Desde
Sermos Galiza:
““A algho cheghamos porque xa estamos no Luar”, dixo a poeta María Lado no inicio dos oito minutos de parodia televisiva na que o dúo Aldaolado congregou máis público que en ningún dos múltiples espectáculos que consolidou a súa traxectoria coa poesía e humor como protagonistas.
Para a singular ocasión, María Lado e Lucía Aldao escolleron un dos seus números máis aplaudidos, a tradución simultánea galego-español do poema “Lingua proletaria do meu pobo”, de Celso Emilio Ferreiro, en honor de todas aquelas persoas “que o entenden e non o falan” e, moi especialmente, para brincadeira dos argumentos empregados por Galicia Bilingüe sobre a imposición do idioma. Aldao e Lado lembraron os tempos do bipartito nos que, facendo brincadeira do que dicía a asociación contra a normalización do galego, a presión era tal que “ás catro da mañá chamaban os funcionarios para ver se falabas galego”,
A intervención de Lado e Aldao foi seguida pola rede con sorpresa, pola singularidade que supón que un espectáculo como o seu entre no programa presentado por Gayoso.”
Arquivos da etiqueta: Celso Emilio Ferreiro
Cuestionario Proust: Xabier Quiroga
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xabier Quiroga:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Ter claro o que non quero.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Sinceridade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que estean aí.
4.– A súa principal eiva?
– Individualismo.
5.– A súa ocupación favorita?
– Matinar.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Estar sempre ocupado en algo que semelle interesante.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder a cabeza.
8.– Que lle gustaría ser?
– O que son, con retoques.
9.– En que país desexaría vivir?
– No que vivo.
10.– A súa cor favorita?
– Hoxe, o verde. Mañá quen sabe.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A chorima.
12.– O paxaro que prefire?
– A curuxa.
13.– A súa devoción na prosa?
– O Vargas Llosa de hai décadas.
14.– E na poesía?
– Celso Emilio.
15. – Un libro?
– El cuento o la vida.
16.– Un heroe de ficción?
– Asterix.
17.– Unha heroína?
– Pepa a Loba.
18.– A súa música favorita?
– Pink Floyd e Fuxan os Ventos
19.– Na pintura?
– Ecléctico.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– As nais que cada día sacan adiante a xornada familiar.
21.– O seu nome favorito?
– Non teño.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Prepotencia.
23.– O que máis odia?
– Non son rancoroso.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Calquera político que ao chegar ao poder deixa de sentirse pobo.
25.– Un feito militar que admire?
– A guerrilla galega a partir do 36.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Elocuencia.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen fragor.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Disposto a sentir.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A torpeza.
30.– Un lema na súa vida?
– “Que nada humano me sexa alleo”.”
Cuestionario Proust: Alfonso Láuzara
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Alfonso Láuzara:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Nobreza plebea!
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Que sexan boas persoas. Ou polo menos que sexan persoas!
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que sexan auténticas e leais. Son esixente mais tamén o dou todo!
4.– A súa principal eiva?
– Quizais algo teimudo. E algunhas cualidades en exceso tampouco son boas.
5.– A súa ocupación favorita?
– A escrita e tamén a conversa oral, moito.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Vivir en sintonía cos sentimentos.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– O sufrimento extremo e caer no total desacougo, en especial polos seres queridos. A saúde e a dignidade son vitais.
8.– Que lle gustaría ser?
– Ser feliz sen deixar nunca de ser eu mesmo. Eu nunca serei yo! hehe.
9.– En que país desexaría vivir?
– Na Galiza soñada. A matria arelada dende o barrio de Teis sempre perto do mar.
10.– A súa cor favorita?
– Sempre foi a vermella. Hogano tamén a azul celeste e a violeta.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Pois… non sei, quizais as rosas vermellas, as mapoulas, a herba de namorar…, se cadra moitas que nin coñezo! ha ha ha.
12.– O paxaro que prefire?
– O pardal na rúa e o corvo mariño na ría.
13.– A súa devoción na prosa?
– Buf!, moit@s! Cortázar, Kafka, García Márquez, Saramago, Blanco-Amor, Dieste, Castelao…
14.– E na poesía?
– Buf!, moitísim@s! Por varrer para casa: Ferrín, Novoneyra, Celso Emilio, Manuel Antonio, Manuel María… Rosalía naturalmente, ata poetas do meu tempo! E no plano internacional: Baudelaire, Walt Whitman, Lorca, Alberti, Eugénio de Andrade, Torga, Benedetti…
15.– Un libro?
– Complicada escolla. Direi O crepúsculo… ou calquera de contos de Ferrín.
16.– Un heroe de ficción?
– Eu son de realidades.
17.– Unha heroína?
– Da heroína paso! Xa teño dabondo co licor-café!
18.– A súa música favorita?
– Rock, cantautores/as de sempre, folk, jazz, blues…
19.– Na pintura?
– Urbano Lugrís, Chagall, Klimt, Picasso…
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Calquera nai-coraxe anónima ou loitadores/as silenciad@s.
21.– O seu nome favorito?
– Loaira, p. e., que é a miña sobriña. Gústame que teñan musicalidade, así moitos soen levar sons en “s” como sonia sara ou susana.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A desconsideración total polos demais.
23.– O que máis odia?
– A ruindade, a hipocrisía e falsidade, a incoherencia. A traizón!
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Direi Hitler a xeito de metáfora de tantos inhumanos repugnantes que a Humanidade ten padecido.
25.– Un feito militar que admire?
– A Revolução dos Cravos Vermelhos. E a Revolución Cubana.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Saber facer feliz sempre a quen se quere, sobre todo a quen o merece.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Feliz, con amor e a conciencia tranquila.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Bo humor con ese punto necesario de mala hostia.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A inocencia. E o medo: quen ten cu, ten medo!, non? Malia que non gusto de covardes. Pasa o mesmo coa ignorancia.
30.– Un lema na súa vida?
– Non fagas aos demais o que non queiras que che fagan a ti. Tenta non facer dano gratuíto e loita sempre polo que queres.”
Manuscrito dun aforismo (inédito) de Celso Emilio Ferreiro
Desde Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
“Hai aínda moitos espazos nos que esculcar no universo literario, cultural e político de Celso Emilio Ferreiro. Un deles é aquel que fai referencia ao xénero dos aforismos, que tan ben representa na nosa tradición Rafael Dieste por falar dun caso máis coñecido. O autor de Celanova, ata onde sei cando menos nos seus derradeiros anos, acompañábase dun caderno de tapas negras onde deseñaba ou perfilaba moitas ideas, entre elas algúns aforismos. Neste Día do Libro 2015 e por cortesía da Fundación Celso Emilio Ferreiro comparto aquí un deles escrito da súa propia man.”
Celso Emilio Ferreiro en francés
Desde
Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
“Os fondos da Fundación Celso Emilio Ferreiro atesouran diversa documentación, ao meu entender, moi valiosa. Unha parte nada desprezable está constituída por un corpus de traducións, moitas delas inéditas, da obra de Celso Emilio a diversas linguas. Por cortesía da Fundación incorpóranse aquí catro traducións de diversos poemas ao francés a cargo de Cynthia Leborne, profesora que coñeceu ao poeta de Celanova en 1978. Os textos encerran, asemade, suxestivas posibilidades didácticas. (…)” Pódense consultar aquí.
Cuestionario Proust: Suso Díaz
Desde 
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Suso Díaz:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– É ben difícil definirse. Coido que son un soñador.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A bondade e a xenerosidade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Só que me entendan.
4.– A súa principal eiva?
– Talvez querer abarcar máis do que son capaz.
5.– A súa ocupación favorita?
– Deixarme levar polo que me agrada, idear novos proxectos, sempre tentar sumar.
6.– O seu ideal de felicidade?
– A felicidade sempre é efémera. Un estado de felicidade enténdoo como algo semellante a ser lelo. Creo nos momentos de felicidade, e se algo se asemella a un tempo prolongado de felicidade vivina os primeiros 8 anos da miña vida en Ludeiros -Lobios-, onde nacín.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non penso niso.
8.– Que lle gustaría ser?
– Sempre quixen ser cantautor, de aí a miña paixón pola poesía.
9.– En que país desexaría vivir?
– Nun que non existe, que eu imaxino e nunca coñecerei. Nun país que non se odie por ser o que é, que agarime e ame aquilo que o define, que se respecte, que medre dende a cerna herdada sen precisar ollarse en espello algún. Un país que ben podería ser unha Galicia mítica.
10.– A súa cor favorita?
– Transito entre azuis e verdes. Aínda que nada me reconforta máis ca o abrollar da primavera no Xurés.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Todas, todas amosan beleza. De escoller, quédome co Lirio do Xurés.
12.– O paxaro que prefire?
– O que se pousa fronte á fiestra na casa de meus pais. Ese que me agasalla cos seus movementos, coa súa cor, co seu canto e co seu voo ceibe e despreocupado.
13.– A súa devoción na prosa?
– Sendo ben difícil: en galego Rosa Aneiros, en español García Márquez, en portugués Saramago.
14.– E na poesía?
– Imposible escoller. Dende Rosalía de Castro a Celso Emilio Ferreiro infinitas e infinitos poetas. Cada nova lectura é unha nova descuberta. Todas e todos os que me emocionen.
15.– Un libro?
– Dous. Agora mesmo os que me ocupan con novos proxectos: Seis poemas galegos de Federico García Lorca e Follas novas de Rosalía de Castro.
16.– Un heroe de ficción?
– Xan das Congostras.
17.– Unha heroína?
– Seguramente algunha que habita o subconsciente. A beleza ten rostro de muller.
18.– A súa música favorita?
– Moitas, moitísimas. Non podo escoller, depende do estado de ánimo. Iso si, sempre me fago acompañar por ela.
19.– Na pintura?
– Dun tempo a esta parte, Ovidio Murguía.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Miñas avoas, ninguén merece meirande admiración para min.
21.– O seu nome favorito?
– O de meus fillos: Sofía e Pedro, sempre na boca, sempre no pensamento.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A maldade en calquera das súas manifestacións: ruindade, mesquindade, falsidade…
23.– O que máis odia?
– Ese sentimento non me habita, de facelo, maniféstase en contadas ocasións. Diría que odio o que fai sufrir ao ser humano conscientemente. Dabondo temos co que a vida nos vai deparando.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Todos eses innomeables que se adicaron a destruír a especie, tamén os que se adican a destruír o hábitat.
25.– Un feito militar que admire?
– Sempre abril. Sempre o 25 de abril.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Unha meirande capacidade de comprensión, algunhas veces non atopo respostas por moito que me esforce. É frustrante.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– De súpeto.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Reflexivo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Moitos. Tendo en conta que somos humanos, procuro entender.
30.– Un lema na súa vida?
– Meu avó materno sempre me dicía, Suso: fai ben e non olles a quen.”
Celso Emilio Ferreiro sobre a sublevación militar de 1936 en Galicia (vídeo)
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Un amigo faime chegar un documento audiovisual que moito estimo. Trátase dun breve, pero significativo, fragmento tirado da participación de Celso Emilio Ferreiro nun documental titulado ¡Arriba, España!. A devandita peza cinematográfica, dirixida por José María Berzosa, de 120 minutos de duración e estreada en Francia no ano 1976, baseábase nun guión de Berzosa, Ramón Chao e André Camp. (…)
A participación de Celso Emilio, alén de se tratar ao meu xuízo dun documento audiovisual moi valioso, reitera -ao que sei- unha afirmación que o poeta de Celanova compartía a miúdo cando ollaba á sublevación fascista do 36, isto é, na súa opinión a existencia de institucións propias, feito adiado pola incompetencia de diversos gobernos da República, dificultaría que Galicia fose “unha presa doada para os sublevados”, coas consecuencias terribles que isto carrexou.”
O vídeo pode visualizarse nesta ligazón.
Celso Emilio Ferreiro en mapuche
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“(…) Cómpre seguir desenversando a Celso Emilio e mais nun tempo como o actual e para iso incorporo aquí unha tradución do celebérrimo “Irmaus” ao mapuche, que se publicou no ano 1993 e que vén da man, como se sinala, do “Centro Cultural Mapuche”. Sinto carecer de máis datos sobre a publicación titulada “Pu Peñi”, onde viu a luz ao se tratar dunha fotocopia solta que tiro dos fondos cedidos pola Fundación Celso Emilio Ferreiro.”
Ars dedicandi: Celso Emilio Ferreiro
Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Houbo un tempo en que a Cunqueiro e a Celso Emilio os uniu un trato cordial. Foron anos nos que as respectivas visións do literario non os privaron de estimanza mutua. Logo, xurdiu o desacordo. O resto é historia, suficientemente coñecida, por certo.
Esta dedicatoria é de marzo de 1955, anterior, por tanto, ao desencontro. Xeiras nas que se recoñecía abertamente a ascendencia e o maxisterio do compañeiro, a súa calidade como “primeirísimo poeta de Galicia”, a autoridade como “Gran Señor das Letras”, ofrecendo, así, a “meirande amistade”, por descontado, tamén “cordial ademiración”, e todo na dedicatoria dunha obra tan simbólica como a biografía de Manuel Curros Enríquez.
Ben está recordar estas relacións recuperando un documento inédito de Celso Emilio Ferreiro, no día no que, de contarse aínda entre nós, faría 103 anos.”
Postais literarias
Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Hai tradicións literarias que esmorecen. É o sino dos tempos. Unha das máis vizosas e que máis alegrías ten dado ás nosas letras é a dos envíos de postais de nadal contendo poemas. Houbo épocas en que foron moi frecuentes e, entre os vellos galeguistas, circulaban estas felicitacións preparadas en imprenta e adornadas con fermosas ilustracións.
Como homenaxe aos que fixeron grande esa tradición, recupero, pola Noiteboa, unha desas postais enviada como felicitación en 1961. O remitente e artífice da mesma foi o xurista Roberto González Pastoriza (Moaña, 1898-Vigo, 1985), amigo que foi de Castelao e Bóveda, un dos conselleiros na redacción do Estatuto de Autonomía nos tempos da República e persoeiro significado na vindicación política e legal da nosa identidade. O destinatario era o avogado e escritor Ramón González-Alegre (Vilafranca do Bierzo, 1920-Vigo, 1968), tamén el moi vinculado aos círculos galeguistas vigueses da Posguerra, importante activista cultural que promoveu voceiros fundamentais daquel tempo como a revista Alba ou a colección poética do mesmo nome.
A postal recolle tres poemas debidos ao propio González-Alegre, Celso Emilio Ferreiro e mais María do Carmo Kruckenberg. Van acompañados dunha simbólica ilustración da autoría do fillo mozo do remitente, Roberto V. González-Pastoriza Sanjurjo. (…)”
