Desde Nós Diario:
“A escritora Ledicia Costas e a banda Siniestro Total xunto coa deportista Susana Rodríguez Gacio, o empresario Lino de Prado e o oncólogo Rafael López, recibiron as Medallas Castelao de mans do presidente da Xunta de Galiza, Alfonso Rueda, nunha cerimonia que tivo lugar en San Domingos de Bonaval, en Santiago de Compostela.
Á entrega, presidida polo líder da Administración autonómica, asistiron os restantes membros do Goberno galego, o presidente do Parlamento de Galicia, Miguel Ángel Santalices; o delegado do Goberno, Pedro Blanco; o reitor da Universidade de Santiago de Compostela, Antonio López; o presidente da RAG, Víctor Freixanes; e a presidenta do Consello da Cultura Galega, Rosario Álvarez, entre outras autoridades.
A escritora Ledicia Costas foi a primeira en recibir o galardón, “unha verdadeira honra”, dixo, ao ser un recoñecemento “tan cheo de significado”.
Costas recoñeceuse como neofalante e parte dunha das primeiras xeracións escolarizada en galego, que “abrazou” o idioma a través da literatura infantil e xuvenil. “Que valioso é transmitir o idioma e que cousa tan fermosa recibilo así, a través das historias”, comentou. “A lingua galega é o corazón deste país e eu, igual que moitas persoas, facémolo bombear”, defendeu. (…)”
Arquivo da categoría: Premios e concursos (outros)
Margarita Ledo convértese na primeira muller en gañar o premio Luís Porteiro Garea á promoción e uso do galego na USC
Desde Nós Diario:
“A profesora emérita da USC Margarita Ledo Andión converteuse na primeira muller en gañar o premio Luís Porteiro Garea á promoción e uso do galego na Universidade de Santiago de Compostela. O xurado composto polo vicerreitor de Transformación Dixital e Innovación, Gumersindo Feijoo; as profesoras Marta López Alonso, Rosa Crujeiras Casais e Rita Gradaílle Pernas, en representacións das comisións de normalización lingüística de Lugo, Santiago de Compostela e Claustro Universitario, respectivamente; e mais o responsable do Servizo de Normalización Lingüística da USC, Manuel Núñez Singala, decidiu outorgar o galardón por unanimidade á que fora catedrática de Comunicación Audiovisual e Publicidade polo seu compromiso “incuestionábel coa lingua galega” e que “atravesa de parte a parte a súa traxectoria vital e profesional”. A entrega do premio terá lugar o vindeiro 29 de setembro nun acto institucional que se desenvolverá no Paraninfo da USC.
“Como decana puxo en marcha unha Facultade de Ciencias da Comunicación que liderou dende os seus inicios ata a actualidade o primeiro posto en canto a horas de docencia en lingua galega, unha presenza que se mantén ano a ano por riba do 90%”, subliñou o xurado. Ademais, Margarita Ledo ten dirixido máis dunha ducia de teses de doutoramento, a inmensa maioría delas en lingua galega e moitas relacionadas con cuestións relativas á cultura e lingua de Galicia.
As súas liñas de traballo en investigación céntranse na produción e o acceso a bens culturais dende a diversidade, neste senso ten traballado en programas europeos para a subtitulación de obras audiovisuais en linguas non hexemónicas, e tamén as políticas de comunicación, así como as teorías feministas no eido da creación. (…)”
A MIT outorga a Luís Álvarez Pousa e Eduardo Alonso o Premio de Honra Roberto Vidal Bolaño
Desde Cultura Galega (foto: MIT):
“A Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia (MIT), que este ano celebrará a súa 39ª edición, ven de facer pública a súa decisión de outorgar o Premio de Honra Roberto Vidal Bolaño a dous persoas que considera fundamentais na creación de estruturas institucionais estables para o teatro galego durante o primeiro Goberno Autonómico de Galicia: Luís Álvarez Pousa e Eduardo Alonso. A Mostra, que este ano centra o seu programa na memoria e na celebración dos 50 anos da 1ª Mostra de Abrente en 1973, quere recoñecer deste xeito o traballo, a implicación e o legado destes dous homes, que recibirán este recoñecemento o día da inauguración da 39ª MIT, o día 15 de xullo, en Ribadavia.
Na súa exposición de motivos para este outorgamento, a acta da MIT lembra as traxectorias de ambos galardoados. Así, do xornalista Luis Álvarez Pousa lembra que foi o responsable das primeiras bases dun programa de estruturación, planificación e desenvolvemento de políticas teatrais a partir do seu nomeamento como Director Xeral de Cultura hai 40 anos, en 1984. A MIT sinala que foi “grazas ao seu labor e ao seu pensamento, que tamén honra o digno oficio da política como tarefa ao servizo da cidadanía e da cultura” que se creou o Centro Dramático Galego en 1984, os circuítos teatrais, a consolidación da profesionalización e tamén a propia MIT. Álvarez Pousa, dia a acta, foi ideólogo dos principais eixes de coordinación da xestión pública da cultura escénica, como se manifestou na publicación institucional Identidades daquel ano. Alí, resumíanse os cinco puntos básicos da articulación do sistema teatral galego e a súa dotación orzamentaria: a creación do Centro Dramático Galego, a potenciación e creación de Mostras e Festivais teatrais coas súas misións e roles específicos, a política de difusión teatral, a promoción de proxectos teatrais e o apoio e potenciación das actividades que fomentasen a creación de público.
Pola súa banda, respecto a Eduardo Alonso, desde a Mostra recoñécese “o compromiso e implicación” deste director de escena, dramaturgo e produtor teatral, “que ademais de ser o primeiro Director Artístico do CDG, foi unha figura clave neste e noutros momentos da evolución e emerxencia do sistema teatral galego, como a elaboración do proxecto de creación do IGAEM en 1987”. Con este premio, sinala a acta da MIT, “quérese poñer en valor tamén o sentido da responsabilidade institucional e o servizo ao ben común para a creación das bases de proxectos e institucións que aínda hoxe seguen a ser moi necesarias para a cohesión, a coordinación e potenciación do tecido profesional das nosas Artes Escénicas. As asesorías e o sentido da responsabilidade coa normalización da lingua e da cultura nun momento en que estaba todo por construír, son feitos que cómpre recordar e poñer en valor”.”
Amoeiro: Festa Literaria do Premio Trasalba 2023
Marilar Aleixandre, Rexina Vega e Esther Carrodeguas, gañadoras dos premios literarios Hai unha voz da Deputación de Pontevedra e Clásicas e Modernas
Desde a Deputación de Pontevedra:
“As autoras Marilar Aleixandre, Rexina Vega e Esther Carrodeguas son as primeiras gañadoras dos premios Hai unha voz, que a Deputación de Pontevedra promove xunto á asociación Clásicas e Moderna ao abeiro do Manifesto de Soutomaior, co obxectivo de visibilizar e impulsar o talento feminino na cultura e distinguir a pegada das mulleres no eido literario. As tres recibirán os seus galardóns, dotados con 5.000 euros cada un, na gala que se celebrará na Sala Rosalía da sede provincial en Vigo este venres, 23 de xuño ás 19.30 horas, O evento será presentado por tres das integrantes do Manifesto: Mariana Carballal, Silvia Penas e Isabel Blanco, e contará coa actuación musical de Guadi Galego.
No caso de Marilar Aleixandre, o xurado dos premios valorou a indiscutible traxectoria desta escritora, académica da RAG, autora de ensaio, novela para público adulto, xuvenil e con diversos galardóns, “sempre traballando a favor da lingua, da literatura galega e desde un punto de vista ético e feminista”, que se veu referendada co Premio Nacional de Narrativa o pasado 2022 por As malas mulleres. Este libro recolle a memoria das mulleres recluídas no cárcere coruñés da Galera e pon en relevancia o labor de Concepción Arenal e Juana de Vega.
Rexina Vega é escritora, profesora e investigadora e conta cunha sólida traxectoria como autora de narrativa e investigadora especialista na obra de Álvaro Cunqueiro. O xurado destacou os seus artigos na revista Tempos Novos e a súa participación, na curtametraxe documental Cunqueiro. A grande ilusión como unha das voces máis autorizadas para falar do autor. Amais, ao longo de 2022 contribuíu á internacionalización da lingua e cultura galegas coa súa presenza en foros de pensamento, como no webinar auspiciado pola Universidade de Kentucky sobre Álvaro Cunqueiro e congresos en Bos Aires e Varsovia, entre outros.
Pola súa banda, a dramaturga e poeta Esther Carrodeguas ten tamén unha sólida traxectoria literaria e escénica marcada polo compromiso social, o feminismo e a loita pola igualdade. Foi candidata aos Premios Max 2023 pola súa obra Supernormais, que aborda a temática da diversidade e que compaxinou con outros proxectos para colocar o teatro galego feito por mulleres no escalafón máis alto a nivel nacional e internacional. Este ano impartiu tamén un dos cursos da Escola de Letras que promoven a Deputación e a Editorial Galaxia.
Marilar Aleixandre, Rexina Vega e Esther Carrodeguas foron elixidas polo xurado entre un total de dezasete candidatas de distintos eidos do mundo literario, tanto escritoras como tradutoras, críticas ou libreiras, propostas tanto polas integrantes da Comisión de Seguimento do Manifesto de Soutomaior como por entidades locais, culturais ou profesionais. O xurado estivo composto por Lucía Muradas, xefa do Servizo de Igualdade da Deputación; a técnica deste departamento Ana Isabel Amoedo e varias integrantes da Comisión de Seguimento do Manifesto de Soutomaior: Paula Cabaleiro, directora de Cultura da Deputación; Mariana Carballal, profesora, actriz e directora; Edurne Baines, periodista e editora; Isabel Blanco, avogada e escritora; Mercedes Corbillón, escritora e editora; Anna R. Figueiredo, escritora e profesora; e Silvia Penas, escritora, poeta e profesora.”
Felipe Senén, Rosa Castro e GCiencia recibirán o premio Lois Peña Novo 2023
Desde Nós Diario:
“O premio Lois Peña Novo da edición 2023 recaerá sobre Felipe Senén López Gómez, Rosa Castro Legazpi e GCiencia, segundo ditaminou o xurado da XXVII edición do certame.
O acto no que se oficiarán os tres recoñecementos terá lugar o próximo 29 de xuño no Castelo de Soutomaior, nun acto no que terán presenza distintos sectores da sociedade galega.
Felipe Senén é arqueólogo, historiador, debuxante, pintor, articulista, escritor e divulgador. Ademais, ten unha ampla traxectoria na defensa do patrimonio cultural da Galiza como parte indiscutíbel do acervo identitario do país.
Alén destas amplas facetas, está especializado en museística, e procurou sempre unha función ética e estética dos museos coa finalidade de informar e formar a sociedade.
Felipe Senén sempre amosou preocupación pola linguaxe simbólica na tradición galega e defendeu sempre os valores culturais e lingüísticos da Galiza, animando e promovendo accións a prol do uso do idioma propio en todas e cantas iniciativas promoveu ao longo da súa vida.
O xurado, que salientou a traxectoria dun home que ten dedicado toda a súa vida á creación, investigación e divulgación das tradicións e da cultura do país, deu os parabén ao premiado por un merecido recoñecemento do seu intenso traballo pola cultura e a lingua do país.
Pola súa parte, Rosa Castro é guionista, redactora e directora de programas de debate e informativos. Os espazos creados por esta profesional marcaron un tempo decisivo na consolidación do galego como lingua de uso nos medios de comunicación, sendo guionista en series tan fixadas na memoria colectiva galega como é o caso de Mareas Vivas.
A entidade premiada, GCiencia, é un periódico dixital creado no 2013 que contribúe decisivamente a divulgar o coñecemento científico en galego, normalizando a existencia de publicacións especializadas no idioma do país, así como a pór en valor a lingua galega visibilizándoa a través das redes sociais con máis de 400.000 seguidores únicos ao mes.
As persoas encargadas de ditaminar a entrega do XXVII premio Lois Peña Novo foron Marisa Castro Cerceda, bióloga e escritora (premiada na edición anterior); Paz Filgueira Paz, maxistrada do Xulgado número 1 de instancia de Santiago de Compostela; Xulio Ríos Paredes, escritor; Antón Dobao, escritor e lingüista, e Carme Pérez Vaquero, secretaria da Fundación Lois Peña Novo.”
Xusto Beramendi recibe a Medalla de Ouro do Museo do Pobo Galego
Desde Nós Diario:
“Coincidindo coa asemblea do padroado do Museo do Pobo Galego (MPG), o sábado 27 de maio entregóuselle ao historiador Xusto Beramendi, un dos seus fundadores, a Insignia de Ouro da entidade.
O padroado, na súa intervención, recoñeceulle que “os factores considerados para conceder as anteriores insignias de ouro concorren no caso do Dr. Beramendi González”.
Lembraron, ademais, por unha parte, que, “xunto cos xa finados Carlos García Martínez e Rafael Baltar Tojo concibiron a idea de crear o MPG, recollendo arelas históricas do galeguismo e valéndose da plataforma do COAG, ao que estaban vencellados laboral e profesionalmente.”
Por outra, recordaron que “ao longo de moitos anos asumiu responsabilidades de xestión no propio MPG, primeiro como secretario, logo como presidente da Xunta Reitora, e finalmente como presidente do padroado”.
Tiveron en conta desde o padroado, tamén, que “até o último momento levou o leme de MPG para non desviarse dos obxectivos de medre e anovamento” polo que “coherente coas súas ideas, en maio de 2022 para non perpetuarse no cargo renunciou á presidencia do padroado e desbotou a idea de presentarse á reelección”.
Após participar na fundación do Museo do Pobo Galego, exerceu como secretario do padroado entre os anos 1976 e 1986.
Posteriormente, foi nomeado presidente da Xunta Reitora en 2000. Un posto que ocupou até 2011, ano no que foi escollido presidente do padroado.
En abril de 2022 anunciou a súa decisión de retirarse e escolleuse á profesora Concha Losada, daquela vicepresidenta, como nova presidenta.”
Ourense: acto de entrega da Medalla de Ouro do Liceo de Ourense a Xesús Alonso Montero
Pakolas, Museo do Pobo Galego, Orgullo galego e Daniel Romero gañan os Premios Rosalía de Castro da Deputación da Coruña
Desde a Deputación da Coruña:
“Pakolas. Rock infantil e familiar en galego’ na categoría iniciativas de dinamización para a poboación de menor idade; o Museo do Pobo Galego e Orgullo Galego, ex aequo na categoría de entidades; e o técnico de normalización lingüística Daniel Romero na categoría de persoas, son as catro propostas gañadoras dos XIV Premios Rosalía de Castro de Lingua que convoca a Deputación da Coruña. Trátase do certame que, cada ano, recoñece e premia o labor de promoción e dignificación social do patrimonio lingüístico de Galiza, tanto no ámbito territorial da provincia como no de todo o país.
O xurado, presidido pola deputada de Normalización Lingüística, María Muíño, estivo conformado por María Canosa Blanco, gañadora na categoría persoas da anterior edición; Irimia Fernández Álvarez, gañadora na categoría iniciativas de dinamización tamén en 2022; e por María Alicia Fernández Rodríguez, representante de AELG, entidade que tamén resultara gañadora o pasado ano. Como secretaria actuou Dores Sánchez Alegre, técnica de normalización lingüística da Deputación da Coruña.
Na categoría de persoa, o xurado decidiu premiar a Daniel Romero, xestor de actividades culturais e de normalización lingüística no Concello de Fene, por “abrir novos camiños e innovar en diferentes ámbitos sociais e de dinamización da lingua, realizando un traballo continuado durante décadas”. No seu informe, o xurado tamén salienta que “o seu exemplo, coherencia e compromiso convérteo no faro das persoas dedicadas á normalización lingüística”, tras máis de 40 anos traballando tanto desde o concello como desde outras responsabilidades profesionais nesta longa traxectoria. Da súa man, o galego chegou con forza ás tecnoloxías da información e á comunicación con iniciativas en que Daniel Romero participou como Ciberlingua, galego.org ou Vieiros.
En canto á categoría de entidades, o xurado concede o premio exaequo ao Museo do Pobo Galego e a Orgullo Galego, considerando que ambas propostas son “divulgadoras e mantedoras de coñecemento e contido cultural”; no caso do Museo do Pobo Galego “cunha traxectoria xa consolidada no tempo”, mentres que Orgullo Galego representa “unha nova expresión de transmisión da lingua e cultura galegas”. Neste sentido, a proposta do Museo do Pobo Galego, no eido lingüístico, salienta a conservación e custodia dunha extraordinaria Biblioteca declarada de Especial Interese para Galicia no ano 2012. Este acervo bibliográfico e documental está composto polos máis de 100.000 volumes, entre libros e publicacións periódicas, que conforman a Biblioteca, cun Arquivo que ocupa máis de 600 metros lineais (entre manuscritos e mecanoescritos) e un conxunto de materiais de características singulares: fotografías, postais, mapas e planos, carteis, partituras, pergameos ou follas voandeiras. Mentres, pola súa banda Orgullo Galego é unha iniciativa destinada a normalizar o uso da lingua galega nas redes sociais, para que a poboación teña espazos de referencia do idioma propio e que figure en pé de igualdade con outros idiomas do mundo, demostrando que é unha lingua viva, moderna e con futuro e fai parte das ferramentas tecnolóxicas máis actuais.
Por último, na categoría de proxecto de dinamización lingüística que realiza un traballo específico cos tramos da poboación de menor idade, o xurado escolleu a proposta ‘Pakolas. Rock infantil e familiar en galego’ por considerar que “utiliza unha linguaxe universal, a música, para involucrar calquera xeración no uso normalizado da nosa lingua”. O informe do xurado tamén indica que “non só utiliza a súa enerxía e entusiasmo sobre o escenario, senón que fai uso doutras vías para divulgar e promocionar a cultura”. ‘Pakolas’ é o músico e narrador Paco Cerdeira en formato solitario, cun espectáculo co que percorre bibliotecas, centros de lectura, feiras do libro, e outros espazos como teatros, auditorios, ou centros sociais.”
Amigos dos Museos de Galicia concede o Premio Pedra do Destino ao humorista gráfico Siro
“Amigos dos Museos de Galicia vén celebrando, dende a súa creación polo ICOM no 1977 a xornada do 18 de maio como Día Internacional dos Museos. E así o fixo cun acto celebrado no seu espazo de culturas Portas Ártabras, onde o museólogo Felipe-Senén se referiu aos museos como complementos da educación, sendo indicativos do nivel cultural dunha colectividade. Acto no que, nunha segunda parte, se deu a coñecer o Premio Pedra do Destino 2023, que o colectivo concede anualmente a aquelas persoas ou agrupoacións preocupadas por aspectos vinculados ao patrimonio ou á normalización cultural de Galicia. Neste ano a xunta directiva de Amigos dos Museos decidiu concederllo ao humorista Siro, pola súa contribución a espallar o humor galego, polos seus estudos sobre Castelao e o humorismo en Galicia, entre outros aspectos. Premio que consiste na edición dun libro deste autor, titulado A Puta Morte, unha reflexión sobre unha santa compaña de celebridades, xa finadas, que el coñeceu nas derradeiras décadas. Siro López e o historiador da literatura Luís Pérez, referíronse ao contido deste libro, que foi entregado aos asistentes.”
