Arquivos mensuais: Xullo 2014

Anxo Angueira: “A literatura galega contemporánea nace con Sarmiento”

Publicado o por

Entrevista de Montse Dopico a Anxo Angueira en Magazine Cultural Galego:
“A literatura galega contemporánea comezou con Sarmiento. O Rexurdimento arrancou, desta maneira, no século XVIII, co que foi o primeiro galeguista. Esta é a tese que o profesor Anxo Angueira defende no seu ensaio Das copras de Sarmiento ós cantares de Rosalía de Castro. Cara a unha nova periodización do Rexurdimento, publicado na colección iBroLiT do grupo de investigación GAELT da Universidade de Vigo.
. Montse Dopico (MD): A túa proposta apóiase en textos de Méndez Ferrín, Antolín López Peláez ou Ángel Salcedo. Como xurdiu?
– Anxo Angueira (AA): Pois a partir do estudo de Cantares Gallegos de Rosalía de Castro. Notei que o primeiro poema, o da nena gaiteira, tiña claras conexións co Coloquio de Sarmiento. Despois investiguei nos artigos de Murguía sobre os precursores e confirmei isto mismo. Así, comecei a ler o Coloquio con outra perspectiva. Tamén estaba o que dixo Ferrín, Monteagudo, Antolín Peláez… Observei, así, que o Coloquio fora lido con moitos prezuízos. O propo Sarmiento dixo que o seu Coloquio era só un libro para ensaiar a lingua, mais non é verdade. Eso mesmo dicíao Rosalía, ademais. O Coloquio é un artefacto estético moi potente e moi sólido, moi avanzado para o seu tempo. Entón, eu creo que cómpre revisar a historia da literatura galega. Os Cantares Gallegos de Rosalía marcan un inicio, e tamén un final de algo que viña de antes. Porque a literatura galega contemporánea nace con Sarmiento.
– MD: A tese é atrevida. Cuestiona a historiografía.
– AA: Pero non o digo eu só. Mariño Paz, Armando Requeixo, Henrique Monteagudo e Méndez Ferrín pensan tamén que o Coloquio non foi só un divertimento filolóxico. Sarmiento era consciente de non estar só facendo un instrumento, un pretexto para o estudo da lingua. Estaba a facer literatura popular. Estaba a verificar orixe e esplendor da lingua galega. Entendo que para defender o que digo non só teño que cuestionar a historiografía da literatura, senón tamén a da historia política. Para min, Sarmiento é o primeiro escritor contemporáneo e o seu Coloquio é a primeira obra contemporánea galega. Mais tamén é o primeiro galeguista. Para Xusto Beramendi a historia do galeguismo comeza co provincialismo, no XIX. Mais outro historiador, Barreiro Fernández, englobou na etapa do pre-galeguismo a actividade de varios intelectuais da Ilustración e, entre eles, Sarmiento, coa súa defensa do galego. Para min está claro que hai un fío literario e político que vai desde Sarmiento ata Rosalía de Castro. (…)”

Xosé Iglesias: “Todo mariñeiro leva un poeta dentro”

Publicado o por

Entrevista a Xosé Iglesias en Vivir na Coruña:
“(…) El sempre sentiu o pulo de escribir. “Gañei algún concurso no instituto pero deixeino”. Non foi ata hai tres anos, despois de participar nun obradoiro da Asociación Escritoras e Escritores en Lingua Galega, adicado ao mar e á figura de Urbano Lugrís e impartido por Xurxo Souto, cando decide facer caso a esa necesidade interior. “Mandábanos deberes para escribir, foi o momento clave para comezar a sacar para fóra isto que había moito tempo que quería sacar”. Dende entón escribe, inspirado polo variable Mar Ártabro, ben sexa no móvil ou nun dos cadernos que ten pola cabina do seu barco. Así naceu Transfusión Oceánica (Caldeirón, 2014), o seu primeiro libro, composto por 36 poemas, acompañados doutras tantas ilustracións de Roberto Castro Iglesias. Nel, Xosé fala da metamorfose de home en barco, con versos como “as miñas costelas son cadernas/ e todo en min forma un esqueleto naval”. O poemario divídese en tres partes, etapas da vida de Xosé: Gran Sol, Lobos de Mar e Baixura. Mentres o escoitamos falar, imos saíndo pouco a pouco do refuxio do porto de Oza, navegando no seu barco, deixando a Boia do Chino a estribor e a Pedra das Ánimas a babor. Seguimos ao ralentí, que “o motor dun barco é coma unha muller, non hai que aceleralo”. (…)”

Ferrol: presentación de Liña azul, de David Pobra

Publicado o por

O venres 11 de xullo, ás 19:30 horas, na Galería Sargadelos de Ferrol (Rúa Rubalcava, 30-32, esquina coa Rúa María), terá lugar a presentación do libro Liña azul, de David Pobra, gañador do IV Premio de Novela Curta Cidade Centenaria de Ribeira, publicado en Xerais. No acto, xunto ao autor, participa Isaac Lourido.

Xosé Miranda: “A literatura fantástica non nos evade, descóbrenos partes ocultas do mundo”

Publicado o por

Entrevista de César Lorenzo Gil a Xosé Miranda en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): E por que un precisa escribir?
– Xosé Miranda (XM): Eu preciso escribir por moitas razóns. Unha das máis importantes é que a literatura me permite vivir moitas vidas. Non teño capacidade para experimentar directamente outras realidades que a miña pero cando creo personaxes e historias aí teño liberdade absoluta. Unha liberdade que vai incluso máis alá do racional. O que aparece nos libros sempre é inventado e iso dá unhas posibilidades enormes para os que deixamos solta a imaxinación.
– B: Vostede sempre di que é falso que a literatura fantástica sexa menos comprometida que a realista.
– XM: Na teoría literaria en Galiza detectei en tempos un grave erro. Falouse de que a literatura debe ser un espello do mundo, entendendo que o mundo é aquilo que é mensurábel. Isto é falso porque sabemos que o real é aquilo que está na mente e, polo tanto, pode haber moitos realismos. As nosas letras sempre viviron nesa suposta antítese entre a literatura realista e a fantástica: Rosalía de Castro contra Eduardo Pondal; Álvaro Cunqueiro contra Celso Emilio Ferreiro… Por sorte, Xosé Luís Méndez Ferrín superou esa división e xunguiu na mesma obra ambas as correntes. Mais iso non foi suficiente e perviviu durante moito tempo unha idea atroz: a literatura realista é comprometida, a fantástica é escapista. Eu negueime a aceptalo. Esa idea conduce a unha literatura costumista, copia mal feita da literatura realista estadounidense, o denominado dirty realism (realismo sucio). E se un escribía literatura fantástica rapidamente lle apuñan dous cualificativos nunca ben explicados: artúrico e cunqueiriano.
– B: E por que se impuxo esa doutrina?
– XM: Coido que a literatura galega estivo bastante influída pola poesía social española e todo o socialrealismo que promoveu. Un socialrealismo, por certo, que é o máis aburrido do mundo. E iso desemboca nese tópico de que o realismo social é antifranquista, polo tanto, demócrata, polo tanto moralmente máis defendíbel, polo tanto mellor. Esas consideracións éticas son un tanto ridículas e xorden desa primeira premisa falsa: que o realismo explica mellor a realidade. (…)”

Cuestionario Proust: Xerardo Méndez

Publicado o por

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xerardo Méndez:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Oscilo harmonicamente entre a fantasía e o solipsismo.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Iso que se chama bonhomía.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Nada. Anque non o pareza hai cousas que non teñen prezo.
4.– A súa principal eiva?
– A dispersión.
5.– A súa ocupación favorita?
– Son polígamo neste terreo.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Non ter que traballar para comer.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non quero nin pensalo.
8.– Que lle gustaría ser?
– Por sorte ou desgraza, eu mesmo.
9.– En que país desexaría vivir?
– Neste. Por algo o escollín.
10.– A súa cor favorita?
– O ceo dos días de neve.
11.– A flor que máis lle gusta?
– As pequenas, esas das que esquecemos (ou ignoramos) o nome.
12.– O paxaro que prefire?
– O paporroibo.
13.– A súa devoción na prosa?
– Blanco Amor e outros mil detrás.
14.– E na poesía?
– Neruda, Ernesto Cardenal, Ferrín, Celso Emilio e outro tanto.
15.– Un libro?
– Canto General.
16.– Un heroe de ficción?
– Na ficción non hai heroes.
17.– Unha heroína?
– Calquera mestra de infantil.
18.– A súa música favorita?
– Aí matáchesme. Poñamos o «Alalá das mariñas», por dicir algo.
19.– Na pintura?
– Van Gogh.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– @s árbitr@s de calquera deporte, especialmente nos deportes minoritarios e nas categorías inferiores.
21.– O seu nome favorito?
– Albén.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– O que che eu diga.
23.– O que máis odia?
– Odiar cansa moito.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– O presente está cheo de miseria, prefiro non mirar atrás.
25.– Un feito militar que admire?
– A disolución do exército de Costa Rica.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Non quero máis, que non os dou atendido …
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– O meu avó, que en paz estea, acostumaba dicir: “uns morrerán e outros quedaremos”. Eu penso igual.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– O optimismo ben informado.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A caridade, ben entendida, empeza por un mesmo.
30.– Un lema na súa vida?
– «El destino se labra con las uñas». Creo que o dixo Mario Benedetti.”