Entrevista
a Rafa Vilar en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Un galardón especial por vir da cidade que o acolleu?
– Rafa Vilar (RV): Cheguei aquí con 18… Levo xa máis tempo aquí ca en Cee, aínda que sigo moi vinculado alá. É especial, si, porque é tamén unha homenaxe a ese mosaico de cidades que é Santiago: a cidade na que vives, a cidade histórica, a imaxinada, a xeracional…
– LVG: Vostede pertenceu ao Batallón Literario. Bota en falta aquel fervedoiro? Veríao hoxe posible?
– RV: Hai momentos e tempos históricos nos que se producen estas cousas que se dan case por casualidade. Foi unha confluencia de xente que tiñamos inquedanzas parecidas e que criamos que había un baleiro a cubrir. Fixémolo, reunindo a maior cantidade de xente para a dinamización social e cultural da Costa da Morte.
– LVG: É máis doado hoxe escribir e difundir? E publicar?
– RV: Gañouse en maneiras de expresión pública, pero hai outro elemento que ten que ver coa crise. Sempre impacta na cultura. Houbo un baixón nas obras publicadas, pero penso que ten máis que ver con eses motivos económicos, porque existir existe moita xente escribindo, publicando, buscando plataformas (redes sociais, recitais…) para socializar a literatura, canles que non pasen só polo papel ou o libro. Polo tanto, creo que é un bo momento de creatividade, con xeracións convivindo: xente de 50 coma min con outros de 18 ou 20 e mesmo de 80.
– LVG: E o apoio das Administracións?
– RV: Xa hai anos que veño sendo crítico co papel das Administracións e da principal que hai en Galiza, a Xunta. Non hai unha aposta decidida pola cultura e a literatura deste país. Prefiren investir cartos noutras cousas, ás veces inexplicables, sen entender que a cultura, á parte de pesar no PIB, porque si que pesa, tamén constrúe algo fundamental, a sociedade do coñecemento.
– LVG: Como de optimista é en canto ao galego? Que temos que facer?
– RV: Se o miro con perspectiva histórica, diría que estou preocupado. Cando comezaba a escribir hai 35 anos pensaba que poderiamos conseguir avances significativos no uso social do galego. Pero vexo un retroceso en determinados ámbitos e unha falta de aposta das Administracións por normalizar a lingua. Aínda así, quero ser optimista: hai moita xente que escribe, fai música e quere vivir as 24 horas en galego. Non deixamos de ser un foco de resistencia, e é o que nos vai permitir avanzar. Teño fillos pequenos aos que educo en galego: na casa falan galego, con moitos dos seus compañeiros tamén… Pero a escola tampouco funciona como elemento galeguizador. (…)”
Arquivos da etiqueta: La Voz de Galicia
Ribeira: entrega dos XII Premios Barbantia da Cultura, 2018
Os/as PREMIADOS/AS deste ano, segundo o escrutinio dos votos das socias e socias, son:
– PREMIO BARBANTIA Á TRAXECTORIA CULTURAL NO BARBANZA 2018:
Mª José Paz Franco – Maralla
– PREMIO BARBANTIA Á INICIATIVA CULTURAL NO BARBANZA 2018:
Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica da Barbanza
– PREMIO BARBANTIA DA CULTURA GALEGA 2018:
Blanca Ana Roig Rechou
“Ourense esquece ao seu poeta oficial cando se cumpre o 150 aniversario da morte de José García Mosquera”
Desde
La Voz de Galicia:
“A historia ten un pouso amargo que vai deixando no esquecemento aos que a protagonizaron cando as follas anuais se van amoreando. E pode ocorrer, e pasa, que nin as institucións que promoveron os recoñecementos pasados nin os pobos, as vilas e as cidades garden memoria daqueles a quen antes puxeron na gloria. O luns cumprirase o 150 aniversario do pasamento de José García Mosquera (Castro de Escuadro, Maceda, 1817 – Ourense, 1868), quen fora poeta oficial da cidade de Ourense, e a data pasará sen máis porque ninguén -agás algún investigador ou profesor- reivindicará a memoria do docente e escritor. Como pasou a celebración do douscentos aniversario no seu nacemento en Castro de Escuadro.
Aínda que haberá quen lembre e defenda a memoria de García Mosquera, como fai de cando en vez o expresidente da Real Academia Galega Xesús Alonso Montero, e mesmo quen dea ao prelo un seu traballo de investigación, demorado no tempo, sobre o poeta de delicada saúde.
Un dos precursores
O que asinará a publicación será o investigador e profesor Santiago Prol, quen xa en 1995 promovera a campaña para que a vila de Maceda lle adicara unha rúa a Xosé García Mosquera. Prol lembraba onte a condición de adiantado do poeta. «Foi un dos precursores, e como tal figura recoñecido. Na antoloxía de Varela Jácome aparecen como os precursores do galego, antes do Rexurdimento, Añón, Pintos, García Mosquera e Alberto Camino. O poeta de Maceda, e profesor do que na actualidade é o IES Otero Pedrayo, publica en galego en 1858, antes que Rosalía de Castro», lembra o investigador.
Autor de obra en galego, castelán e latín, García Mosquera foi recoñecido por figuras como Lamas Carvajal -que foi o que promoveu que se lle adicase unha rúa na cidade e se puxese unha placa na casa na que viviu en Hernán Cortés- ou Saco e Arce, entre moitos outros.
Adaptación do Beatus ille
A obra que fixo pasar a García Mosquera á historia da literatura galega, e que o fai ter presenza en antoloxías internacionais, foi a adaptación -máis que tradución- que fixo do Beatus ille, de Horacio. O poema A vida d’o campo, que figura na Gramática Galega de Saco, converteu a súa versión da oda de Horacio «nunha peza maxistral que se considera case orixinal», como lembra Santiago Prol. Para este, a data do 19 de novembro sería a acaída para, o mesmo que se fan roteiros con outros autores, ler a peza xunto á placa da praza de San Marcial que lembra ao poeta oficial de Ourense.”
A Pobra do Caramiñal: presentación de Onde está a miña escola? Mino, de Maximino Pérez Abuín
Andrea Maceiras: “Encántame o día que ten 25 horas”
Mario Regueira gaña o certame de poesía erótica Illas Sisargas
Desde
La Voz de Galicia:
“Mario Regueira (Ferrol, 1979) é o gañador da 13.ª edición do certame de poesía erótica Illas Sisargas, convocado en Malpica pola asociación Caldeirón, co apoio do Concello. O seu traballo, Marco Livornio, foi seleccionado polo xurado de entre os vinte que concorrían, e o seu nome, como premiado, foi dado a coñecer durante a Cea das Letras celebrada na Casa da Cultura de Seaia, onde tamén se presentou a obra gañadora da edición pasada, Diáspora de amor balea, de Andrea Nunes e María Rosendo. Previamente, Xabier Xil presentara o seu libro Detéxtonos.”
Boiro: presentación de Vértice de versos, de Carlos Lorenzo
Santiago Prol: “A Galicia oficial ignorou a Francisco Carballo”
Entrevista a Santiago Prol en La Voz de Galicia:
“Maceda será o escenario, mañá, do cuarto roteiro cultural que organiza a asociación Amigos de Francisco Carballo para pasear polos lugares nos que o intelectual e sacerdote -falecido en Salamanca no 2014- deixou pegada e formaron parte importante da súa biografía. Desta volta, o roteiro céntrase na vila de Maceda, comezando ás 11.30 na cafetería Castillo, para continuar cunha visita ao Museo do Médico Rural e cun acto central na biblioteca municipal Francisco Carballo, ás 12.15 horas.
– La Voz de Galicia (LVG): Cal é a motivación dos roteiros?
– Santiago Prol (SP): Carballo morreu en 2014, o 29 novembro e daquela decidimos facerlle unha homenaxe en Maceda. Bieito Seara decidiu facer unha asociación e eu, roteiros polos seus lugares, unha palabra que el dicía moito. O primeiro foi pola contorna de Asadur, a casa natal, o cemiterio. O segundo, por Vigo, Madrid, o terceiro pola contorna de Maceda e o santuario dos Milagres e o este cuarto, centrado na vila. O próximo será en Pontevedra, Queremos vindicar a súa figura e o seu legado. Era relixioso pero viviu de ser profesor universitario de Historia, sabía moito e creou unha escola de historiadores. Foi presidente da empresa editora de A Nosa Terra. Carballo da moita cancha. Foi teólogo, xornalista columnista, historiador e político.
– LVG: É aínda actual?
– FC: Na miña intervención, ao presentar a bitácora da asociación, www.fcarballo.blogspot.es -que ten dous anos de vida e 170 achegas- recuperarei a noticia da exposición do cadro de Castelao sobre o mestre Alexandre Bóveda cun post vencellado con isto. Carballo era un home incrible, tiña a potencialidade de estar actualizado con todo. Foi un intelectual de intelixencia impresionante. Este acto será na biblioteca que leva o seu nome. El legou todos os súa biblioteca persoal ao Concello de Maceda. Alí se proxectará un vídeo de Tareixa Navaza, o último da serie “Arredor de nós”, sobre Francisco Carballo.
– LVG: Pero en Maceda si era coñecido, non si?
– FC: En Maceda, si foi alguén central. Pero a Galicia oficial ignorou a Francisco Carballo por ser cura e nacionalista. Non se entendía. Viña dun teologado en Salamanca e renunciou á carreira eclesiástica e a ser bispo para vir a Vigo a un piso de curas obreiros, a facer igrexa de base. A Maceda viña cada ano, polo verán, e quedaba coa xente na cafetería Castillo. Alí montábase unha tertulia pois el era un grande orador.
– LVG: Céntranse este ano na faceta relixiosa del?
– FC: Cada ano dámoslle un enfoque. Intentamos convidar a xente vencellada con el. Intervirán dous teólogos, Manuel Peleteiro, un cura progre dos Milagres, e Antón Gómez, ex cura obreiro da etapa de Vigo. Nos seus últimos anos, Carballo volveu a unha etapa máis interior, máis ao pensamento relixioso aínda que sen descoidar os demais. Sempre participou no mitin do 25 de Xullo na Quintana.”
A Pobra do Caramiñal: Xornadas de homenaxe a Anxo A. Rei Ballesteros
Ana Romaní: “A cultura non é unha axenda de lecer”
Entrevista
de Xesús Fraga a Ana Romaní en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Este galardón supón un bo momento para facer balance?
– Ana Romaní (AR): Son pouco de facer balances, por máis que creo que no noso traballo cómpre estar sempre vixiante dos propios pasos, das liñas que os marcan e de como iso se proxecta socialmente. É preciso revisar cada día de qué serve o que facemos e estar criticamentente atentos e atentas a quen serve o noso traballo, de quen é realmente cómplice. Sempre tentei moverme, na medida do posible, e tamén coas miñas limitacións e as das circunstancias, en niveis de esixencia para corresponder á cultura deste país con rigor, dignidade e respecto. Ás veces o exercicio profesional foi difícil, complexo e cheo de tensións. Aínda así, o balance é moi positivo. En maio e xuño recibín mensaxes de persoas que seguían o Diario Cultural que xustificaban por si soas o traballo de 28 anos na radio pública.
– LVG: De que se sente máis satisfeita?
– AR: Do plural. Do plural na construción dun espazo de cultura que foi resultado do traballo en equipo, o dos compañeiros e compañeiras da Radio Galega, tamén dos colaboradores e colaboradoras, que son parte fundamental, e tamén fundamental foi a complicidade das xentes da cultura. Hai un plural que dalgún xeito foi facendo daquel Diario Cultural co formato que tivo ata agosto un espazo de encontro, colectivo, partícipe e implicado, que pretendeu estar atento e acoller as voces todas que desde distintos lugares están a conformar os discursos culturais da Galicia contemporánea.
– LVG: Que consecuencias tivo o cambio de formato?
– AR: Non comparto a formulación actual do espazo, nin os criterios e obxectivos aos que responde. De feito, a miña vinculación cos espazos que agora reciben a denominación de Diario Cultural, moi afastados do que foi o formato, é a dunha redactora máis do equipo. Desde esta posición talvez non sexa eu a persoa indicada para valorar as consecuencias.
– LVG: Cre que o premio pode ser unha reacción contra iso?
– AR: Para min este premio ten un sabor colectivo que me gratifica especialmente. Creo que no xornalismo regresar ao espazo social no que o traballo toma sentido é imprescindible, e algo diso está a acontecer agora entre os e as profesionais da CRTVG. Accións como as que desenvolvemos cada venres desde hai 18 e movementos como o de Defende a Galega son indicadores de que aínda hai moito por facer e que o xornalismo e os medios públicos galegos aínda teñen unha función social que cumprir, e que os seus e as súas profesionais non só están dispostas a facelo, senón que queren facelo e esixen as condicións, aprobadas nunha lei, que o permitan.
– LVG: Servizo público e visibilizar a cultura son os eixes sobre o que construíu o seu traballo?
– AR: Si, é un orgullo traballar nun medio público. Creo que os medios públicos de Galicia teñen pendente esa función de crear modelos propios de comunicación e información para un país, ir mais aló de ser medios de comunicación en galego, e crear modelos e paradigmas propios. Por outra banda, na base das miñas preocupacións profesionais está a visibilización da cultura en toda a súa amplitude, porque a cultura non é unha axenda de lecer nin un relato acelerado dunha sucesión de espectáculos sometido aos intereses do mercado ou doutra índole, que os hai.”
