Pilar García Negro: “A virtude do xenio rosaliano é quen de converter estes primeiros ensaios e tentativas en obra feita e dereita”

Entrevista de Xoán Costa a Pilar García Negro en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Cantares gallegos é a obra fundacional da literatura galega contemporánea. Obviamente non nace do nada…
– Pilar García Negro (PGN): Os denominados séculos escuros (que cada vez o son menos, por novos achados que dan fe da permanencia dun fío de galego como lingua escrita) coñecen a súa ruptura co uso propositado do galego desde os primeiros anos do século XIX: literatura histórica, utilitaria, poética…, en verso e en prosa. Son as primeiras tentativas de emerxencia da lingua na letra escrita e publicada, ao calor dun despertar da conciencia patriótica que, no ecuador do século (1846; 1856) contará con fitos significativos que adquiren grande valor simbólico (Mártires de Carral; Banquete de Conxo). Con todo, a norma e o paradigma son os do español. Rosalía de Castro practica unha fusión extraordinaria: reivindicación patriótica-uso da lingua galega ao servizo dun libro unitario-elaboración dunha literatura culta, que beneficia toda a riqueza e especificidade da literatura popular, celebrándoa mais reintepretándoa para liberala do corsé etnográfico, e elevala, co máis depurado estilo, á altura dunha cultura viva e merecente de ser coñecida e respeitada, sen deixar de marcar sempre a súa pegada autorial, como muller e galega consciente das necesidades e problemas da súa nación.
– ND: Cais son os precedentes?
– PGN: Os antecedentes máis importantes son: Proezas de Galicia (1810), de Xosé Fernández Neira; a publicación do Álbum de la Caridad (1862) derivada dos Xogos Florais da cidade da Coruña do ano anterior (colección onde ela figura con seis poemas, cinco dos cais pasarán a Cantares…); a fundamental obra de Xoán Manuel Pintos A gaita gallega (1853) e, desde logo, poemas de Francisco Añón, Alberto Camino ou a estrea de Eduardo Pondal: “A campana de Anllóns” (1858). Como xa indiquei, a virtude do xenio rosaliano é quen de converter estes primeiros ensaios e tentativas en obra feita e dereita: independente, non complementar da literatura española.
– ND: A quen se dirixe a obra e con que pretensións?
– PGN: Loxicamente, a quen podía lela, en primeiro lugar, visto o elevadísimo analfabetismo reinante, isto é, ao público letrado galego para o animar ao coñecemento e defensa do seu país; ao público español, como antídoto firme contra a galegofobia. A partir da 2ª edición (1872), circulou como un maná sobre todo entre galegos emigrados en Madrid e en Ultramar. Chegan a circular copias ou recitados, segundo lembra Murguía, dando poemas por anónimos populares, tal era a mestría en captar a práctica social, psicolóxica e cultural do seu povo. (…)”

Manuscritos: Francisco Añón

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Froito da colaboración que establece xenerosamente a Fundación Penzol con este blogue, para divulgar algúns dos seus fondos bibliográficos manuscritos, ofrécese aquí un poema manuscrito de Francisco Añón (1812-1878). Para recabar algunha información sobre a composición “Alma en pena”, ou tamén coñecida como “A pantasma“, vistas as dificultades que presentaba o orixinal para a súa lectura e interpretación decidín acudir a Ramón Blanco, profesor, poeta e salientable investigador sobre Añón que sistematizou unha mostra do seu saber oceánico sobre este poema. Coa autorización do autor de Emily on the road, comparto abaixo boa parte das súas reflexións pois axudan a entender cabalmente a composición, tanto a súa intrahistoria como a súa peripecia ecdótica. Beizón, ao profesor Ramón Blanco pola súa estimable lección. (…)”

ac2a6on_009148_0001ac2a6on_009148_0001-1ac2a6on_009148_0001-2ac2a6on_009148_0001-3

Ferrol: conferencia sobre Persoeiros de Galicia e recital poético

O sábado 23 de novembro, ás 19:00 horas, no salón de actos do Ateneo Ferrolán (Rúa Magdalena, 202-204) de Ferrol, e con entrada de balde, terá lugar unha conferencia sobre Rosalía de Castro a cargo de Jesús Matesanz, seguida dun recital de poesía galega, por Xaime Marí (actor), con este programa:
– A Galicia, de Francisco Añón.
– O maio, A Rosalía e Cantiga, de Manuel Curros Enríquez.
– Dos celtas antigos, de Eduardo Pondal.
– Sobre o sol, de Ramón del Valle Inclán.
– Camiño longo e A rosa que sangra, de Ramón Cabanillas.
– O hórreo, Longa noite de pedra e A Castelao, de Celso Emilio Ferreiro.
– Negra sombra, Castellanos de Castilla e Adiós ríos, adiós fontes, de Rosalía de Castro.
– Himno galego, de Eduardo Pondal.

Santiago: Congreso do Bicentenario de Francisco Añón, os 4 e 5 de outubro

O xoves 4 e o venres 5 de outubro, na Cidade da Cultura de Santiago, terá lugar o Congreso do Bicentenario de Francisco Añón, coordinado por Xoán Mariño. O programa previsto é o seguinte:

Xoves, 4 de outubro
16:00 h. Inauguración do congreso.
16:30 h. Intervención de Ramón Villares: A xeración de 1846.
17:15 h. Inauguración da exposición Añón, precursor do Rexurdimento.
18:00 h. Proxección do documental Añón na memoria, de Juan Silva e Óscar Sendón.
19:15 h. Intervención de Gonzalo Navaza: Consideracións sobre a poesía de Añón.
20:00 h. Presentación do libro Poesías galegas de Francisco Añón. Con Xosé Luís Méndez Ferrín.

Venres, 5 de outubro
10:00 h. Roteiro literario pola Compostela do Poeta Añón: Alameda, San Clemente, edificios da Universidade, San Martiño Pinario, Facultade de Historia…
12:00 h. Intervención de Pilar Sampedro: Valor e valores da poesía de Añón.
12:45 h. Intervención de Manuel García Sendón: Añón: creador do programa literario do Rexurdimento.
16:30 h. Intervención de Rosario Álvarez: O Poeta Añón na forxa do galego literario.
17:15 h. Intervención de Xesús Alonso Montero: Añón na literatura galega do Prerrexurdimento.
19:15 h. Presentación do libro Vida e obra de Francisco Añón. Por Ramón Blanco, autor do mesmo, e Víctor Freixanes, editor.
20:00 h. Coloquio.
20:30 h. Clausura.

Desde Certo.

Serra de Outes: curso de verán Bicentenario de Francisco Añón, do 19 ao 22 de xullo

PROGRAMA

* Xoves 19 de xullo:
19:00 h. Inauguración da exposición sobre Francisco Añón. Na Casa da Cultura de A Serra. Con Xoán X. Mariño, comisario do Ano de Añón e Carlos L. Crespo, alcalde de Outes.
19:30 h. Presentación da páxina web adicada a Añón con Xoán X. Mariño, presidente da ACC Terra de Outes e Domingos Campos, membro do consello de redacción.
20:00 h. Conferencia: Bicentenario de Añón, ocasión para reivindicar ao poeta. Por Henrique Monteagudo.

* Venres 20 de xullo:
10:00 h. Travesía marítima pola ría Muros-Noia. A bordo do balandro Joaquín Vieta (ver nota abaixo).
16:30 h. Conferencia: A ría do Poeta Añón. Por Manuel G. Sendón.
17:30 h. Conferencia: Clasicismo e romanticismo na obra de Añón, por Ramón Blanco.
19:00 h. Presentación do documental Francisco Añón. O poeta na súa terra. Por Óscar García e Juan Silva, autores do mesmo.
19:30 h. Interpretación de O himno a Galicia, polo grupo coral da AV Sueiro.

* Sábado 21 de xullo:
11:00 h. Roteiro literario Polas terras de Añón, coa guía de Santi Nieto.
16:30 h. Conferencia: A literatura galega na época de Añón, por Xabier Castro.
17:30 h. Conferencia: O levantamento de 1846 e o nacemento de Galeguismo, por Manuel do Río.
19:00 h. Performance poética de Serafín Fernández.

* Domingo 22 de xullo:
12:00 h. Conto-conferencia O mundo poético de F. Añón, con Quico Cadaval.
13:00 h. Ofrenda floral diante do monumento de Añón. Con Xoán X. Mariño, comisario do Ano de Añón e Carlos L. Crespo, alcalde de Outes.
13:30 h. Clausura coa actuación do grupo de gaitas do Concello de Outes.

Matrícula: Gratuíta e por orde de inscrición na Casa da Cultura de Outes. Avenida de San Campio, s/n. Tfno. e Fax: 981-850950 E-mail: terradeoutes@gmail.com.
Coordinador: Xoán X. Mariño. Tfno. 634416574.
Nota: Esta travesía marítima é opcional. Os participantes no curso que desexen asistir a ela deben abonar 6 euros e posto que a capacidade máxima do buque é de 20 persoas, estas prazas serán ocupadas por orde de inscrición.