Arquivos mensuais: Xaneiro 2019

Pola súa escrita e por ser como é, Xulio Valcárcel recibe unha homenaxe dos seus

Publicado o por

Desde El Ideal Gallego:
“Pensaba que a comida sería íntima, un vis a vis co seu amigo e profesor Luciano Rodríguez, pero a mesa tiña prato para algún máis, poetas e, sobre todo, amigos que lle quixeron render unha homenaxe. Pola escrita e por esa forma de prescindir do adorno para ir ata a esencia, as súas camaradas non só quixeron agradecerllo cunha comida que é como se celebran as festas en Galicia. Tamén o fixeron cun libro editado por Espiral Maior.
No restaurante, El Rincón del Reino, unha comunidade de colegas todas plumas déronlle unha sorpresa a Xulio Valcárcel. Alí estaba Luciano, “o gancho”, e o que ademais coordinou os textos do volume xunto con Diana Varela. No libro son, en total, trece voces analizando a súa traxectoria desde o primeiro poemario, que publicou cando tiña vinte anos, Véspera do día, ata o último Outono nos espellos.
Para Varela, “Xulio é un referente na poesía non só na galega, tamén na española”. Na literatura galega, o que colabora para este xornal, “está considerado como un clásico”, traducido a moitas linguas, alemán, francés, inglés, portugués e italiano. Por iso, a de onte foi “unha homenaxe merecidísima feita por autores de prestixio”.
Nela participaron Armando Requeixo, Fernán Vello, Forcadela, Pepe Cáccamo, Eva Veiga ou Teresa Seara. Conta Varela que é curioso porque no feito por Valcárcel, pódese percibir a uniformidade. O estilo xa está nos primeiros versos cando era un chavalito. Valcárcel é reflexivo, “non entrega grandes termos e recursos”.
Traballa desde a palabra, é esencial e desde esa mesma esencia furga no ser. Os temas repítense ao longo dos libros. O poeta fala de angustia, de compaixón e tenrura e no fondo, reside unha profunda vocación á escrita.
Alén das páxinas, Xulio ten a virtude de ser recoñecido polos seus contemporáneos e moi querido. Comenta Diana que non quere ser rimbombante, pero que o de onte foi un acto sinalado, “un momento especial” e necesario. Á comida non puideron acudir todos, pero a meirande parte sentou con el a falar sobre calquera cousa. (…)”

A identidade e a nova dramaturxia de Galicia protagonizan a temporada do Centro Dramático Galego

Publicado o por

Desde Agadic:
“O impulso á dramaturxia galega contemporánea e a reflexión sobre a nosa identidade como pobo centran unha parte importante da nova temporada escénica do Centro Dramático Galego (CDG), que foi presentada hoxe na súa sede do Salón Teatro de Santiago de Compostela. Así, arredor deste dous eixos xira a nova produción propia da compañía da Xunta, Neorretranca e posmorriña, que dirixirá Gena Baamonde a partir dos textos Sinfonía en sol maior ou non, de Esther Carrodeguas, e Boisaca ou a divina desgraza, de Roi Vidal Ponte.
A aposta pola nova autoría escénica galega reflíctese tamén en moitos dos títulos que contan coa implicación da unidade teatral da Consellería de Cultura e Turismo a través dos seus programas de coprodución e residencia, así como do seu labor de exhibición no Salón Teatro e de DramatUrxente, iniciativa transversal para o apoio, fomento e promoción da nosa dramaturxia actual desde diferentes frontes. Como o grupo de escrita teatral DramaturXa, que en 2018 desenvolveu unha primeira edición coordinada por Manuel Lourenzo e da que xurdiron, entre outras, as obras que lle dan forma a Neorretranca e posmorriña.
Cinco coproducións
O director xeral de Políticas Culturais, Anxo Lorenzo, e a directora do CDG, Fefa Noia, detallaron os principais contidos desta programación nun acto celebrado hoxe, no que estiveron acompañados sobre o escenario polo director da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic), Jacobo Sutil, e polos representantes dos equipos artísticos tanto da produción propia como das cinco coproducións do CDG para 2019: Doppelgänger, de Berrobambán coa compañía colombiana El Arca de N.O.E, que se estrea este mesmo xoves 24 no Salón Teatro; A compañeira de piso, de Contraproducións; lnvisibles, de Redrum Teatro; Soma, de Javier Martín; e Se fosen turistas levarían gafas de sol, de Limiar Teatro.
A esta presentación foron convidados, así mesmo, os creadores involucrados no resto dos proxectos da temporada e mais os representantes dos principais colectivos profesionais e formativos do sector escénico galego.
O vindeiro 11 de abril será a data da estrea en Santiago de Neorretranca e posmorriña, para a que mañá mesmo dan comezo as probas de interpretación nas que participarán medio cento de aspirantes. Nelas seleccionaranse as 10 actrices e actores das dúas pezas do espectáculo, que –a modo de colaxe– ofrecerán dúas olladas diferentes sobre o tema da identidade galega. En palabras da súa directora, Sinfonía en sol maior ou non preséntase como unha “fantasía aberta ao xogo escénico, catálogo-secuencia de múltiples imaxes dunha terra por facer”, mentres que Boisaca ou a divina desgraza é “humor negro en cemiterio turístico nun tour completo polos límites da vida”. Tras a súa estrea no Salón Teatro, onde poderá verse ata 5 de maio, a montaxe iniciará unha xira de dous meses por diferentes escenarios galegos.
En Residencia
Respecto á colaboración e intercambio coas compañías privadas, ademais de ás devanditas cinco coproducións, o CDG ofrécelles a súa sede e a asistencia técnica do seu equipo aos colectivos artísticos que participan na edición 2018-19 de En Residencia. Por este programa pasaron xa Inversa Teatro con Sofía e as postsocráticas e Proxecto Pank + Funboa Escénica con tres proxectos: Masa madre + sal marina, Eso que vi e O que segue. Proximamente farano Artesa Cía. con Chola a It Girl, Colectivo Marciano Balboa con O inevitable, peza programada polo festival Escenas do Cambio da Cidade da Cultura de Galicia, e Redrum Teatro con A nena que quería navegar e Contos do recreo, ademais de coa devandita coprodución Invisibles.
O público pode gozar de todas estas propostas dentro da carteleira de exhibición do Salón Teatro, que acollerá igualmente dous novos títulos do ciclo Teatro Ob-Sceno para propostas en pequeno formato que se desenvolven fóra do escenario (Alicia morreu de sobredose, de Noelia Toledano, e Váter, de Roberto Salgueiro). Así mesmo, no Centro Dramático Galego poderán verse ata o verán outros espectáculos de Talía Teatro, Ibuprofeno Teatro, Contraproducións e A Feroz. O Salón Teatro acollerá ademais proxeccións da Mostra de Cinema Iberoamericano, organizada pola Fundación Araguaney, e funcións do mercado Galicia Escena PRO, promovido pola Agadic.
Completarán a actividade central da nova temporada a edición de Neorretranca e posmorriña dentro da colección O papel do teatro e o apartado de formación, no que figuran obradoiros para público adulto e infantil e mais para profesionais das artes escénicas en materias como adestramento físico, construción de personaxes, competencia lingüística ou dramaturxia.
-Dossier temporada CDG 2018-2019“

“Como escrever ao galope” por Susana S. Arins

Publicado o por

Artigo de Susana Sánchez Arins na Plataforma de Crítica Literaria A Sega:
“(…) María Xosé Queizán decide contar-nos aquilo que considera importante e necessário na sua vida em mais de 800 páginas. Afirmar que não escreve é inútil. Escreveu, e muito.
Mas, deveria? Parece que não, porque escreve coisas que só a ela mesma interessam. Fala de pessoas que já estão mortas, e não devera. Conta intimidades que não deveriam ser contadas, que tanto tem que acedesse a pílula anti-conceptiva ou que fosse objeto de um poema de escárnio ou que deixasse as crianças com a avó para estudar em Santiago? Afirma Joanna Russ que o que antes era considerado imoral, indecente, foi substituído pola ideia de confessional. Sylvia Plath não é poeta de verdade, porque aquilo que escreve são intimidades que a ninguém interessam.
Mas a nosoutras interessa-nos: interessa-nos porque outra estratégia do sistema para que não escrevamos é a de deixar-nos sem referentes, sem modelos a seguir. Que María Xosé Queizán narre a sua trajetória, com as dificuldades e obstáculos e sucessos e acertos e erros serve-nos de guia e estímulo às que hoje andamos na escrita.
A sua origem é importante. É contextualizadora. Não. Não vas ser a mesma nascendo em Vigo, numa família bem vinda a menos, que nascendo em Santiago filha de solteira. E a autora leva-nos da mão por esse Vigo industrial e trabalhador da posguerra no que aprendeu a mover-se em liberdade e traz a nós o tato do ferro para o fazer nosso. Não vás ser a mesma acedendo a uma biblioteca republicana que educando-te entre as estantes de uma sacristia. E sabemos das suas primeiras leituras e da sua educação literária. Não marca isso o seu futuro de escritora? Não vas ser a mesma entrando na adolescência como num cárcere que passando a adolescência num cárcere. (…)”