da Memoria a finais de 2021 e inicios de 2022.
Orosia Gil Ramos, Mestra da Memoria en 2017 coas Pandereteiras da Alén, faleceu a finais de novembro de 2021, aos 99 anos de idade.
Nacera o 27 de marzo de 1922 no lugar da Alén, onde traballou nos oficios do campo, tivo gando, andou ao xornal e tamén trouxo á vida e criou un fillo, Manuel, que para os máis dos veciños é Manolo d’Orosia e actualmente coida con agarimo a súa nai. Filla ela do Tío Bautista, dos “Xiles” ou “Xilotes”, a señora Orosia criouse ao calor da fragua e coma o seu defunto irmán Eliseo -de quen se lembra tamén no lugar o seu saber no cantar e a elegancia no baile-, foi afeita a mazar no ferro, é forte e ten sempre sorriso na cara e a alegría xenerosa. Alén da arte do canto e dunha vasta memoria, que lle permite lembrar un grande número de coplas, coñece tamén outras historias de tradición oral, que conta co cariño e a cadencia precisas.
Aquí pode consultarse o fondo videográfico da súa participación nas Polafías.
Dolores Macías Pose, Mestra da Memoria en 2016, faleceu a inicios deste 2022, con 91 anos de idade.
Coñecida entre a veciñanza como “Dolores do Coxo”, os seus ollos brillan cando alguén se achega a saudala e mais cando lle falan de coplas. A súa cabeza non deixa de lembrar os versos que aprendeu desde ben nova.
Dolores Macías naceu o 7 de abril de 1930 no lugar de Borneiro, á beira da igrexa parroquial de san Xoán. Levou unha vida tranquila, sen grandes cambios. Traballou sempre na casa e na labranza. Ao contrario doutras irmás, non aprendeu a coser, pero si o traballo do liño e, de paso, os cantos de fía. Acorda ir de moza a algunhas fiadas ao Esmorís, en Cesullas, ou a Bamiro, en Vimiazo.
Xa lle gustaba cantar á súa nai María, pero outro tipo de cantos, os relixiosos. Dolores acompañábaa na misa para axudar ao vello párroco de Borneiro, don José Andújar, que ‑comenta con retranca- disque non cantaba moi ben.
Cunha copla á Virxe da Barca recorda con agarimo as peregrinacións á romaría de Muxía, aínda que a súa viaxe inesquecíbel sería a Venezuela, onde compartiu nove meses cos seus irmáns emigrados Maruja e Manolo. A emigración, polo tanto, tamén ocupa un lugar destacado nas cantigas do seu repertorio.
A veciñanza e amizades sempre lle fan peticións das súas cantigas máis populares, especialmente dos seus romances de cego, que recita entoando e sen fallo. Como exemplo, o romance de Cristovo e Micaela, que aprendía na feira de Baio aos músicos ambulantes que alí chegaban. Outros tamén os lembra de escoitalos cando ía ao Entroido da Agualada á casa dos seus padriños.
Moitas das coplas que sabe Dolores veñen de vello, pero outras sáenlle a ela no momento e con temas de actualidade como as que lle cantou ao presentador Xosé Ramón Gayoso no programa Luar, ao que acudiu nalgunhas ocasións.
Sabe tocar a pandeireta, especialmente a muiñeira vella de Borneiro co puño pechado, e sempre prefire que outras pandeireteiras a acompañen. Tamén baila «como o fan as mulleres», e aínda que os anos non perdoan e se apoia nun bastón, sempre está disposta e alegre para botar unha peza.
Nunca deixou de participar nas gravacións e recollidas por parte de grupos tradicionais como Xacarandaina, achegar versos ao Cancioneiro de Cabana de Bergantiños de Pablo Díaz e Olga Kirk, ou cantar diante da cámara da AELG.
Para sempre quedarán no recordo as sesións de coplas que nos agasallou xunto coa súa amiga Aurora Ramos (1913) en moitas actividades de posta en valor do patrimonio oral que se levan facendo desde o concello de Cabana de Bergantiños.
Vexa aquí o fondo videográfico coas participacións de Dolores Macías Pose no Proxecto Polafías.
