A cociña literaria de Xesús Constela

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Pasou onte polo Club de Lectura II do IES de Valadares o escritor Xesús Constela. O encontro, desenvolto no Espazo de Lectura «Celso Emilio Ferreiro», centrábase nun principio en diversos aspectos que podería suscitar a lectura de 15.724 pero, na realidade, sobordou con moito os límites que podería suxerir un faladoiro sobre este título. (…)
No Club de Lectura soubemos o que, doutro xeito, talvez sería imposible como as razóns que levaron a Constela a escoller a imaxe da ave durmida ou o armadillo como símbolo; desvelou as dificultades que supoñen para el tanto a escolla dos títulos como dos nomes dos personaxes alén de confesar as fontes empregadas para construír o discurso ampuloso e cheo de naftalina que empregan os xornalistas. Non esqueceu, tampouco, confesar as claves dunha novela alicerzada nese punto exacto da ficción e realidade, no xogo de catro voces narrativas e mais na relevancia que pode adqurir un final conscientemente aberto a diversas posibilidades interpretativas. (…)”

Top 10. Narrativa galega 2012, por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Na última entrega de Biblos que estes días comeza a se distribuír -revista, por certo,  que completa sesenta números que viron a luz ao longo de dez anos-, dou a coñecer, na habitual sección «Breviario», unha listaxe do que considero como o máis salientable no eido da narrativa galega publicada este ano pasado. Como sinalo no comezo faltan, con certeza, outros títulos, e mesmo algúns que foron moi do meu agrado. Velaquí o artigo:
‘Coma sempre, ao comezar un novo ano e botar a vista atrás resulta inevitable revisar o que se leu, e compendiar ao que meu xuízo foi o máis salientable. Velaquí un top 10 de carácter persoal, loxicamente, sen orde de prioridade e que se centra na narrativa publicada en lingua galego o ano pasado. Asumo que nel non se inclúe todo o que realmente me gustou, alén de dúas ou tres novelas aparecidas no momento en que isto redacto e que poderían modificar esta escolla. Dun ou doutro xeito aquí está:
1. As voces baixas, de Manuel Rivas. Deses libros que resoan na memoria de quen o le, pola intensa brillantez con que foi escrito, pola sinceridade e emotividade que desprende.
2 A forma das nubes, de María López Sández. Premio Narrativa breve Repsol 2011. Ao meu ver unha das sorpresas do ano dunha autora de extraordinario potencial.
3. Palabras de auga, de Marcos Calveiro. Premio Merlín 2012. Unha historia estremecedora e comprometida para afondar en realidades que non vemos ou non queremos ver, tamén na propia condición humana.
4. En vías de extinción, de María Reimóndez. Novela que sabe a liberdade, que arrecende talento, sempre nos camiños da heterodoxia e a reflexión: imprescindible.
5. Verde oliva, de Xavier Alcalá. Experiencia e sabedoría narrativa para afondar con brillantez nos días previos da chegada de Fidel Castro ao poder.
6. Dúas letras, de Fina Casalderrey. Un libro que é un luxo: un relato poderoso e milimetrado que inspira unha magnífica curtametraxe.
7. Morgana en Esmelle, de Begoña Caamaño. Á sombra dos mitos da Materia de Bretaña, unha reflexión magnífica sobre os conceptos da impunidade e da culpa.
8. O curioso mundo das persoas normais, de Xosé Monteagudo. Retratar a paisaxe e os sentimentos da vida cotiá desde a perspectiva de alguén, que só é quen de outeala, non é doado e o autor é quen de emocionar.
9. Os fillos do mar, de Pedro Feijoo. A proposta incorporou tantos lectores á narrativa de noso que só por iso xa é de agradecer. Ademais, non lle falta pericia narrativa, talento e engado. Outra agradable sorpresa da tempada literaria.
10. 15.724, de Xesús Constela. Cun substrato que é unha alegación contra as oligarquías e a pena de morte, o autor ofrece un espléndido exercicio narrativo que non decae nin na derradeira páxina.’

Ferrol: presentación de 15.724, de Xesús Constela

O venres 19 de outubro, ás 20:00 horas, na Galería Sargadelos (Rúa Rubalcava, 30-32) de Ferrol, terá lugar a presentación da novela 15.724 de Xesús Constela, publicada en Xerais. No acto, xunto ao autor, participarán Adolfo Caamaño e Manuel Bragado.

Pontevedra: presentación de 15.724, de Xesús Constela

O xoves 27 de setembro, ás 20:00 horas, no Salón de Actos do Edificio Sarmiento do Museo de Pontevedra (Rúa Padre Sarmiento, 51), o Ateneo de Pontevedra e Edicións Xerais presentan o libro 15.724, de Xesús Constela. No acto, xunto ao autor, participan Adolfo Caamaño, Xaime Toxo, Ana Isabel Vázquez Reboredo e Manuel Bragado. Posteriormente terá lugar unha actuación musical do Grupo de Pandeireteiras A Buxaina de Coruxo.

Xesús Constela: “Na miña novela 15.724 quero provocar que o lector se vaia posicionando”

Radiofusión publica unha entrevista en audio con Xesús Constela, autor da novela 15.724. O autor declarou que a patria que se describe na súa novela é, aparentemente, un lugar de conto de fadas, idílico, pero pouco a pouco o lector vai descubrindo que a patria agacha territorios moi sórdidos e que non é o que parece. O título, segundo ao autor, fai referencia a un número que está intimamente ligado a un dos personaxes pertencente a unha familia que sofre unha serie de desgrazas familiares. Esas desgrazas desencadean a historia da novela. «Eu quería –asegura Xesús Constela na entrevista– que o lector se vaia posicionando e que saque as súas propias conclusións; non dar nada feito». A entrevista completa pode escoitarse aquí en mp3.” Vía Xerais.

“A patria que non era tan acolledora como parecía”: entrevista a Xesús Constela

“O Diario Cultural da Radio Galega realizou unha entrevista a Xesús Constela, autor da novela 15.724. O autor declarou que o Libro dos protocolos foi a parte da novela que máis lle gustou construír. Ese libro describe unha patria idílica e agarimosa como unha nai, pero Samuel R. un dos protagonistas do libro, por unha serie de circunstancias que se producen na vida da súa familia, vai descubrindo que esa patria non é tan agarimosa nin acolledora como el pensaba. Referíndose aos seus plans de futuro, Xesús Constela asegura que lle gusta «xogar, xogar co cambio de narradores e co cambio de perspectivas». A entrevista completa pode escoitarse aquí en mp3.” Vía Xerais.

Xesús Constela: “Para escribir esta novela cheguei a entrar en arquivos de cárceres norteamericanas grazas a internet”

Entrevista a Xesús Constela en Diario de Ferrol, desde Xerais:
“(…) – Diario de Ferrol (DF): Agardaba o que está a suceder con 15.724?
– Xesús Constela (XC): Estou abraiado e agradecido. Escribir é moi solitario e nunca sabes o que vai pasar. Es como un artista de circo que ensaia o seu número pero non sabe se vai funcionar. Estou contento coa reacción crítica, aínda que eu escriba para os lectores, e por suposto para estar contento conmigo mesmo. (…)
– DF: Contou o que quería contar en 15.724?
– XC: Completamente, aínda que non me resultara fácil. Pero a reacción da crítica e da xente está sendo espectacular. Tardo varios anos en escribir unha novela, ou un libro de relatos, sempre tratando de que o resultado teña o listón alto, cun mínimo de calidade incluso lendo en voz alta o resultado do texto.
– DF: Que sucedeu desde que en 2003 gañou o Premio Torrente Ballester con As humanas proporcións?
– MC: Pois que entrei nun mundo que non coñecía e onde os meus textos, Libro das Alquimias, Shakespeare destilado ou este mesmo sempre foron tratados moi ben, aínda sendo de rexistros moi diferentes. Que será o próximo? Xa traballo nun libro de relatos, unha volta ás orixes. Gústame a inmediatez dos contos.”

A distopía tornouse realidade: a ficción científica como metáfora do control total

Reportaxe en Praza:
“(…) Atl gañou o premio Blanco Amor 2011. E chegou ás librarías ao mesmo tempo que 15.724 de Xesús Constela, a historia dunha Patria asentada na mentira. Galaxia editou, tamén hai pouco, 2044 de Eduardo Santiago. A ficción científica é un xénero cada vez máis desenvolvido na literatura galega. Mais a súa presenza nas nosas letras non é un fenómeno recente. O investigador Jorge Emilio Bóveda prepara un ensaio sobre o tema. “A primeira novela que podería considerarse de protociencia ficción galega foi dun galego afincado en Cuba: Luís Otero Pimentel. O libro titulouse Campaña de Caprecórneca (A Habana, 1898) e describía unha viaxe á lúa na liña das dos precursores da ciencia ficción moi anteriores a Xulio Verne”, explica. (…)
“Pero non veríamos un rexistro concreto do xénero ata 1926 cando Rafael Dieste publica no seu libro Dos arquivos do trasno un conto titulado 11926, na liña de A máquina do tempo de H.G. Wells, facendo comezar, ao meu ver, non exactamente o xénero da ficción científica en galego senón o subxénero da utopía negativa (distopía) ou a ucronía, que non estouparía ata os anos setenta coa obra Elipsis e outras sombras de Xosé Luís Méndez Ferrín”, engade. (…)”