Entrevista
de Montse Dopico a Carlos Lorenzo en Praza:
“”Desde os primeiros pasos houbo un criterio fundamental: espertarlle a curiosidade pola nosa poesía a quen nunca tivo interese por ela. Con cada persoa coa que falaba para involucrala no proxecto, sempre lle facía ver que a miña intención era crear un produto audiovisual de calidade que contase o que leva pasando na literatura galega nos últimos 25 anos, incidindo, evidentemente, na poesía. Para iso eu tiña claro que non funcionaría entrar en análises literarias nin en comentarios académicos”. Así explica Carlos Lorenzo, o director do documental Vértice de versos, o seu proxecto para este filme, que acaba de presentar o seu teaser. Falamos con el. (…)
– Praza: O documental trata de contar o acontecido desde os 90 na poesía galega. Non é un proxecto nada doado. Con que criterios (cronolóxico, temático, formal…) formulastes o relato dos feitos?
– Carlos Lorenzo: Desde os primeiros pasos houbo un criterio fundamental: espertarlle a curiosidade pola nosa poesía a quen nunca tivo interese por ela. Con cada persoa coa que falaba para involucrala no proxecto, sempre lle facía ver que a miña intención era crear un produto audiovisual de calidade que contase o que leva pasando na literatura galega nos últimos 25 anos, incidindo, evidentemente, na poesía. Para iso eu tiña claro que non funcionaría entrar en análises literarias nin en comentarios académicos.
Como comentei en varias ocasións durante a rodaxe ou no traballo de edición, estabamos a sacarlle a túnica ao vello poeta; estabamos a facer un documental sobre poetas, e non tanto sobre poesía. Con isto quería deixar claro que os espectadores tiñan que descubrir as persoas que fan poesía, rachando cos tópicos e comprobando que é unha actividade creativa tan natural coma calquera outra e que se está a transformar co tempo igual que outras expresións literarias ou artísticas.
Mais eu sabía que para contar este fenómeno con expectativas de éxito, había algúns feitos na nosa poesía recente que me axudarían a darlle ese brillo atractivo ao documental. Por exemplo, o acontecido nos anos 90, cunha extensa nómina de poetas novos, que comezaron a innovar no modo de ofrecerlle poesía ao público. Dedicamos un tempo a escoitar a Modesto Fraga e a María Lado falándonos do Batallón Literario da Costa da Morte, todo un fenómeno en Galicia que rachou con vellos tópicos.
Ou cal foi o motivo para que nacese unha editorial como Letras de Cal. Estes, entre moitos outros, foron feitos singulares que nos fan ver que aqueles novos e novas poetas non só quedaron na escrita duns versos, senón que tiveron a ansia de levar os seus poemas por innumerables e singulares lugares de toda Galicia. Remato esta pregunta comentando que Vértice de Versos desenvólvese a través de diversos temas sen seguir unha liña cronolóxica definida.
Entre eses temas están o do protagonismo actual da muller na poesía, os novos modos de expresión poética, facemos un rápido repaso pola historia da nosa poesía, cal está sendo a situación actual da nosa poesía, que pode pasar no futuro… E ocupa unha boa parte da metraxe da película escoitar a catro dos poetas falando dos seus inicios, os seus procesos creativos, as súas influencias, os seus premios… Emprégoos como exemplos do que está acontecendo en Galicia na creación poética. Estes autores e autoras son Emma Pedreira, Baldo Ramos, Gonzalo Hermo e Yolanda Castaño. (…)”
Arquivos da etiqueta: Emma Pedreira
Compostela: diálogo entre Eli Ríos e Emma Pedreira arredor de Culpables e Bibliópatas e fobólogos
“Non outra novela máis sobre a Guerra Civil”, por Emma Pedreira
Artigo
de Emma Pedreira na Plataforma de Crítica Literaria A Sega:
“Dá a sensación, cando falamos da Guerra Civil española, que xa todo está escrito e que nada queda por levar ao papel. Que dalgún xeito todo o de irresoluto que ficou atrás do conflito está a pairar fisicamente sobre a nosa realidade mais que na cuestión literaria a tinta xa ten secado como o sangue en cicatrices vellas. Pero tamén dá a sensación de que só a tinta masculina ten contribuído a esta teima de sanación. Son moitas e moi boas as liñas que se concentraron a falar do conflito (sen contar con lateralidades, marxinalidades, tanxencialidades, testemuños, alegorías e derivativos que ten dado a guerra e as súas consecuencias), mais, canto hai de feminino na escrita, ben de ficción ben testemuñal, da Guerra Civil? (…)
Ocorre igual en Galiza, hai esta escaseza? Podemos dicir que, na ficción narrativa e en masculino, si. É abondosa a narrativa escrita por homes que andou a refollar no antes-durante-despois da Guerra Civil. Outra cousa diferente é a memoria e aquí poderiamos rescatar a prosa testemuñal de Syra Alonso nos seus Diarios ou de Mariví Villaverde en Tres tempos e a esperanza (Colección Mulleres, A Nosa Terra), Residente Privilexiada de María Casares (Trifolium).
Na ficción narrativa a guerra ou o período de represión e loita antifranquista posterior é un algo de esguello en Atracción total de Carmen Blanco (Xerais), Seique de Susana S. Arins (Através editora) e As mans da terra de Laura Rey Pasandín (Toxosoutos). Memoria de cidades sen luz de Inma López Silva (Galaxia) e, para crianzas, A sombra descalza de An Alfaya e Tristes armas, de Marina Mayoral (Xerais).
Seguen as sensacións cando pensamos en cal sería, daquela, o papel da muller no momento do conflito: gardar a casa, gardar a apariencia, gardar os fillos, a leira, o gando (se é que era muller do rural), gardar os segredos, gardar a memoria. E por que, se tan enorme era a súa función, non se detivo a literatura a falar do lugar das mulleres durante a guerra, e o seu foco está no masculino só, a omnisciencia narrativa dá en seguir escapados polo monte, agochados nos tobos, presos nas cadeas ou soldados na fronte? Non quero determe a falar das mulleres que teñen pasado polas obras desta temática da man de Fernández Ferreiro, Rivas, Riveiro Coello, pois a miña teima é buscar a voz feminina retratándose a si mesma nun determinado momento e lugar.
Por iso é xusto dar a benvida a novelas como Escapados, de María del Carmen Rey Núñez, que ten na editorial Toxosoutos a súa estrea como autora. De Mazaricos e do 61, Rey Núñez non se axusta con fidelidade á etiqueta de “outra novela máis sobre a Guerra Civil” que adoitamos saloucar cando temos nas mans outra obra máis destas características. Enumerar as carencias é o que ten, que ficamos a escoitar o que se nos conta e se, por engadir atractivo, isto o fai unha voz absolutamente descoñecida e que desde a contracapa do seu libro continúa a nutrir o misterio do case anonimato, imos ter que adicarlle horas ás case catrocentas páxinas de Escapados. (…)”
A Coruña: presentación de Escapados, de María del Carmen Rey Núñez
A Coruña: presentación de Culpable, de Eli Ríos, e s/t, de Emma Pedreira
A escritora Emma Pedreira vence no Certame de Microrrelatos de Moaña
Desde Faro de Vigo:
“A escritora galega Emma Pedreira foi a gañadora do XV Certame de Microrrelatos que organiza a Lonxa Literaria de Moaña. Venceu co seu relato titulado Lelalela. (…)
A Lonxa Literaria lle entregará o premio característico deste certame, un lote de conservas da ría, no mes de xaneiro.
O texto gañador é o seguinte:
Lelalela
Non é que sexa rara, ten gustos definidos. Encántalle cantar, pero só en contacto coa auga. É como se fose serea, pero non quere ser romántica nin chorradas polo estilo e pénsase cabareteira, pero en plan ben, en plan Marlénditrich. Cando lava a louza canta baixiño, coas lubas plástico rosa, putyubleinonmi, bois. Só entende o dos bois e tira do bordo de goma, pupupidú. Deletréao co cu, como se tivese vinte e non case oitenta, iso non se di. Cando se ducha -nos días impares- fai algo de zarzuela. O resto dos días, que toca baño de asento, copla lixeira, delbarriodesantacrúereunhermozoclavé. Se hai pingueiras, que as hai, na súa bufarda velliña de pensionista, recolle gotas coa lingua e dáse a aquilo de miudiñomiudiño, e mesmo vai collendo unha lixeira borracheira; despois durme. Agora si, cando trona, cando o trebón de mediados de agosto ameaza con mandar unha chuvia case monzónica de tan mesta e pegañenta, Lilimarlén sae por rimeira e única vez da casa en todo o ano, coas botas militares herdadas de seu pai, morto dun disparo nas terras do Ebro, e cunha bata de guata que pagou en reais e oñeceu épocas de botóns e flores. Aí é cando canta até o dano, e remata chorando nas pozas, leliñaporqueneumorro, tola de amor, a vella tola. Hoxe tampouco virán por ela.“
A Coruña: presentación de Cando John Lennon coñeceu a Valle-Inclán, de Beatriz Maceda
O
xoves 23 de novembro, ás 20:00 horas, na Livraria Suévia (Rúa Vila de Negreira, 32, baixo), na Coruña, preséntase Cando John Lennon coñeceu a Valle-Inclán, de Beatriz Maceda Abeleira, publicada por Trifolium. A autora estará acompañada por Emma Pedreira.
Emma Pedreira: “As galegas levamos a retranca na cana do óso desde a prehistoria”
Entrevista a Emma Pedreira en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Bibliópatas e fobólogos é un libro que fala de libros. Os libros como xeito de explicar a existencia. É quizais ese o principal valor da literatura?
– Emma Pedreira (EP): Se nos poñemos filólogas, debería botar man do aprendido na carreira e dicir que a literatura está feita para aquilo do docere et delectare (ensinar e deleitar), algo que sigo ao pé da letra en todo o que busco, como lectora e como escritora. Pero a literatura e a súa función dependen de moitas máis cousas; do momento, da formación, da facultade de espellar, das expectativas (e falo sempre tendo en conta a biface persoa lectora/persoa escritora). Se nalgún momento da vida a literatura puido ensinarme a aprenderme, agora abonda con que me satisfaga nos máis primarios sentidos. Sexa no momento que sexa ou desde o recanto vital que for, para min os libros sempre son e serán fascinantes.
– B: Neste volume optou por intercalar o formato curto co moi curto. Non sei se se sente cómoda con etiquetas como micronarrativa.
– EP: Eu síntome cómoda escribindo. Punto. Non escollo abeirarme a ningunha proposta nin pegar na fronte unha etiqueta antes de poñerme a escribir. Vaia, hoxe teño o corpo de microrrelato resultón con tendencias modernistas, e aí vén o texto. Coido que as etiquetas veñen pola banda da recepción, non da emisión. Correspóndenlle á xente que nos le e valora o noso traballo. Eu emito unha mensaxe a través dunha canle, cífroa; a maneira que me apoñan despois de descifrala xa non é tanto cousa miña como pode selo o traballo de codificación, o sentido crítico e a complicidade lectora fan o resto. Por iso o certo é que o mínimo, o curto, o micro, si levan consigo un código específico pero tamén unha consideración moi activa da persoa que le porque a microficción pretende a retroalimentación para que o texto e a súa mensaxe se abran –ou se pechen- para “acabar de facerse”. Niso parécese á poesía, na confianza que depositamos en quen le para que a mensaxe se decodifique. É máis íntima aínda a relación entre poesía e relato se á poesía lle aquelamos o de “en prosa” e ao relato o de “micro”, porque aí se eslúe unha ínfima fronteira, pero non, aínda así son lugares diferentes que requiren de formacións e experiencias diferentes e non teñen por que funcionar os textos poéticos na narrativa e viceversa. (…)
– B: Vostede publica desde que tiña 20 anos. Daquela foi encadrada na xeración poética dos 90. A este respecto interésame coñecer que pensa sobre a influencia daquel tempo literario sobre a cultura contemporánea galega. Foise mitificando aquela época conforme se afasta? Tiveron que loitar vostedes, as escritoras daquel tempo, para individualizar a súa visión literaria?
– EP: A primeira vez que me apuxeron unha etiqueta foi nese momento. Publiquei o meu primeiro libro antes de rematar a década dos 90 e alí me pegaron na fronte o colante de “Poesía de muller” que foi como se nos denominou ás mulleres que publicamos no momento, como escindindo as voces femininas das masculinas e creando un subgrupo programado para traballar xuntas. Eu estaba no momento do arranque, do querer aprender e ser aconsellada e non me molestou. Tiña vinte anos e a aceptación no mundo adulto é importante nesta idade, tomeino como algo iniciático e conformeime con esa consideración porque non me pareceu pexorativa. Agora mesmo continúa a parecerme algo circunstancial e froito do boom das voces femininas daquela década, pero, xa con perspectiva, paréceme que considerar que o fenómeno era algo novo ensombreceu o esforzo das que traballaron antes ca nós. Tamén hai que dicir que somos un país mitómano e, dentro da literatura o mito é fundamental, así que como non mitificar cada paso dado se deixou pegada e foi exitoso! Queda aí o que pasou nos 90 para apreixalo e aprender e, por suposto, para manter a convivencia porque as autoras dese momento aínda somos novas e nos queda moito por traballar. O bo é que o traballo e o tempo foron destrenzando aquel pack literario e puidemos ir mantendo os nosos discursos persoais, que é doado localizarnos como poetas dos 90 pero tamén enunciar os nosos nomes individualmente. Iso solidifica cada un dos nosos discursos persoais. (…)”
Pontevedra: Vermú entre libros, con Emma Pedreira e Ana Cabaleiro
Entrevista a Emma Pedreira sobre Antídoto
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Emma Pedreira gaña co libro Antídoto o Certame Literario de Vilalba. Pode escoitarse a entrevista aquí.”
