Vigo: actos destacados na Feira do Libro 2020 para o 1 de xullo

O 1 de xullo continúa a Feira do Libro de Vigo (na Rúa do Príncipe, con horario de 11:00 a 14:00 horas e de 17:00 a 21:00 h.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, cos seguintes actos literarios destacados para este día:

18:00 h. Najla Shami asina Ela sabe a sol, publicado por Galaxia.
19:00 h. Manuel Rivas asinará O Chispas, publicado por Xerais, e o resto da súa obra.
19:00 h. María Xosé Porteiro asina Sándalo, publicado por Galaxia, e Buscando a Clara, publicado por Elvira.
20:00 h. Manuel Veiga asina Galicia contada aos non galeguistas, publicado por Xerais, e o resto da súa obra.

Xurxo Borrazás: “A literatura é a que menos se está adaptando aos tempos”

Entrevista de Manuel Veiga a Xurxo Borrazás en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Levas anos reclamando que se escriba máis desde as marxes. Usaches a metáfora de que a portería está no centro pero hai que atacar polas bandas. Pero a min un editor díxome: “Eu non teño problema en editar libros así, sempre que haxa público”. É dicir, é viábel esa literatura?
– Xurxo Borrazás (XB): Creo que non, visto así. Supoño que as miñas vendas son tales que non me estrañaría que un día un editor me reclame danos e prexuízos. Pero iso depende do que queira o editor, se quere compensar libros que se venden moito con outros que fornecen outras cousas. De todos modos, eu non creo que escriba libros raros nin transgresores. Son libros se cadra pouco habituais no sistema literario galego. Pero pódoche citar centos de libros que se editan en todo o mundo e que son realmente transgresores. En todo caso, en Brevedume, moitos son chistes, algúns rozan o refrán e hai cousas que oín nas tabernas.
– ND: Fuches cualificado moitas veces de autor experimental. Pero no experimentalismo e na literatura postmoderna non hai tamén ás veces certa pedantería intelectual e, noutros casos, talvez incapacidade para facer unha obra de formato convencional e ao mesmo tempo profunda e interesante?
– XB: Un é fillo das súas lecturas e momentos. Hai momentos para todo. Pero iso sería como dicir que a arte abstracta revela incapacidade para pintar paisaxes realistas. Hai pintores abstractos que fan un bodegón para demostrar que tamén saben pintar así. A min a novela realista resúltame allea, non forma parte do meu tempo. As artes e as ciencias van da man. Son fillas da mesma época. Hoxe non tería sentido A educación sentimental.
– ND: O orixinal de Brevedume era moito máis longo. Que pasou?
– XB: Cando llo presentei ao editor díxome que o reducise á metade. Fíxeno e xa me parecía unha barbaridade. Quizais debido á vaidade do autor, tómalo como unha ofensa. Cando o presentei de novo dixéronme que o volvese reducir á metade. Pareceume imposíbel, pero fíxeno e quedou mellor. É unha lección que se recibe do xornalismo. Unha vez mandáronme recortar un artigo e vin que ao facelo quedaba máis claro. O texto non é sagrado, pódese modificar. Eu lin moito de música e de pintores, comentaba moito da vida dos artistas, todo iso quedou fóra. Tamén había cousas persoais, ao estilo dun diario, pero tamén quedaron fóra. Non o lamento. Cioran fixo textos pequenos, Aira fai novelas de cincuenta páxinas, como aquelas de vaqueiros de Estefanía. É suficiente. Un formato como o de Brevedume fai que, cando revisas, te formules sempre a idea de quitar, nunca a de engadir que é o que pasa coas novelas. (…)”

“Que actitude teñen os non galeguistas coa literatura en galego?”, artigo de Manuel Veiga

Artigo de Manuel Veiga en BiosBardia:
“Centrémonos, por fin, nos demais, nos que mercan un libro en galego, con maior ou menor frecuencia, e só porque lles interesa. Entre os autores que nos últimos vinte anos saltaron esa fronteira e foron máis alá do público “natural” ou “protector do galego”, encóntranse, por suposto, Manuel Rivas e Suso de Toro. Ambos, sobre todo o primeiro, grazas á súa presenza simultánea como xornalistas ou comentaristas, en medios de comunicación non galegos.
É dicir, é o salto desa fronteira real do castelán, mediante a tradución ou a presenza persoal exterior, a que axuda a superar tamén esa fronteira mental interior que frea o acceso de moitos galegos á literatura en galego. “Se os de fóra o valoran, debe ser bo”, veñen dicir, mostrando así unha suspicacia previa a respecto da literatura en galego, pode que algo de complexo de inferioridade propio, e tamén unha razón obxectiva: as traducións son un baremo válido para testar a calidade de todas as literaturas. Notemos tamén que a primeira causa, a da suspicacia, alude á falta de credibilidade dos publicistas que actúan a prol da literatura en galego e que, na súa opinión, a sobrevaloran, o cal, nalgunha medida, é certo, pois niso consiste a protección ou discriminación positiva, como se diría noutros ámbitos.
Hai un segundo grupo de persoas que acoden espontaneamente a mercar libros en galego cando falan da súa cidade, pero sobre todo cando están escritos de forma áxil e se adscriben ao xénero detectivesco, de moda e líder en vendas en todos os países da nosa contorna. Refírome aos libros de Domingos Villar e Pedro Feixoo, entre outros. É un fenómeno máis recente que mostra o atinado de certas estratexias de venda. “Fagamos libros amenos e de xénero popular para ampliar o público do galego”. Ese é o desideratum neste caso, tanto dos editores como dos propios autores que actúan en plena sintonía e, na medida dos seus recursos, con estratexias de mercado. É esta a parte na que o noso sistema literario se parece máis a un sistema normalizado.
Por último, hai outro tipo de público, o chamado público literario, competente á hora de valorar as obras de máis calidade e que escolle preferentemente obras da literatura universal traducidas ao castelán. Este público, aínda sen opoñerse á lectura en galego, non acode a ela por unha razón de prestixio. Tende a ignorar os autores internacionais traducidos ao galego –impedindo o crecemento dun mercado que si existe, por exemplo, en Cataluña– e ignora tamén os libros escritos en galego que gozan de ambición literaria.
O problema con este grupo deriva de que os mediadores culturais, editores, críticos e publicistas en xeral da literatura galega, veñen centrándose, nos últimos anos, e case en exclusiva, no colectivo anterior, na narrativa de xénero en galego, por chamarlle así, esquecendo que, ademais de vendas inmediatas, a orixinalidade e o prestixio son condicións imprescindíbeis para a subsistencia dunha literatura e polo tanto tamén unha fonte de recursos a medio e longo prazo. Algo que saben moi ben os editores que obteñen unha parte, ás veces importante, das vendas dos seus fondos de clásicos.”

Yolanda Castaño: “Nunca se leu moito máis do que agora”

Entrevista a Yolanda Castaño en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Que escritores destacaría das Terras de Lemos?
– Yolanda Castaño (YC): Sobre todo como poetas subliñaría a Antón Lopo e Alicia Fernández. Antón é un dos autores en activo de maior talento e ademais é un inquedo editor e promotor cultural, agora coa editorial Chan da Pólvora e mesmo cun proxecto bastante novidoso e sorprendente entre mans como é unha colección adicada a autores da Ribeira Sacra. En canto a Alicia Fernández é unha das voces máis renovadoras da poesía galega. É un xenio precoz da poesía, con moi poucos anos xa demostrara ter un talento inusual e unha voz moi persoal. Actualmente está moi implicada na renovación das letras en Galicia a través de diversos proxectos.
– LVG: Recentemente participou nunha homenaxe a Lois Pereiro, o poeta monfortino por excelencia. Atopa algún punto común entre a obra de Pereiro e a súa?
– YC: Eu tiven a inmensa sorte de poder escoitar un dos últimos recitais de Lois Pereiro cando era moi noviña e quedei moi impactada. En parte polo moza que era pero, sobre todo, por aquela forza poética. Creo que Lois simbolizou toda a forza da Terra de Lemos e espallouna por Europa a través das súas viaxes e a súa visión moderna e cosmopolita.
– LVG: Cal é, a seu xuízo, o nivel da actividade literaria e cultural de Lemos?
– YC: Véxoa como unha gran canteira poética e literaria. No meu pregón menciono a moitos escritores para dar conta do enormemente fértil que é esta terra a nivel literario. Poderiamos nomear a Lois Patiño, Xosé Manuel Eyré, Lois Diéguez, Margarita Rodríguez Otero, Ramón Sandoval, Germán Vázquez, Manuel Veiga… a lista é imparable. Así mesmo, hoxe en día hai iniciativas como a última colección de Antón Lopo que amosan que Lemos non claudica. Incluso nas miñas visitas ao IES A Pinguela puiden comprobar que entre os máis novos de Monforte tamén hai unha incesante actividade cultural, científica e tecnolóxica.
– LVG: Vostede que traballa a miúdo con mozos. Cal percibe que é a súa actitude cara á literatura?
– YC: É un tópico e un prexuízo pensar que pasan da escrita e tampouco se leu nunca moito máis do que se está a ler agora. En canto a poesía, nunca foi un xénero de masas e non ten por que selo. Con todo, haina que ver nun sentido amplo, é dicir, hai poesía nas letras de cancións, en certos tuits, na boa publicidade, no rap e en moitos máis lugares dos que pensamos. Os rapaces e rapazas si que seguen a consumir poesía ao seu xeito. (…)”

Monforte: actos destacados da Feira do Libro no venres 25

O venres 25 de agosto continúa a Feira do Libro de Monforte (na Rúa do Cardeal), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 12:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa:

19:00 h. Concerto-espectáculo de Volta, revolta e reviravolta, das Maimiñas, publicado por Galaxia.
20:00 h. Presentación de Contáronme que che contara, de Antón Valcarce, publicado por Agrasar. No acto participa Manuel Veiga.

“¿Cara a onde vai a literatura galega?”

Desde Euseino.org:
“O pasado día 16 de febreiro, o xornalista e novelista Manuel Veiga publicaba un artigo titulado “A infantilización da literatura galega e o seu perigo de desaparición” no que chama a atención sobre que “A desaparición do público, xa de por si historicamente escaso por razóns coñecidas, creo que ten que ver coa infantilización progresiva do estilo e dos argumentos.”, ademais de reclamar “autores de verdade, dos que arriscan a cambio de pouco”. Nese senso, desde euseino.org hai tempo que vimos promovendo un debate arredor da urxencia dunha concepción nova da estética literaria, da necesidade dun pensamento que se dedique á crítica da estética literaria dominante e á proposta de concepcións diferentes.
Nun artigo anterior, falamos do “Esmorecemento da ambición literaria”, a ese artigo contestou o escritor e crítico literario Xosé Manuel Eyré con “Dialogando”. De seguido, puxemos ese debate baixo o rubro de “A polémica sobre a ambición literaria”. En efecto, consideramos preferible escribir da ambición literaria en troques de facer o que se adoita denominar “profecías autocumpridas”, ou anuncios de algo supostamente non realizado cos que se pretende xustificar unha posición xa tomada de antemán mais que neles se constata como futurible, dando argumentos así para que o anunciado na profecía acabe por parecer patente e inamovible. Desde euseino.org intentamos evitar ese tipo de posicións autoconfirmadas; pola contra, estamos a favor do pensamento especulativo, da necesidade dunha filosofía que pense a realidade e interveña nela mais non para confirmar o que se pretende facer pasar por inevitable. (…)
Nesa mesma liña, parécenos interesante publicar hoxe un texto inédito, escrito por Carlos Lema e lido nunha mesa redonda que se celebrou en Vigo o 8 de outubro de 2008 co título “¿Cara a onde vai a literatura galega?”, mesa na que tamén interviron Antón Figueroa, Rexina Vega e Suso de Toro. Reproducimos o texto sen ningunha modificación. Case dez anos despois, gran parte desta reflexión segue a ser pertinente; aínda máis, pensamos que ha servir para situar o debate no seu ámbito propio e cunha finalidade non espuria: a de pensar unha estética literaria libre de condicionantes heterónomos, sen a mistificación ameazadora da mercantilización e a didascalia. Unha literatura como obxecto retórico autónomo, non unha literatura como produto mercantil, ou medio para a dominación. Unha literatura como crítica da produción de subxectividade e como superación da correlación suxeito-mundo, correlación coa que se xustifica o relativismo e, ao cabo, todo o nihilismo actual, tamén o nihilismo literario. (…)

“O punto de partida é, daquela, 1983 ou, para sintetizar, a década de 1980. Outra cousa é trazar o percorrido da literatura galega neses vintecinco anos e, cousa aínda máis difícil, albiscar a onde nos leva ese percorrido. O título que nos reúne, máis ca preguntar a onde vai a literatura galega, coido que nos pregunta a onde a queremos levar; ou, noutras palabras, como nos gustaría que fose a nosa literatura. O título, coma todo título, é un acicate, un estímulo, e de ningún outro xeito —penso eu— o debemos entender.
Considerémola como a consideremos, como literatura nacional, como unha literatura que actualmente vive unha idade de ouro ou —ao dicir dalgúns— como unha literatura de segunda ou mesmo de terceira categoría, a existencia da literatura galega é incontrovertible.
Gustaríame salientar, polo tanto, catro circunstancias que ao meu ver marcan estes vintecinco anos da súa historia:
1ª) A institucionalización do discurso literario galego.
2ª) A apertura do campo literario galego como consecuencia da cooficialidade do noso idioma.
3ª) Un aumento importante da súa difusión debida a asunción de valores heterónomos de mercado.
4ª) A influencia excesiva no campo literario galego das súas relacións cos campos literarios veciños, nomeadamente co campo español. (…)”

“A infantilización da literatura galega e o seu perigo de desaparición”, por Manuel Veiga

Artigo de Manuel Veiga en BiosBardia:
“Que a literatura galega está en perigo é unha evidencia: non hai público. O público capacitado e favorábel a ler en galego desertou ou nunca chegou a sumarse. Hai que preguntarse por que.
Certo que se producen libros, que existen premios e que a nómina de autores é máis ampla que nunca. Certo que hai editoriais que fan un esforzo considerábel de difusión. Pero o problema non está aí. O problema está en que todo iso que podemos chamar o noso sistema literario respira e vive en función do ensino, nunha porcentaxe alarmante. Fóra diso quedan as presentacións de libros, onde os amigos do autor exercen un mecenado que dificultosamente consegue xerar un número mínimo de vendas. As novas técnicas de impresión que facilitan a edición de tiradas moi pequenas son sen dúbida o elemento que evitou que a literatura galega dese xa en quebra, é dicir que se limitase a publicar narracións con destino exclusivamente escolar.
A desaparición do público, xa de por si historicamente escaso por razóns coñecidas, creo que ten que ver coa infantilización progresiva do estilo e dos argumentos. É dicir, o sector seguiu, cando menos en parte, unha estratexia equivocada.
Se aínda lle podemos dicir a un visitante exterior que a literatura galega existe é porque unha persoa que se chamaba Blanco Amor decidiu escribir A esmorga, sen pensar en absoluto no público que a ía recibir (minúsculo, en todo caso, dada a época) ou porque outra persoa, chamada Méndez Ferrín, decidiu escribir Arraianos, simplemente porque sentiu a necesidade interior de facelo, non porque o mercado llo demandase. (…)”

Taboleiro do libro galego, balance anual 2016, por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Como é habitual velaquí o balance dos datos que o conxunto de librarías colaboradoras habituais, ás que reitero a miña gratitude, foron ofrecendo ao longo dos once primeiros meses deste 2016. Escolléronse para conformar esta entrega aqueles títulos que gozaron de máis concorrencias nos cinco primeiros postos de cada sección. O Taboleiro retornará a primeiros de febreiro do ano vindeiro.

NARRATIVA
1º-. Manuel Rivas, O último día de Terranova Xerais.
2º-. Antón Riveiro CoelloOs elefantes de Sokúrov, Galaxia.
3º-. Francisco Castro, Amor é unha palabra coma outra calquera, Galaxia.
4º-. Xabier Quiroga, Izan, o da saca, Xerais.
5º-. Ramón Nicolás, O espello do mundo, Xerais.
6º-. María Solar, As horas roubadas, Xerais.
7º-. Marcos Calveiro, Fontán, Galaxia.
8º-. Xosé Neira Vilas, Memorias dun neno labrego, Galaxia.
9º-. Inma López Silva, Aqueles días en que eramos malas, Galaxia
10º-. María Reimóndez, A dúbida, Xerais.
11º-. Xosé Monteagudo, Todo canto fomos, Galaxia.
12º-. Xavier QueipoOs kowa, Galaxia.
13º-. Manuel Gago, O anxo negro, Xerais.

POESÍA
1º-. María do Cebreiro, O Deserto, Apiario.
2º-. Manuel María, Terra Chá,  Fundación Manuel María.
3º-. Manuel María, Antoloxía poética, Galaxia.
4º-. VV.AA., 6 poemas 6. Homenaxe a Federico García Lorca, Biblos.
5º-. Manuel María, Os soños na gaiola, Fundación Manuel María.
6º-. Gonzalo Hermo, Celebración, Apiario.
7º-. VV.AA., Dez anos na Porta, A porta verde do sétimo andar.

ENSAIO-TEATRO
1º-. Isidro Dubert (ed.), Historia das historias de Galicia, Xerais.
2º-. Mercedes Queixas, Labrego con algo de poeta. Biografía de Manuel María, Galaxia.
3º-. Montse Fajardo, Un cesto de mazás, autoedición.
4º-. J. A. Gurriarán, As mulleres do monte, Galaxia.
5º-. Jorge Mira-María Canosa, A que altura está o ceo?, Alvarellos.
6º-. Manuel Veiga, Manuel María buscando un país, Xerais.

XUVENIL
1º-. Andrea Maceiras, Europa Express, Xerais.
2º-. Agustín Fernández Paz, A neve interminable, Xerais.
3º-. Carlos Meixide, Ons, autoedición.
4º-. Ledicia Costas, Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta, Xerais.
5º-. Francisco Castro, Tes ata as 10, Galaxia.

INFANTIL
1º-. Ledicia Costas – Víctor Rivas, Esmeraldina, a pequena defunta, Xerais.
2º-. Ledicia Costas – Víctor Rivas, Escarlatina, a cociñeira defunta, Xerais.
3º-. Érica Esmorís (ilustracións de Dani Padrón), Nena e o mar, Xerais.
4º-. Estíbaliz Espinosa (ilustracións de Lucía Cobo), Caer de cu polo universo, Apiario.

LIBROS CD-DVD
1º-. Uxía e Magín Blanco, Canta o cuco, Galaxia.
2º-. Uxía, Uxía canta a Manuel María, Fundación Manuel María.
3º-. Paco Nogueiras e David Pintor, Brinca vai!, Kalandraka.
4º-. Sérgio Tannus e Luís Barbolla (ilustracións), Alegría!, Galaxia.

BANDA DESEÑADA
1º-. Luís Davila, O bichero VI, Edición do autor.
2º-. René Goscinny, Albert Uderzo, Jean-Yves Ferri e Didier Conrad, (trad. de Xavier Senín e Isabel Soto), O papiro do César, Xerais.
3º-. Miguelanxo Prado, Presas fáciles, El Patito Editorial.
4º-. Jacobo Fernández, Marcopola 4. Avoa power, Xerais.

Monforte: presentación de Todo ser humano é un río, de Manuel Veiga

OManuel Veiga venres 28 de outubro, ás 20:00 horas, no auditorio do Centro do Viño da Ribeira Sacra (Rúa Comercio, 6), de Monforte de Lemos, terá lugar a presentación da novela Todo ser humano é un río, de Manuel Veiga Taboada, publicado por Xerais. No acto participan xunto ao autor César Lorenzo e Manuel Bragado.