Entrevista
de Marcos Pérez Pena a Alberte Valverde en Praza (foto da Universidade de Vigo):
“”Rompente é un espazo de convivio, de diálogo, e de experimentación. Foi o acicate necesario que houbo na Transición para renovar por completo o campo literario galego”. O pasado mes de decembro Alberte Valverde presentou na Universidade de Vigo a súa tese de doutoramento, Elementos para a descrición e análise da vangarda no final do século XX na Galiza: o grupo Rompente (1975-1983), dirixida por Burghard Baltrusch. O traballo, unha biografía artística de Rompente, serviu para organizar, sistematizar, dixitalizar e dar a coñecer os textos poéticos, teóricos e performáticos do grupo, tanto os xa publicados e coñecidos, como unha morea de inéditos. “Ante a falta de interese de todas as editoriais” por publicar a tese -destaca-, o obxectivo inmediato é que estes textos, especialmente os inéditos, sexan difundidos a través da web, nun proxecto que deberá concretarse á volta do verán.
A maior parte dos textos inéditos que esta investigación saca á luz estaban nas propias bibliotecas persoais dos integrantes do grupo. Por exemplo, Alfonso Pexegueiro conservaba un inédito teórico de 1977, aínda que a meirande parte das descobertas foron feitas grazas a Manolo Romón, “auténtico arquiveiro de Rompente”, destaca Alberte Valverde. Ademais dos textos poéticos, Valverde destaca a importancia dos traballos teóricos sobre Teoría da Literatura, política ou ideoloxía na Galicia da Transición, “cunha importancia moi grande para o campo literario galego, porque fan unha reflexión na súa propia contemporaneidade”. E despois habería un terceiro grupo de textos, os máis deles inéditos, que serían os textos performánticos. “Rompente son os primeiros que traballan a performance de xeito serio, non como simples espectáculos poéticos. Os documentos das performances estaban inéditos, a única información que tiñamos era a través da prensa da época ou por exercicios memorísticos”, sinala. (…)”
Arquivos mensuais: Xullo 2014
Compostela: presentación de A distancia do tambor, de Eva Veiga
Agustín Fernández Paz: “Eu quería contar a intrahistoria da represión, máis que falar dos grandes feitos da memoria histórica”
Entrevista
de Montse Dopico a Agustín Fernández Paz en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Volves [en A viaxe de Gagarin], como en Non hai noite tan longa, aos anos 60. Aos 60 da represión e das torturas. Non aos de “apertura” que vendeu o franquismo.
– Agustín Fernández Paz (AFP): Falábase de apertura en relación cos 50. É verdade que se quixo vender esa imaxe de modernidade. Os 60 foron o tempo da minisaia e dos Beatles, pero máis alá do que contaba o telediario estaba a loita obreira e estudantil e a represión. Cada vez se decretaban máis estados de excepción porque o réxime víase por primeira vez apertado de verdade. En Europa foron os felices 60, da liberación da muller, da pílula anticonceptiva… Mais tamén houbo represión en Estados Unidos ou en Alemaña… Así, houbo as dúas facetas, a da prosperidade económica e da represión, cunha loita subterránea tremenda.
– MD: O personaxe acompaña á nai, a piques de falecer, e recorda a súa infancia, a memoria familiar. Como en Non hai noite tan longa, ou Noite de voraces sombras ou Corredores de sombra. A memoria.
– AFP: Non pensei todos eses libros de maneira conxunta, pero si. Hai momentos da vida nos que che pasa algo fundamental: mórreche un ser querido, es maior e fas contas…, no que tes tendencia a revisar, a facer balanzo da vida. En Noite de voraces sombras eran os sucesos tremendos que te marcan… Ademais, esa volta ao pasado permíteche, como autor, xogar con dous tempos, o pasado e o presente. En Corredores de sombra era unha muller cando é adolescente e cando é unha muller de trinta e tantos. Neste caso non hai esa dualidade, máis que ao principio e ao final que sería o presente. Ao final, A viaxe de Gagarin é o que os críticos chamarían unha novela de formación… Aínda que, claro, escribes movido por un impulso e despois é cando encontras as xustificacións, as explicacións… (…)
– MD: Nese sentido, a novela ten bastante tamén de reivindicación da palabra escrita como vía de transmisión do coñecemento, de pensamento libre… Os pais imprimen textos prohibidos…
– AFP: E a nai é libreira, e Euclides é encadernador… A actividade de todos xira arredor da letra impresa. Tamén é reflexo desa fe que tiñamos na palabra… De feito, o primeiro que fan as ditaduras é censurar e queimar libros. Agora a censura faise doutra maneira: é económica, banalízase o libro como un produto de consumo máis… Mais segue a ser un instrumento fundamental para expresar e descubrir o mundo. (…)”
Casa-Museo de Rosalía: acto conmemorativo do 129 aniversario do pasamento da poeta
Radiocrítica do 07-07-2014, por Armando Requeixo
Desde
o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Velaquí unha nova Radiocrítica emitida o luns día 7 de xullo en Ames Radio (107.2 FM, agora accesible on line aquí). Nesta ocasión falei con Nazaret López sobre Tempo ordinario, de Paco Carro (I, 1:00); Valle-Inclán Lusófilo, de Rosário Mascato Rey (I, 8:40); Velaí vai o papaventos, de Celia Díaz Núñez (II, 0:50) e mais Camarada, eu só quería facer algo bonito, de Begoña Díez Sanz (II, 5:15).”
Entrevista de Emílio Xosé Ínsua e Olalla Cociña
Entrevista
Emílio Xosé Ínsua a Olalla Cociña, no blogue A Ínsua do Ínsua:
“(…) – Emílio Xosé Ínsua (EXI): En 2005, nunha entrevista para o diario El Progreso de Lugo co gallo da presentación en Viveiro do teu primeiro libro, indicabas, e cito literalmente, que “non me vexo adscrita a ningunha tendencia”. Xa te sentes máis “encadrada” no panorama poético galego? Con que outras autoras e autores sentes afinidade?
– Olalla Cociña (OC): Pois sigo sen verme “encadrada”, non me gustan as etiquetas e os moldes xeracionais adoitan ser reducionistas… Afinidades teño moitas, e tamén dependen de cada momento de escrita. Máis aló de afinidades eu entendo a poesía como un feito ou unha fala da amizade, e neste sentido poido falar da poesía “compartida” con Dores Tembrás, Branca Novoneyra, Gonzalo Hermo, Olga Novo, Xiana Arias, Luz Pichel, Estevo Creus ou Jesús Castro, entre outros poetas. (…)
– EXI: Na túa poesía, esencialmente íntima, está moi presente a idea da indagación: todo aparece envolto nun nimbo misterioso, como agardando pola revelación. E hai tamén moito de exploración da memoria, de revisitación das raíces da propia identidade. Estás conforme con que sexan estas algunhas das chaves da túa poética?
– OC: O poeta Nobel Tomas Tranströmer di que un poema é un soño realizado en vixilia, que soño e poesía teñen leis compartidas. Non podo estar máis de acordo. A poesía está feita do mesmo material que os soños, onde sempre hai algo de indagación na memoria e por onde axexamos a propia identidade, e todo isto, velado. O misterio. Sen poesía non hai misterio.
– EXI: Cóntanos como naceu e en que consiste esa iniciativa que animas desde hai algún tempo en Compostela, xunto con Branca Novoneyra, que se denomina Picaversos.
– OC: Pois é un ciclo de lecturas poéticas onde convidamos a tres persoas a compartir poemas propios e favoritos arredor dun lema. Veñen do mundo da literatura, mais tamén da música ou do teatro. Naceu pola ansia de facer algo novo, autoxestionado, ocupando un espazo distinto diante dunha programación tristeira. Queríamos gozar e facer gozar da poesía en vivo fóra do eido exclusivamente literario e ampliar o seu público, e penso que o fomos conseguindo. Este é o terceiro ano que o organizamos, coa colaboración do pub Modus Vivendi, onde se celebran a maioría das sesións, pero tamén da Universidade de Santiago, este ano fixemos algunha sesión en espazos cedidos pola USC. (…)”
Os días condenados. Fragmentos para un devocionario, de Laureano Xoaquín Araújo Cardalda, gañador do 2º Premio Gonzalo López Abente
“A
Fundación Gonzalo López Abente, comunica que onte, día 11 de xullo do 2014, reuniuse o xurado do IIº Premio de Poesía Gonzalo López Abente, premio que se convoca en colaboración coa Xunta de Galicia a través da Secretaria Xeral de Cultura.
O xurado estivo composto polos poetas María Canosa, María Lado e X. H. Rivadulla Corcón, e por Viki Rivadulla como secretaria do mesmo, e decidiron declarar por unanimidade gañador ao orixinal titulado Os días condenados. Fragmentos para un devocionario, que resultou ser da autoría de Laureano Xoaquín Araújo Cardalda.
Na acta do fallo o xurado salienta a estrutura e forma do libro, un contido fresco e versos con moito simbolismo. Destaca así mesmo o ritmo da composición e que o libro ten un fío condutor consistente, e iso facilita a lectura.
O premio será entregado o día 19 de Xullo dentro nun acto que se abrirá coa actuación do grupo de Pandereteiras Abaladeiras de Muxía, a continuación impartirá unha conferencia o escritor e patrón da Fundación, Xosé Luís Méndez Ferrín, sobre a obra de Gonzalo López Abente, que será presentado por X. H. Rivadulla Corcón, Vicepresidente da Fundación. Continuará coa entrega do premio na que participaran Anxo Lorenzo, Secretario Xeral de Cultura da Xunta de Galicia, Félix Porto, Alcalde de Muxía e Presidente da Fundación, Manuel Bragado, director de Edicións Xerais de Galicia, e María Canosa e María Lado en representación do xurado. E pecharase o acto coa actuación da Coral Polifónica Virxe da Barca de Muxía.
O premiado Laureano Xoaquín Araújo Cardalda, recibira como premio a cantidade de 2000 € e unha escultura da artista Viki Rivadulla, secretaria de Fundación. O libro será editado por Edicións Xerais de Galicia.
Laureano Xoaquín Araujo Cardalda (Berna – Suíza 1964) é profesor de Alemán de ensino secundario en Santiago de Compostela. Tradutor, tendo traducido ao galego entre outras obras A morte en Venecia de Thomas Mann e Opinións dun pallaso de Heinrich Böll. É doutor en ciencia política e licenciado en dereito pola Universidade de Santiago de Compostela. E ten publicado e ditado conferencias sobre ensino, sociolingüística e tradutoloxía. Os días condenados. Fragmentos para un devocionario, será o seu primeiro libro de poemas editado.
Eduardo Blanco Amor na Insua dos Poetas
Desde o blogue de Armando Requeixo, 
Criticalia:
“Como cada ano, dende hai xa máis dun lustro, onte tivo lugar no singular marco da Insua dos Poetas na Esgueva, Madarnás, O Carballiño, a VI Festa da Palabra, que organiza, baixo a coordinación de Luís González Tosar e Xabier Castro Martínez, a Fundación que leva o nome do lugar.
Con grande asistencia de público tanto anónimo coma significado nos eidos culturais e artísticos, a Festa da Palabra entregou onte os seus Premios Setecarballas e, sobre todo, rendeu homenaxe á figura de Eduardo Blanco-Amor, á memoria do cal ía este ano dedicada a xuntanza e, con tal motivo, inaugurouse un espectacular grupo escultórico recordando a súa produción que asinou o artista Acisclo Manzano.
O evento conduciuno Xabier Castro Martínez, secretario da Fundación Insua dos Poetas, quen logo de dar comezo ao mesmo cedeu a palabra ao presidente desta, González Tosar, para que saudase os presentes, se congratulase da celebración e exhortase a todas as forzas vivas do país a se unir en prol da consecución dun futuro que superase as actuais dificultades pola vía da “concentración parcelaria” superadora do minifundismo cultural, avanzando, así mesmo, que a próxima convocatoria do evento estaría dedicada ao intelectual galego-porteño Francisco Luis Bernárdez.
Tomou logo a palabra Miguel Santalices, vicepresidente do Parlamento de Galicia, quen deu lectura á proposición, non de Lei, pola que todos os grupos parlamentarios aprobaron declarar na cámara este 2014 (no que se fan trinta e cinco anos do pasamento do escritor) Ano Blanco-Amor. (…)”
Daniel Salgado: “Declararon unha guerra contra todos nós e non nos decatamos ou non a tomamos en serio”
Entrevista
de Montse Dopico a Daniel Salgado en Praza:
“(…) – Montse Dopico (MD): María do Cebreiro e ti publicastes xuntos A guerra. Non se distingue o que escribiu un e o outro… Como foi o proceso de creación?
– Daniel Salgado (DS): Sempre estamos conversando: por correo, por teléfono, en persoa… A guerra comezou como un intercambio de poemas, noticias, fragmentos de textos… que foi moi seguido e tivo unha continuidade no tempo. Nun momento pensamos que de todo aquel magma de conversas podía saír un libro. O que fixemos foi seleccionar, revisar, reordenar… Os textos son dos dous. Pero tampouco houbo unha intención de que non se saiba quen escribiu cada parte… Propuxémoslle o proxecto á editorial Barbantesa e aceptaron encantados. Ademais quedou moi ben a portada, co anxo de Paul Klee que a Walter Benjamin lle inspirou a súa teoría do anxo da historia. Unha revista académica americana, Abshynte, vai publicar anacos de A guerra nun monográfico sobre novas escritas de Europa. A proposta foi de Neil Anderson, que fixo a tradución ao inglés.
– MD: Hai unha continuidade entre todos os teus libros. Sempre estivo presente neles a loita de clases, a consciencia de pertencer a un recuncho de Occidente… Mais desde Os poemas de como se rompe todo e ruído de fondo describes unha paisaxe de cascallos, ruínas, que antes máis ben intuíase.
– DS: Todos os meus libros teñen que ver, e de maneira consciente, co noso tempo, individual e colectivo. Gústame que se note, ademais. Si hai unha continuidade, e pode que si, que haxa agora unha confirmación dunha catástrofe que antes se intuía. E non é só cuestión de política, ou si o é mais no sentido de como nos afecta, como colectividade, o que está a pasar, como afecta ás nosas relacións como individuos. En canto á maneira de escribir, ruído de fondo levoume a unha calella sen saída. Porque vai ata o final dun xeito de entender a linguaxe que non consigo levar máis alá, que me levou a un punto morto. Non sabía como continuar. E neste último libro, Dos tempos sombrizos, tentei romper con iso. De feito envieino a un premio para obxectivalo, porque era un salto tan grande que non sabía se funcionaba… Por iso é un libro con moitas referencias concretas, con dedicatorias a amigos… Quixen rexistrar cousas de maneira directa. (…)”
Alfredo Conde: “Estaba a escribir unha novela sobre o Códice antes que o electricista o levase”
