Arquivos da etiqueta: Sermos Galiza

Morre Begoña Caamaño, a voz lila da literatura galega

Publicado o por

Desde1258110000Begona_Caamano Sermos Galiza:
“Begoña Caamaño faleceu esta segunda feira no Hospital Clínico de Compostela após loitar durante tres anos contra o cancro. (…)
De profesión xornalista, Begoña Caamaño traballaba na Radio Galega desde 1989, primeiro na delegación de Vigo -a súa cidade natal- e despois na sede en Compostela, nas seccións de sociedade e cultura, nesta última participando en distintos programas, un deles, o Diario Cultural da súa amiga e tamén escritora Ana Romaní.
No ámbito literario presentouse “de maneira serodia”, como ela dicía, máis con intensidade e cunha voz propia que a levaba a revisitar en clave feminista e contemporánea os mitos clásicos. Fuxía da actualidade, comentaba, aquela que a desesperaba na súa faceta de xornalista. “Pretendo coa miña obra ofrecer vimbios para facer un cesto novo, cun discurso contra o poder. Trátase de reivindicar a responsabilidade. Eu non vivo soa no mundo, o que fago, desde o propio consumo cotiá, ten consecuencias, tamén para outras persoas e diso teño que ser consciente”, comentaba.
“Considero o feminismo como un humanismo global. Poñer as gafas lilas é poñerte na pel de quen padeceu a exclusión, non falar desde a historia narrada polos vitoriosos, senón de quen sufriu a exclusión por ser considerad@ menor e secundari@”, defendía Begoña Caamaño, da súa maneira activista de situarse no mundo. (…)”

Mañá, martes 28 de outubro, ás 15.00 h., terá lugar un acto de despedida no tanatorio compostelán de Boisaca.

Paul Auster, Xavier Queipo, Karasik e Mazzuchelli nunha novela gráfica

Publicado o por

DesdeXavier Queipo Sermos Galiza:
“A editorial con sede en Compostela, El Patito Editorial, publica en galego a novela gráfica de Karasik e Mazzuchelli Cidade de Cristal, unha adaptación do relato de Paul Auster incluído na súa Triloxía de Nova York. O escritor Xavier Queipo é o encargado de traer a obra ao galego. (…)
“É un dos meus autores de referencia, quer na súa prosa, quer nos filmes que se fixeron a partires dos seus textos. Ten unha característica para min moi querida: Foi profesor en Francia e, daquela, utiliza unha linguaxe moi asequíbel no orixinal en inglés para lectores de linguas romances. Nunca estiven en Nova York (debo ser dos poucos escritores da miña xeración), mais si coñezo Brooklyn a partir dos seus textos. Tiven a oportunidade de encontralo en Bruxelas e foi un pracer falar con el uns minutos, pois é moi accesíbel e extremadamente amábel”, sinala Xavier Queipo, tradutor do texto da novela gráfica. (…)

Antón Dobao: “O relato esixe exactitude, contención e disciplina literaria”

Publicado o por

EntrevistaAntón Dobao de Carme Vidal a Antón Dobao en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Os relatos de As ilusións estrañas recrean o mundo da aparencia, dunha realidade normal na súa cotidianeidade que desemboca en episodios desacougantes.
– Antón Dobao (AD): A ilusión é unha palabra polisémica que reflicte ben o que conta o libro. Fai referencia efectivamente a esa primeira aparencia que ten a realidade, con moitas capas das que se ve só unha, fai referencia á ilusión óptica coa que os nosos sentidos se enganan e tamén á fantasía. Na miña escrita hai unha reflexión arredor da necesidade de tomar contacto co que está máis alá da aparencia, do que vemos. (…)
– SG: A condición humana é entón materia literaria privilexiada na súa escrita?
– AD: Os materiais para a construción literaria son múltiples e a maior parte deles inesperados. Son froito da observación e o contacto coa realidade alén da reflexión arredor da nosa condición como humanos, da nosa propia existencia. Supoño que é unha reflexión que moitos autores poden facer en relación coas experiencias máis íntimas. Son materiais moi diversos e procedentes de múltiples lugares, mesmo literarios ás veces, e xogos intertextuais. (…)
– SG: Desde 2008 non publica, mais neste tempo elaborou e dirixiu varios filmes. Como se relacionan na súa traxectoria a creación literaria e audiovisual?
– AD: Compleméntanse ben porque do que se trata é de contar. Proveño do mundo da literatura, como lector e escritor e a miña participación no cine ten moita relación con esa orixe. Síntome moi escritor cando fago o guión, dirixo ou monto unha película. Esas películas formaban parte dun proxecto que relacionaba a literatura, a lingua e o audiovisual. En todas as cinematografías do mundo vemos que a adaptación literaria é un recurso habitual e enriquecedor, as dúas creacións retroaliméntanse.
– SG: Algúns dos relatos son especialmente visuais. A linguaxe do cine meteuse na súa obra?
– AD: A estas alturas non se entende a escrita sen que as imaxes se aparezan como unha pantalla de cine ou televisión porque xa nacemos e nos educamos no cine. En certos relatos nótase de maneira especial desde o punto de vista formal no tratamento de personaxes, en planos superpostos, en escenas que se alternan, en multiperspectivas…”

Volver a Luísa Villalta, por Cesáreo Sánchez Iglesias

Publicado o por

DiscursoCesáreo Sánchez Iglesias pronunciado por Cesáreo Sánchez Iglesias na homenaxe da AELG a Luísa Villalta, no Teatro Rosalía de Castro da Coruña, o 28 de setembro de 2014. Publicado como artigo en Sermos Galiza:
“Luisa Villalta era un ser luminoso dixen hai dez años neste mesmo lugar que hoxe nos acolle e abraza coas cálidas maos do seu nome Teatro Rosalía de Castro que mellor lugar para volver a Luisa.
Luisa Villalta é da estirpe de María Miramontes, de Sira Alonso, de Esther Casares mulleres galegas enormes coma ela coa vitalidade irredutible da súa poesía co seu exemplo ético, cunha conciencia insubornable que podemos ler na testemuña vigorosa da sua palabra poética, dos seus ensaios, das súas obras de teatro, dos seus artigos ou colaboracións xornalísticas.
Volvemos a Luisa cando coa súa palabra indócil lembra a Antón Avilés de Taramancos no décimo aniversario, lembra as orientacións que nos da un dos que nos precederon para poder derrubar as eivas que nos fixeron emigrar, desertar da nosa lingua ou simplemente calar. Dinos que na palabra vigorosa de Antón Avilés están as sementes o vento xeneroso da sua idea de patria. Cito
Á luz do seu presente dá claves que aínda determinan a nosa realidade de hoxe. Falábanos do presente no que aparecera o pensamento feble que non se daba arreposto ao pensamento único, mais que en realidade é, dinos, o da renuncia ou do pensamento calado. Defende que “é necesario devolverle ás ideas a sua parte práctica que é a de dar coherencia ás accions, tanto individuais coma de grupo….”
Ela, que ergueu a bandeira da indignación cando o noso mar estaba a rebentar dolorosamente, dicía que: “a indignación común compromete á reconstrucción da dignidade”. Era o tempo no que os Galegos tivemos que encher de loito o branco da nosa bandeira.
Nos seus poemas ponse da parte das mais desfavorecidas habitantes da Cidade pois elas son a memoria individual e colectiva do que de máis fermoso e solidario ten creado o ser humano.
Concretamente fálanos da cidade coma lugar onde acontece a vida onde a sociedade dita as súas sentenzas de exclusión. Busca a beleza do humilde a beleza dos humildados que dicía Luis Seoane.
O seu eu poético éo dentro dun nós que é desta Terra un nós que é a nosa xente, o anaco de humanidade que somos.
A cidade, esta Cidade da Coruña é para ela o lugar das tensións sociais coma grande ágora da vida onde ela toma partido polos desposuídos polas desherdadas que o son por unha sociedade patriarcal depredadora.
A cidade que lle ofrece soidades que Ela non aceita e busca outra fértil soidade a súa.
A soidade namorada que dicía María Zambrano cando falaba de Nietzsche, aínda que ela está máis próxima de Rosalía ou de Ana Akmatova aquela que nas portas dos cárceres de Stalin resposta á mai dun preso que lle pregunta: “vostede é escritora? Si, sono. Pois cónteo” E Luisa cóntao dende a súa alta poesía dende as colaboracións xornalísticas, dende o seu oficio de ensinante.
Ela coma Pessoa sabía que as palabras son xente e alzou a voz e dixo non á guerra e gritou Nunca Máis pois a biografía da nosa indignación ven de moi lonxe é moi longo o camiño que con ela percorremos á conquista da nosa dignidade individual e colectiva.
Mais esta cidade é todas as Cidades que o ser humano construíu coma agora é aquela na que convivimos coma lugar que a natureza delimita a que ten zonas de sombra, e Ela fai un longo poema no que nos mostra aquilo que é escondida memoria da miseria, atrévese a entrar con humanidade e fraterna solidariedade para nos falar de toda a sociedade actual.
Só unha muller poeta do seu talento é capaz de abrir as xanelas de par en par, tamén para nos mostrar estes territorios humanos que a sociedade patriarcal converteu en submundo no que ditar as súas sentenzas de exclusión.
A Musica non é para ela so unha das formas mais fermosas de creación do ser humano senón, e tamén, o lugar onde a beleza dos sons e máis o ruído son lugar intanxíbel onde o mais depurado pensamento móstranse e obriga ao ser humano a se definir diante do canto do camiñante, obriga a compartir a biografía das desposuídas. Ela escoita o son dos pasos do camiñante. Escoita as badaladas do corazón solidario que é o do ser humano.
Busca nos seus poemas a Musica interior do tempo no seu transcorrer.
Escoita a música do mundo, das fontes do ser,de todo o que é entraña.
Aínda que hoxe o seu violín garda silencio, é o silencio de aquelas que escoitan o latexar do mundo.
Sempre estivo preocupada polo necesario tratamento social e educativo da nosa literatura para que a nosa xente tivese a capacidade critica e creativa necesaria para saber ler e reescribir o mundo con escritores e escritoras que puideran escribir mesmo para quen non le, que xa dixo Rosalía.
Haberá poesia en que salvarse? pergunta, e dinos “A poesía pouco pode resolver, mais si pode transformar a circunstancia en monumento intemporal, a impotencia no poder da palabra creativa”
Entra en lugares onde só a poeta pode entrar, no inenarrábel que “ vive e non se ve”
Dinos que o noso país está perder a memoria coma a auga que vai camiño de non se saber mar, nin río ou fonte. Alértanos de como ” o río invisivel interior e metafísico que chaman progreso” quérenos emigrantes na propia terra, sen país, nin nais culturais e ideolóxicas sen pasado, cunha mocidade cito “tal coma se os tivese parido a televisión”. Cuns mass-media a oferecer “a perspectiva real ou imaginaria de que a vida sempre está noutra parte”, nunca aquí. “Cando o que falta é que a vida poda estar aquí Alentando e facendo posibel un masivo regreso”. Así nos fala na clareza da súa complexa poesía do seu pensamento.
Pide unha educación para a paz, a xustiza e a liberdade.
Denuncia con dor a emigración dos mais novos que hoxe tamén denunciaría.
Constata como os máis rapaces aprenden de novo a ollada dos seus pais ausentes que só existen nas pupilas baleiras dos avós.
Ela denunciaría hoxe dende aquí que hai rapaces e rapazas no noso país que non fan tres comidas ao día.
Volvemos hoxe aos seus poemas volvemos ao seu talento de creadora para non nos perder de regreso á terra natal, ao centro de gravidade do propio ser.
Volvemos hoxe a ese ser luminoso que se chama Luisa Villalta.”

Lara Rozados: “O caderno amarelo nace dun tempo de precariedade e hiperactividade”

Publicado o por

EntrevistaLara Rozados de Carme Vidal a Lara Rozados en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Por que titula o seu primeiro libro O caderno amarelo?
– Lara Rozados (LR): A obra é dispersa e foi escrita nun caderno de tapas amarelas co que me agasallara a miña tía e que non me atrevía moito a escribir nel. Só tiña a entrevista con Euloxio Ruibal que fixera para o A Fondo de Sermos Galiza e algunha cifra para guitarra. Unha noite comecei a escribir o que me rebumbiaba na cabeza pensando moito o que facía, case sen borróns e en dous meses naceu o libro. A coincidencia coa obra e Doris Lessing, O caderno dourado, gustoume. (…)
– SG: Os premios abren novos camiños?
– LR: Abren. Editar é complicado, non sendo que recorras á autoedición ou edición independente. Dalgunha maneira é o poemario dunha principiante mais desde entón non parei de escribir. Aspiro a formar unha linguaxe propia de meu e seguir escribindo.
– SG: Que características ten que ter esa linguaxe propia que desexa?
– LR: Gustaríame moito definila, mais será á volta do tempo. O que sei é que estou na mesma coordenada que outra xente do meu tempo e o meu contexto. Trátase de escribir unha poesía cunha linguaxe moi clara, moi directa, que tire máis polo colectivo que polo persoal. Quero depurar a linguaxe o máis que poida sen demasiados adornos. Teño a norma de eliminar adxectivos e que os poemas sexan contundentes. (…)”

A profesionalización afástase na literatura galega

Publicado o por

Desde2014100615292137591 Sermos Galiza (medio que tamén reproduce esta fotografía):
““A distancia, en especial, con respecto ao caso catalán é grande polo que atopar puntos de conexión é difícil”, sinala o presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega á volta da xuntanza anual do Galeusca que desta volta se desenvolveu en Barcelona co tema da profesionalización como central dos debates.
No caso galego, Cesáreo Sánchez destacou das xuntanzas, nas que tamén participou a secretaria da asociación Mercedes Queixas xunto con Suso de Toro e Ledicia Costas, valorouse que a profesionalización é cada vez máis difícil no ámbito da literatura galega. “Os bos froitos da situación actual da literatura no nivel creativo -á altura de calquera literatura Europea- son resultado de vinte ou trinta anos dun proceso que se foi conseguindo mais que agora se está a derrubar. A consecuencia do retroceso da lingua galega no ensino conlevará unha perda de lectores que afectará tamén na produción literaria e editorial”, sinala o presidente da AELG. Comparte tamén a aclaración da avogada e escritora Ledicia Costas, que defendeu que o concepto de profesional non está, no noso caso, vinculado a vivir da escrita, o que practicamente non é posíbel, senón á propia consideración e dedicación profesional á literatura.
“En vinte anos haberá menos escritores, menos lectores e, polo tanto, menos posibilidades de profesionalización. Esta situación nosa contrasta cos avances en Euskadi e Catalunya”, destaca Cesáreo Sánchez Iglesias.”

A coraxe de se dedicar á escrita

Publicado o por

ReportaxeBienal Literaria PEN Clube 1 de Carme Vidal en Sermos Galiza:
“O propio encontro de Xosé Luís Méndez Ferrín, Manuel Rivas, Nélida Piñón e máis o presidente do Pen Club, Luís G. Tosar, fixo da clausura da Bienal Literaria que se desenvolveu na Cidade da Cultura unha cita inusual por xuntar algúns dos nomes máis representativos da nosa literatura. (…)
Mostraron que o oficio da escrita se asenta en trabes febles, nun grande entusiasmo mais tamén nunha dúbida que case nunca se converte en seguridade. A propia Nélida Piñón, cunha manchea de premios e recoñecementos definiu o feito creativo como unha emoción única. “Todos nós temos a ilusión de que ao menos algún conto, algún poema, perdure. Estamos celebrando a literatura, celebramos que os escritores son capaces de perdurar, de escribir sen garantías”, dixo da súa experiencia na creación dunha obra da que manifestou non ter nunca certeza da permanencia, da capacidade de provocar a emoción de quen a lea. (…)
E da mesma maneira que o noso Adrián Solovio andou arredor de si da man de Otero Pedraio, Rivas referiuse ao autor do Manifesto antropófago, Oswald de Andrade, que fuxiu de Brasil a París con vontade de ser cosmopolita para acabar descubrindo na capital francesa que o que deixara era o mellor país do mundo. “Somos anfibios e a nosa literatura tamén, é un xeito desa denominación do local/universal ao que lle acae un aforismo que Miguel Torga dixo nun debate, “mais que é o universal senón o local sen paredes?””, relatou o autor de Os libros arden mal. “Un libro ten que golpear”, sinalou o escritor máis coñecido da nosa literatura quen defendeu, á maneira tamén de Piñón no feito creativo a “valentía, a coraxe para se adentrar sempre na descuberta”. (…)
“Cando cheguei a vello dinme conta de que o meu peor inimigo era a saudade, que a miña vida era un pelexar continuo contra ese sentimento que pode desfacernos”, comezou Xosé Luís Méndez Ferrín, que manifestou saudade tamén “de palabras coas que medrei e estou vendo morrer, soidá, morriña… palabras que desaparecen, que se van extinguindo e que determinan este estado de ánimo”, dixo. Talvez por iso aceptou o convite de Luís G. Tosar de relatar o capítulo no que o Pen internacional o designou como escritor perseguido do ano 72 nesta ocasión na que se conmemoraba o 25 aniversario da constitución da sección galega.
“A policía estaba perseguíndome polas miñas actividades políticas mais o pretexto foi acusarme de escribir unha novela, que non se publicou nunca. Foron collela a miña case e, a pesar de estar inédita, o tribunal de orde pública acusoume con dous anos de prisión. Son o único escritor da península que estivo en prisión por escribir un texto literario que non se publicou”, relatou, dunha novela que continúa sen saír á luz e, pola súa vontade, non sairá impresa mentres viva. (…)
“Seguiremos mantendo a idea de liberdade e literatura que coincide coa idea que teñen os que a fixeron grande e seguirán tendo os que veñan, porque hai futuro”, dixo Tosar, ao tempo que anunciou a preparación da obra completa de Úrsula Heinze, unha das trabes da creación do Pen galego. (…)”

A Bandeira lembra a Ramón de Valenzuela no seu centenario

Publicado o por

DesdeRamón de Valenzuela Sermos Galiza:
“O venres 3 de outubro, ás 20:30 horas, terá lugar no Salón de Actos do Centro Cultural “Vista Alegre” da Bandeira a conmemoración do centenario do escritor Ramón de Valenzuela, autor, entre outras, das obras Non agardei por ninguén e Era tempo de apandar, pioneiras no tratamento literario do golpe militar do 1936.
Unha mesa redonda na que participaran os investigadores Xosé Manuel Maceira e Xoán Carlos Garrido Couceiro moderada por Matías Rodríguez da Torre achegarase á figura do escritor despois do saúda da presidenta da A. C. Vista Alegre, Dolores Sangiao, e a presidenta de Adellis, Rosa Fernández. Unha proxección sobre o autor ademais da interpretación dun fragmento da súa obra continuarán o programa antes do peche da xornada no que intervirán o escritor Xosé Neira Vilas e o fillo do autor José Ramón Valenzuela.”

Xulio Pardo de Neyra: “Confesar que se leu a miña novela é xa pecadento para a crítica”

Publicado o por

EntrevistaXulio Pardo de Neyra de Carme Vidal a Xulio Pardo de Neyra en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Como se dá ese paso? Ten tres teses de doutoramento, o traballo máis académico, como se pasa de sesudo investigador a creador de sexo [Intensa e quente é a túa humidade azul]?
– Xulio Pardo de Neyra (XPN): A primeira é sobre Correa Calderón, pai do verdadeiro nacionalismo galego, pero a de Historia foi sobre o mito do cabaleiro e a terceira sobre a muller acuática nas literaturas europeas. A verdade é que cando un analiza a Fole, a Correa ou a Carvalho Calero pensa que nalgún momento tamén vai ser analizado e sinte vergoña de si van dicir que me gusta dominar ás mulleres, como se fixo con Pondal.Gosto da literatura pornográfica, resúltame excitante, gosto que compartín co meu pai que era afeccionado. Lembro ver con el os filmes que puñan no ciclo de medianoite na tele e el mesmo completou cos títulos que faltaban. Gústame ser consumidor de literatura pornográfica. Cando un escribe faino por catarse persoal, sobre algo do que gusta e nada mellor que crear cunha entrega total, con paixón. Hai quen me pode considerar tradicional, por ser pai de moitos fillos ou por pertencer a unha esfera máis tradicionalista mais non ten nada a ver co exercizo literario no que non hai temas malditos. O perfume é a historia dun home que mata raparigas, nárranse acontecementos delitivos, e non pasa nada. Porén, nunha obra literaria na que a xente fode pode pasar. Ao meu ver, ser un pervertido ou pervertida é unha etiqueta positiva. Considérome pervertido, se non é un aborrecemento. Todo o mundo pode recoñecer que fai cen quilómetros para ir comer a un sitio mais ninguén confesa que está desexando chegar a casa para foder.
– SG: A novela presentouse como a primeira pornográfica en lingua galega, a literatura galega é en exceso pudorosa?
– XPN: Moito, moito. Por desgraza somos herdeiros da literatura española. A literatura picante, os contos de Samaniego, por exemplo é moito, mais pouco explícito. A min gústame algo máis claro. Na Galiza somos moi tradicionalistas. O conto é que eu fago todo isto mais non se pode saber. Canto menos se saiba mellor. (…)”

Marga Romero: Novos datos para a biografía de Rosalía de Castro

Publicado o por

ArtigoMarga do Val de Marga Romero en Sermos Galiza:
“Hai uns poucos anos a Familia Tobío, que ten unha páxina na rede, fixo públicos dous manuscritos de grande importancia da autoría de Luís Tobío Campos, Memorias, que se inicia en 1883 e Crónica de la familia. A Crónica que comeza en Viveiro en 1905 vai anotando datos significativos da familia, o matrimonio, o nacemento de cada fillo e filla, nove, quen van ter a súa correspondente ficha, en que se dá conta das enfermidades da infancia, do crecemento, do peso e dos seus estudos. Hoxe xa non se atopan estes textos na rede, eu léraos daquela, inducida pola biografía do primeiro fillo do autor, Lois Tobío Fernández; lin, sen o facer ben, as Memorias que estiveron aí para o público. Hoxe teño copia destes textos pola xenerosidade da familia. Foi o estudo da escrita do Eu o que me achegou de novo a eles, o que me obrigou a determe nas Memorias e ficar abraiada.
Deixarei para outro momento a análise deste texto, en que o autor decide escribir para lembrar os acontecementos máis notábeis da súa vida. Escritas entre o 4 de novembro de 1883, día en que cumpre 23 anos, e 1938, ano da derradeira anotación que fai referencia ao mal estado de saúde, a nota anterior é de 1931, data da súa xubilación;  o autor morre en 1943 en Compostela. Nas primeiras páxinas, achega o vivido máis importante até 1883, despois escribirá o máis notábel por anos. Comeza o relato baixo o título, “Mi nacimiento y linaje”, e é aquí cando fala dos seus devanceiros cando nos proporciona un dato que eu creo de suma importancia, cando fala da súa avoa paterna que aínda vive, María Josefa Martínez, filla de Miguel Martínez e Manuela Viojo: “Un hermano de esta abuela llamado José fué capellan mayor de la colegiata de Iria (y padre natural de la popular escritora Rosalía Castro, de Padrón, esta tal Rosalía tuvo un hermano que murió en la infancia, y está actualmente casada con el historiador Murguía.)”.
Na anotación que corresponde ao ano 1885 sinala que “el 15 de julio falleció Rosalía Castro Murguía, a quién había visitado en el día de la pascua 5 de marzo en Padrón; la tisis puso fin a los días de la insigne cantora de Galicia. (…) El parentesco que comigo tiene fue causa de que yo procurase conocerla, a cuyo fin le había escrito hace como dos años, a cuya carta contesto. Este día (5 de mayo) me regaló su retrato y su última obra En las Orillas del Sar”.
Que o pai de Rosalía de Castro sexa José Martínez Viojo, como semella probado,  e que Luís Tobío Campos chegase a visitar a Rosalía de Castro, son datos que non aportan nada novo, mais a existencia dun irmán da poeta morto na infancia, mudaría moito as cousas. Non sabemos o que hai de certo, nestas palabras escritas, tampouco tiña ningunha razón pola que mentir ou fabular, poida que se trabucase e que a súa memoria de 23 anos o enganase. Descoñezo este feito. (…)”