Desde
o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Entrevista a Eduardo Estévez e Ignacio Castro, “Nachok”, arredor do seu libro de poemas e fotografía Entrar na casa, publicado por Estaleiro. A entrevista completa pode verse aquí.”
Comezan os lanzamentos arredor de Manuel María
Desde
Cultura Galega:
“Como era de agardar, no ano no que o Día das Letras homenaxea a Manuel María comezan a aparecer os primeiros lanzamentos arredor da súa figura. Así, a editorial Galaxia acaba de anunciar o lanzamento dunha Antoloxía poética do autor chairego, unha selección que correu a cargo de Darío Xohán Cabana e que explora os múltiples temas que abordou o homenaxeado. Os textos, que se escolleron a partir de diferentes edicións, mecanoscritos e orixinais, preséntanse por orde cronolóxica e permiten analizar a evolución creativa do autor.
En paralelo, Títeres Alakrán acaba de anunciar a posta en escena da obra de Manuel María Os soños na gaiola, para a que conta con dirección e dramaturxia de Roi Vidal Ponte. A montaxe de monicreques adapta un dos primeiros libros de poemas do chairego, dirixido ao público infantil.”
Parlamento das Letras: Alfredo Conde
Entrevista
de Armando Requeixo a Alfredo Conde no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo (AR): ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Alfredo Conde (AC): Ás nosas letras, en tanto que tales, e na miña opinión, non lles falta nada. Temos una literatura tan actual e válida coma calquera outra. Deveceu un pouco a tensión poética vivida ata os oitenta e noventa do século pasado, pero levedou a prosa. O problema non é literario. Á nosa literatura estalle case a suceder, case, o que lle sucedeu á latina: unha gran literatura cun pequeno número de lectores que han ir das mirras para as encollas pouco e pouco. O problema é estrutural. Logo de trinta anos debemos considerar en qué errou a política lingüística. Non vale seguir dando a versión optimista de que isto vai coma deus para que o persoal non se nos deprima e se manteña cheo de ilusións. Iso só vale para que unha caste intelectual siga muxindo os orzamentos públicos.
Tamén fallan as industrias culturais. Non temos unha industria editorial consolidada, carecemos dun amplo número de lectores de xeito que un xornal tan ben feito e dirixido como foi Galicia Hoxe non sobreviviu, pois nin mil persoas ao día eran quen de gastar un peso para lle dar vida. ¿Que dicir dos libros? Temos centos de poetas e non se vende, falando en xeral, nin medio cento de volumes dun poemario. Cando nos finais dos oitenta quixen emendar o asunto das subvencións, un excelso caricaturista pintábame co lombo ardendo. Desgraciadamente o tempo deume a razón e iso non me contenta nada.
Ás nosas letras, entendo eu, aínda lles sobran funcionarios. Permítome dicilo porque xa lle sobraron máis. Nelas, durante moitos anos, houbo demasiados profesores, demasiados lingüistas, corporativismo profesoral excesivo. Cando hai anos escribín un artigo no que botaba contas e dicía que entre docentes, empregados públicos e de fundacións, funcionarios das deputacións, dos concellos e da Xunta, concelleiros e asesores habería unhas cinco persoas vivindo dignamente do seu traballo pero nin unha ducia de creadores vivindo do seu, aos poucos días La Voz de Galicia publicou unha reportaxe na que o numero daqueles era elevado a vinte e nove mil, mentres que non se incrementaba o de creadores.
Quizais se nos foi un pouco a man. O plenario do Consello da Cultura ten vinte e tantos membros. ¿Cantos funcionarios para atendelos? ¿Cantos ten a RAG e cantos membros? E así todo. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– AC: Hai novelistas novos e non todos son xa profesores e iso é un síntoma que entendo como moi positivo. Non é malo que nun goberno haxa un electricista, como foi o caso dun composto por socialistas. O problema sería que naquel goberno o fosen todos os seus membros. Sería demasiado enchufe. Cando nunha literatura todos son eléctricos, esta padece cambras de xeito sistemático e acaba tolleita. Quero dicir que, nivelada a cota, véxoa máis áxil e lizgaira. Que lle dure e teña longa vida. (…)”
Entrevista a NovoVinilo Edicións
Desde
Lermos.gal:
“Nas últimas semanas soubemos do nacemento de NovoVinilo, un novo selo editorial galego radicado en Vigo, e que se presentou ao público o pasado 17 de decembro. Lermos.gal quixo facerse eco desta magnífica nova e conversar un anaco con Verónica e Vicente, os impulsores desta iniciativa.
– Lermos.gal (L): É case unha constante dos últimos anos que, mentres que se fala dunha terríbel crise no mercado editorial global e galego, no noso país non deixen de aparecer novos proxectos editoriais como o voso, que achegan novas ideas e xeitos de facer. Credes que aínda existe oco para unha editora como a vosa no noso sistema literario?
– NovoVinilo (NV): O paso ó mundo editorial o damos dende unha posición de lectores que botaban en falta unha maior oferta de títulos en galego, e que se querían ler un libro concreto debían facelo en castelán en moitas ocasións, nunhas traducións e edicións polo xeral pouco coidadas (peto, dixital, traducións nefastas…). Non podemos falar por outros, pero imaxinamos que esta carencia de títulos traducidos ó galego está detrás do xurdimento de novas editoras nos últimos tempos.
Por suposto, alomenos no noso caso, tamén é unha reacción natural ao “descoido” (por escoller unha expresión politicamente correcta) que está sufrindo o galego dende as institucións dende hai xa anos; tamén é unha cuestión de compromiso e militancia… consideramos que cantos máis proxectos editoriais existan no país, moito mellor, pensamos que hai espazo para todos e que aínda caben moitos máis. (…)
– L: Alén de literatura traducida, tedes pensado publicar obra de autores galegos?
– NV: Si, por suposto, estamos agardando polo noso primeiro título.
– L: Polo que dicides na vosa presentación, semella que prestades moita atención ao aspecto formal dos libros, faládenos un pouco diso.
– NV: O propio nome da editora está vencellado a esta idea. Do mesmo xeito que o vinilo languideceu durante anos e rexurdiu hai pouco como obxecto de culto, con novas reedicións mellor coidadas e rematadas, cun mellor son… a nosa idea é que o libro en papel vai ser o novo vinilo. Buscamos o efecto das edicións dos anos 70, cando só existía libro en papel e calquera libro, independentemente da tirada, editábase dun xeito máis tradicional e o deseño tamén xogaba un rol fundamental, os libros imprimíanse en offset, estaban cosidos e envellecían co uso, sen laminados que ocultasen a súa verdadeira idade.
Custounos moito atopar os acabados que máis se asemellan a esta idea, de feito seguiremos traballando e mellorando o noso produto dende o aspecto formal, sempre dende as mesmas premisas: impresión offset, cosido, papeis porosos, deseño das cubertas e da maquetación…, por suposto coidar o aspecto formal tamén afecta ó interior, onde o tamaño da letra, do interliñado, as marxes, a propia cor do papel… están pensados pra facilitar a lectura. (…)”
Cuestionario Proust: Mário J. Herrero Valeiro
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Mário J. Herrero Valeiro:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A inconstância. A persistência. Não são incompatíveis.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A adaptação amável às circunstâncias. A compreensão da dor alheia. A calidez.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que existam. Que tenham paciência comigo.
4.– A súa principal eiva?
– A inconstância (e todos os seus falsos sinónimos).
5.– A súa ocupación favorita?
– Não fazer nada. Mas habitualmente não tenho tempo para isso. Olhar as árvores e as pedras. Também não tenho tempo.
6.– O seu ideal de felicidade?
– A solidão na montanha. Os meus filhos ao fundo. O silêncio. Os risos deles ao fundo.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Fracassar como pai. Porém, não sei demasiado bem o que isso significa.
8.– Que lle gustaría ser?
– Gostaria de ser, sim. Sujeito de razão. Não chegarei a sê-lo.
9.– En que país desexaría vivir?
– Nos Ancares. Talvez nas Highlands escocesas, que jamais pisarei.
10.– A súa cor favorita?
– O negro, sem matizes.
11.– A flor que máis lle gusta?
– O alecrim. Mas prefiro qualquer árvore.
12.– O paxaro que prefire?
– Uns dias, o papo-ruivo. Outros dias, o falcão.
13.– A súa devoción na prosa?
– Henry Miller. Também Jorge Luis Borges. A prosa é a minha particular tortura.
14.– E na poesía?
– Leopoldo María Panero. Herberto Hélder. Arthur Rimbaud. Sem ordem nem concerto. No futuro, Amadeu Baptista.
15.– Un libro?
– Três. Trópico de Capricórnio. Poemas del Manicomio de Mondragón. Poesia Toda.
16.– Un heroe de ficción?
– Ethan Edwards, interpretado por John Wayne em The Searchers, de John Ford. Para compensar, também gosto de Luca Torelli, protagonista da banda desenhada Torpedo 1936, de Enrique Sánchez Abulí (guiões) e Jordi Bernet (desenhador).
17.– Unha heroína?
– Tracy Lord, interpretada por Katherine Hepburn em The Philadelphia Story, de George Cukor. Não confundir com Traci Lords, que também.
18.– A súa música favorita?
– Sempre, Tom Waits. Às vezes, The Doors e Nick Cave and The Bad Seeds. Tudo aquilo em que esteja envolvido Enrique Villareal, El Drogas. Sou musicalmente eclético. Até tenho momentos para Puccini, quando me sinto grandioso e eterno. Qualquer forma de rock and roll clássico.
19.– Na pintura?
– Não tenho sensibilidade para a pintura. Só me emociona um pouco O Grito, de Munch. Lembro que gostei de El Greco ou de Durero. Mas eram épocas em que me sonhei culto.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Todas e cada uma das mulheres que luitam num mundo concebido por e para homens. Além disso, sinto uma simpatia especial por Pilar Manjón.
21.– O seu nome favorito?
– Cósima. Elias.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Tudo aquilo que implique ver refletido noutra pessoa o pior de mim. Tudo aquilo que não suporto em mim.
23.– O que máis odia?
– Não odeio. Tento não odiar. Quero não odiar. A hipocrisia. A social-democracia. Sejamos sinceros: o autoritarismo, o miserabilismo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Qualquer social-democrata, escolham vocês um ou uma. Hoje, Felipe González, por exemplo.
25.– Un feito militar que admire?
– A barbárie como objeto de admiração? Talvez as correrias dos almogávares polo Mediterrâneo no século XIV. Sou intermitente leitor de história militar. Adoro, por exemplo, A Queda de Constantinopla 1453, de Sir Steven Runciman. Nada é mais humano do que a barbárie.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A inteligência musical.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Responder a isso implicaria pensar que estou vivo. Suporto mal a dor física. Pior a psíquica. Que seja rápido, por favor.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– A indiferença militante. O cansaço ativo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Todos os defeitos resultantes do cansaço causado polo trabalho assalariado.
30.– Un lema na súa vida?
– Resiste. Insiste. Persiste.”
Ferrol: inauguración da exposición VisualconVersa, de Pepe Cáccamo e Baldo Ramos
A inauguración terá lugar o venres 5 de febreiro ás 20:00 horas.
Veu visitarnos… Helena Villar Janeiro
Entrevista
a Helena Villar en Fervenzas Literarias:
“(…) – Fervenzas Literarias (FL): Que é o que busca transmitir coa súa literatura?
– Helena Villar Janeiro (HV): Esta resposta é moi complexa. Empecei escribindo para min, para falar comigo nunha circunstancia de relativa soidade. Para verme en espello tamén. Despois escribín para as criaturas da casa pretendendo fornecelas de material de lectura na lingua que estaban chamadas a falar por decisión nosa. Seguín escribindo con diversos obxectivos, aos que non é alleo o de cultivar literariamente unha lingua que posúo e precisa quen a aprece para transmitir sentimentos, coñecementos, emocións… Participo en todo canto proxecto teñen a ben convidarme tamén para moi diferentes finalidades. Creo que, se falo con fonda sinceridade, para quen empezo escribindo é sempre para min como un reto persoal de exploración. Pero quen escribe non pode esquecer que ten bastante posibilidade de que alguén lle vai ler os seus textos. Daquela pensas en transmitir emoción poética que poida conectar con outras persoas superando o interese que ten para ti. Narras intentando crear espazos de liberdade sacando de ti e do que coñeces a materia que podes dominar intentando crear un estilo propio no te acabes recoñecendo. E procuras defender os valores nos que cres a través da túa opinión cando fas artigos de prensa e tamén nos outros textos. Non hai dúbida de que quen escribe non adoita ser neutral perante a vida que pasa.
– FL: En que se basea para escribir os seus libros?
– HV: Xeralmente nunha emoción que me impresiona moito. Esta emoción xa me indica o xénero no que a vou expresar, porque os temas ou motivos saben eles mesmos elixir a forma. Esta impresión pode vir da realidade vivida, observada e tamén das lecturas que elixes. Ultimamente fago moita colaboración con artistas da plástica o coas miñas propias fotografías. Nese caso, teño que provocar dalgún xeito esa impresión. Non é difícil e resulta un traballo moi gratificante. (…)
– FL: Que significa para vostede o oficio de escritora?
– HV: É un privilexio poder usar a palabra para expresarse. Pero, ademais de sentir ese privilexio e gozar del, ser escritora é o meu xeito de estar no mundo. Non podo prescindir dos ollos da escritora nin para ver a realidade nin para interpretala. E o mesmo me pasa con relación a min mesma. Se non fose escritora, sería unha persoa moi diferente. Estou ben segura.
– FL: Cales son as principais dificultades á hora de entregarse a este labor?
– HV: Para min foi ter que compaxinar profesión e vocación, porque á profesión –que era anterior- tamén me entreguei moito. Iso, por outro lado, permitiume escribir máis libremente e con menos presión que se tivera que vivir deste oficio. Non me ativen a modas. Non tiven urxencias de publicar. Traballei con moita máis liberdade. E penso que, se por un lado quen é artista ten dereito -non sei se deber- de entregarse ao que fai plenamente, por outro ten tamén máis limitacións, sobre todo se ten que vivir da arte que fai. Como persoa, tamén agradezo ter tido experiencias doutro tipo de contacto coa realidade e de moita maior variedade social. Se ben deixo dito que ser escritora marcou moitísimo a miña vida, tamén me alegra que non ma absorbese de todo. (…)”
Liquidación de existencias, de Ramón Caride
Desde o
Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Entrevista a Ramón Caride arredor de Liquidación de existencias, publicado en Xerais. A entrevista completa pode verse aquí.”
Entrevista a Isaac Xubín
Entrevista
a Isaac Xubín en Palavra Comum:
“- Palavra Comum (P): Como entendes o processo de criação artística (poética e audiovisual, nomeadamente)?
– Isaac Xubín (IX): Sempre me gustou aprender, creo que o feito de estar a traballar con cousas novas obrígate a poñerte nunha situación incómoda, en lugares onde non coñeces o funcionamento do que está ao teu redor. E aquí falo de experiencias tan diferentes como aprender unha lingua nova, un deporte novo ou comezar a vivir nunha cidade diferente, é suxestivo pero en xeral é incómodo porque non tes adquirido os procesos e os protocolos que fan que todo funcione ben dunha determinada maneira. Esa sensación, a de estar a aprender, é a única maneira real de sentirnos novos. O proceso de creación, para min, está relacionado, moi relacionado, con estas experiencias das que che falo. Probablemente unha das mellores maneiras de explicalo sexa mediante a música, penso que un músico comprenderá perfectamente o que digo. O feito de comezar a traballar cunha canción, a frustración, quizais, inicial, o proceso de adquirila e despois comezar a dominala, facela súa, saber que sempre estás a aprender, que nada é definitivo… (…)
– P: Como abordas a actividade como tradutor? Como são as tuas experiências neste sentido?
– IX: Até o de agora a miña experiencia como tradutor baséase no camiño entre o éuscaro e o galego (agás unhas poesías gaélicas que traducín para Dorna hai uns anos, un camiño que retomei coa tradución dunha novela emblemática para a literatura en irlandés e que verá a luz en poucos meses da man de Rinoceronte, A boca pobre). Como creador a tradución ten moitas opcións, ofréceche a posibilidade de entrar en contacto con outro creador e, ademais, inevitable, formar parte do texto ao levala á lingua galega. O traballo de tradutor, manipulador, garda moitos recunchos estimulantes para un creador que saiba tomar proveito. (…)
– P: Que caminhos (estéticos, de comunicação das obras com a sociedade, etc.) estimas interessantes para a criação artística hoje -e para a cultura galega, em particular-?
– IX: O feito de que as tecnoloxías sexan hoxe en día tan accesibles e permitan unha manchea de posibilidades, fai que calquera que teña o impulso de achegarse a elas poida expresarse en determinados eidos nos que até hai pouco era necesario un dispendio económico importante e uns coñecementos amplos que non estaban ao alcance de todos.
Por outra banda, hoxe é moito máis doado cruzar fronteiras e chegar onde antes só era posible se entrabas nun club, nun canon,… (…)”
Iván García Campos: “A miña literatura é unha reflexión artística sobre o presente”
Entrevista
de César Lorenzo Gil a Iván García Campos en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Este novo libro [Cuestións vitais secretas] vai na liña estilística da súa novela anterior. Pódese dicir que xa atopou a súa voz?
– Iván García Campos (IGC): En efecto, penso que entre un volume e o outro hai enormes diferenzas en canto aos temas e ás ideas que eu vertín en cada un pero si penso que unha vez comparados os dous textos, pódese dicir que teñen en común a miña voz, a miña maneira de escribir. E será que ese é o meu xeito de narrar e é lóxico que apareza en todos os meus textos. (…)
– B: O concepto literario pasou a ser sinónimo de minoritario, pouco exitoso nas tabelas de vendas. Os catálogos das principais editoras galegas locen “narrativa literaria” como unha excepción, non coma regra. Non sei se apetece poñerse a escribir literatura con este panorama.
– IGC: Penso que a literatura galega, polo seu papel minoritario na cultura da sociedade galega, sofre dunha invisibilidade xeneralizada, en todos os xéneros. Se fas un tipo de narrativa coma a miña, que en efecto non atrae moitas vendas, pois sitúaste ao pé do barranco. Pero é que a literatura é isto. Mentiría se dixese que non me gustaría vender máis pero non vou cambiar nada por gañar un lector, iso non é o que me importa. Hai anos díxome Bieito Iglesias: “Para vender algo máis ca o resto en galego hai unha dupla fórmula que segue a funcionar: escribir unha trama de aventuras, que conteña viaxes e cambios, dentro dunha estrutura que poida ser seguida tanto por mozos como por adultos”. Non sei se ten razón pero aplicar fórmulas é o contrario á arte. Na linguaxe artística, a repetición é considerada unha banalidade e o artista debe fuxir sempre do banal. (…)
– B: E ese compromiso coa literatura dáse na literatura galega actual?
– IGC: Antes falaba da bifórmula comentada por Iglesias. Non era unicamente unha coña. Ás veces dáche a sensación de que colles cen novelas de autores distintos que parecen escritas pola mesma man: tramas semellantes con poucas variacións, un modelo de lingua case idéntico, trama clásica, técnica estándar… É curioso que este modelo tan industrial estea a funcionar nun mercado coma o noso tan minoritario que quizais debería invitar a buscar novas vías, tanto para se diferenciar como por mor de que non hai nin posibilidade nin necesidade de saciar un lectorado que está desexoso de devorar e devorar novos produtos. Xusto porque aquí case ninguén vive da escrita, si que me estraña que non haxa máis atrevemento, máis compromiso coa literatura como arte. Ás veces vexo cousas moi antigas. (…)”
