Entrevista a Carlos Pereira en La Opinión:
“(…) – La Opinión (LO): Como recuperou a historia de Culleredo?
– Carlos Pereira (CP): A través de moitos campos de traballo concretos. Un deles, a recuperación do patrimonio monumental, coa restauración da Torre de Celas, da ponte do Burgo, dos muíños de Acea de Ama e dalgúns pazos. A colaboración tamén nalgúns casos coa Igrexa na restauración dalgunha igrexa.
– LO: Tocoulle tamén poñer por escrito o que descubría?
– CP: Si, preparar toda unha serie de traballos, publicacións sobre a historia e sobre os monumentos, que ademais se complementan con visitas guiadas de centros escolares. Tamén propoño nomes para rúas, relacionados coa historia de cada parroquia. Iso é moi gratificante; son nomes que se perderon na marea da historia e, cando llos pos a unha rúa, estás recuperando toda unha historia desaparecida. (…)”
Arquivos da etiqueta: La Opinión
Todos pendentes de Méndez Ferrín
Desde La Opinión:
“”Ninguén quere que se vaia Ferrín e dende logo unha inmensa maioría dos académicos tenlle pedido persoal e publicamente que continúe ó fronte da Real Academia Galega“. Con esta declaración el escritor y académico Darío Xohán Cabana resume el sentir de sus compañeros que piden a Ferrín que no deje la presidencia de la RAG. “A Academia e o mundo da cultura quere a Ferrín presidindo a Academia”, remarca. Todos están a la espera de la decisión final que tome el escritor, y confían en que ante la avalancha de adhesiones en torno a su figura opte por agotar mandato, le queda un año. “Penso que todo se pode solucionar. Ferrín estao facendo moi ben como presidente e creo que pode mudar de opinión”, declaraba ayer la académica Luz Pozo.
Por el momento, Ferrín guarda silencio. Su mutismo es absoluto y sus más próximos dicen desconocer sus intenciones, pero aguardan que al final continúe al frente de la RAG. El pleno del próximo sábado en el que Xosé Fernández Ferreiro ingresará en la RAG será otra oportunidad para que los académicos trasmitan a Ferrín la apuesta por su continuidad de forma informal en los pasillos, aunque no en la propia reunión, pues es una ceremonia solemne con un orden pautado.
Hace once días que Ferrín anunciaba su dimisión como presidente de la Real Academia Galega y como académico de la institución en una carta en la que denunciaba que académicos y personas externas le “fixeron sentir” que la RAG no era su sitio. El secretario de la Academia, Xosé Luís Axeitos, fue quien concreto la acusación al sostener que desde el Consello da Cultura Galega y el Instituto da Lingua Galega se pretendía “colonizar” la RAG, y en el marco de esta polémica atribuía las filtraciones a un periódico de Madrid de supuestas denuncias de enchufismo.
Desde entonces se sucedió una escalada de peticiones para que Ferrín reconsidere su decisión. Coinciden en que abrió la Academia a la sociedad, impulsó su modernización con la página web y el lanzamiento del diccionario online y consiguió financiación estatal y autonómica para la institución. Los primeros en salir a escena fueron los académicos Darío Xohán Cabana, Manuel Rivas, Manuel González, Salvador García-Bodaño, Xosé Neira Vilas, Luz Pozo, Xosé Luís Regueira, Francisco Fernández Rei, Rosario Álvarez, Ramón Lorenzo, Margarita Ledo y Andrés Torres Queiruga.
En los últimos días, también se han pronunciado Arcadio López Casanova, Andrés Fernández Albalat y Xesús Alonso Montero, también académicos. El respaldo de este último ha sido especialmente significativo para los afines a Ferrín, que saben de sus encontronazos ideológicos y culturales con el presidente de la RAG. Ya son quince de un total de 26 académicos, los que han salido a la luz pública para alabar su gestión y apostar por su continuidad.
Ninguno ha pedido su dimisión. Incluso Henrique Monteagudo, académico de la RAG y profesor en el ILG, que ha sido el más crítico con Ferrín, declaraba ayer a este diario que “el mandato en líneas generales” le parece “positivo”, aunque le pide “más transparencia en las cuentas”, y por ello cree que “debe agotar mandato y nunca darse de baja como académico”. Sobre las opciones reales de cerrar la crisis, asegura que “la reconcilación para ser real tiene que pasar por la retirada de declaraciones y párrafos”.
La Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega y PEN Clube de Galicia también piden a Ferrín que no deja la RAG.”
Vidal Bolaño, alma do teatro galego. A longa sombra do sombreiro
Reportaxe en La Opinión:
“(…) “É un autor moi respectado e moi representado en España e tamén fóra. É, como Rosalía de Castro, unha figura da nosa diplomacia cultural, cunha enorme capacidade de creación en todos os rexistros teatrais e que traballou sempre pola lingua galega e para crear un público para o teatro galego”, defende a catedrática de Comunicación Audiovisual Margarita Ledo, un dos nomes que avalou esta proposta. (…)
Pola súa banda, o dramaturgo Gustavo Pernas sostén que a “gran dimensión e trascendencia” da obra do escritor compostelán faino merecedor deste gran recoñecemento, e máis nestes momentos, nos que o teatro “está a quedar á marxe”. “Era algo que o sector viña pedindo dende hai meses por activa e por pasiva”, comenta. Para Pernas, esta será ademais unha excelente ocasión para que se edite a obra de Vidal Bolaño. “O teatro non só é para que se represente, tamén é literatura. Se non se tivesen editado, as obras de Shakespeare e Chekhov non terían chegado ata nós”, recorda. (…)”
Entrevista a Teresa Moure en La Opinión
Entrevista a Teresa Moure en La Opinión:
“A escritora Teresa Moure é a gañadora do premio Ramón Piñeiro de Ensaio 2011 coa súa obra Queer-emos un mundo novo. Sobre cápsulas, xéneros e falsas clasificacións. Como era de esperar, tras coñecer a noticia a autora amosouse moi compracida polo galardón, e apuntou que a alegría de recibilo era dobre: “O ensaio é o xenero literario en galego que necesita máis voz, e que se defendan ideas nesta fórmula indica o nivel de madurez da nosa narrativa, por iso este premio val moito para min, por ser conseguido grazas a un ensaio”. (…)
Ademais, na obra, segundo explicou Moure (Mondoñedo, 1969), arguméntase sobre esas fórmulas utilizadas a miúdo nos actos públicos como “boas tardes a todos e a todas”, coas que “se menciona ás mulleres por cumprir, sen un afán transformador, sen pretender que a situación actual cambie”. A lingüista considera que, “a pesar da necesidade de nomear ás mulleres, que foron invisiblizadas históricamente, esa fórmula e moitas outras son insatisfactorias”, porque son un mero compromiso. “Eses que din boas tardes a todos e a todas, despois falan en masculino; no libro aporto algunhas alternativas para mellorar este aspecto, porque nestes momentos o feminismo non está limitado ás mulleres e a min gústame máis falar de xénero, como categoría que atravesa a todas as persoas”, dixo a autora, que aposta por fórmulas como a arroba e o asterisco, para englobar tanto a mulleres como a homes cunha soa palabra. “A literatura galega é tamén queer, non é nin boi nin vaca, senón que trascende todas esas divisións”, sinalou Teresa Moure, que lembrou que o subtítulo do ensaio –Sobre cápsulas, xéneros e falsas clasificacións– fai referencia a ese rechazo das etiquetas e das categorías, “que eliminan a liberdade”. (…)
Moure, profesora na facultade de Filoloxía de Santiago de Compostela, valora positivamente o Premio Ramón Piñeiro polo seu uso do galego “nun momento no que a nosa lingua está sendo machacada desde a Administración e o Goberno”. “Moitas persoas estamos mobilizándonos na súa defensa e formamos a plataforma Queremos Galego; este galardón serve para demostrar que o ensaio en galego segue existindo e hai persoas que queren lelo”, apuntou a autora de Herba moura, que considera o premio “un recoñecemento a todo un colectivo que está loitando polo galego”.”
Xosé Daniel Costas: “Una marioneta tiene más vida que un personaje real”
Entrevista a Xosé Daniel Costas en La Opinión:
“(…) – La Opinión (LO): El jurado destaca de su poemario ‘su estructura auténticamente novedosa’.
– Xosé Daniel Costas Currás (XDCC): Es un poemario estructurado en seis partes. El primer poema de cada parte presenta al personaje o personajes, el siguiente es la escena donde se desarrolla y a partir de ahí sale cada parte del poema.
– LO: Tiene cierta similitud con el teatro…
– XDCC: Sí. Tiene cierta idea de estar leyendo algo y verlo claramente. Es algo original y loco. Dos de mis pasiones son la poesía y el teatro y aquí conjugo las dos, sobre todo después del interés que despiertan en mí el teatro de monicreques. Una marioneta tiene mucha más vida que un personaje real.
– LO: Tiene varios poemarios publicados y ha ganado varios premios. ¿Todos son tan locos?
– XDCC: Conservas, el primero que publiqué, es un poemario muy personal, donde hablo de mi infancia en Meira (Moaña), de la infancia de quienes vivimos la reconversión naval. Tiene poco que ver con este, pero sí, siempre intento que la poesía tenga diferencia; no presentar algo anodino, dar una hostia con el verso, que alguien que lo lea diga: ‘Qué guay’ porque los escritores escribimos para que nos lean. Tengo 30 años e intento que me lea gente de mi edad. Por eso también tengo que aportar otra cosa. Afortunadamente en Galicia tenemos una gran calidad de poetas y autores de teatro. (…)”.
Manuel Rivas: “O problema da literatura galega é o golpismo lingüístico”
Entrevista a Manuel Rivas en La Opinión:
“- La Opinión (LO): Por que editar agora unha recopilación dos seus contos [O máis estraño]?
– Manuel Rivas (MR): A intención, aínda que hai inéditos, era reunir todos os contos nun mesmo volumen, porque hai algúns que estaban esgotados, outros publicados en coleccións xuvenís -e por estar nese nicho moita xente non os leu-, outros non se atopaban ou estaban espallados… Había esa necesidade de facer unha edición conxunta, revisada e ordeada. É unha revisión lixeira, sempre que te pos a reler existe esa tentación de reescribir pero procurei conterme e tocar o mínimo.
– LO: Hai moitos escritores que din que é máis fácil escribir unha novela de 400 páxinas que un relato breve. Que opina vostede?
– MR: Para min o máis difícil é facer un haiku, un poema breve, e se teño que responder coido que escribir un conto bo é máis difícil que facer unha novela, aínda que non é doado facer ningunha das cousas… Son intensidades diferentes: o conto é como un misto, que o prendes e termas del mesmo ata que che queima os dedos; unha novela é unha mecha longa que vai ardendo na que é máis difícil manter en vilo todo o rato ao lector.
– LO: O libro sae en galego e en castelán. Non lle resulta raro traducirse, tendo en conta que concibe eses contos en galego?
– MR: Eu escribo e teño que oírme en voz alta, como falan os personaxes, para min é importante a sonoridade que ten a lingua e algunhas ironías do galego, pero é unha cuestión de como trasladalo, porque todas as linguas teñen as mesmas capacidades. Parte da diversidade do mundo é poder facer esas transmigracións, iso é unha sorte.
– LO: Teme polo futuro da literatura en galego?
– MR: Os problemas da literatura non son de creación; penso que cada vez é máis plural e hai máis escritores. O problema son os condicionamentos do Goberno autonómico, que realizou unha especie de golpismo lingüístico cando chegou, cando xa había un Plan de Normalización Lingüística consensuado e chegárase a unha situación de equilibrio. Agora todo son atrancos e, sobre todo, o que é un discurso penoso é que un goberno que naceu dunha autonomía histórica -que saíu adiante con esa condición de histórica por ter unha lingua propia-, dea a entender que a súa lingua é inútil, precisamente cando estamos nunha situación idónea para entendernos con todos os países castelánfalantes e cos de lingua portuguesa. (…)
Xosé Luís Méndez Ferrín: “Me gustaría soñar que escribo alguno de los poemas de Antonio Gamoneda”
Entrevista a Xosé Luís Méndez Ferrín en Faro de Vigo:
“- Faro de Vigo (FdV): Gamoneda rememora cómo lo conoció a usted a través del poema Roi Xordo cuando lo leyó en gallego, sintiendo un “impulso pasional”. ¿Cree que ese es un poder de todas las lenguas o en especial del gallego?
– Xosé Luís Méndez Ferrín (XLMF): No creo que nuestro idioma (la entrevista con Ferrín fue realizada en gallego y el autor exige que se aclare) tenga un algo especial. Gamoneda es un leonés; por lo tanto, siente al igual que José María Merino o la propia Eloísa Otero su proximidad más a Galicia que a Castilla. Es lo que Mateo Díaz llama cultura del noroeste, lo de poder escribir en castellano “tojo” es para ellos muy importante. Nadie en la Meseta sabe lo que es un tojo. Esa llamada a lo ancestral que tienen los leoneses hizo que Gamoneda se fijase en la poesía gallega del siglo XX.
– FdV: ¿Cómo empezaron a tener contacto con él? Usted incluso ha llegado a llamarlo “irmán”.
– XLMF: A mí, me gusta tanto lo que hace que, a veces, me daría gusto soñar que yo escribí algún poema de Gamoneda. Hay una cierta simpatía mutua. Nos conocemos desde la revista Claraboya de los años 60 en León.
– FdV: Se cumplen 35 años de Con pólvora e magnolias, poemario que abre el libro [X. L. Méndez Ferrín. Poesía fundamental. 1976-2005, edición bilingüe galego-castelán] de Calambur. ¿Puede echar la vista atrás?
– XLMF: Lo recuerdo perfectamente. Era el año 1976. No conseguí ningún editor; fue rechazado por todos. Tenía un diseño de Luís Mariño, lo edité y lo distribuí con él; era una edición de autor. No tuvo ninguna repercusión mediática; no hubo críticas; sin embargo, se agotaron rápidamente dos o tres ediciones. Ese fue el fenómeno. Tuvo más repercusión de la que yo podía pensar.”
Domingo Villar: ‘Investigar un crime é a escusa que me permite retratar a miña terra’
O número de títulos publicados en galego caeu un 21,6% en 2010
Xosé Neira Vilas: “Ao final, un ten que quedar no lugar onde lle tocou nacer”
Entrevista a Xosé Neira Vilas en La Opinión:
“La Opinión (LO): Residiu en Cuba dende 1961 ata 1992. Pódese dicir que o libro (Presenza galega en Cuba) é un traballo de toda unha vida?
Xosé Neira Vilas (XNV): O libro é resultado dunha acumulación de moitos artigos sobre músicos, pintores, políticos, pescadores, naturalistas, libreiros, etc., que chegaron a Cuba dende a terra galega. Pasei 27 anos investigando a emigración na illa, en como os homes galegos refacían a súa vida e formaban unha familia. Ademais, fun un divulgador da cultura de Galicia en Cuba e publiquei moitos traballos na prensa sobre a miña terra nai.
LO: Como foi a vida do emigrante galego en Cuba?
XNV: Para todo emigrante, a vida nun país estranxeiro é dura ao principio. Fóronse facendo un oco como taxistas, camareiros e sobre todo, pescadores. Algúns, pero os poucos, fixéronse ricos co tabaco e outros convertéronse en filántropos. Máis de 120 galegos formaron parte do exército cubano na Guerra de Independencia. Todos se cubanizaron moi rapidamente.”