Entrevista a Fran Alonso no Diario Cultural:
“Fran Alonso publica Poemas inmóbiles de movemento estático. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Xosé Ramón Freixeiro Mato analiza as cartas entre Carvalho Calero e Barros, con Ferrol como nexo
Desde Nós Diario:
“Unha amizade con Ferrol ao fondo. Correspondencia entre Carvalho Calero e Tomás Barros (1947-1983) é o título do libro que o filólogo e escritor Xosé Ramón Freixeiro Mato presentou no centro cultural ferrolán Torrente Ballester.
En declaracións a este xornal, o autor aclara a orixe da idea de editar esta obra: “Foi case como un encargo a través da amiga e compañeira María do Pilar García Negro“, que ademais prologa o texto. García Negro fíxolle chegar as cartas enviadas entre Ricardo Carvalho Calero e Tomás Barros. Ante a posibilidade de editar as misivas, Freixeiro explica que aceptou tanto pola admiración que sente de sempre por Carvalho Calero, “unha figura fundamental da filoloxía galega”, á que Freixeiro dedicou tamén a súa vida, como pola circunstancia de que Tomás Barros fora o seu profesor de debuxo na facultade de Maxisterio da Coruña.
Trátase dunha correspondencia enviada principalmente durante o período da ditadura franquista, polo que “estas cartas reflicten ese ambiente de ‘longa noite de pedra’ da ditadura”, explica Freixeiro.
As misivas tratan temas fundamentalmente relacionados coa súa propia obra, que tanto Carvalho como Barros van elaborando e publicando, do contido desas obras e tamén das peripecias editoriais que tiveron que seguir, pois “naqueles momentos non era fácil publicar”. Desta maneira, son frecuentes as cartas nas que falan tanto da revista Aturuxo que dirixía Barros en Ferrol e na que Carvalho desenvolvía un papel moi importante durante os anos 60, como da revista Nordés que Barros fundou xunto con Luz Pozo na Coruña, xa no ano 1975.
As cartas reflicten tamén o decorrer da vida de diaria de cada un dos autores. Freixeiro explica, en conversa con Nós Diario que neste aspecto existe un gran contraste no epistolario. Mentres Carvalho está totalmente entregado á causa da defensa da cultura galega, Barros está máis preocupado por “grandes temas como o sentido da vida”, para os que Carvalho di “que non ten nin tempo”. Tal e como reflicte unha frase escrita nunha das cartas que Carvalho envía a Barros: “Xornaleiro do meu país, fago o que o meu país quere e non o que quixera eu”.
Por iso unha das temáticas que reitera nas misivas é a insistencia de Carvalho Calero en que Tomás Barros aprenda e escriba en galego. Intenta atraer a Barros para a literatura galega, “con suceso”. Na última etapa da súa vida Barros publicará libros en galego.”
Ramón Nicolás: “Hai que preguntarse onde non estivo don Paco ao longo da vida de Galicia durante o século XX”
Entrevista a Ramón Nicolás en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Supoño, porque Francisco Fernández del Riego estivo en todos os grandes feitos do galeguismo do século XX.
– Ramón Nicolás (RN): Dende o mitin que deu na súa vila natal en 1931, cando tiña 18 anos, o seu compromiso foi total. Está en todo, nas Mocidades Galeguistas, no Partido Galeguista, No Seminario de Estudos Galegos, Ultreia, na Asociación de Escritores en lingua Galega, estivo como representante galeguista no Estatuto de Autonomía. Foi colaborador en A Nosa Terra, Nós, Alento, etc. E logo, na posguerra está presente en todo o que foi a reconstrución do galeguismo, desde a fundación de Galaxia á creación da Penzol, pasando pola creación do Día das Letras Galegas ou a presidencia da Real Academia. Realmente hai que preguntarse onde non estivo Fernández del Riego. Ata nese tempo estivo dúas veces no cárcere por exercer ese labor de difusión cultural. Arriscou moito da súa propia vida.
– LVG: Sempre se lle recoñece a don Paco o seu papel como activista. Pero como é o seu traballo literario?
– RN: Á marxe de todo iso el construíu unha gran obra literaria. Pero esa obra, en gran parte, está enfocada cara ao ensaio, que é un xénero de minorías. Pero é moi rico e valioso porque el, como ensaísta ou autor de libros de crónicas e viaxes ten un estilo propio moi facilmente recoñecible. Eu creo tamén que el sacrificou unha obra creativa de amplo espectro, como pode ser a narrativa, en función de todos eses traballos silenciosos e o traballo de recuperación da memoria. De feito só nos deixou unha novela, O cego de Pumardedón, e un par de relatos pequenos. Pero si deixou unha grande cantidade de traballos extraordinarios e artigos xornalísticos, como os que fixo durante vinte anos en La Voz.
– LVG: Ademais, fixo traducións.
– RN: Si, ademais da súa faceta como ensaísta, narrador e ser un gran orador, Del Riego fixo varias traducións tanto para Galaxia como para a revista Grial. Hai que entender esa labor dende o punto de vista de tratar de normalizar a presenza do idioma galego na literatura coa presenza de textos traducidos. É curioso porque xunto con Plácido Castro mantiveron unha relación coa BBC británica, na que organizaban emisións radiofónicas.
– LVG: É certo que recuperou a Cunqueiro para a literatura?
– RN: Si. A Cunqueiro xa o coñecía da mocidade porque el era de Vilanova de Lourenzá e Cunqueiro de Mondoñedo, e ían xunto a examinarse a Lugo. E si foi clave na recuperación de Cunqueiro tras a guerra. Cunqueiro recoñeceu que o Merlín non sería tal se non fose pola insistencia de Francisco Fernández del Riego. Tamén lle pasou con Longa noite de pedra, que apareceu despois dunha reunión entre Del Riego e Celso Emilio Ferreiro escolmando os poemas. Mesmo foi el que suxeriu o título. Incluso detrás dos grandes escritores da posguerra está el como editor, corrector ou incitador. É unha figura total. (…)”
Antía Otero: “Vimos dun territorio devastado que miramos arder”
Entrevista de Ana Romaní a Antía Otero no Diario Cultural da Radio Galega:
“A escritora Antía Otero publica Barroco. O novo libro de poemas é froito da perda colectiva e do invisible, do aparentemente desintegrado. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Moncho Iglesias Míguez: “O trasno está nos contos galegos e nos palestinos”
Inma López Silva: “Franco morreu na cama e no Goberno galego tivemos moitos anos un ministro franquista”
Entrevista a María Solar sobre A culpa, na Televisión de Galicia
Entrevista a María Solar na Televisión de Galicia:
“Connosco María Solar, premio Xerais de novela 2022 por A culpa, un ‘thriller’ psicolóxico. A entrevista pode verse aquí.”
Antón Riveiro Coello: “Son relatos duros porque pretendo chegar ao fondo da condición humana, sen enganos”
Entrevista de Laura Veiga a Antón Riveiro Coello en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Como xurdiu Días de intemperie?
– Antón Riveiro Coello (ARC): É un libro que compila unha serie de relatos que fun escribindo estes últimos anos e que pretende fechar un ciclo de catro libros que teñen de fondo a guerra: As rulas de Bakunin, Laura no deserto e O paraíso dos inocentes. Son libros que me fixeron medrar como autor e tamén como persoa porque me situaron en lugares que me eran alleos e que parten da dor, polo que tamén requiriron un maior esforzo de documentación.
A particularidade que ten este libro é que hai varios conflitos presentes ao longo dos relatos. Son relatos duros porque dalgunha maneira pretendo chegar ao fondo da condición humana sen enganos, porque a natureza dunha guerra estraga todo o que sería unha vida normal e civilizada mesmo en comunidades que nunca imaxinarían que ían vivir un inferno semellante.
Tamén era facer de espello, porque nós tamén estamos nos outros e moitas veces non nos gusta escoitar destas experiencias extremas porque nos perturban e porque tamén nos obrigan a repensar capitalmente as nosas vidas, mais esa tamén é unha función da literatura, non só entreter.
– ND: Por que centrar este ciclo nos conflitos armados?
– ARC: A paz debería ser o ben máis prezado para o ser humano e debería ser impensábel que no século XXI continúe a haber guerras en distintas partes do planeta ou que se destine unha parte importante dos orzamentos a armarse militarmente. O máis terríbel das guerras dos últimos dez anos é que o 80% das vítimas son persoas civís, sendo unha porcentaxe altísima delas mulleres, crianzas e persoas maiores. Precisamente, o libro comeza co relato dunha nena en Ucraína e remata con outro relato de crianzas en Vietnam e non é gratuíto. Os relatos actuais da guerra non teñen nada que ver cos relatos das guerras de retagarda.
Por outra parte, eu tamén quería colocarme na perspectiva das vítimas para facer ver que temos esa tendencia a convertelas automaticamente en heroínas cando non sempre é así. Quería reflexionar sobre a responsabilidade que teñen todas as persoas sobre os seus actos, porque non asumir isto tamén sería renunciar á súa parte humana. Primo Levi dicía que os monstros existen, mais que son demasiado pouco numerosos para ser verdadeiramente perigosos, mentres que as realmente perigosas son as persoas que están no mundo. (…)”
Berta Dávila: “Divertiume compartir a propia escritura cos personaxes”
Entrevista a Berta Dávila no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“A escritora Berta Dávila estréase na narrativa infantil con Demetrio Demoscopio perdeu a chispa. A entrevista pode verse aquí.”
Antía Otero: “Para min era importante incluír referentes femininas neste relato que constrúo co Barroco“
Entrevista de Laura Veiga a Antía Otero en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Presentando Barroco en Twitter, dicía que era como un día ventoso e morno a un tempo.
– Antía Otero (AO): Este poemario xurdiu despois de bastante tempo de inflexión entre un libro e outro, porque eu teño unha escrita lenta. Xurdiu a raíz dunha pregunta que eu até o de agora na miña traxectoria non me fixera así, con tanta rotundidade: Que relación teñen a arte e a escrita? Que relación teñen para min? Tendo en conta a miña formación como historiadora da arte, é certo que todas as referencias artísticas que eu ía empregando sempre saían dun modo moi natural, polo que nunca me paraba a entender realmente onde estaba ese roce concretamente.
Despois de observar e de analizar moito, fun chegando a un termo: o efémero. Penso que hai algo aí, no efémero, en relación coa iconografía e coa simboloxía que para min é o que testemuña directamente ese parentesco, esa interpretación natural. Sempre me interesou cando nun feito cotián de súpeto eu detectaba que había unha expresión artística e iso foi o que quixen levar á escrita: o roce entre o feito artístico e o fenómeno natural.
Cando pensamos nun día ventoso, rapidamente temos a idea do frío, deste tempo no que non queres saír da casa, mais o vento tamén pode ser morno. Esa é a cuestión. Ese era un día ventoso, mais tremendamente morno por todo o cariño que recibín.
Ao final, movémonos nas contradicións e son moi interesantes estes lugares mestizos nos que non todo é branco nin negro. Aí aparece o concepto do claroscuro, algo moi presente no movemento do Barroco, mais tamén no libro, como algo que fai visíbel o invisíbel. (…)”
