Unha canle trinacional para a poesía

Artigo de Daniel Salgado en Sermos Galiza:
“En Se calhar não é o tempo o que importa, a poeta Eli Ríos (Londres, 1976) afonda na investigación formal que iniciara en Culpable (Xerais, 2017). O poema estala e incorpora todo tipo de materiais, os ritmos desfigúranse, hai onirismo e ataques frontais ás escravitudes da vida cotiá. É, ademais, un dos últimos títulos de Urutau, recente e activa editora galego brasileira cuxa sección na Galiza dirixe Wladimir Vaz.
O proxecto naceu en São Paulo nun período de crise xeral do país. “E nos períodos de crise é ás veces cando poden xurdir cousas novas”, relata Vaz a Sermos Galiza. Un poeta, un editor e un deseñador -o propio Vaz- foron os impulsores iniciais. Mais o traslado deste último a Ourense en 2015 mudouno todo. Descubriu a literatura galega e Urutau, cuxo nome refire un paxaro nocturno e tropical, converteuse en trinacional: Brasil, Galiza, Portugal.
“Na poesía galega chamoume a atención o mesmo que me chama a atención na portuguesa ou na brasileira”, resume, “aquilo que eu non teño, o que sinto que é diferente de min. Ao cabo, é como un movemento de antropofaxia cultural”. O eco da célebre vangarda brasileira, que chamaba a engulipar tendencias diversas e influencias externas para elaborar discurso propio, serve a Vaz como ferramenta de asimilación do novo.
“É un modo de ollar o mar, un modo de ollar a terra”, esténdese ao respecto, “por exemplo, a figura da avoa está moi presente na poesía galega”. Que, ademais, o abraia coas “moi diferentes estéticas” activas na actualidade. Sen saír da Urutau, o clasicismo rilkeano de Marcus Daniel Cabada (Pontevedra, 1995) en Metafísica da ausencia (2019) e o aire confesional de Silvia Penas (Vigo, 1980) en Fronteira Paraíso (2019) comparten catálogo.
“Existen múltiples voces nun territorio tan pequeno…, resulta incríbel”, engade, antes de anunciar entre as vindeiras publicacións un libro de sonetos elexíacos do coruñés Óscar García e o terceiro volume da contundente triloxía política da portuguesa Judite Canha Fernandes. Os dous primeiros tituláronse a fúria da loiça da china (2018) e o mais difícil do capitalismo é encontrar o sítio onde pôr as bombas (2017). Urutau leva colocado nas librarías case 200 libros. Entre os galegos, obra de Arancha Nogueira, Rebeca Baceiredo, Moncho Iglesias, Patricia Meira, Gaspar Domínguez, Noa Moreira.
Con Vaz traballa agora desde o Brasil un dos fundadores, Tiago Fabris. Os volumes publicados na Galiza chegan a Portugal e comezan a facelo á outra beira do Atlántico. “Aínda estamos pensando como distribuír poesía galega no Brasil, onde teño a sensación de que a poesía galega non é moi coñecida. Queremos preparar unha colectánea antolóxica do que publicamos en Urutau entre 2018 e 2019”, avanza, “e expoñer como de vasta é a literatura galega, da lírica medieval ao debate feminista contemporáneo”.”

“Sinfonía das apalpadelas”, por Arancha Rodríguez

Artigo de Arancha Rodríguez na Sega:
“Enfróntome á primeira lectura do poemario Linguaxes Dixitais (Ed. Urutau, 2018), de Clara Vidal, esperando –polo título– unha sorte de imaxinario tecnolóxico, se cadra unha distopía futurista. Atopo, logo de varias lecturas, un poemario que nos interpela a moi distintos niveis, todos sensoriais, un poemario que redescobre moitas cousas que sempre estiveron aí, máis analóxicas que tecnolóxicas; máis orgánicas que futuristas.
Se tivese que resumilo nun só concepto, Linguaxes Dixitais é sede: unha sede inmensa de todo, unha vontade da voz poética de se empapar de todo o que flúe na súa contorna, e de facelo precisamente a través do tacto. Daí a importancia do díxito como marca identitaria deste suxeito poético curioso, que se inserta no vivido como as mans no pan sen fornear, mais tamén o díxito como xeito de interrogar e interactuar co mundo.
Isto lévanos directamente á primeira parte do poemario: linguaxe corporal. Unha parte que comeza cun “fozabas en min a lingua” que presenta unha clara escrita desde o corpo. Asegura a crítica Nora Catelli que desta escrita desde o corpo xorde a intimidade, comprendendo o corpo como o lugar máis íntimo pola súa intransferibilidade. Así, Clara Vidal vai trasladándonos, co corpo e coa lingua, a instantes tan punzantes como instransferíbeis.
A lingua aparece neste poemario como sinónimo de vida, e a vida como orixinaria da terra; deste xeito esta linguaxe corporal ofrece a poesía como unha gastronomía: un xeito de beber os versos, de encarnalos (e tamén aí, nese acto de canibalismo sensíbel, a erótica, presente ao longo de todo o texto).
Polo tanto, o dixital aparece como un xeito de elevar o verbo vivir, de facelo máis intenso, de permear en todo, e a lingua como unha potencialidade que converte os instantes que describe en verbos reflexivos. Así, todo se devora. (…)”

A Coruña: recital de Carlos Negro e Hinemoana Baker no Ciclo Poetas Di(n)versos

A segunda feira 24 de xuño, ás 20:30 horas, no Auditorio do Centro Ágora (Rúa Ágora, s/n) da Coruña, terá lugar unha nova edición do Ciclo Poetas Di(n)versos, coordinado por Yolanda Castaño e promovido pola Concellaría de Culturas da Coruña, cun recital de obra propia nun man a man de Carlos Negro e a poeta de Nova Zelandia Hinemoana Baker.