Arquivo da categoría: Entrevistas

Cuestionario Proust: Diego Ameixeiras

Publicado o por

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Diego Ameixeiras:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Perseveranza, coido.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A bondade, a intelixencia, o sentido do humor.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Lealdade, risas, silencios cómodos.
4.– A súa principal eiva?
– A timidez.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir. Ler, ver películas, o fútbol.
6.– O seu ideal de felicidade?
– O sol, a luz, os días longos.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Prefiro non pensalo.
8.– Que lle gustaría ser?
– Escritor.
9.– En que país desexaría vivir?
– Polo momento, aquí.
10.– A súa cor favorita?
– O vermello e o negro.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Ningunha en especial.
12.– O paxaro que prefire?
– A Larry Bird, a Charlie Parker.
13.– A súa devoción na prosa?
– Rubém Fonseca, Andreu Martín. Hai moitos.
14.– E na poesía?
– José Ángel Valente.
15.– Un libro?
– O seminarista (Rubém Fonseca), Prótesis (Andreu Martín).
16.– Un heroe de ficción?
– Os personaxes marxinais de David Goodis.
17.– Unha heroína?
– Teena Brandon (Hillary Swank) en Boys don’t cry.
18.– A súa música favorita?
– Curtis Mayfield: Move on up, por exemplo.
19.– Na pintura?
– Os grafitis que había pola ribeira do Miño, en Ourense.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Os meus pais.
21.– O seu nome favorito?
– Os alcumes dos escritores das novelas de peto.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Falar (moito) por non estar calado.
23.– O que máis odia?
– O medo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Aos xenocidas.
25.– Un feito militar que admire?
– Aos desertores.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O da música.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen provocar demasiado sufrimento aos que me rodeen.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Vixiante.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Pasado o tempo, todos.
30.– Un lema na súa vida?
– Imos por partes.”

Amparo Castaño: “A miña filla usaba a poesía para entenderse a si mesma”

Publicado o por

Entrevista a Amparo Castaño, nai de Xela Arias, en Atlántico Diario:
“- Atlántico Diario (AD): Que versos pensa que non deben faltar hoxe?
Amparo Castaño (AC): Como nai, muller e avoa sinto moi perto o Darío a diario, sen embargo calquera poema reflexa a súa implicación coa vida. A miña filla utilizaba a poesía como filtro para entenderse a si mesma e aos demáis. Nós falabamos moito, para min a súa obra é ela mesma.
– AD: É a segunda lembranza por parte dos seus compañeiros de Letras. Recibiu o mesmo recoñecemento por parte da Real Academia Galega?
Estamos moi agradecidos co trato que se lle está dando pero preferimos que sexa o ámbito cultural o que indique que lugar debe ocupar. Xela non admitiría inxerencias, simplemente tentamos cooperar no que poidamos. Tamén se fai un certame anual de poesía no IES da Sangriña, na Guarda, que leva o seu nome, ver aos nenos e mozos e a súa calidade supón unha grande ledicia, da que estaría moi orgullosa.
– AD: De Xela díxose que sentía a literatura como un modo de vida.
– AC: Foi sempre moi independente e ao mesmo tempo moi familiar. Na casa sempre houbo ambiente de libros, viñan moitos amigos escritores. Valentín (o pai) escribiu un relato para as festas do San Xoán de Sarria, contaba que Xeliña falaba galego. Naqueles anos falar galego e estar entre letras era unha opción revolucionaria, e Xela seguiu co seu compromiso toda a vida, coas persoas, co galego e cos libros. Sempre estivo rodeada de libros. Era un medio no que se vía que disfrutaba, xa fose editando, corrixindo probas, traducindo, escribindo… era a súa vida.
– AD: Cando deu mostras de se interesar pola poesía?
– AC: Manuel María regaloulle O Principiño con sete anos, pediunos unha estantería para poñer os seus libros, coidábaos moito. Escribía contos e ganou varios concursos literarios en Vigo con dez anos, con once gañou o premio do Facho, na Coruña. A poesía veu máis tarde, coa primeira xuventude.
– AD: Nesta homenaxe estará representada parte da familia. Como a sinten?
– AC: Participamos no acto. É unha mezcla de sentimentos, pois lembrar todo o que nos deixou é moi emotivo. Temos a obriga de dar as grazas pero preferimos manternos nun segundo lugar.”

Dolores Vilavedra: “A literatura galega actual quedou sen líderes de referencia”

Publicado o por

Entrevista a Dolores Vilavedra en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): O seu útimo gran traballo sobre literatura galega atinxiu a primeira década do século XXI. Que valoración xeral fai do que levamos da década dos 10?
– Dolores Vilavedra (DV): Quizais o máis relevante é que nos estamos a afastar do modelo literario xerárquico organizado arredor dunha serie de nomes de referencia, indiscutiblemente canónicos. Hoxe pode parecer que impera un certo caos no que compiten diversas estéticas e parece difícil que algún escritor ou escritora recupere un liderado claro. Isto, que de entrada semella positivo, ás veces trae consigo unha certa desorientación, unha certa dificultade para separar o gran da palla e, nalgúns intres, mesmo sentimos que temos que aturar unha dose superior á habitual de mediocridade.
Satisfaime moito que esteamos a asistir á consolidación das propostas de numerosas autoras, tanto na narrativa coma na poesía. Están a demostrar gran capacidade para presentaren proxectos literarios singulares. Lembro cunha certa carraxe aqueles comentarios dos 90 de que “iso das mulleres era unha moda” ou “unha estratexia de marketing”… as mulleres non están de paso na literatura, viñeron para quedar.
Estraño, iso si, unha maior afouteza á hora de explorar as posibilidades que o ámbito dixital abre para a autoedición. Vexo que os autores e autoras seguen a depender do modelo convencional de edición, seguen a outorgarlles ás empresas “clásicas” –contra as que tanto se despotrica– o poder de mediar coa comunidade lectora. Por que apenas hai espazos propios na rede de literatura? Neste momento, calquera persoa que teña un proxecto literario e que estea convencida do seu valor e interese ten mil maneiras de espallalo. Miremos o exemplo dos xornalistas, en cambio. Nacen novas propostas, os profesionais ofrécennos con xenerosidade contidos moitas veces interesantes. Por que non se fai coa literatura? (…)
– B: Que opina vostede do cualificativo de literatura de mulleres? Existe unha vontade de xénero na escrita das autoras galegas?
– DV: De maneira global, a min gústame falar de literatura de autoría feminina, é a fórmula que procuro empregar. Dito isto, as xeneralizacións son sempre perigosas: é evidente que hai un grupo numeroso de escritoras que abordan a literatura dende unha conciencia explícita de xénero e dende unha vontade de comunicala mais non creo que sexa así en todos os casos. E, por outra banda, isto non quere dicir tampouco que todas as escritoras teñan unha idéntica conciencia de xénero. E quero crer que esa conciencia de xénero, cando se proxecta, é tan diversa como somos as mulleres. (…)
– B: O Día das Letras aínda segue a gozar de certa popularidade social e dun esforzo moi grande de todo o mundo cultural e educativo por reivindicar o homenaxeado. Como ve esta festa? Debería mudarse algo? Serve para mellorarmos a percepción sobre os autores ou simplemente aumenta a súa mitificación?
– DV: Véxoa esclerotizada. Penso que segue a ser útil como estratexia para rescatar, editar e poñer en valor determinadas autoras ou autores porque nesa liña aínda queda moito por facer. Ten, logo, un certo carácter arqueolóxico ou museolóxico, e o feito de que sexa eficaz como tal é un síntoma do déficit histórico que pexa sobre a nosa cultura.
Levo un par de anos pensando que, se cadra, a nosa verdadeira festa das letras debía ser o 24 de febreiro, aniversario de Rosalía. Vendo o éxito popular que están a acadar as diversas iniciativas que se organizan nesa data, coido que podiamos encamiñarnos por aí, facer dese día o noso Sant Jordi (coa vantaxe de que é laico!!!) e deixarmos o 17 de maio como evento máis filolóxico e académico. (…)”

Marta Dacosta: “Patriarcado, colonialismo e imperialismo son o mesmo, desde a Antigüidade ata hoxe”

Publicado o por

Entrevista de Montse Dopico a Marta Dacosta en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MDo): Argola é o teu poemario máis narrativo. Vainos contando unha historia.
– Marta Dacosta (MDa): Si. Foi unha idea que xurdiu, e probei. Quixen experimentar. Quería relatar unha historia, por iso o libro ten esa unidade. Traballei nel dunha maneira na que non traballara nunca antes. Tentei seguir sempre a liña argumental do que xa tiña escrito. Foi, nese sentido, unha escrita metódica, case planificada. Penseino moito tempo antes de escribir. Xa viña, así, cun obxectivo moi marcado.
– MDo: A historia que nos contas é a dunha vestal romana. Non é a primeira vez que recorres a figuras da Antigüidade, da mitoloxía…(Penélope, Antígona…) Por que?
– MDa: En realidade é unha escusa, un pretexto para falar da muller. É verdade que sempre me impactou a realidade das vestais: polo menos ata onde sabemos delas. Porque eran mulleres utilizadas, dominadas, sen vontade propia, malia pertencer ás clases dominantes. E esa dominación das mulleres prolongouse durante milenios. Hoxe, no século XXI, non todas as mulleres poden tomar as súas decisións sobre as súas propias vidas. Por iso traio unha figura do pasado ao libro. Non quixen situar, así, a historia nun tempo concreto. Porque segue a estar aí esa falta de que as mulleres sexan donas do seu corpo e das súas vidas.
– MDo: A vestal do teu libro rebélase, como pode, contra a dominación. Nos teus libros As amantes de Hamlet e Acuática alma había xa unha Ofelia á que convidabas a erguerse…
– MDa: A protagonista é, si, unha muller que se rebela contra a dominación. Que é a dominación do patriarcado, do colonialismo e do imperialismo. Porque patriarcado, colonialismo e imperialismo son o mesmo, desde a Antigüidade ata hoxe. A ela póñena ao servizo do Imperio Romano. Ao servizo do Imperio, como estrutura de dominación do pobo. E hai unha contraposición, nese sentido, coa figura das mulleres liberadas, que son as afogadas, inspiradas nas lendas das pozas de Mougás. Que xa estaban en As amantes de Hamlet. É unha maneira, así, e falar de identidade, da tradición propia, pois son figuras da nosa tradición literaria oral. As mulleres afogadas que se levantan, as donas das pozas. Mesmo hai tamén un certo sentido de vinganza… En canto a Ofelia, é unha figura que me interesa moito. Eu entendo que é unha muller maltratada. E por iso lle pido que se erga. Que non actúe como o que querían daquela e o que queren hoxe de nós: que sexamos obxectos fermosos, quietiños, caladas… (…)”

Cuestionario Proust: Jorge Emilio Bóveda

Publicado o por

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Jorge Emilio Bóveda:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Perseveranza.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Empatía.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Respecto e comprensión.
4.– A súa principal eiva?
– A boa memoria.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir e ler. Ultimamente por esa orde. Prometo tentar cambialas de orde.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Non hai tal sendo o mundo como é e estando como está. Agora, sinto acougo na alma ao ver ben aos seres próximos.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Descartando pensar nas desgrazas evidentes sobre os seres queridos ou outras que alimentan as mentes melodramáticas, sería unha enorme desgraza caer, por exemplo, nas gadoupas dun goberno (máis) totalitario.
8.– Que lle gustaría ser?
– O ser positivo que realmente son. Pero sempre centrado no “ser”, e nunca no “estar”.
9.– En que país desexaría vivir?
– Admiro a Inglaterra, a pesar do seu chovinismo e outros dogmatismos. Pero eu quero estar na Galicia. Porque, a pesar de todo, quéroa como a queremos (case) todos.
10.– A súa cor favorita?
– A cor que recolla todas as cores.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Calquera que estea amarrada á terra. Viva e adulta, pois non me gustan nadiña os capullos.
12.– O paxaro que prefire?
– O ave Fénix.
13.– A súa devoción na prosa?
– Catro bandas. Primeira banda: os narradores latinoamericanos. Segunda banda: algúns escritores góticos dende antes de Poe ata o final dalgúns epígonos de Lovecraft. Terceira banda: Lobo Antunes, Javier Marías, Juan Goytisolo, Martín Santos, Benet… Cuarta e última banda: a capacidade de traballo e a perseverancia (non a obra) de certos escritores de libros de xéneros populares.
14.– E na poesía?
– Borges.
15.– Un libro?
– Onde?, onde?
16.– Un heroe de ficción?
– Macbeth, que loita coñecendo a inutilidade do combate.
17.– Unha heroína?
– Madame Bovary. Sendo irónicos, claro.
18.– A súa música favorita?
– Rock das décadas dos 60, 70 e 80.
19.– Na pintura?
– Pintura figurativa expresionista. Por mor do meu avó Tomás Bóveda, que a cultivou coma poucos.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Calquera cabeza de familia que tire adiante aos seus sen case recursos.
21.– O seu nome favorito?
– Xurxo.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– O falar de algo sen saber nada.
23.– O que máis odia?
– Non sei odiar. Pero me fai sentir mal a preguiza, envexa e a cobiza.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Calquera ditador ou sátrapa. Incluso algúns que, aos ollos de occidente, non son ditadores nin sátrapas.
25.– Un feito militar que admire?
– O tándem admirar-militar semella para min un oxímoro.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Aptitudes para dar resposta a preguntas como “Que don natural lle gustaría ter?”.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Ao saber que me rematou o prazo para entregar os papeis da inmortalidade. Son tan despistado para certas cousas que intúo que vai ser algo así.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– O optimismo patolóxico. Cousa que, ás veces, me crea ansiedade.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Certos egoísmos nos que, tarde ou cedo, me acabo vendo reflectido.
30.– Un lema na súa vida?
– Dous: Ler ata “perder o coñecemento” e “Aturar é a arte de dicir que si”.”

A Sega: “Cando rabuñas na superficie patriarcosa, encontras unha chea de mulleres escribindo, cineando, gobernando”

Publicado o por

Entrevista de Marcos Pérez Pena ás integrantes da plataforma de crítica literaria A Sega en Praza:
“(…) Mantemos con elas unha conversa electrónica, e pedímoslles que valoren o primeiro ano de actividade da plataforma, así coma o cumprimento dos obxectivos que fixaran nun comezo: “O objectivo do grupo era criar um espaço aberto e livre no que publicar crítica literária divulgativa desde uma perspectiva feminista, assim como oferecer essa canle a mulheres críticas sem espaços nos que desenvolver o seu labor. Neste ano logramos dar-lhe continuidade ao nosso trabalho, publicando recensões quase semanalmente, revisamos novidades editoriais e clássicos literários, autoras galegas e estrangeiras, convidamos a mulheres doutros lugares a escrever para nós e às leitoras de aqui a conhecer escritoras doutros lugares. Conseguimos incrementar a listagem inicial de segadoras, com novas incorporações ao grupo”. Conclúen que “ocupamos um espaço ao que não fomos convidadas, e conseguimos fazê-lo nosso sem que ninguém ousasse enviar-nos forças anti-distúrbios (se era o caso, tinhamos as foucinhas afiadas)”.
Engaden, así mesmo que “a actividade da que mais orgulhosas estamos é a subterrânea: as conversas e debates no grupo sobre aquilo que lemos e escrevemos. A nossa é uma actividade comunitária que respecta a individualidade de cada uma, cousa estranha nos tempos que correm. Ainda que assinemos cada uma as nossas recensões, estas são comentadas polas demais no grupo virtual, e porvezes dá lugar a novos textos, propostas, ideias, que estão a enriquecer-nos a cada uma de nós e o trabalho que fazemos”. Esta mesma entrevista, atendida de maneira participativa por todas, é outro dos exemplos deste proceso colectivo de creación. (…)”

Alfonso Álvarez Cáccamo: “O mundo da cultura e da edición están nunha situación absolutamente crítica”

Publicado o por

Entrevista de Montse Dopico a Alfonso Álvarez Cáccamo no Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Os Gotten está dedicado aos teus bisavós e comeza cunhas árbores xenealóxicas. Pero despois o que atopamos non é unha historia novelada convencional sobre unha familia…
– Alfonso Álvarez Cáccamo (AAC): Fixen unha dedicatoria para os meus bisavós e bisavoas, si. Mais a familia dos Gotten é inventada. Invento unha familia similar á miña. Porque a miña familia, por parte de nai, viña de fóra. Os avós eran italiano e austríaca. Persoas de procedencias distintas que foron confluír en Vigo. E entón, claro, si que hai partes autobiográficas, referencias a feitos reais… O nexo de todos os contos son os Gotten. Igual que no meu libro Contos mamíferos o nexo eran os animais, ou en Xente de mala morte o nexo era o suicidio. Aínda que, ao rematar este libro, si tiven a sensación de que un dos personaxes, Mara, podería dar para unha novela. (…)
– MD: Outro aspecto importante é o xogo co lector: o engano… En Adicción parece que nos estás a falar de porros, pero falas de libros…
– AAC: Gústame xogar co paradoxo e coa sorpresa. Prefiro, nos relatos, a sorpresa final que o final aberto. Os meus relatos, ademais, sempre foron así. Adicción ten, ademais, algo de crítica social. Porque parece que os libros son como un artigo de luxo. É unha crítica a como está a situación cultural: o mundo da cultura e da edición están nunha situación absolutamente crítica. Non se valoran os libros, non se consideran “útiles”.
– MD: Hai tamén, neste libro e noutros teus, un achegamento a personaxes marxinais. Persoas marxinadas por ser diferentes. En Os Gotten, xente como o Fandiño, que se fai o tolo pero é un sabio. En Peito de vimbio era el/ela, pola cuestión do xénero. En O espírito de Broustenac era un neno especial que deixaran nun mosteiro…
– AAC: Pois si. Esa é a clave que está detrás deste libro meu e de toda a miña literatura. Os meus personaxes son antiheroes, seres marxinais, por distintos motivos. Non me gustan os heroes. Aínda que tampouco quero mitificar os antiheroes. Gústanme ese tipo de personaxes raros, con problemas… O papel do neno de O espírito de Broustenac é, si, definitivo na súa sociedade. Como o é, por exemplo, na nosa, o das mulleres, polos roles que lles son asignados. Nese sentido, o obxectivo é denunciar os prexuízos da sociedade. E tamén falar de como vivimos: da soidade, como nun dos relatos no que falo do que fan tres veciños dun mesmo edificio… (…)”