Desde Nós Diario:
“A Alameda de Ribadavia, fronte ao Castelo dos Sarmiento, foi o lugar escollido pola organización para presentar a trixésimo sexta edición da histórica Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia (MIT).
O certame, que se desenvolverá entre os días 17 e 27 do vindeiro mes de xullo, acollerá 24 espectáculos diferentes entre representacións, estreas, coproducións, presentacións e obradoiros, todo ao aire libre en lugares como a praza da Igrexa de San Xoán, a Igrexa de Sampaio, a Praza do Cruceiriño de Francelos, San Cristovo ou a praza Maior.
“Ribadavia enteira está aberta á recuperación cultural e económica, ao turismo sostíbel, á responsabilidade sanitaria e ao compromiso co público e co noso tecido cultural”, destacan desde a organización.
Este ano, a MIT desenvolverá a edición “máis contemporánea, diversa e paritaria” da súa historia, presentando espectáculos que van do drama á comedia, pasando por pezas híbridas e mesmo danza, que, como explica Roberto Pascual, director da Mostra Internacional de Teatro, “será a linguaxe empregada para ofrecernos desde a visión da migración por parte da compañía de Kirenia Martínez Acosta até a beleza do ámbito agrícola con Nova Galega de Danza e Rosa Cedrón pasando por pezas non exclusivamente danzadas, como o traballo de Rut Balvís en Liberto, o da coreógrafa Laida Azkona en Tierras del Sud, o de Amaya Galeote en Hoy puede ser mi gran noche”.
Incidindo na creación actual, a MIT tamén porá de relevo a forza da dramaturxia contemporánea, con espectáculos que así o demostran e que serven de retrospectiva a nomes aínda pouco coñecidos na Galiza, como Pablo Remón, dobremente presente na MIT 2020, coa versión libre de Doña Rosita, anotada, a partir do texto de Lorca.
Os encontros co público e actividades de mediación seguirán evolucionando na MIT, que nesta ocasión contará coa Revista Galega de Teatro para levar a cabo unha palestra arredor do teatro documento e a presentación do seu número 99, que conta coa edición do texto Resaca, creación colectiva de Il Maquinario, con dramaturxia de Tito Asorey e Ana Carreira.
Finalmente, outra das liñas que de actuación que nesta edición se ve fortalecida é o programa Ruadavia. Todos os días haberá, como mínimo, un espectáculo gratuíto na rúa, con asento preasignado e baixo recollida de convite, tal e como estipula a normativa en materia de prevención sanitaria contra a COVID-19.”
Isaac Xubín: “Hai cousas que se non as conto eu non as contará ninguén”
Entrevista de César Lorenzo Gil a Isaac Xubín en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Que novela lle gustaría protagonizar?
– Isaac Xubín (IX): As miñas, por iso é que as escribo, para lembrar o que pasei, para imaxinar o que puido ser ou para facer memorial de agravios. Como di Sarrionandia no documental Joseba Sarrionandia, Hemen eta han, eu ben me conformaría con ser lector, pero hai cousas que se non as conto eu, cousas que eu vin, que eu escoitei, non as contará ninguén.
Porque eu escribo para min mesmo. Só eu sei do galicismo que introducín n’Os largos e longos campos de liño azul e que tamén empregou Pedrayo n’Os camiños da vida. Só eu sei que DB significa Danny Boy e que é un fósil dos primeiros pasos da construción da novela que daquela levaba o nome Matar a DB. Só eu sei cal era a canción que lle cantaba a Radoslav seu pai en Non hai outro camiño ou a identidade real que se agocha tras o número de identificación do censor que aparece na novela. Só a min me importa que a min me interese a historia que estou a contar, non me importa nada que a outros non lles resulten interesantes… Sobre os impostores xa falo en Xenealoxía dun intruso. (…)
– B: Que libro lle gustaría ter escrito?
– IX: Creo que o escritor coñece moi ben as personaxes e as situacións que aparecen nas súas obras. Igual que os bos actores coñecen as personaxes que interpretan máis aló do que é visible e explícito no guión, na escena ou na pantalla. En todo o caso gustaríame ter vivido o que viviron algúns autores para que chegase á súa imaxinación a posibilidade de escribir o que escribiron.
– B: Que libro, dos que publicou, lle gustaría que desaparecese das librarías (e das bibliotecas)?
– IX: Ningún. Tiven a sorte (esa sorte que se valora e aprecia coa perspectiva temporal) de non ter nin compaña nin padriño nin partido, é dicir, comecei a publicar tarde, habería cousas que agora non escribiría do mesmo xeito pero foron parte dun proceso ao que, sospeito, non lle queda moito tempo. Considérome un seguidor de Oteiza, escribo para aprender a escribir e, coma el na escultura, o día que sinta que cheguei ao cumio das miñas posibilidades, deixarei de facelo. Insisto, escribo para min, a cousa que máis insoportable se me fai de entre todas as cousas aburridas son eu cando aburro. (…)”
A viñeta de Schrödinger trae de volta a banda deseñada ‘made in Galiza’
Desde Nós Diario:
“Hai pouco máis de dous anos, a finais de maio de 2018, tiña lugar en Compostela a presentación d’A viñeta de Schrödinger, unha revista de banda deseñada en lingua galega que apostaría por historietas “curtas” e “autoconclusivas”.
A decisión non podía ter máis sentido. Como revela o seu director, Kiko da Silva -un dos nomes con máis prestixio no mundo da banda deseñada galega-, “unha das cousas máis típicas das publicacións en lingua galega era non pasar do número 1”.
Por sorte, os tempos cambian e hoxe A viñeta de Schrödinger, que naceu con vontade de publicación trimestral, lanza o seu terceiro número e xa está preparando un cuarto, o que para Da Silva quere dicir que “si, as cousas están mudando”.
“Vexo con bastante optimismo o futuro -sinala o artista vigués-, pois a pesar de todas as circunstancias externas a banda deseñada galega nunca tivo tanta saúde como na actualidade, conquistamos moitísimas cousas nos últimos 20 anos. Por exemplo, antes só tiñamos autores e autoras, pero agora tamén comezamos a ter unha base leal de lectores e lectoras, así como propostas editoriais serias que teñen como obxectivo facer produtos de calidade na nosa lingua que poidan competir co resto das publicacións en lingua castelá”.
Kiko da Silva considérase orgulloso de traballar man a man coa Mesa pola Normalización Lingüística e a Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG) -entidades responsábeis da edición d’A viñeta de Schrödinger– polos seus niveis de “comprensión” do sector da banda deseñada.
“Respecto e dignidade laboral, pois a cultura hai que pagala, é o que necesitamos no mundiño do cómic. Os autores e autoras teñen que cobrar polo seu traballo, e estou moi orgulloso de que tanto A Mesa como a AS-PG entenderan todo isto e me deixaran deseñar unha publicación acorde a eses requisitos”.
Para o seu director, o único cambio que levaría a cabo se puidese n’A viñeta de Schrödinger é o número de páxinas: “Se por min fose, levaría máis páxinas, por unha banda porque facemos un produto de gran calidade e, por outra, porque querería acoller todas as creadoras que temos actualmente facendo banda deseñada en galego, que son moitas e dun gran nivel, o que resulta abraiante, pois na miña época había un gran baleiro e agora, grazas á formación en centros como O Garaxe Hermético ou a eventos como Viñetas desde o Atlántico, ese baleiro parece que nunca volverá producirse no noso país”.
Pola súa banda, Marcos Maceira, presidente da Mesa pola Normalización Lingüística, revela que este novo número da publicación xa está dispoñíbel a un prezo de só 5 euros na loxa electrónica da propia Mesa, tamén na da AS-PG e nas principais librarías e tendas de cómic do país.
Cuestionado sobre as motivacións da entidade que preside á hora de lanzarse á aventura de editar un volume con estas características, Maceira explica que “desde hai moitos anos non tiñamos na Galiza unha publicación específica en galego, nun formato como é a banda deseñada, que ten moito público, especialmente novo, e que ademais moitas veces non ten acceso ao galego xa non só na banda deseñada, senón tamén na televisión, a audiovisual ou internet”. “Xa que logo, queriamos contribuír dalgún modo a que a lingua galega estivese presente neste ámbito”, engade.
Finalmente, Marcos Maceira destaca a “calidade” das e dos autores que participan neste terceiro número, salientando nomes como o de Miguelanxo Prado, Miriam Iglesias, Belén Ortega ou Fran Bueno.”
Ponteareas: actos destacados na Feira do Libro 2020 para o 9 de xullo
O 9 de xullo comeza a Feira do Libro de Ponteareas (na Praza Maior, con horario no primeiro día de 18:00 a 22:00 h.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, cos seguintes actos literarios destacados para este día:
– 18:00 h. Anémona de Río asina A proba de auga, publicado por Xerais.
– 19:00 h. Manuel Portas asina Cadencias, publicado por Xerais.
– 20:00 h. Pregón a cargo de Clodio González.
– 21:00 h. Francisco Castro asina Tantos anos de silencio, publicado por Galaxia.
A Coruña: conferencia “A revista Nós e os seus suplementos”, por Victorino Pérez Prieto
Elba Pedrosa: “Aínda aturamos amores doentes”
Entrevista a Elba Pedrosa en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Esta novela [O que non sabías] nace dunha historia real?
– Elba Pedrosa (EP): De cativa escoitara moito os contos da familia. Tiña un remexido de historias, e tamén a idea da muller que busca a súa liberdade. Foi unha mestura desas ideas que veñen de hai anos. Quería escoitar, e que se ouvise, esa voz da muller liberadora que sofre a historia.
– LVG: Ten moito que ver coa familia e a muller galegas, coa nosa paisaxe familiar.
– EP: É a historia dunha familia galega que garda segredos do pasado, que se foron herdando de xeración en xeración, e que saen a través de dúas voces, a de Marisa e a do seu fillo, Roberto.
– LVG: O ton é intimista, sobre todo polas cartas de Marisa, esas intensas cartas que envía a un curmán. Por que escolleu esta forma? A voz da nai soa dun xeito moi diferente á do fillo no ouvido do lector.
– EP: Si, son voces moi distintas. Realmente a historia cóntaa o fillo, son as lembranzas da súa infancia e xuventude, e isto permite tamén que poida meter a voz da muller, as pinceladas do contexto histórico, da situación física e social. Pero o que achegan as cartas de Marisa son ese falar na intimidade, unha muller asubiando no seu silencio… Cando un escribe cartas escríbeas desde o silencio, en soidade. Isto permitiume conectar con ela e romper un pouco o ritmo, a rixidez. As cartas van entrando na novela para explicar cousas dende outra perspectiva. O fillo narra a historia familiar dende o seu punto de vista. O dela é outro. Ela acocha os misterios que non contou en vida. (…)”
Compostela: Despois das ondas, o 11 de xullo
Compostela: Iolanda Aldrei presenta Entrecontar
Bases do III Certame de poesía Torre de Caldaloba
Eduard Velasco: “Podemos escoller un libro en galego para divertirnos ou para levalo á praia como podemos ir ao bar da esquina comer uns petiscos e rir cos amigos”
Entrevista a Eduard Velasco en Palabra de Gatsby:
“(…) – Palabra de Gatsby (PG): Comecemos cunha idea forte. Que significa a literatura para vostede?
– Eduard Velasco (EV): Como lector, unha das actividades que me fan crer que investín ben o tempo, e sempre teño a obsesión de que o perdín miserablemente. Ler, chegar a ser un lector competente, é a actividade literaria que me parece, con diferenza, máis difícil e que require máis dedicación, unha dedicación para a que arestora non teño vagar. Eu, ademais, leo moi lento porque son un neurótico: necesito resolver todo o vocabulario, subliñar, glosar, anotar, mirar mapas… e ao cabo quedo coa sensación de que non entendín nada. No que fai á escrita, e lonxe de idealizacións románticas, despois dos intentos que fixen non podo dicir que a literatura me reconcilie con nada nin me conecte con nada nin me sexa necesaria para nada. Éme un entretemento e pásoo moi ben, si, pero é que a min me entretén mesmo fregar os cacharros. (…)
– PG: Como definiría o seu proceso creativo? É diferente segundo o xénero a traballar?
– EV: Creo que na prosa son moito máis libre, máis apaixonado, divírtome moito máis. No caso da poesía, o proceso é máis técnico, todo vai milimetrado (para algo se inventaron os teares), e procurei ir quitando paixón para que os textos non quedasen afectados e a propia vida non se metese demasiado na ficción dos poemas. Xa contei que Os días felices de Benvido Seixas é anterior a Ruído de trens e a O filósofo coxo, e non entendo como escribín dous poemarios tan serios despois dunha novela tan divertida. En todo caso, móvome no terreo das suposicións, porque o pouco que escribín non dá para facer medias. (…)
– PG: Recentemente publicou Palabras de Opoton O Vello, de Avel·lí Artís-Gener, obra que traduciu do catalán. Confesouse moitas veces namorado desta obra. Cal é o elemento que fai desta obra algo tan interesante?
– EV: Esa tradución é máis importante de todo o que fixen ata agora. É así porque é unha grandísima obra literaria, que está impecablemente escrita, cunha riqueza lingüística excepcional, cun argumento sorprendente, con moita tenrura cara ao personaxe protagonista e, o máis importante, cun sentido do humor refinadísimo, á altura do traballo inxente que Tísner, como era coñecido o autor, tivo que desenvolver para poder construír as Palabras de Opoton o Vello. Só con iso queda abondo xustificado traducila, editala, mercala e lela. Pero, ademais, ten unha lectura anticolonial, de defensa da liberdade dos pobos e de denuncia da opresión, que é o que lle engade o interese sociopolítico ao estritamente literario. Unha lectura que infelizmente nunca perdeu vixencia. Esta novela é un exemplo magnífico de que as ideas, na literatura, teñen que estar sempre supeditadas á forma e á linguaxe literaria. Non hai que esquecer, para entendela mellor, en que época e en que circunstancias foi escrita e editada, que é o que intento reconstruír eu no estudo introdutorio que preparei para a edición de Xerais, no que propoño que se lea coma unha testemuña da colaboración entre os exilios catalán e galego en México. (…)”
