Reportaxe 
de Marcos Pérez Pena en Praza:
“”En parte, o documental quere actualizar a figura de Carvalho Calero, para achegalo ás novas xeracións, para que sexa máis coñecido pola mocidade. En Ferrol hai un colexio e un centro cultural que levan o seu nome e son moitos os que non saben nada del”. O ferrolán Antón Rodríguez é un dos tres responsables, xunto con Javier Gómez (Ponferrada) Sergio Arango (Lugo), do documental Vieiros de esperanza, un proxecto de fin de grao na facultade de Ciencias da Comunicación da UDC, que busca poñer en valor a figura do intelectual galeguista.
O proxecto audiovisual, que conta co apoio do Concello de Ferrol, súmase á reivindicación para valorar o labor de Carvalho Calero no eido da sociedade e cultura galega, apoiando a súa candidatura para as Letras Galegas 2015, ano no que se cumprirá o vintecinco aniversario do seu pasamento. O filme está case rematado (ten que ser presentando ante un tribunal académico o 26 de xuño) e ao longo do verán iniciará a súa distribución. Está previsto o seu pase en varios festivais e tamén a súa proxección a través de distintas entidades do movemento asociativo
“Como ferrolán quero reivindicar a súa figura, para que sexa homenaxeado no Día das Letras”, explica Antón Rodríguez, que sinala que cre “pouco probable” que Carvalho Calero sexa o escollido pola Real Academia o vindeiro mes de xuño para ser homenaxeado en 2015. “É tamén a opinión maioritaria entre as persoas que entrevistamos no traballo e que aparecen no documental”, comenta. Entre eles e elas destacan José Martinho Montero Santalha, Xosé María Dobarro Paz, Pilar García Negro, Araceli Herrero, José Luis Rodríguez, Víctor Freixanes, Francisco Rodríguez ou Xesús Alonso Montero.
Trátase dun documental biográfico, que percorre a vida de Carvalho Calero, dende o seu nacemento até o seu pasamento, reparando en todos os eidos nos que traballou e destacou. Busca analizar tamén, conta Antón Rodríguez, o xeito en que a súa defensa do reintegracionismo “se converteu nun tabú” en moitas das institucións nas que colaboraba e no “oficialismo”. Rodríguez destaca tamén que Carvalho Calero toma a decisión de traballar para o achegamento do galego ao portugués como “unha visión de futuro”, coa mente posta nas posibilidades que se poderían abrir para a lingua. (…)”
Arquivos da etiqueta: Praza Pública
Agustín Fernández Paz: “A viaxe de Gagarin forma parte dun axuste de contas cos sesenta”
Entrevista
de Alberto Ramos a Agustín Fernández Paz en Praza:
“(…) – Praza (P): Entre as súas dúas últimas novelas, Non hai noite tan longa e esta: A viaxe de Gagarin, atopamos moitos paralelismos…
– Agustín Fernández Paz (AFP): Tamén moitas distancias…
– P: Onde están as distancias e os paralelismos?
– AFP: A ver, as distancias están en que a outra, a trama, o anzol que utilizamos para enganchar os lectores, ten un aire de thriller. Neste A viaxe de Gagarin, non hai ese engado, esa trama… Os misterios que hai son máis tenues e claramente é unha novela de formación.
Semellanzas? Pois as dúas, Non hai noite tan longa e A viaxe de Gagarin, forman parte dese axuste de contas cos anos sesenta, coa miña mocidade. Son un volver aos anos sesenta que, para a miña xeración, foron moi importantes. Non só porque neles se viviu todo o que se escoita sempre: que se Checoslovaquia, que se París, que se tal… Senón porque nesa década moitos de nós, os da miña idade, comezamos a descubrir cousas que non coñeciamos. Hai un desexo e comézase a descubrir o que estaba tapado. Os anos sesenta descóbrese que era o exilio, que había un señor chamado Castelao, que existiron as loitas agrarias… (…)
– P: Concédenlle outro premio: o Trasalba.
– AFP: Primeiro, son premios que te collen por sorpresa. Eu eu nunca pensei que me foran dar a min este premio. Trasalba soábame a premio de petrucios, a fundadores, a xente dos anos cincuenta. Isto é que vou vello tamén… Si que sentes agradecemento, pero por outra banda pregúntaste: Porque me dan a min o premio?
Eu entendo que, máis ou menos, a través de min se quere recoñecer unha xeración, a xeración dos que traballamos duro pola normalización lingüística no ensino e traballamos na creación da Literatura Infantil e Xuvenil. Eu creo que por iso me escollen a min, pero detrás están todos.
Eu lembro cando daba clases de Literatura e a relación dos estudantes con Adrián Solovio. Era diferente, loxicamente, á da miña xeración. Eu lembro o significado que tivo para min ler Arredor de si. Significaba unha revelación. A través da descuberta de Adrián Solovio do mapa de Fontán, descubrías Galicia. A miña xeración, esa descuberta, viviuna en carne viva. Os de agora non o ven así. Ven en Solovio unha personaxe máis, resúltalles moito máis afastada esa realidade. Porque mellor ou peor, eles teñen unha idea e un coñecemento de Galicia que supera o que tiñamos nós.
Na miña xeración tivemos un proceso de redescuberta de Galicia que garda un paralelismo que tiveron o do grupo Nós e que Otero Pedrayo simboliza no mapa de Fontán. Nese sentido, o premio ten un trazo simbólico para os da miña xeración. (…)”
Armando Requeixo: “Díaz Castro desexaba reflectir a parálise dunha Galiza inmobilista que non conseguía avanzar, que non se espreguiza”
Entrevista
de Montse Dopico a Armando Requeixo en Praza:
“Xosé María Díaz Castro non é só Nimbos. Non fora publicada nin a terceira parte da poesía en galego do homenaxeado no Día das Letras do 2014. E, dela, só Nimbos xerou un impacto crítico importante. Un dos maiores expertos na súa obra -se non é o maior-, Armando Requeixo, recuperou os dous poemarios de xuventude do autor, os ata entón inéditos Follas verdes e Follas ô aire, nun volume no que tamén recolle Nimbos, Nascida d’un sono e poemas soltos e non compilados, alén dunha escolma epistolar. Neste libro, Xosé María Díaz Castro. Poesía galega completa (Galaxia), Requeixo reivindica o Díaz Castro “poeta de denuncia que arremete contra a pasividade da sociedade galega” e contra a “penosa realidade migratoria do pobo galego”.
– Praza (P): Divides a obra de Díaz Castro en tres etapas. A primeira iría do 31 ao 36, con Follas verdes e Follas ô aire (dos que salientas o maxisterio rosaliano, paisaxismo mindoniense e pegada da lírica francesa). Achegaríase entón á Escola Poética do Seminario de Mondoñedo e ao Ruralismo. En que aspectos?
– Armando Requeixo (AR): Díaz Castro, nesa altura, comparte moitos trazos característicos da Escola Poética do Seminario de Mondoñedo e, tamén si, do Paisaxismo Humanista, Neovirxilianismo ou Ruralismo, como a súa ampla formación humanística, a escolla da paisaxe mindoniense como escenario poético, a procedencia rural que permea na escrita, presentar textos formalmente moi elaborados e, polo xeral, sometidos á disciplina métrica e procurar a dignificación do idioma a través da reivindicación do popular e o dialectal como propicia arxila poética, extremos todos que, en efecto, cumpre a poesía do autor. (…)
– P: A segunda etapa abrangue do 36 ao 47. Desta fase son o Caderno-Borrador Manuscrito e o Caderno-Borrador Mecanoscrito, ou o poema Mediodía. Tamén Nascida d’un sono e El cántico de la Ciudad. Aumenta neles o ton confesional e tamén de celebración do cotián, de lugares, de xentes. De que maneira a sinxeleza, as métricas clásicas… adiantan Nimbos?
– AR: Os ensaios cada vez máis dúctiles de metros e fórmulas rítmicas preanuncian a mestría que neste eido alcanzou en Nimbos, do mesmo xeito que o recurso a certas temáticas, motivos e mesmo solucións estilísticas están na base das ensaiadas no poemario de 1961.
– P: A terceira etapa abrangue do 47 ao 90. Son Nimbos e poemas publicados en revistas como Alba, Dorna, Xermolos ou Amencer, ou en escolmas como a de Fernández del Riego. Nimbos tivo un proceso de creación moi longo. Por que?
– AR: Porque o poeta, cando Francisco Fernández del Riego en 1956 lle escribe por vez primeira pedíndolle un poemario para Galaxia, non ten materiais suficientes que o convenzan para compor un volume de versos. Ese feito fai que demore máis do esperable en publicar o libro, pois a súa situación vital (afastado en Madrid), familiar (coas obrigas que supuñan os fillos que entón comezaron a nacerlle) e profesional (cos moitos compromisos tradutores que tiña que atender nos organismos que traballou e, fóra deles, coas editoras coas que colaboraba) dificultaron que reunise en menos tempo poemas abondos para conformar un libro que, ao final, acabou publicándose con tan só trinta e dúas composicións, das cales catorce foran reaproveitadas de entre as xa aparecidas na prensa periódica ou antoloxías. (…)”
Rebeca Baceiredo: “Inocular fascismo é a forma de evitar que o pobo se dea á subversión”
Entrevista
de Montse Dopico a Rebeca Baceiredo en Magazine Cultural Galego:
“Rebeca Baceiredo gañou o premio da AELG na modalidade de ensaio con A revolución non vai ser televisada (Euseino edicións). Recupero para Magazine Cultural Galego unha entrevista que lle fixera sobre esta obra para Praza Pública.
O neoliberalismo fascista artellou uns mecanismos de dominación cada vez máis sofisticados. Un novo xeito de escravitude converte o ser humano nun máis dos engrenaxes da máquina produtiva. Neste contexto, o control absoluto sobre os corpos e as mentes garántese a través da regulación das formas “correctas” de pensar, de sexualidade, os espazos e os tempos apropiados para ler, comer, xogar… Este é o panorama que debuxa a ensaísta Rebeca Baceiredo no seu novo libro, A revolución non vai ser televisada (Euseino edicións). Mais, como di xa o título, fica espazo para a rebelión. Sempre que os escravos decidan deixar de selo. Explícao a autora nesta entrevista.
– Montse Dopico (MD): Un dos puntos de ancoraxe do libro é, a partir da filosofía de Deleuze, a reflexión arredor da produción da subxectividade como instrumento de poder da oligarquía dominante. Por que non bastaba coa teoría marxista e, en xeral, coa dos filósofos da sospeita, para explicar a realidade actual?
– Rebeca Baceiredo: Penso que ningún filósofo pensa a partir da nada, todos recollen a tradición. Ora ben, nesa tradición existen unas liñas ou outras (e vanse enriquecendo). Entón, talvez a teoría marxista clásica facía máis fincapé na macroestrutura e ignoraba ao individuo como elemento constituínte desa estrutura, desa organización social, socioeconómica. Ter en conta a materia coa que se conforma a sociedade paréceme algo imprescindible, porque permite afiar o coñecemento desa realidade. (De todos os xeitos, tamén se intentou achegar o marxismo a Freud, pero paréceme que, se ben como análise cultural e social pode resultar interesante, falta a precisión ontolóxica que eu vexo en Deleuze).
Freud, sen embargo, puxo todo o foco no individuo e esqueceu o social, o papel da cultura na conformación (e polo tanto, nos conflitos) do suxeito. Descobre o inconsciente, di Deleuze, pero queda ás portas, porque o entende a partir dos feitos, a partir do dado: pénsao como teatro, como representación e non como produción. É dicir, enténdeo como estrutura universal e non efecto dos estímulos (inputs) recibidos. Isto fai que se exima á sociedade da súa responsabilidade: semella que o tipo de cultura non ten nada que ver no que que poboa a cabeza dos individuos (e polo tanto, pode rexer a súa conduta, dende o plano inconsciente, claro). Nietzsche, pola contra, si é unha fonte importante para Deleuze, que interpreta ontoloxicamente o seu mapa conceptual: penso que Nietzsche explica ben os estratos ontolóxicos do individuo e da mesma cultura, e deixa ao descuberto as fisuras polas que se cola a pezoña das forzas reactivas que el observou xa, pero para explicar a ‘realidade actual’ entendo que tamén hai que rozar aspectos (explicitamente) políticos e económicos. (…)”
Xulio Pardo de Neyra: “O sexo non é algo morno nin requintado”
Entrevista
de Marcos Pérez Pena a Xulio Pardo de Neyra en Praza, e ligazón á entrevista na Cadea SER ao mesmo autor:
“(…) – Praza (P): Defines o libro [Intensa e quente é a túa humidade azul] como unha “novela pornográfica”? Por que pornográfica e non erótica, por exemplo?
– Xulio Pardo de Neyra (XPdN): É complexo, si, porque os límites entre erotismo e pornografía son particulares, é difícil establecelos. Ademais a pornografía está considerada como un xénero maldito ou case ilegal, puníbel. Pero eu considero que un texto erótico é aquel que suxire, algo incitante, e en cambio un texto pornográfico é aquel que mostra, e polo tanto é máis excitante que incitante. Esta novela podería ser erótica, pero nela cóntase unha historia e cóntase absolutamente todo o que ocorre, sen límites. O outro día na presentación do libro preguntábame: ‘este é un libro no que se fala de penes e de vulvas?’. E non, este é un libro no que se fala de actos sexuais explícitos sen ningún tipo de eufemismos e sen esa xerga médica. Fálase como se fala na realidade: un cando está fodendo non di ‘voute lamber a vaxina’. O sexo non é algo morno, nin cursi, nin requintado. (…)
– P: E en galego? Dá a impresión de que é un xénero que fóra do publicado por Positivas na súa colección de Narrativas Quentes non hai un gran corpus.
– XPdN: O galego é unha lingua que serve absolutamente para todo, tamén para o sexo. E é algo que está demostrado dende as cantigas medievais, que xa tiñan un contido sexual moi importante. Eu digo que a miña é a primeira novela pornográfica da literatura galega, porque hai novelas eróticas, ou poemarios, relatos…, e xa na Idade Media hai textos que falan de prácticas sexuais con xoguetes, coma o carallo francés, ou de violacións consentidas. Pero non se chegara ao nivel da pornografía, da que si hai moita tradición en Europa, por exemplo a través de George Bataille ou Pauline Réage. Hai unha traxectoria en galego, pero eu botaba en falta algo. Hai quen escribiu que non hai nada máis erótico que un capítulo de Anna Karenina no que os personaxes entran nun cuarto e quedan a soas. Pois para min non, a min non me vale. Quizais é porque os homes necesitamos outro tipo de impulsos para excitarnos, non somos tan sutís. (…)”
Grial, 50 anos abrindo camiños
Entrevista
de Marcos Pérez Pena a Henrique Monteagudo en Praza:
“(…) – Praza (P): Podemos dicir que Grial soubo adaptarse en cada momento aos tempos, transformándose en función do que o país demandaba?
– Henrique Monteagudo (HM): A revista empezou como unha operación de resistencia. Cando se crea Galaxia, un dos seus principais obxectivos era facer unha revista que servise de canle de expresión e difusión da cultura galega, nun momento no que non había ningunha. Tentouse a través dos Cadernos Grial, que eran libros, pero cunha edición periódica, e cumprían esa función. Pero ao terceiro número o réxime xa se decatou e botou abaixo o intento. Despois chega Grial, primeiro moi vinculada a aspectos filolóxicos, á lingua e á literatura. Cando pasan os tempos da resistencia e Grial ten que reinventarse, comeza a ser unha revista menos filolóxica e ábrese a outros campos, cun perfil máis interdisciplinar. E xa na última fase, que abrimos hai dez anos, tentamos incorporar as novas tecnoloxías e a ciencia, digamos que, ao igual que se fixo antes, poñéndonos á altura dos desafíos. (…)
– P: Que retos ten Grial por diante?
– HM: Un reto inmediato é o mundo dixital e o acceso a través da rede aos contidos da revista. Neste momento pódense baixar en pdf algúns artigos, pero temos que ir cara a fórmulas máis visibles. E hai tamén un reto de renovación xeracional. Temos moitos colaboradores novos nos artigos e nas traducións, pero hai que involucrar máis xente nova no traballo de redacción da revista.
– P: Todo, ademais, nun contexto moi negativo para a edición en galego, como amosan os recentes datos do INE… Como se reverte esta situación?
– HM: A edición en galego ten dous desafíos, que son por un lado o desafío -común a todas as empresas- da crise económica, e polo outro o desafío -común tamén aos xornais- da reconversión do modelo de negocio pola entrada no mundo dixital. Para afrontar esta transformación temos a pexa da crise económica e tamén o feito de que é necesario o apoio dos poderes públicos para levar a cabo esta reconversión tecnolóxica e o cambio de modelo de negocio. E estamos vendo un compromiso cada vez máis reducido por parte da administración, nun contexto como o galego, no que hai unha perda de falantes e unha caída demográfica. Debemos explicarlle á sociedade en que consisten estes desafíos, e debemos esixir este apoio público, pero non debemos limitarnos á queixa, debemos tomar a iniciativa, aproveitar as oportunidades e facer as cousas ben feitas. A caída da edición en galego é unha moi mala noticia, pero todos sabemos que en galego se editaban algunhas cousas que sobraban, falando por exemplo de parte da edición institucional. Como facemos unha edición competitiva? Pois facendo bos libros e gañando lectores. (…)”
O número de libros editados en galego caeu case á metade en 2013
Reportaxe de Marcos Pérez Pena en Praza:
“Póñanlle o adxectivo que queiran. Pero o dato é significativo por si mesmo: os libros publicados en galego en 2013 representan pouco máis da metade dos publicados o ano anterior, consolidando unha tendencia á baixa iniciada en 2008, ano no que, con 2.070 títulos, se rexistrou o récord histórico. A edición en galego atravesa unha crise moi fonda, cun número de títulos inferior ao que se acadaba antes do ano 1999. Esta é a realidade que amosa a Estatística da Produción Editorial de 2013, presentada este xoves polo Instituto Nacional de Estatística (INE).
É certo que o descenso é xeral en toda España e en todas as linguas, de xeito que o número total de títulos editados no Estado cae dende os 69.668 de 2012 até os 56.435 de 2013 (un 19% menos), e igualmente queda moi lonxe dos 86.330 de 2008. Porén, a caída da produción das editoriais galegas, por unha banda, e de obras en galego, pola outra, é moito máis importante. Cómpre sinalar, a este respecto, que se en 2008 se editaban 3.747 títulos en Galicia, hoxe esa cifra é de 1.869, máis ou menos a metade. E que, así mesmo, se en 2008 as editoriais galegas achegaban o 4,34% de todas as obras públicadas en España, hoxe a súa importancia relativa caeu até o 3,31%.
O 42,38% dos títulos que se editaron en Galicia en 2013 fórono en galego, fronte a un 52,06% en castelán e un 3,21% en idiomas estranxeiros. A proporción é semellante á acadada en 2012, aínda que nun ano o galego perdeu dous puntos (dende o 44,96%). Mesmo así, Galicia segue sendo, despois de Baleares, a comunidade autónoma na que a edición en lingua propia representa unha proporción meirande. (…)”
Paco Castro Alvarado: “Desde os oitenta eu pensaba que a literatura debía recoller o que estaba acontecendo no rural”
Entrevista
de Montse Dopico a Paco Castro Alvarado en Praza:
“Un home queda pechado, por accidente, no seu lugar de traballo. É fin de semana, polo que non ninguén vai vir rescatalo. As horas pasan e, só cos seus propios recordos, non lle queda máis remedio que enfrontarse cos seus medos. Coa súa propia vida e co seu pasado. Unha infancia no medio rural que deixou feridas abertas. Mais que tamén lle transmitiu o saber que lle permitirá liberarse. Diso vai Nunha presa de terra (Laiovento), a primeira novela de Paco Castro. Un ollar ao rural que se afasta de idealizacións costumistas. Que chanta na terra da nenez a crítica dun mundo urbano que rebela máis que nunca a descomposición dun sistema que practica a violencia cos máis febles. En forma de usurpación de dereitos. Do mesmo xeito que antes fixera cos labregos.
– Praza: Comeza o libro cunha cita de John Berger. O cal é xa bastante significativo. Cal é, en xeral, a imaxe que querías deitar sobre o rural?
– Paco Castro Alvarado: Si, é significativo. John Berger é o autor que máis dentro chega na vida, na cultura e na psicoloxía labrega. Escribiu esa triloxía de relatos marabillosa que reflicten ben o proceso de desaparición desa cultura coas súas resistencias e as súas tensións. E ese ensaio epílogo de Porca terra a min paréceme o máis lúcido e comprometido que se ten escrito sobre a cultura labrega e a psicoloxía dos labregos e das labregas.
Desde hai moito tempo pensaba en escribir unha novela que rescatara esa realidade, que levantara acta dese proceso de destrución. Quería facelo percorrendo ese espazo tan transitado en Galiza que vai do rural ao urbano e do urbano ao rural sen caer no ruralismo tradicional nin no costumismo. Penso que modernizar a literatura galega non é facer literatura urbana e parecíame moi mal que a literatura non recollese ese proceso de transformacións bestiais que se estaban producindo no rural galego. Procesos que tiveron e teñen unha importancia decisiva na normalización cultural e lingüística de Galiza. (…)”
Laiovento, “proxecto de compromiso e de dignidade”
Reportaxe
de Marcos Pérez Pena en Praza:
“En 1991 Xosé Manuel Beiras, Pepe Carreiro, Xesús Couceiro, Manolo González Millares, Francisco Pillado e Afonso Ribas botan a andar Laiovento (tomando o nome dun texto dramático de Otero Pedrayo) “coa pretensión de contribuír desde unha óptica progresista e aberta á normalización cultural e política de Galicia”. Outro dos compromisos adoptados inicialmente foi que, mentres non se acadase unha normativa “de consenso” para a lingua galega, “en todos os nosos libros respectaríase a opción ortográfica de cada autor ou autora”.
“Laiovento fixo e segue facendo un labor encomiable en tempos verdadeiramente duros, sobre todo ese labor de especialización no mundo do ensaio, que non existía nas editoriais galegas. E ensaio, ademais, non só de temática galega, senón ensaio de alcance universal. Coa visión que tivo sempre o galeguismo histórico: mirando o mundo dende Galicia. Ese diálogo nacionalismo-internacionalismo é algo permanentemente de manifesto”, destaca Xosé María Álvarez Cáccamo, unha opinión compartida por David Otero, que salienta que Laiovento “foi símbolo de liberdade en canto a normativas, en canto a temas, foi unha plataforma non acoutada senón aberta, unha plataforma de liberdade. Tanto na tradución de obras do pensamento e da literatura universal coma na publicación de obras de pensamento e de creación feitas en Galiza”.
“Laiovento é unha casa amiga, á que volves sempre” -subliña Mercedes Queixas– “É unha casa editora que acolleu sempre, dende o respecto escrupuloso, as escritoras e os escritores noveis, e que acolleu, moitas veces de xeito arriscado, temáticas que non tiñan cabida noutros selos editoriais. Laiovento cumpriu un papel histórico de ser un proxecto de compromiso e de dignidade. É unha editora que apostou, como algo nuclear, como eixo vertebrador, pola potenciación do ensaio e do teatro, xéneros algo máis deficitarios á hora da visualización editorial”. Queixas sinala igualmente a importancia do “achegamento máximo e sincero ao mundo da lusofonía, tanto a través do acollemento das e dos autores que escriben os seus textos de acordo coa normativa integradora, coma da investigación sobre o ámbito lusófono”.
“É unha editorial case case enciclopédica, porque trata practicamente todos os xéneros da escrita e todos os temas” -engade Manuel Lourenzo– “É unha editorial digna de Francia ou Alemaña, de países ricos que potencien os seus saberes e a súa cultura”. Un proxecto que ten moito de Pancho Pillado, pero que por suposto é froito do traballo colectivo de moitas persoas, como lembra Pepe Carreiro: “Xosé Manuel Beiras, Xesús Couceiro, Sandra Vilaseco, Afonso Ribas, Paco Souto, Mercedes Queixas, Manolo Millares… A editorial apoiouse desde o principio na experiencia que cada unha destas persoas tiña en áreas diversas: edición, comercialización, impresión, administración ou deseño gráfico. E este é, coido, un dos piares que a sustentan”. (…)”
Francisco Pillado deixa a dirección de Laiovento
Desde
Praza:
“Pancho Pillado abandona a dirección da editorial Laiovento. Fixo oficial a súa renuncia ante notario, acompañado de Suso Couceiro e Pepe Carreiro, dúas das persoas que máis o teñen acompañado nos últimos anos no traballo da editorial e que, en principio, continuarán dirixindo o proxecto, que botou a andar en 1991. Pillado asegura estar “desmotivado e demoralizado”, “canso” dun labor editorial “á contra”, nun escenario difícil, no que denuncia a falta de apoio da Xunta e a “invisibilización” da cultura galega nos medios de comunicación. “Durante todos estes anos fun feliz co traballo, pero agora non desfruto. Traballei sempre sen remuneración ningunha, e agora xa non me compensa”, asegura.
Pillado, presidente de honra da Fundación Praza Pública, fala da crise económica, que en máis dunha ocasión denominou como “espolio”, como fixo por exemplo no prólogo de Banqueiros: “dun tempo a esta parte, a palabra crise é, sen dúbida, o eufemismo utilizado con maior frecuencia para explicar unha realidade cada vez máis triste, ruín e inxusta”. E cita, por exemplo, o dato coñecido hai uns días, de que os galegos e galegas gastan 15,3 millóns de euros menos en libros. “Isto é unha barbaridade” -di Pillado- “e supón un desastre para as editoriais e tamén para librarías como Couceiro na Coruña, que vén de anunciar que pecha”.
Denuncia igualmente a “invisibilidade” da cultura galega, os libros en galego e as editoriais do país nos medios de comunicación: “Estanse publicando libros interesantes, o problema non está aí. Mediaticamente non existimos. Non quero caer no mecanismo fácil de botarlles as culpas aos demais, pero se un lector non sabe da existencia dun libro, se non sae nos medios, se é relegado nas librarías a un lugar secundario, non o vai mercar”.
Fala tamén do Goberno galego, “inimigos da cultura galega”, e en xeral do “nulo” apoio das administracións. Pon o exemplo dun libro colectivo sobre o decreto de plurilingüísmo que hai uns anos lle pediu que coordinase ao maxistrado Luís Villares: “A obra, coa participación de xuristas e profesores, demostraba que o decreto era anticonstitucional. Sabes cantos libros mercou a Xunta? Mercou oito libros, supoño que para darllos aos altos cargos da consellaría”. (…)”
