Santiago: presentación de Criticalia, de Armando Requeixo

O xoves 16 de febreiro, ás 20:00 horas, na Libraría Couceiro (Praza de Cervantes, 6) de Santiago de Compostela, preséntase o libro Criticalia, de Armando Requeixo, publicado por Sotelo Blanco. No acto, acompañando ao autor, participan Luís Alonso Girgado, Claudio Rodríguez Fer e Olegario Sotelo Blanco.

Parlamento das letras: Agustín Fernández Paz

Entrevista de Armando Requeixo a Agustín Fernández Paz, publicada no seu blogue Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo (AR): ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Agustín Fernández Paz (AFP): Faltan dous elementos esenciais: máis lectores e unha industria cultural máis potente.
Fannos falta máis lectores, porque os libros en galego non chegan a unha boa parte dos seus potenciais destinatarios. Porque os libros están invisibilizados (en cantas librarías non os hai ou andan amoreados no curruncho del gallego!), porque existen prexuízos arredor da lectura en galego, porque unha parte deses potenciais lectores non ten (ou teme non ter) a competencia necesaria para ler en galego, porque nos medios de comunicación non se trata co coidado que merece a literatura feita na lingua de noso, porque o número de bibliotecas e a súa dotación é moito menor do que debería ser, porque é case inexistente a promoción da lectura como unha política pública imprescindible…
Coa petición dunha industria cultural máis potente, refírome a un tecido editorial que non estea exposto a situacións difíciles como a actual, cun goberno que dá a sensación de querer afogar todo o que signifique un pulo das manifestacións culturais en galego. Unha industria cultural que conte cun tecido que permita proxectos ambiciosos, a promoción interior e exterior, a tradución do máis relevante que se publique polo mundo, etc. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– AFP: Creo que non leo tanto como para dar unha opinión cunha certa base, son moitos os libros que van quedando fóra do meu alcance. Con todo, non dubido en valorar de xeito positivo o panorama literario actual. Cada ano aparecen uns poucos libros de alta calidade (no ensaio, na poesía, na narración, no escaso teatro que se publica) e aparecen tamén outros títulos que, en circunstancias normais, poderían ter ampla difusión social. Creo que non desmerecemos en relación con outras literaturas europeas, nin moito menos.
A nosa eiva está nas facetas que non son propiamente a creación, mais que inflúen nela, comezando pola existencia dunhas elites político-sociais-económicas alleas á riqueza literaria. Non termos un estado detrás, como lle ocorre a outras literaturas pequenas en tamaño, é unha carencia que se constata cada día.”

Santiago: presentación do monográfico Celso Emilio fai 100 anos

O xoves 26 de xaneiro, ás 20:00 horas, na Libraría Couceiro (Praza de Cervantes, 6) de Santiago de Compostela, preséntase o monográfico Celso Emilio fai 100 anos, publicado pola Asociación Arraianos, onde se recolle material inédito do poeta celanovés, un CD dos Labregos no tempo dos Sputniks e as colaboracións de Xesús Alonso Montero, Aser Álvarez, Miguel Castelo, Lois Codias, Carlos Díaz, Isaac Díaz Pardo, Celso Emilio Ferreiro, Luís Ferreiro, Benedicto García, X. L. Méndez Ferrín, Ramón Nicolás, Xaime Quessada, Baldo Ramos, Armando Requeixo, Xosé Benito Reza, Sabino Torres, Miro Villar, Manuel Vilanova e Xosé Vizoso. Intervirán no acto Aser Álvarez, Xoán Xosé Moralejo e Armando Requeixo. Actuarán interpretando temas musicados con versos de Celso Emilio os Labregos no tempo dos Sputniks.

Entrevista a Armando Requeixo en Fervenzas Literarias

Entrevista a Armando Requeixo en Fervenzas Literarias:
“- Fervenzas Literarias (FL): Profesor e investigador, Armando Requeixo comeza a facer crítica literaria con dezanove anos. Con que vontade se embarca vostede nese mundo crítico que arriba agora coa publicación deste Criticalia?
– Armando Requeixo (AR): Eu fun, dende sempre, un lector voraz. Uniuse a iso a presenza, nunha idade temperá, dun feixe de profesores que viron en min un bo lector, esixente e curioso. Eles animáronme a poñer por escrito algunhas das lecturas que eu facía daquela, dun xeito totalmente amador (claro). Esas mesmas persoas, onde destacaría de maneira sobranceira a Claudio Rodríguez Fer e a Luís Alonso Girgado, favoreceron que esas recensións primeiras puidera facelas chegar a algúns dos suplementos literarios galegos de xornais e revistas especializadas que había naquel tempo, como as páxinas do Táboa Redonda de El Progreso, as de Edición 7 de El Correo Gallego, as páxinas de cultura do semanario A Nosa Terra… (…)
– FL: Iso podería levarnos á formulación doutra pregunta: cal sería -pois- o papel dos críticos dentro dun sistema literario?
– AR: O traballo da crítica camiña en dúas direccións. A primeira delas sería a da crítica inmediata; esa que aparece nos medios de comunicación: a “crítica de novidades”. Logo estaría a crítica académica, visible especialmente nos círculos académicos ou especializados. Estas críticas versarían sobre textos máis clásicos ou que teñen un recendo epocal. As dúas son interesante e necesarias, ademais de ser complementarias. Na crítica máis inmediata traballas cun material novo, que aínda está por valorar e por calibrar; mentres que coa crítica académica dáse un último empurrón para o canon. A crítica inmediata, esa crítica de actualidade, ten un cometido fundamental que é o de actuar de zahorí, de sommelier, porque hai que detectar aquilo que é susceptible de ir pasando co tempo, por decantación, a formar parte do canon. O crítico debe, por unha banda, informar os lectores e, por outra, ir escolmando aquilo que, ao seu xuízo, debería de quedar nesa listaxe de textos canonizados. Hai xente que traballa fundamentalmente na crítica académica que non ve con moi bos ollos –e incluso ás veces amosa un ápice de desprezo- a crítica de novidades. Eu dedícome a ambas as dúas e podo dicir que por veces a crítica inmediata é máis difícil que a académica. É moi doado dicir que Celso Emilio Ferreiro é un grandísimo poeta ou que A esmorga é unha magnífica novela cando se valora a touro pasado. Máis difícil é aseverar, no día de hoxe, que esa novela de Luís Rei Núñez ou aqueloutra de Antonio Reigosa son magníficas e que o tempo che dea a razón. (…)”.

Armando Requeixo: “O capital cultural e socioidentitario da nosa literatura está a ser obviado e desprezado”

Entrevista a Armando Requeixo publicada en varios medios, a través do seu blog Criticalia:
“(…) – P: Nestes tempos tan duros que estamos a vivir, cal diría vostede que é o estado actual no que se atopa a literatura galega?
– R: Depende como se mire. Se xulgamos a nosa literatura pola súa calidade, pola excelencia dos produtos que ofrece, penso que nas últimas décadas se ten demostrado, sobradamente, que somos un país de escritoras e escritores equiparables aos mellores de calquera outra latitude. Agora ben, se o que hai que xulgar é cal é a proxección e vitalidade social desa escrita… aí o presente volveuse moi avolto ultimamente. O capital cultural e socioidentitario que a nosa literatura supón, mesmo a súa fortaleza como industria que cohesiona, en sentido amplo, a riqueza dun territorio, creo que está a ser obviada e desprezada por algúns. Iso ten feito que involucionemos obscenamente. Temos unha literatura de calidade propia do século XXI, pero unha caixa de resonancia institucional e social que recuou trinta anos.
– P: Leva anos traballando como crítico literario. Como escolle os libros que analiza?
– R: Pois, para explicalo dunha maneira sinxela, fago unha especie de “catas” de lectura. Comezo a ler os libros unhas cantas páxinas, un número xeneroso delas. Logo, dou pequenos saltos para ver como van sosténdose no desenvolvemento. Se vexo que a obra é boa ou, polo menos, mantén uns mínimos, apártoa para realizar unha lectura xa completa e demorada. Se, pola contra, o libro é moi frouxo, entón a crítica é o meu silencio, porque entendo que o espazo público é demasiado precioso para desbaldilo co que non paga a pena. (…)”

Armando Requeixo: Día de feira XVI

Artigo de Armando Requeixo no seu blogue, Criticalia:
“Hai tres semanas propuxen no Día de Feira unha pregunta: Que a Real Academia Galega designe polo mes de xuño o autor/a ao que se dedicará o seguinte Día das Letras Galegas, ¿cres que fai diminuír a atención prestada ao autor/a do ano en curso no resto da anualidade? Partía eu da sospeita de que o anuncio temperán da nova ou novo homenaxeado restaban atención á autora ou autor do ano en curso, á vista do que leva ocorrendo nos últimos tempos. Pois ben, está claro que esa miña dedución é secundada en parte si e en parte non.
Algo máis do sesenta por cento (o 61% exactamente) opinades que, efectivamente, o feito de que cada mes de xuño se anuncie a vindeira ou vindeiro homenaxeado no Día das Letras Galegas faille fraco favor ao protagonismo da autora ou autor distinguido no ano en curso. E probablemente os que así pensades tivestes na mente acontecementos tan notorios como o aínda recente Congreso Lois Pereiro, que foi cualificado por algúns, non casualmente, como congreso secreto, secuestradamente arrombado como estivo na súa publicitación institucional, clandestinamente esquecido da visibilización que merecían unhas xornadas dedicadas a quen era, enténdese, o autor do ano.
Mais case un corenta por cento de vós (o 39% para máis precisión) coida que ese anuncio estival da nova ou novo homenaxeado en absoluto estorba a celebración en curso. Neste sentido, debo aclarar que consultei algún amigo académico e que me confirmaron que é preceptivo que, na primeira reunión plenaria posterior ao 17 de maio, a RAG nomee a nova ou novo homenaxeado. Por tanto, na súa actuación a Academia non fai senón cumprir coas regras estatutarias. O que non impide, engado eu, que esa norma se cambie se o conxunto dos membros chega a estimar que un desprazamento temporal na designación axudaría a optimizar o sentido da celebración. (…)”.

Armando Requeixo: “No centenario de Cunqueiro”

Artigo de Armando Requeixo no seu blogue, Criticalia:
“Con motivo da conmemoración do nacemento de don Álvaro Cunqueiro, fixo onte un século, inseríronse en varios medios colaboracións nas que me ocupei de diferentes cuestións referidas á súa vida e obra. Nos vindeiros días ireinas incorporando ao blog. Velaquí a primeira entrega, aparecida onte no xornal Faro de Vigo, onde exhumei un poema do autor ata hoxe descoñecido e que nunca antes fora impreso.
No meridiano do pasado século Álvaro Cunqueiro atopábase en Mondoñedo, a cidade natalicia á que regresara tras o seu periplo madrileño logo de perder o favor das autoridades que ata entón o uparan como a case ninguén.
Son tempos de desconcerto e infinda soidade para o xenial escritor. Aos amigos escríbelles dende a cidade da Paula confesándolles que se sente “canso, soio, triste” e que mal atura o grisallo daqueles días nos que “chove, chove e venta o vendaval, ese vendaval mouro que muxe como unha vaca: estou vello e canso”.
Recluído naquela illa de incomunicación cultural, sen apenas ninguén con quen departir á súa altura no día a día das rúas da vella cidade episcopal, Cunqueiro sobrevive, soña esperto e, sobre todo, imaxina, febril, páxinas e máis páxinas. Daquel fervedoiro de fantasías ían nacer pouco despois os personaxes do Merlín e familia (1955) e As crónicas do sochantre (1956) e, non moito máis tarde, O incerto señor don Hamlet (1958). Mais en 1950 o escritor segue a procurar, devecidamente, a súa voz, o vieiro a seguir tras da ruína vital e autorial que vén de padecer.
Nese particularísimo contexto, non debe estrañar que Cunqueiro volva ás raíces, que indague na tradición e o alento dos devanceiros para ver iluminado o camiño. E, ¿que mellor guieiro para un mindoniense que a alba de gloria dos escritores que no pasado da cidade foron? Máxime se un foi amigo de boa parte deles, se sempre amosou por estes admiración e respecto. (…)”.
Posteriormente publicou a segunda e terceira parte deste artigo: No centenario de Cunqueiro (II) e No centenario de Cunqueiro (III).

Premios Os mellores 2011 en Redelibros

Desde Redelibros:
“Pois xa temos resultados das enquisas, así que agora toca facer a solemne proclamación dos que son, para todos vós, Os mellores de 2011. Grazas a tod@s por participar e parabéns aos seleccionados, de seguro teñen méritos dabondo!

Tradutor ou tradutora: Tuula Ahola Rissanen, por Purga, de Sofi Oksanen.
Obra literaria en galego: Non hai noite tan longa, de Agustín Fernández Paz.
Libro infantil e xuvenil en galego: O mundo secreto de Basilius Hoffman, de Fernando Cimadevila.
Editorial galega: Urco Editora.
Libraría: Cartabón (Vigo).
Web ou proxecto 2.0: Meubook.
Crítica ou crítico: Armando Requeixo.
Obra non literaria en galego: Como defenderes os teus dereitos lingüísticos, de Carlos Callón.
Ilustradora ou ilustrador: Iván Valladares, por O mundo secreto de Basilius Hoffman: o ladrón de soños.
Banda deseñada: Revista Retranca, de Kiko da Silva.
Obra literaria en castelán: 1Q84, de Haruki Murakami.
Proxecto ou evento cultural: Culturgal.
Blogue literario: Criticalia, de Armando Requeixo.

Agradecemos en calquera caso as vosas votacións e a confianza que depositades en nós.”

Armando Requeixo sinala que a faciana de Díaz Jácome como xornalista truncou a de poeta

Artigo de Santiago Jaureguízar en El Progreso:
“O profesor e estudoso da literatura galega Armando Requeixo, mindoniense coma o homenaxeado co galardón, deu a coñecer entre o público o seu libro Xosé Díaz Jácome. Poeta e xornalista, que lle valeu o premio literario Ánxel Fole promovido pola fundación Novacaixagalicia e El Progreso dende hai 24 anos. A primeira entidade estivo representada polo seu presidente, Mauro Varela, e a empresa de comunicación lucense polo seu director xeral, José de Cora, quen salientou que falaba en nome da presidenta do Grupo El Progreso, Blanca García Montenegro.
Xa dende o título, Requeixo antepón o título de poeta para Díaz Jácome, pois percibe esa xeira súa como a máis descoñecida. «Se houbese unha obra completa se lle percibiría máis como poeta», valorou o gañador, quen anima a reunir nun volume os tres libros que publicou en vida, sumándolle as creacións espalladas en numerosas publicacións e algunhas inéditas. O ensaísta indulta ao lírico no sentido que «traballou como xornalista dende 1939 a 1983, nunha tarefa que o absorbeu; viuse envolto nunha vertixe de falta de tempo para reunir obra poética para dar máis volumes para o prelo». A ese atranco sumou o da «humildade».
A maiores da súa vertente lírica, Armando Requeixo suliñou a preocupación de Díaz Jácome por embelecer os xornais coa prosa e a poesía de escritores coma Álvaro Cunqueiro, Celso Emilio Ferreiro ou os Álvarez Blázquez, cuxa presenza nas follas grandes alentou durante toda a vida. (…)”.