Entrevista
a Elena Gallego en Quilombo Noroeste:
“(…) – Quilombo Noroeste (QN): – Antes de nada, que tal a túa estadía polo Brasil e no Río de Janeiro?
– Elena Gallego (EG): Foi unha grande experiencia, curta pero moi intensa, cunha axenda ateigada de compromisos. Na miña visita ao Río tiven oportunidade de entrevistarme con editores cariocas cos que xa contactara dende Galicia, e que están interesados na miña obra literaria. Pero o principal obxectivo da viaxe era participar coa miña saga Dragal no XI EIDE, Encontro Internacional de Escritoras promovido pola Academia de Letras e Música do Brasil. Celebrouse do 13 ao 17 de marzo na capital federal, Brasília, reunindo a escritoras, xornalistas, editores e formadores de opinión de varios países. Este foi un fantástico foro para facer novas amizades e contactos aos que dar a coñecer os meus libros. Agora, coa semente botada, agardo que a maxia do dragón galego non tarde en prender nesa outra beira do Atlántico.
– QN: Comezamos con Dragal. Sétima edición en catro anos de A herdanza do dragón; traducións asinadas en catalán, castelán e inglés; videoxogo e serie de televisión de camiño… Sentes vertixe?
– EG: Se me deteño a reflexionar, si, e coido que non é para menos. Ademais das traducións xa comprometidas e das que poidan xurdir trala miña visita ao Brasil, Dragal tamén está en mans dunha importante editora francesa, conta con aliados en Italia e Portugal, o proxecto audiovisual será presentado na próxima MICSUR que se celebra na Arxentina… Por sorte, dende os últimos meses estou tan ocupada en acompañar os meus libros polo mundo adiante que non teño tempo de pensar no alcance que pode acadar a saga se continuamos con esta progresión. Ás veces teño a sensación de formar parte dun soño, porque estas cousas non acontecen na “vida real”. Cando escribín a primeira novela, para o meu fillo, nin sequera podía imaxinala publicada. E xa ves… (…)
– QN: – Necesitaba a mocidade un Dragal na literatura galega para se prender dela?
– EG: Os libros que lemos de cativos e durante a mocidade son os que marcan a nosa vida, os que nos enganchan á lectura ou nos frustran para sempre. Nesa opinión coincido con grandes autores galegos como Fina Casalderrey ou Agustín Fernández Paz. Nese senso, a combinación que Dragal fai de fantasía, historia e realidade conseguiu engaiolar milleiros de rapaces que devecían por unha historia así. Salvando as distancias, un fenómeno semellante ao que xerou J. K. Rowling co seu Harry Potter. Cando xurdiu Dragal, esta obra foi pioneira en Galicia (trátase da primeira triloxía fantástica creada en lingua galega, non o esquezamos). Hoxe xa hai novos escritores e editoras traballando nesta liña de ficción fantástica, con grande acollida por parte da mocidade. Isto é unha boa noticia para a literatura galega, que vive un momento creativo excepcional. E tamén para os novos lectores. (…)”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Cuestionario Proust: Xosé Henrique Rivadulla Corcón
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xosé Henrique Rivadulla Corcón:
«1.– Principal trazo do seu carácter?
– A timidez.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Actuar con xustiza.
3.– Que agarda das súas amizades?
– A sinceridade e a fidelidade.
4.– A súa principal eiva?
– A timidez.
5.– A súa ocupación favorita?
– A escrita de poesía.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Vivir sempre sen medo.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– A morte da muller coa que comparto a vida.
8.– Que lle gustaría ser?
– Dedicarme unicamente a escribir.
9.– En que país desexaría vivir?
– En Galiza, pero se hai que dicir un distinto a onde se vive, Portugal.
10.– A súa cor favorita?
– Negro.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A hortensia.
12.– O paxaro que prefire?
– O mascato.
13.– A súa devoción na prosa?
-. J. R. R. Tolkien
14.– E na poesía?
– Uxío Novoneyra.
15.– Un libro?
– Os Eidos.
16.– Un heroe de ficción?
– Sam Gamlli (Compañeiro de Fodro Bulseiro n´O señor dos aneis).
17.– Unha heroína?
– Frolinda (personaxe principal da lenda “A Buserana” de Muxía).
18.– A súa música favorita?
– O jazz e as músicas étnicas.
19.– Na pintura?
– Urbano Lugrís.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Pepita Carrer (percebeira de Muxía, xa maior e que foi aos percebes dende moi nena).
21.– O seu nome favorito?
– Henrique.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– O comportamente inxusto.
23.– O que máis odia?
– A inxustiza.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Hitler.
25.– Un feito militar que admire?
– As revoltas irmandiñas.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A elegancia.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sendo moi consciente de que estou morrendo.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Un optimismo prudente.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A inxenuidade.
30.– Un lema na súa vida?
– Sexamos lóxicos e busquemos o imposible.”
Parlamento das Letras: Manuel Darriba
Entrevista
de Armando Requeixo a Manuel Darriba no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo (AR): ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Manuel Darriba (MD): Máis risco de investigación e experimentación, ambición artística, autocrítica feroz, inconformismo, traballar máis as obras. Sobrar, pois non o sei… Os complexos e a reiteración de fórmulas caducas. Daría a mesma resposta en relación á literatura española. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– MD: Supoño que a pregunta se refire a Galicia. Do artístico xa dei algunha nota nas respostas anteriores, así que vou facer unha consideración socioeconómica: creo que non debemos resignarnos a facer literatura para a propia parroquia, nin considerar que o que facemos é unha parte máis do “Proxecto Galicia”. Somos escritores, artistas, cunha cosmovisión de noso e con todas as potencialidades para ser universais. Axudaría bastante que todas as partes implicadas arredor da industria do libro consideren algún día que a literatura galega pode/debe saír do recuncho, romper o teito de cristal do mercado literario español (que parece unha peaxe de paso obrigada, non entendo ben por que) e saír ao ancho mundo.”
Inma López Silva: “O que se agarda socialmente é que cumpras coa túa suposta obriga de ser nai 24 horas”
Entrevista
de Montse Dopico a Inma López Silva en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): O libro [Maternosofía] foi feito como un diario durante o embarazo, non si?
– Inma López Silva (ILS): Si. Fun escribindo durante o embarazo. Despois reiviseino e fixen o epílogo, para dar tamén o punto de vista de cando a nena xa estaba aquí.
– MD: Xa recorreras ao diario máis veces. Mais este é o teu libro máis íntimo. E semella que non che daba pudor compartir todo o que contas.
– ILS: Non, porque a maternidade/paternidade é algo polo que pasa a maior parte da xente ou polo que aínda, sen ser pais, moita xente sente curiosidade. Non tiña a sensación de estar a contar algo tan persoal como para sentir pudor. Se me sentise así recorrería á ficción, como fixen en New York, New York.
– MD: Hai unha idea no libro que resume bastante ben o seu contido: “Estou farta de ver como mulleres intelixentes e activas se converteron en simples nais que paralizaron por completo a súa actividade cerebral”.
– ILS: Esa foi a idea de raíz que me levou a tentar observar a maternidade desde fóra, desde a distancia. A sociedade espera que só sexamos nais, que o deixemos todo de lado. Eu antes de estar embarazada preguntábame se o embarazo me ía cambiar, se como se di as hormonas fan que sexas outra persoa… e non foi tal. Creo que todo iso é unha patraña inventada por unha sociedade xa non só cunha estrutura patriarcal, senón directamente machista, á que lle convén que as mulleres quedemos na casa mudando cueiros. (…)”
Armando Requeixo: “Díaz Castro debería estar dende xa no Olimpo dos tradutores”
Entrevista
de P. Calveiro a Armando Requeixo en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Que podemos atopar nesta obra sobre Díaz Castro [Cartafol de traducións e outros poemas]?
– Armando Requeixo (AR): O libro ten dous volumes. Un deles recolle os textos de Díaz Castro en edición facsimilar e o outro é un estudo do material, con anotacións sobre os poemas. Dentro da produción do autor, está recollido todo o seu labor como tradutor de textos poéticos, deixando fóra a tradución de narrativa, e os versos que el mesmo escribe noutras linguas. É un libro moi completo porque Díaz Castro practicou iso que os expertos chaman tradución directa e tamén inversa, que é algo que só os grandes tradutores son capaces de facer. Hai traducións cruzadas a outras linguas e de autores moi interesantes como Lamartine, Víctor Hugo, Chesterton, Campoamor,… A obra de Díaz Castro é un verdadeiro festival políglota e revela o seu interese como lector e o influxo que todas estas lecturas da literatura mundial tiveron na súa faceta de poeta, facendo cousas moi singulares e distintas ás da época. Cartafol de traducións e outros poemas é o máis diazcastriano dos libros que sairán este ano, porque funde as súas dúas grandes paixóns, a poesía e a tradución. (…)
– LVG: ¿Cal é a faceta menos coñecida?
– AR: A de tradutor, sen dúbida. A gran pena é que esa faceta non vira a luz dun modo máis público e notorio hasta este ano. Pero eu creo que dende xa debemos situar a Díaz Castro entre os máis grandes da tradución do século XX, amén de ser un dos máis grandes poetas, e debería estar no olimpo dos tradutores da época. Eu non coñezo ningún caso da literatura galega dun autor que traducira linguas tan distintas, tan cruzadamente e de autores tan variados en plena posguerra. Coñecía ruso, danés, sueco, linguas eslavas e, por suposto, as máis comúns (inglés, francés, alemán, italiano, portugués, catalán, éuscaro, etcétera) e en moitas delas era autodidacta. Ademais do seu traballo de tradutor como funcionario do Estado durante o día, polas noites queimaba os ollos traducindo para editoriais de fóra, ás que tamén pedía métodos e dicionarios de gramáticas para aprender as linguas. A súa produción como tradutor foi amplísima, fixo dende receitas médicas á primeira tradución de Al Servicio de su Majestad, a undécima novela de James Bond.”
Eli Ríos: “Non me interesa o discurso de continuo lamento sobre as mulleres, ese estar sempre queixándonos do mal que está a vida”
Entrevista
de Montse Dopico a Eli Ríos en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Maria fálanos de Maria Soliño, personaxe ben coñecido pola música (Luar na Lubre), polo poema de Celso Emilio… A biografía de Encarna Otero, e se cadra tamén Tres mulleres galegas de armas tomar foron mudando o xeito de contar a súa historia. De que maneira quixeches achegarte ti á vida de Maria Soliño?
– Eli Ríos (ER): Desde a reapropiación. Retomar a historia individual nos seus trazos máis colectivos para resaltar que aínda nos queda moito por andar e por mellorar na interacción entre os humanos. Traela ao futuro, de hoxe e de mañá, coa posibilidade de que, desta vez, “os duplos seis”(páxina 70) dos dados sexan para Maria Soliño. Non me interesa o discurso de continuo lamento sobre as mulleres, esa imaxe de estar sempre queixándonos de que mal está a vida. Se non che gusta algo, cámbiao! Cal é o problema? Que esixe un esforzo pola túa parte? Pois si! A outra opción é deixarse ir no proceso de anestesia colectiva tan de moda ultimamente… (…)
– MD: Aínda que son poemarios distintos, hai algunha conexión entre Anamnese e nós escoitando o badalo de marienplatz, como a importancia do cotián. Cal pode ser ese nexo?
Os nexos entre poemarios é algo do que se preocuparán outras persoas e non eu. Estou demasiado próxima aos textos como facer esta reflexión. En todo caso, non o vexo. Creo que buscar relacións entre os dous poemarios é reducionista, vontade de etiquetar e meter todo nun mesmo caixón para que non nos molestemos en pensar. A etiquetaxe xeralizadora non é un lugar onde me sinta cómoda.
nós escoitando o badalo de marienplatz é un poemario iniciático no que unha voz feminina conta o que sente ante unha ruptura sentimental. Anamnese ten múltiples voces poéticas nas que se reflexiona sobre a definición do tempo. O nexo? Non o vexo pero se alguén mo demostra empiricamente estou disposta a valorar esta opción. Na actualidade estamos moi acostumados a que unha autora, ou un autor, encontre a “fórmula” que funcione no mercado e que o estilo sexa recoñecíbel e, inclusive, que o esteamos esperando. No meu caso, como non vivo da literatura e tampouco teño compromiso de publicar quince libros por ano podo permitirme desfrutar co que escribo e cambiar de voz poética ou arriscar o que me apeteza e non pasa nadiña de nada. (…)”
Cuestionario Proust: Héitor Picallo
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Héitor Picallo:
«1.– Principal trazo do seu carácter?
– A tenacidade.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– O xuízo crítico e os que loitan polos dereitos propios e colectivos.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Amizade (imparcialidade, honestidade…).
4.– A súa principal eiva?
– Non me preocupar o suficiente pola miña estabilidade económica.
5.– A súa ocupación favorita?
– Investigar en base a documentos históricos ou realizar cálculos físicos e matemáticos.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Que o noso pobo sexa dono do seu futuro.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder o idioma que me regalaron os meus pais.
8.– Que lle gustaría ser?
– Gustaríame seguir sendo feliz (debuxando e escribindo). Gustaríame encontrar a luz perfecta nun cadro e a palabra xusta nun sentimento.
9.– En que país desexaría vivir?
– En Galiza, ao pé do Atlántico, e de non ser neste país, en Flandres, tamén ao pé do Atlántico.
10.– A súa cor favorita?
– A vermella, intensa.
11.– A flor que máis lle gusta?
– O alecrín do toxo, pero tamén a da xesta (branca ou amarela).
12.– O paxaro que prefire?
– O melro rieiro, ou o martiño peixeiro.
13.– A súa devoción na prosa?
– Ánxel Fole (Á lus do candil) e Luís Pimentel (Sombra do aire na herba); na prosa internacional Eduardo Galeano e Gabriel García Márquez.
14.– E na poesía?
– No verso galego, Méndez Ferrín e Marica Campo; no verso internacional Arthur Rimbaud (sobre todo pola composición de Le Bateau Ivre) e René Char (autor de Les Matinaux).
15.– Un libro?
– Sempre en Galiza de Castelao, no que se refire á literatura galega; na literatura internacional, Les Mots de Jean-Paul Sartre.
16.– Un heroe de ficción?
– Thor (co seu equivalente galego: o nubeiro).
17.– Unha heroína?
– Storm (tormenta).
18.– A súa música favorita?
– A música de raíz, a música popular (Faustino Santalices, Milladoiro, Treixadura, Susana Seivane,…), as músicas de vangarda de distintos países (New Age), a minimalista (Michael Nyman, Win Mertens, Philip Glass) e a clásica (Offenbach, Verdi, Beethoven).
19.– Na pintura?
– Na pintura galega, as composicións de Luís Seoane, Castelao e Corredoyra; na pintura internacional, os estudos de Leonardo da Vinci e Rembrand, así como o hiperrealismo de Omar Ortiz.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Juana Calfunau, lonko-líder dos Mapuches; e Rigoberta Menchú.
21.– O seu nome favorito?
– Aldara.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– O de roubar os bens comunitarios (augas, fragas, recursos naturais).
23.– O que máis odia?
– A corrupción e a opresión aos débiles.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Felipe II.
25.– Un feito militar que admire?
– A Revolução dos cravos.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Respectar a todo o mundo e querer a todas as culturas por igual.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Escoitando a miña familia falar en galego e, xa morto, co meu cadaleito cuberto de milleiros de anaquiños de papeis con palabras escritas no idioma de noso, que me abriguen do frío das ausencias.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Son moi positivo, sempre me gusta loitar polos meus ideais con optimismo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A inconsciencia.
30.– Un lema na súa vida?
– Creo no ser humano, pero non en todas as especies.”
Cuestionario Proust: Xoán Ignacio Taibo
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xoán Ignacio Taibo:
«1.– Principal trazo do seu carácter?
– A inconstancia. Tamén a incapacidade máis absoluta para facer cartos, para o comercio e os negocios.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A bondade impregnada de tolerancia verdadeira.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que saiban escoitar. E que xamais falen de fútbol na miña presenza.
4.– A súa principal eiva?
– Verme ancorado no presente, sempre a agardar que o presente acabe.
5.– A súa ocupación predilecta?
– Viaxar no tempo. Escribir. Escribir mentres viaxo no tempo. Tamén adoitaban ser as linguas; talvez retorne a elas…
6.– O seu ideal de felicidade?
– Escribir e ler de mañanciña ao aire fresco e libre no meu recuncho.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non quero nin pensalo: son incapaz de facer esas previsións.
8.– Que lle gustaría ser?
– Viaxeiro no tempo. Sempre que conservase o dereito ao retorno.
9.– En que país desexaría vivir?
– Nunha Galiza moito máis culta e, xa que logo, libre.
10.– A súa cor preferida?
– Azul celeste.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A comestíbel. A flor do grelo…
12.– O paxaro que prefire?
– O pato lacado á moda de Beijing.
13.– A súa devoción na prosa?
– O social-realismo máxico. O Borges menos étnico, Cunqueiro como tendencia, Cortázar, Ferrín…
14.– E na poesía?
– A cantiga de amigo pura, Curros, os futuristas, Celso Emilio…
15.– Un libro?
– A Odisea.
16.– Un heroe de ficción?
– O Rei Artur, se resulta non ser monárquico. O doutor Watson, que a envexa do insoportábel Holmes teima sistematicamente en poñer en ridículo.
17.– Unha heroína?
– A madrasta da Brancaneve: o que tivo e aínda ten que aguantar esa muller, inxusta e falazmente deostada pola difamación ruín.
18.– A súa música predilecta?
– Bossa Nova.
19.– Na pintura?
– Su(pe)rrealistas e impresionistas.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Àngelo Colocci.
21.– O seu nome preferido?
– Iria, Iago.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– O falar sen escoitar ao outro.
23.– O que máis odia?
– Que o fútbol o impregne todo, que se poña como exemplo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Franco, cos seus sucesores.
25.– Un feito militar que admire?
– Fóra da Guerra de Troia, detesto a épica. Xa que logo, como feito militar aínda só parcialmente realizado, o desarme: mágoa que os tratados para a redución de armas nunca sexan de supresión. A disolución das Forzas Armadas na Costa Rica.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O don das linguas, con todas as mortas e mais as vivas.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– A durmir.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– A busca do riso.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– O riso, agás se rin de min.
30.– Un lema na súa vida?
– Non te precipites, analísao antes. Outro: a democracia non é ningunha situación permanente, nunca está acabada nin completa: cómpre construíla día a día con ben de esforzo.”
Modesto Fraga: “É moi emocionante facer un libro que fale da túa terra”
Entrevista
a Modesto Fraga en La Voz de Galicia:
“«Vir ao mundo en Fisterra non é comparable a nacer noutro lugar. É coma ser o único espermatozoide que chega ao óvulo, pero por partida dobre». Quen fai esta comparación é Modesto Fraga, escritor e, actualmente, tamén libreiro, nacido no que durante tanto tempo foi o límite do mundo coñecido. E que mellor xeito de render tributo ao lugar cun libro. Fisterra, a derradeira perla de occidente é a obra coa que Fraga se mergulla na prosa despois dunha traxectoria ligada case sempre á poesía. «Era unha tarefa pendente, xa que pouco máis fixera que algún relato curto. Creo que ao final resultou un libro útil e divulgativo que vai axudar a comprender un pouco máis Fisterra», afirma. Un traballo que «é unha mestura de ensaio, guía turística, biografías e moitos outros xéneros», segundo explica.
Hai historias sobre personaxes coma o capitán Traba, poeta e mariñeiro, ou as de Jurjo e Chanquete, os dous fisterráns que lle puxeron cara á emigración na mítica fotografía de Manuel Ferrol. Ou unha detallada descrición das particularidades da fala fisterrá coma o enxordecemento (palancre, lonqueirón). (…)”
Paco Castro Alvarado: “Desde os oitenta eu pensaba que a literatura debía recoller o que estaba acontecendo no rural”
Entrevista
de Montse Dopico a Paco Castro Alvarado en Praza:
“Un home queda pechado, por accidente, no seu lugar de traballo. É fin de semana, polo que non ninguén vai vir rescatalo. As horas pasan e, só cos seus propios recordos, non lle queda máis remedio que enfrontarse cos seus medos. Coa súa propia vida e co seu pasado. Unha infancia no medio rural que deixou feridas abertas. Mais que tamén lle transmitiu o saber que lle permitirá liberarse. Diso vai Nunha presa de terra (Laiovento), a primeira novela de Paco Castro. Un ollar ao rural que se afasta de idealizacións costumistas. Que chanta na terra da nenez a crítica dun mundo urbano que rebela máis que nunca a descomposición dun sistema que practica a violencia cos máis febles. En forma de usurpación de dereitos. Do mesmo xeito que antes fixera cos labregos.
– Praza: Comeza o libro cunha cita de John Berger. O cal é xa bastante significativo. Cal é, en xeral, a imaxe que querías deitar sobre o rural?
– Paco Castro Alvarado: Si, é significativo. John Berger é o autor que máis dentro chega na vida, na cultura e na psicoloxía labrega. Escribiu esa triloxía de relatos marabillosa que reflicten ben o proceso de desaparición desa cultura coas súas resistencias e as súas tensións. E ese ensaio epílogo de Porca terra a min paréceme o máis lúcido e comprometido que se ten escrito sobre a cultura labrega e a psicoloxía dos labregos e das labregas.
Desde hai moito tempo pensaba en escribir unha novela que rescatara esa realidade, que levantara acta dese proceso de destrución. Quería facelo percorrendo ese espazo tan transitado en Galiza que vai do rural ao urbano e do urbano ao rural sen caer no ruralismo tradicional nin no costumismo. Penso que modernizar a literatura galega non é facer literatura urbana e parecíame moi mal que a literatura non recollese ese proceso de transformacións bestiais que se estaban producindo no rural galego. Procesos que tiveron e teñen unha importancia decisiva na normalización cultural e lingüística de Galiza. (…)”
