Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Mario Regueira estuda a narrativa de posguerra na tese A narrativa na reconstrución do campo literario de posguerra. Repertorios e imaxinario nacional no proxecto de Galaxia: “Existen determinadas inercias interpretativas a respecto da historia da literatura galega e da editorial Galaxia”. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Arquivo da categoría: Sistema literario
A literatura galega traducida supera os 1500 libros
Desde
o Diario da Universidade de Vigo:
“Rosalía de Castro en xaponés, Álvaro Cunqueiro en árabe, Xavier Queipo en portugués e francés; Teresa Moure en italiano, holandés e serbio; Suso de Toro en checo, grego e búlgaro; Alfredo Conde en inglés de Australia e ruso; Xosé Luis Méndez Ferrín en inglés británico; Séchu Sende en kurdo e turco; Bernardino Graña e Miguel Anxo Fernán-Vello en macedonio; Domingo Villar en sueco e alemán…. Estes son só algúns exemplos do “cambio radical” que viviu nos últimos corenta anos en Galicia o sector da tradución literaria, anos nos que a literatura galega acadou un grao de coñecemento exterior moi superior ao que se viña supoñendo. Así o reflicten os últimos resultados de investigación do grupo Bitraga, un equipo de investigación da Facultade de Filoloxía e Tradución creador dun catálogo único, que recolle obras traducidas dende e cara ao galego, todo un observatorio do mundo da tradución, cuxa análise deixa xa sobre a mesa importantes conclusións.
E se os datos son “máis que positivos” no que a proxección exterior se refire, no outro lado da moeda, o que chega a Galicia dende o exterior, a evolución aínda é maior. Tras cubrir o repertorio de clásicos nos anos 80 e 90, a comezos da década do 2000 o sector entrou nunha nova fase con signos de normalidade como a tradución dos premios Nobel, de obra menor de grandes autores, de obras de actualidade e ata de best-sellers… “A cantidade de textos literarios estranxeiros traducidos e aos que se ten acceso directamente en galego sen necesidade de pasar polo castelán é enorme”, subliña Ana Luna, investigadora principal do grupo, ao que Iolanda Galanes engade que, a día de hoxe, no sector da tradución literaria en Galicia xa non hai enormes diferenzas co que acontece noutros lugares, “estamos no circuíto comercial e, aínda que non somos un mercado equiparable ao das grandes culturas, percibimos signos de normalidade. Iniciouse, aínda que de xeito tímido, o proceso de internacionalización”.
Os datos de Bitraga cifran o total de traducións literarias (de fóra cara a dentro e viceversa) no período 1980-2014 en 4603, das que 1540 son tradución a outras linguas de obra galega. “Neste momento a exportación de literatura galega supón un terzo do total das traducións”, explica Galanes, que lembra que nos anos 90 “desde o ámbito académico, era relativamente habitual referirse á nosa cultura como pequena, porque apenas se establecía diálogo co exterior e, cando acontecía, era máis ben un monólogo: traduciamos, mais non eramos traducidos”. Hoxe, tal e como demostran os datos recollidos, as cousas mudaron de xeito radical “e xa non se pode negar que exista un diálogo”. Logo pode analizarse, a través do catálogo, como é ese diálogo con cada cultura, se é ou non estable, se é equitativo, a través de que vías … “pero xa non se pode negar”, insisten as investigadoras.
Se ben as cifras son moi alentadoras, desde Bitraga indican que as relacións non se producen do mesmo xeito nin coa mesma intensidade en todos os casos. Aínda que o abano de culturas de importación se ampliou dende principios do século XXI, Galicia segue a ter dependencias de espazos e linguas moi concretos como son o español, o inglés e o francés, “sirva de mostra que o 90% das obras do catálogo de importación teñen como orixinal unha obra nalgunha destas linguas”. Un canon que, a xuízo das investigadoras, está reforzado pola escasa política institucional e que cumpriría diversificar se o que se pretende realmente é fomentar o multilingüismo. Pola súa parte, o espazo privilexiado de difusión exterior para a literatura galega segue a ser o ibérico, aínda que é salientable que nos últimos trinta anos se abrisen relacións con outros 40 espazos culturais. “Quen soñou traducir poesía guaraní ou mapuche ao galego directamente? Ou que obra galega estivese traducida ao kurdo? Era impensable hai só unha década e hoxe, en cambio, está acontecendo”, recalca Galanes.
Outro dos cambios de tendencia que Bitraga detecta é que a nosa literatura interesa no exterior non só por ser unha cultura minorizada, e polo tanto exótica. “Por citar un exemplo, a literatura infantil e xuvenil galega funciona no exterior con todas as condicións do mercado internacional”. Nesta liña, as investigadoras aluden ao esforzo das editoras, que mudaron as estratexias comerciais, no sentido de publicaren simultaneamente orixinal e traducións “de xeito que se introduce a versión traducida na contemporaneidade da produción literaria, sen distorsións, e ao mesmo tempo sitúa a literatura minorizada en pé de igualdade coas outras culturas”. As delegacións de editoras galegas no exterior, as parcerías comerciais noutros países ou a participación sistemática en feiras internacionais “onde venden xa non a tradución, senón directamente os dereitos de tradución, son outros indicios de normalidade”, explica Ana Luna.
“Hai apenas uns anos era imposible pensar en ler a Xosé Antonio Neira Cruz ou Agustín Fernández Paz en coreano ou que obras coma as do británico Harold Pinter, Premio Nobel de Literatura en 2005, fose traducida ao galego antes que ao español, ou que autores como Herta Müller levase anos traducida ao galego cando en 2009 lle concederon o Nobel… “, engade Galanes, que cita estes exemplos para incidir no repertorio innovador construído nos últimos anos baixo parámetros internacionais e sen necesidade de pasar polo filtro doutra cultura ou lingua.
Para chegar a esta situación as autoras consideran clave a emerxencia de profesionais cualificados, “pois se antes se facía tradución mediada, a través de segundas linguas, sobre todo español e francés, neste momento xa hai tradutores/as que traballan directamente con linguas orixinais, por máis ‘exóticas’ que estas sexan. Ao mesmo tempo constatan que a tradución deixou de ser unha actividade secundaria, na que o tradutor se dedicaba a outra tarefa principal e só traducía ocasionalmente , “un panorama ben diferente tras case 20 promocións formadas nesta facultade, que tamén contribuíron coa súa dedicación exclusiva aos importantes cambios experimentados no mundo da tradución galega”. (…)”
Cesáreo Sánchez Iglesias: “A incompatibilidade dos dereitos de autor coas pensións é unha agresión á cultura”
Entrevista
a Cesáreo Sánchez Iglesias en Sermos Galiza:
“Nos últimos meses, autores e autoras veñen recibindo cartas da Seguridade Social nas que lles pide que devolvan as pensións que cobraron á vez que cobraban dereitos de autor. Para Cesáreo Sánchez, presidente da AELG, trátase dun “chanzo máis no proceso de agresión á cultura e aos creadores en xeral”.
Desde 2012, calquera profesional da creación maior de 65 anos que queira continuar a súa actividade ten dúas opcións: cobrar a súa pensión mais renunciando a cobrar polos dereitos de autor, conferencias, artigos ou cursos se con iso supera o Salario Mínimo Interprofesional anual bruto -9.000 euros- ou ben cobrar os dereitos de autor, conferencias, artigos ou cursos, mais renunciando a cobrar a súa pensión.
Coas modificacións aprobadas polo Partido Popular cando lle deu luz verde á coñecida como “xubilación flexíbel”, os creadores e creadoras só poderán cobrar os dereitos cando estean en activo, pero non cando se xubilen. Isto tamén afecta aos premios, porque o autor ou autora debería elixir entre o premio ou a pensión. “Falamos tamén de pagamentos dun mínimo de dignidade como son o combustíbel para o vehículo ou o xantar ou do cobro de dereitos dun libro publicado hai trinta anos”, advirte o presidente da Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), Cesáreo Sánchez.
O presidente da AELG explica que nos primeiros anos de aprobación da normativa os casos de escritores e escritoras afectadas, nomeadamente cataláns, íanse resolvendo un a un. Porén, nos últimos meses, aumentaron os casos de multas e de retirada de pensións, sobre todo en Catalunya, “no caso galego non hai tal grao de profesionalización económica dado o menor grao de normalidade e dado que non contamos cunha industria editorial forte, mais isto significa o empobrecemento de todo o sistema no Estado e, en consecuencia, tócanos a nós”.
Cesáreo Sánchez advirte de que detrás desta operación se atopa “o concepto do que significa un escritor na sociedade e do papel que desenvolve”. “Para min non é un disparate, pois é algo totalmente coherente cos poderes públicos do Estado, que se afanaron en atacar de maneira profunda a cultura, primeiro co canon e despois co 21% do IVE. Isto é un chanzo máis nesa política contraria á cultura”, denuncia.
O presidente da AELG afirma que “os creadores molestan, na medida en que emiten un pensamento que non concorda; por iso se entra nunha etapa de silencio, amordazamento e censura”. “Este ataque aos pensionistas é unha auténtica inmoralidade porque nos ataca na última fase da nosa vida, na fase na que somos máis vulnerábeis humanamente e na que podemos necesitar da axuda doutras persoas”, salienta. O presidente da AELG considera que medidas como esta promoven “o desarme cultural da sociedade, e seguir baleirándoa de contidos culturais”.
Aínda que na Galiza poucos escritores e escritoras poden vivir do que crean, Cesáreo Sánchez sinala que cada vez son máis os autores e autoras que recorren á AELG para resolver as dúbidas respecto á imposibilidade de cobrar a pensión e os dereitos do que escriben ou escribiron, “na Galiza a profesionalización é difícil pola falta do apoio á industria cultural. Só hai que lembrar que a cultura na Galiza representa un peso de só o 2% do PIB, mentres que no conxunto do Estado ascende ao 5%”.
O presidente da AELG reunirase nas próximas semanas co servizo xurídico de CEDRO (Centro Español de Dereitos Reprográficos) para determinar os camiños a seguir nesta cruzada da Seguridade Social contra os creadores e creadoras.”
Cesáreo Sánchez Iglesias: “A poesía galega actual é un exitoso laboratorio de ideas e linguaxes”
Entrevista
de César Lorenzo Gil a Cesáreo Sánchez Iglesias en BiosBardia:
“Hai un mes, a Asociación de Escritoras e Escritores Galegos (AELG) celebrou en Pontevedra o seu VI Congreso. Nesta entrevista, o seu presidente, Cesáreo Sánchez Iglesias (Dadín (O Irixo), 1951), repasa as principais conclusións deste encontro. Iglesias leva na presidencia ao redor de nove anos. Neste tempo, a asociación pasou de contar con 240 socios aos 430 actuais.
– BiosBardia (B): Nótase o peso dos anos de presidencia ou aínda segue con folgos?
– Cesáreo Sánchez Iglesias (CS): Estou ilusionado e con moitos ánimos, moi a gusto.
– B: De que cousas se gaba vostede logo deste tempo?
– CS: Hai varias. Coido que pouco e pouco conseguimos deseñar no concreto aspectos centrais no noso ideal histórico do que debe ser a AELG. Seguimos a ser vangarda na investigación sobre literatura e lingua galegas e mantemos o pulo social. Outras cousas bonitas son o aumento de socias e socios e a madurez da nosa web, que nos últimos nove anos recibiu 20,5 millóns de visitas.
– B: É unha cifra moi relevante para un espazo en galego. De onde coida que vén ese éxito?
– CS: É unha web moi activa, chea de noticias, con contidos novos a cada pouco e con moitos recursos sobre literatura galega que se poden utilizar en diversas áreas, especialmente no ensino.
– B: Gustaríame esfollatar con vostede as diversas conclusións do VI Congreso da AELG. Empecemos polo peto: en Pontevedra falouse da necesidade de atender a defensa do pagamento dos dereitos do autor e fortalecer a profesionalización do oficio.
– CS: Pensamos que é moi importante consolidar a idea de que a escrita é un labor profesional. Aínda que a maioría da xente non poida vivir desta actividade, si é un traballo profesional e como tal debe ser tratado. Hai aspectos que se deben solucionar, por exemplo, que para unha festa haxa orzamento previsto para lles pagar ás orquestras e non, en cambio, para a persoa que escribe e logo le o pregón. Por que unha cousa se considera actividade profesional relacionada coa cultura e a outra non? Pensamos que todos os actores que participan na industria cultural deben ter en conta o peso dos creadores. Tarifar o seu traballo é moitas veces dignificalo. Iso non quita que cadaquén poida participar na sociedade, nos medios de comunicación ou en diversas iniciativas culturais do xeito que mellor lle pareza porque estamos en Galicia e sabemos que a nosa estrutura cultural ten moitas limitacións, por suposto tamén económicas.
A profesionalización, ademais, ten como vantaxe a visibilización social dos autores. Os premios literarios, por exemplo, favorecen moito iso. Coido persoalmente que a figura do escritor debe manter unha relevancia social que sempre tivo. Eu recordo estar con Manuel María na Terra Cha e notaba que cara a el había un recoñecemento popular como poeta. Ser poeta non era calquera cousa. Sería conveniente que con fondos públicos se favorecese esoutro papel do autor como formador e favorecedor da cultura, a través de cursos, conferencias, encontros cos lectores… Sigue lendo
Entrevista a Antón Figueroa no Diario Cultural
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Entrevista a Antón Figueroa: “A voracidade burguesa conduce, en certo modo, a parálise do campo literario”. Pode escoitarse completa aquí.”
Compostela: Simposio Estudos literarios e campo cultural galego, os 2 e 3 de setembro
Entrevista a Isaac Lourido en La Voz de Galicia
Entrevista
de Joel Gômez a Isaac Lourido en La Voz de Galicia:
“Na Tese de Doutoramento e outros estudos que elaborou na USC, Isaac Lourido defende unha nova forma de pensar e redefinir a historia literaria galega, de facer crítica e investigar a cultura do país. Así o propón no premiado e reeditado volume História literária e conflito cultural e en Livros que nom lê ninguém, publicados os últimos meses en Compostela polas editoras Laiovento e Através. Desde o 2013 exerce no Centro de Estudos Galegos da Universidade Nova de Lisboa.
– La Voz de Galicia (LVG): ¿Que modelo propón en «Historia Literária e conflito cultural»?
– Isaac Lourido (IL): A nosa historiografía literaria oficial, nas últimas décadas, aplica un criterio filolóxico; non analiza por exemplo as obras de Rosalía en castelán. Propoño un modelo máis aberto: a nosa historia literaria debe ter en conta as dúas linguas oficiais, non traballar como se o castelán non existise, e ver o que acontece entre elas; como son os procesos de produción, recepción, consumo e outros; ou se hai conflito e como é.
– LVG: ¿Hai exemplos dese modelo?
– IL: Si; estudo traballos de Xoán González Millán, Antón Figueroa, o Grupo Galabra e o seu director Elías Torres, ou do director do meu traballo académico que foi Arturo Casas. Tamén outros como Fernando Cabo, Vilavedra, Helena González, Vieites, López Silva e algúns máis. (…)”
A nova poesía ten nome de muller
Desde Cultura Galega:
“Poemas que non son necesariamente parte dun libro. Recitados, mesturados con vídeos, con postas en escena. Textos que non teñen unha única autoría, que mesturan voces. Versos que buscan impacto na sociedade e que xogan coas convencións do xénero (e non só o literario). Estas son algunhas das propostas que se poden atopar no actual panorama lírico do país, un espazo en transformación que ten nas poetas o seu principal protagonista.
As mulleres abandeiran a mudanza na poesía galega. Lara Rozados, investigadora da USC teno claro, e precisamente a súa intervención no recente I Encontro Galego de Nov@s Pensador@s abordaba esta cuestión. Co título Prácticas performativas nas poetas galegas contemporáneas: o corpo e a voz como espazo de resistencia esta doutorada en Teoría da Literatura abordou o xeito no que as creadoras están a reinventar o mesmo xénero da poesía. Tal e como recollemos en Culturagalega.gal ao longo de diferentes reportaxes, nos últimos anos están a proliferar as citas nas que se a poesía recitada se afianza como protagonista. Nesa mesma liña, Rozados recoñece que “están a aparecer novos foros, e iso vai da man coa renovación da propia poesía. Hai festivais, recitais, sesións de conta contos e eventos que mesturan outras artes coa poesía”. Canda a isto, as novas propostas multimedia e de mestura entre lírica ou teatro marcan tendencia.
Autoras do cambio
Á fronte destas mudanzas, o traballo desta investigadora apunta o papel que están a desenvolver as autoras do país. A repasar as iniciativas que temos tratado en Culturagalega.gal, verifícase a importancia presenza de nomes femininos nas apostas deste tipo. María Lado, en solitario e en dúo con Lucía Aldao, Antía Otero, Esther F. Carrodeguas ou Iria Pinheiro, son só algúns dos exemplos de iniciativas poéticas e parateatrais. Non son as únicas, xa que as mulleres tamén se deixan sentir na organización de encontros como os Slams Poéticos, os Picaversos ou o ciclo Poetas Di(n)versos onde atopamos nomes como Branca Novoneyra, Olalla Cociña e Yolanda Castaño entre outras. A nivel creativo, para a súa análise, Rozados centrouse na obra de Xiana Arias, Paula Carballeira, Andrea Nunes e María Rosendo, así como no traballo de As Candongas do Quirombo, colectivo promovido por Andrea Nunes e Raquel Rei. “A miña idea é ver formas contemporáneas ou performativas que empregan as mulleres para construír a súa literatura. Analizar xeito no que utilizan o espazo público, tanto en recitais ao uso como noutros formatos, como aproveitan as novas tecnoloxías, a videocreación ou arede, como interactúan entre elas e recorren a recursos como os fanzines”. A partir da súa análise, non dubida que “son fundamentalmente mulleres feministas, e nalgúns casos homes con posturas feministas, quen entran no terro da autoedición, das licenzas libres e en xeral do traballo nesta liña”.
Da marxinación á reivindicación
Encol de por que son mulleres as que abandeiran este proceso, a investigadora apunta que “poida que os homes estean educados na idea máis canónica da literatura, de publicar e deixar unha obra fechada e inmutable para a posteridade. As mulleres estamos educadas noutro tipo de discursos nas marxes que tamén nos fan buscar outras posibilidades, e iso está a eclosionar”. Precisamente a marxinación das mulleres no propio panorama literario, que diferentes críticos e colectivos están a por de manifesto nos últimos anos, así como a asignación ás escritoras a xéneros considerados menores como a literatura infantil, o teatro ou a propia poesía, marcan o caldo de cultivo para a actual renovación, segundo Rozados.
“Están a xurdir movementos como a plataforma crítica A Sega e a súa iniciativa do Día das Galegas nas Letras, que reivindica o papel das mulleres na literatura, que foi deostado e desprestixiado polo canon”. En paralelo, esta proliferación está a se dar tamén no terreo académico. “Estou a ver que moitas investigadoras novas coas que teño coincidido en simposios e encontros teñen interese en investigar este tipo de cousas. Está a saír unha nova crítica que, sen ter a visibilidade da máis canónica, faise sentir”. As propias eleccións para o Día das Galegas nas Letras amosan a tendencia a reivindicar o traballo desde as marxes do sistema literario. O pasado ano “recoñeceuse co traballo de Dorothé Schubarth o papel das mulleres como transmisoras da literatura oral e este propio patrimonio que se considera mellor. Do mesmo xeito, María Victoria Moreno está moi vencellada á literatura infantil e xuvenil, que se considera un xénero menor”, explica Rozados. Esta vangarda feminina non deixa de contar con ilustres precedentes, segundo esta autora. “Xa en Rosalía temos unha autora cunha grande vontade de estilo e unha enorme consciencia crítica, aínda que logo se asociase ao sentimentalismo ou a morriña”.
Novas autorías
“O cambio de perspectiva a respecto da obra xa non se dá só no texto poético, senón na propia idea de autor como xenio creador. Estase a evoluír cara a formas máis colaborativas e en rede que desafían esta concepción tradicional. Hai casos en que renuncian á propia autoría, asinan como colectivos ou empregan heterónimos”, lembra esta teórica da literatura. Detrás desta mudanza, a investigadora ve cuestións como “o debate que se está a dar arredor dos dereitos de autor e o desenvolvemento de formas máis colaborativas e solidarias de traballo noutros ámbitos. Actualmente a poesía está totalmente hibridada coa narración o teatro ou o ensaio”. Traballos de Xiana Arias ou de Paula Carballeira, que emprega estruturas da narración oral e do teatro na súa poesía, ou propostas de Videocreación como as de Raquel Rei, María Rosendo e Andrea Nunes con As Candongas do Quirombo son exemplos que pon neste sentido. “Está a se por en cuestión o xénero, tanto como construción cultural en relación ao sexo como considerado unha construción canónica das categorías literarias”, advirte.
Alén dos versos
A mudanza semella ir para alén da propia poesía. Esta doutora en Teoría da Literatura sinala que “estamos a vivir un momento na cultura en xeral de cambio total de paradigma. Hai mudanzas sociais, económicas e políticas que nos obrigan a transformar o xeito de producir e de recibir cultura. Cae a barreira entre o artista, considerado como ser xenial e por riba dos demais, e mais o público. Todos somos artistas e podemos participar da cultura e da literatura, e esa penso que vai ser a tónica dominante nos vindeiros anos. A cuestión vai ser se haberá máis ou menos canles, pero penso que hai futuro porque falamos dunha literatura que sae da base, da autoxestión e da precariedade, e estas fórmulas van continuar a se expandir”.
As cifras do Observatorio da Cultura destacan unha situación positiva para o libro en Galicia
Desde
o Consello da Cultura:
“A edición de libros en Galicia presenta indicadores á alza en diferentes ámbitos: en 2014 editáronse 383 libros máis que o ano anterior, medra o número de editores, aumenta o número de títulos en galego e tamén da edición dixital. A cara negativa chega da man das cifras de tradución do galego e para o galego, que rexistran notorias baixadas. Son algunhas variables que recolle o último Documento de Traballo do Observatorio da Cultura Galega (DT-OCG) que, co título O libro e a edición en Galicia, recolle datos estatísticos sobre esta realidade así como do sector empresarial e do mercado laboral.
O libro é un obxecto fundamental para a cultura pero está a sufrir amplas transformacións tanto no seu formato como no proceso de edición que teñen implicacións para o sistema cultural. Así o afirma o Observatorio da Cultura Galega no seu último documento de traballo (DT-OCG) que analiza este sector.
As cifras do libro
Segundo datos do ISBN, editáronse 383 libros máis que en 2013 e sitúase, en termos absolutos, en niveles de 2004. Estas cifras fan que mellore a posición de Galicia no conxunto de España con respecto a esta materia e se sitúe agora no sexto lugar, detrás de Madrid, Cataluña, Andalucía, a Comunidade Valenciana e o País Vasco. Esa tendencia positiva do libro en papel tamén se traslada ao libro dixital, que aumentou 10 puntos con respecto a 2013, xustificada polo incremento da edición electrónica.
Edición en galego
O Observatorio da Cultura Galega constata unha mellora na edición en galego que medra un 23% ao pasar dos 1 426 libros de 2013 a 1 763 de 2014. Con todo, os número están moi por debaixo dos 2 544 que se editaron en 2010. Ademais, a cifra total de libros publicados en galego supón un 61,3% do total de libros con ISBN publicados en Galicia en 2014.
Este Documento de Traballo tamén analiza os datos do libro en función da materia. O ámbito do ensino centra a maior parte deles, aínda que descendeu dos 774 de 2009 aos 408 de 2013. Con respecto á edición de libros de literatura, en 2013 publicáronse 33 títulos en galego máis ca en 2012.
Por xéneros, a creación literaria ocupa un lugar importante no conxunto da edición, seguido polos libros de texto e as obras dirixidas a un público infantil e xuvenil.
As traducións do galego a outras linguas e viceversa
A cara negativa destas cifras chega da man da tradución tanto do galego cara a outras linguas como ao revés. No primeiro caso, a situación da edición continúa nunha tendencia á baixa. Os signos de recuperación de 2013, cando se publicaron 15 títulos máis que en 2012, tórnanse negativos ao volver rexistrar un novo descenso de case 10 títulos.
No tocante á tradución para o galego, o DT contabiliza unha mingua importante. Hoxe en día tradúcese nun 69,5% menos con respecto a 2010. Por linguas, a máis traducida é o castelán, seguida do inglés.
Pontevedra e A Coruña seguen a ser as provincias que concentran a edición de libros galegos e, fóra de Galicia, os núcleos sitúanse en Madrid e Barcelona.
Por último, existe unha maior edición en papel (o 73,6% dos libros edítase neste formato) e que está dominada pola empresa privada (o 91,9% dos libros editados en Galicia provén de empresas privadas fronte ao 8,1% da empresa pública).
Ámbito empresarial e mercado laboral
O Documento de Traballo destina un apartado a analizar a actividade empresarial e o mercado laboral, que rexistra datos positivos. Nos últimos seis anos creáronse seis novas empresas. E entre 2014 e 2015 contabilizáronse case duascentas novas afiliacións ás principais ramas económicas relacionadas con estas actividades. Pola contra, as exportacións de produtos editoriais e derivados descenderon en 2014 e sitúanse por debaixo dos tres millóns de euros, barreira que non traspasaran desde 2009.
Fonte dos datos
Para a elaboración deste estudo, o Observatorio nútrese dos datos achegados polo Ministerio de Educación, Cultura y Deporte (Estadística de la edición española de libros con ISBN e Panorámica de la edición española de libros). Tamén se toman algúns indicadores da Estadística de la producción editorial de libros do Instituto Nacional de Estadística. A información relativa ao ámbito laboral extraeuse do Instituto Galego das Cualificacións e do Ministerio de Empleo y Seguridad Social. Para os movementos empresariais acudiuse ao Directorio Central de Empresas.
Urco e Contos Estraños pasarán a ser unha soa editora a partir do mes de Xullo de 2015
“Urco editora, o
selo senlleiro no eido da literatura fantástica en lingua galega e mais Contos Estraños editora, proxecto xurdido de xente vinculada á primeira, rubrican nestes días un acordo de fusión, polo que Contos Estraños pasará a constituír un selo especializado dentro de Urco.
Este acordo, nacido da vontade de ambas as dúas partes para dar un pulo definitivo á escena emerxente de autoras e autores en lingua galega que se dedican aos xéneros da fantasía, a anticipación e o terror, permitirá mellorar a visibilidade das publicacións de ambas as dúas, mellorar a comunicación co público final e potenciar a presenza dos títulos nas canles de distribución.
Velaquí os puntos fundamentais desta fusión, en palabras dos editores David Cortizo Conde, Fernando M. Cimadevila e Tomás González Ahola, responsábeis da mesma.
Consideramos que neste momento no que está a abrollar unha auténtica xeración de autoras e autores de narrativa fantástica en lingua galega, as dúas editoras especializadas na Galiza debemos estar á altura das circunstancias e embarcarnos nun proxecto máis amplo e global para axudar a normalizar e prestixiar un xénero literario central en todas as literaturas modernas do mundo.
– Contos Estraños 
editora naceu no seo de Urco, da man dun dos seus editores (Tomás González Ahola) e dun dos seus autores (Fernando M. Cimadevila). Naquela altura Urco editora era un proxecto case aletargado que non era quen de dar resposta ás necesidades que esixía o noso sistema literario. Andados uns anos de traballo intenso e grandes esforzos, Urco converteuse nunha editora profesional e de primeira liña, e Contos Estraños nun proxecto cheo de enerxía creativa. Por isto pensamos que ambas as dúas son elos fundamentais da mesma cadea de valor.
– Contos Estraños continuará o seu labor de descuberta e promoción de autoras e autores como selo especializado dentro de Urco, e servirá asemade como espazo de experimentación e innovación, necesarias ambas as dúas para avanzar na construción dunha literatura fantástica forte na nosa lingua.
– Urco editora achegará a súa experiencia, a súa capacidade loxística e as vantaxes que ofrece ter a súa propia imprenta (Sacauntos Cooperativa Gráfica), polo que pensamos que máis que competidores, sempre fomos complementarios.
– O noso obxectivo a curto e a medio prazo é aumentar o volume de publicacións e de liñas editoriais, dar cabida a novas ideas, propostas e autoras dentro do sistema literario galego, e crear un camiño de continuidade para as publicacións do xénero que nos leve a ser o seu maior referente dentro da literatura galega.
En Compostela, a 18 de Xuño de 2015″
