Artigo
de Daniel Salgado en Nós Diario:
“Uxío Novoneyra (O Courel, 1930-Compostela, 1999) cantou o mundo onde este se chama O Courel. A súa poesía é unha intensificación máxima da atención á materia, e no Courel dos tesos cumes a materia é o mundo. Os Eidos, cuxa primeira edición data de 1955 pero que foi evoluíndo, arrequecendo, despregándose en sucesivas variantes, condensa a súa ollada. É ademais a base The Uplands: Book of the Courel and other poems, o volume traducido pola canadiana Erín Moure que leva Novoneyra ao ámbito anglosaxón. Publica a editorial estadounidense, de Texas, Veliz Books.
“Para min a poesía de Novoneyra é unha poesía con moita resonancia a esta beira do Atlántico, onde nos últimos anos falamos de ecopoetry”, explica Moure a Nós Diario vía correo electrónico, “e tamén da conexión coa terra dos pobos autóctonos”. A etiqueta ecopoesía está a adquirir fortuna crítica e editorial, en paralelo ás mobilizacións globais de alerta contra a mudanza climática. Aí encaixa Novoneyra, segundo a tradutora, aínda que nunha perspectiva máis ampla e politicamente radical: “Eses pobos autóctonos sufriron a colonización europea e seguen a reivindicar o seu dereito de vivir e de custodiar a terra, gobernarse a si mesmos fronte á destrución industrial da sociedade capitalista”.
“Moito que dicirnos”
Esta lectura exterior sobre Novoneyra abre portas críticas que exceden certos lugares comúns. “É un poeta que ten moito que dicirnos”, di Moure, “aquí tamén hai montes, tradicións e cultura popular rural. Hai traballos e hai historias. O seu minimalismo, a súa atención á palabra exacta, ofrecen riqueza ás poetas de América do Norte”. Pero fíxoo nunha lingua propia sintetizada a partir do galego do país courelao.
“Foi un reto tremendo e un pracer ao mesmo tempo crear unha voz para Novoneyra”, expón, “que leva sotaque canadiano dentro do gran mundo inglés. É unha pequena lingua, mais, como a de Novoneyra, é grande”. A invención de palabras foi unha das tácticas usada por Moure en The Uplands, “algo que non é tan difícil dado o substrato xermánico do idioma inglés”. Así foi pasando o “sentido marabilloso do ritmo, a súa música” do poeta ao universo saxón. (…)”
Arquivos da etiqueta: Os Eidos
Monforte: actos destacados da Feira do Libro 2018 para o 24 de agosto
O 
24 de agosto continúa a Feira do Libro de Monforte (na Rúa do Cardeal), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 12:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:
– 12:30 h. Presentación de Os Eidos, de Uxío Novoneyra, na colección Biblioteca de Mesopotamia, de Chan da Pólvora. Participa Pilar García Porto.
– 18:30 h. Manuel Miragaia presenta Galeguia.
– 20:00 h. Teresa Moure presenta Não tenho culpa de viver, de Ana Brouwer, publicada por Chan da Pólvora.
– 21:00 h. Presentación de Corpo, de Antón Lopo, publicado por Xerais.
A Coruña: actividades destacadas na Feira do Libro 2018 para o 3 de agosto
O
3 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, s/n.), con horarios de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:
– 18:00 h. Presentación de Home invisíbel, de Xavier Queipo, e Labirinto ou memoria, de Marta Dacosta, publicados por Caldeirón.
– 18:00 h. Contacontos sobre Xandra, a landra que quería voar, con Mercedes Queixas, libro publicado por Urco Editora.
– 18:00 h. Lucía Cobo asina Coas miñas mans, na caseta de AENEA.
– 19:00 h. José Manuel Ledo Santiso presenta o seu libro de relatos Camiño, publicado por Ir Indo.
– 19:00 h. Ánxela Gracián e Antonio Seijas asinan Doce cartas a María Victoria Moreno, na caseta de Hércules Edicións.
– 19:00 h. Siro López asina Falemos de caricatura, na caseta de Lume.
– 19:00 h. Presentación de O ladrón de soños, de Sabela Fernández e contacontos a cargo de Tamara Lema e Yago Espasandín, xunto ao músico Eloi Mato.
– 19:30 h. Alberte Momán Noval asina Tripas, na caseta da Libraría Cartabón.
– 19:30 h. Manuel Vilariño asina Animal insomne na caseta de Cascanueces.
– 20:00 h. Estíbaliz Espinosa asina na Libraría Azeta.
– 20:30 h. Presentación de A través do espello e o que Alicia encontrou alí, de Lewis Carroll, en tradución de Xavier Queipo, con ilustracións de Fausto Isorna, publicado por El Patito Editorial. Participa Valentín García.
– 21:15 h. Presentación de Os Eidos, de Uxío Novoneyra, na colección Biblioteca de Mesopotamia, de Chan da Pólvora.
Vigo: actos destacados na Feira do Libro 2018 para o 29 de xuño
A
sexta feira 29 de xuño continúa a Feira do Libro de Vigo (na Porta do Sol, con horario de 11:00 a 14:00 horas e de 17:30 a 22:00 h.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, cos seguintes actos literarios destacados para este día:
– 18:30 h. Presentación de Camiños, de Magín Blanco, publicado por Fol Música.
– 19:45 h. Presentación de Bonus track, de Rosalía Fernández Rial, publicado por Galaxia. Acompañando á autora estará a editora Malores Villanueva.
– 20:00 h. Beto Luaces asina exemplares de Vicus. Un lugar do común na caseta da Libraría Cartabón.
– 20:30 h. Presentación de Os Eidos, de Uxío Novoneyra, na colección Biblioteca de Mesopotamia, de Chan da Pólvora.
– 21:15 h. Presentación da edición homenaxe Día do Orgullo Galego, dedicada aos Seis poemas galegos de García Lorca, de Chan da Pólvora.
Compostela: presentación de Os Eidos, de Uxío Novoneyra, e a Biblioteca de Mesopotamia
O 22 de xuño, ás 20:00 horas, no Museo do Pobo Galego, Chan da Pólvora Editora cumpre dous anos e celébrao coa presentación en Compostela do selo Biblioteca de Mesopotamia e do seu segundo título, Os eidos de Uxío Novoneyra.
Ourense: actividades destacadas da Feira do Libro o 1 de xuño
O
1 de xuño continúa a Feira do Libro de Ourense (na rúa do Paseo), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:
– 19:00 h. Presentación de Flor negra, de Genaro da Silva, publicado por Chan da Pólvora.
– 20:00 h. Recital poético arredor do libro Pico Sacro. Ferido polo lóstrego e a lenda, publicado por Alvarellos.
– 21:00 h. Presentación de Os Eidos de Novoneyra, do selo da Biblioteca da Mesopotamia, de Chan da Pólvora.
O Courel: presentación de Os Eidos, de Uxío Novoneyra
Novoneyra en xaponés
Desde
Criticalia, de Armando Requeixo:
“(…) Vén isto ao caso pola recente tradución do poemario Os eidos ao xaponés da man de Takekazu Asaka, o mellor coñecedor da nosa literatura nas terras do sol nacente. Asaka, profesor de Filoloxía Románica na Universidade de Tsudajuku (Kodaira, Toquio), leva en contacto coa nosa lingua e a cultura dende mediados dos anos 70 e xa vai para as tres décadas que vén visitando todos os veráns a nosa terra. Froito da súa galegofilia teñen nacido diversos traballos de carácter lingüístico e, sobre todo, o primeiro vocabulario galego para xaponeses e a primeira gramática de noso para nipóns, da que acaba de se publicar unha nova versión co título Nova gramática galega (2016).
Pero ao profesor Asaka debémoslle moito máis. Mercé ao seu infatigable labor poden hoxe lerse en xaponés os Cantares gallegos (2009) e os Contos da miña terra (2014) de Rosalía de Castro, a Cantata a Ramón Cabanillas (2013) ou os versos do Xograr Martín Codax (2015). Pois ben, a este poderoso florilexio literario sumouse hai nada a poética de Novoneyra a través da tradución da que é, sen dúbida, a súa obra máis emblemática: Os eidos. (…)
Publicada baixo o selo de Kakenhi, esta edición ―que conta cunha moi suxestiva cuberta do artista Xosé Vizoso― non fai senón deitar en xaponés uns versos que, como teñen analizado varios estudosos, amosan connaturalmente unha innegable conexión coa lírica oriental dos haikai. O propio Novoneyra ten salientado isto en diversas ocasións e mesmo se achegou na súa escrita ao espazo literario de Oriente; así en 1995, cando publicou Camelio xaponés, onde tres poemas seus foron traducidos a esta lingua por Ayako Sugitani, de quen el versionou en galego sete ‘xiikas’. (…)
Cuestionario Proust: Afonso Becerra de Becerreá
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Afonso Becerra de Becerreá:
«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Constancia e lume.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– O compromiso e a honestidade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Agarimo e tolerancia.
4.– A súa principal eiva?
– Aceptar a impermanencia e a finitude de todo o que vive: persoas, animais, cousas e, incluso, sentimentos.
5.– A súa ocupación favorita?
– As artes escénicas en todas as súas extensións.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Facer e dicir o que che pete sen ferir a ninguén.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder a memoria e o amor.
8.– Que lle gustaría ser?
– Vaca. Pero aínda sou Becerra.
9.– En que país desexaría vivir?
– Nunha Galiza independente, libre e emancipada. Nun país de persoas sen complexos que estimasen a súa lingua e a súa cultura.
10.– A súa cor favorita?
– O gris.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A primula vulgaris.
12.– O paxaro que prefire?
– O cuco.
13.– A súa devoción na prosa?
– Son devoto da literatura dramática de Esquilo, William Shakespeare, Oscar Wilde, Henrik Ibsen, August Strindberg, Antón Chékhov, Valle-Inclán, Otero Pedrayo, Álvaro Cunqueiro, Thomas Bernhard, Heiner Müller…
14.– E na poesía?
– Son devoto da poesía posdramática de Gertrude Stein, Antonin Artaud, Samuel Beckett, Pina Bausch, Tadeusz Kantor, Sarah Kane, Jon Fosse, Jan Fabre, Romeo Castellucci, Ana Vallés… Fóra da dramaturxia, adoro as Cantigas d’Amigo medievais galegas, William Blake, Rosalía de Castro, Fernando Pessoa, W. H. Auden, Luís Pimentel, Eugénio de Andrade, Uxío Novoneyra…
15.– Un libro?
– Os Eidos de Uxío Novoneyra.
16.– Un heroe de ficción?
– Woyzeck.
17.– Unha heroína?
– Dona Inés, de A noite vai como un río, de Álvaro Cunqueiro.
18.– A súa música favorita?
– O Requiem de Mozart.
19.– Na pintura?
– Urbano Lugrís.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– As persoas anónimas que teñen ideais, alén do poder, e loitan por eles. Meu pai Alfonso, un home xeneroso e humilde, un idealista, un outsider.
21.– O seu nome favorito?
– Ti.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Depende. Quizais a abulia. Tamén o auto-odio e a represión. A diglosia. A impostura.
23.– O que máis odia?
– Nada. Odiar vai contra os meus principios básicos.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Toda a récua de ditadores dos que sei e que nin vou nomear para non lixarche o blog.
25.– Un feito militar que admire?
– Ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Natural??? Mellor un don sobrenatural como a ubicuidade ou a teletransportación, ir aló onde quixese nun abrir e pechar de ollos. Ou máis acó o don da oportunidade. O de mirar aos ollos a beleza sen ficar petrificado.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen dor propia e sen causar dor allea.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– A curiosidade e a análise do que me rodea. O gozo de pensar e actuar. A emoción estética.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os causados pola cegueira do amor.
30.– Un lema na súa vida?
– Liberdade e compromiso.”
Cuestionario Proust: Xosé Henrique Rivadulla Corcón
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xosé Henrique Rivadulla Corcón:
«1.– Principal trazo do seu carácter?
– A timidez.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Actuar con xustiza.
3.– Que agarda das súas amizades?
– A sinceridade e a fidelidade.
4.– A súa principal eiva?
– A timidez.
5.– A súa ocupación favorita?
– A escrita de poesía.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Vivir sempre sen medo.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– A morte da muller coa que comparto a vida.
8.– Que lle gustaría ser?
– Dedicarme unicamente a escribir.
9.– En que país desexaría vivir?
– En Galiza, pero se hai que dicir un distinto a onde se vive, Portugal.
10.– A súa cor favorita?
– Negro.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A hortensia.
12.– O paxaro que prefire?
– O mascato.
13.– A súa devoción na prosa?
-. J. R. R. Tolkien
14.– E na poesía?
– Uxío Novoneyra.
15.– Un libro?
– Os Eidos.
16.– Un heroe de ficción?
– Sam Gamlli (Compañeiro de Fodro Bulseiro n´O señor dos aneis).
17.– Unha heroína?
– Frolinda (personaxe principal da lenda “A Buserana” de Muxía).
18.– A súa música favorita?
– O jazz e as músicas étnicas.
19.– Na pintura?
– Urbano Lugrís.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Pepita Carrer (percebeira de Muxía, xa maior e que foi aos percebes dende moi nena).
21.– O seu nome favorito?
– Henrique.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– O comportamente inxusto.
23.– O que máis odia?
– A inxustiza.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Hitler.
25.– Un feito militar que admire?
– As revoltas irmandiñas.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A elegancia.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sendo moi consciente de que estou morrendo.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Un optimismo prudente.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A inxenuidade.
30.– Un lema na súa vida?
– Sexamos lóxicos e busquemos o imposible.”
