Desde
Chamando á terra da Radio Galega:
“Entrevista a Siro e Félix Caballero, que acaban de publicar Falemos de caricatura. Pode escoitarse aquí.”
Arquivos do autor: asociacionescritoras-es
Xosé Ballesteros: “Publicar para a infancia tamén supón opcións políticas e ideolóxicas”
Entrevista
de Daniel Salgado a Xosé Ballesteros en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Segue a haber prexuízos contra a literatura infantil?
– Xosé Ballesteros (XB): Iso é como se alguén di que a educación infantil é algo menor, cando está comprobado que a base da cultura dunha persoa e da súa capacidade de desenvolvemento psicolóxico integral ten que ver con como te educan nos primeiros anos da túa vida. A literatura infantil é algo menor, por que? Todos temos lecturas de cando eramos nenos, e a nosa cultura ten unha base que son as lecturas que fixemos de pequenos. Se ti de rapaz tes acceso a grandes obras da literatura pensadas para a idade psicolóxica na que vives, e vante acompañando e tes posibilidades mesmo de escoitar música e ter unha formación musical artística, teatral… Se desde pequeno van cultivándote como se cultiva unha planta ou unha árbore, terás unha vida moito máis rica que se estás todo o día diante dun televisor mirando programas lixo. O que si me preocupa é a pouca visibilidade da literatura infantil nos medios. Aí si que hai prexuízos.
– SG: A literatura infantil como rama menor da cultura.
– XB: Nós somos editores e buscamos a calidade literaria e plástica. Non só para os nenos. Cando publicamos para adultos, cando publicamos a biblioteca de pedagoxía, cando publicamos teatro, queremos publicar o mellor dentro das nosas posibilidades. Hai outras editoras, e non estou pensando nas galegas que abondo teñen con existir, no Estado español que publican Cuentos tradicionales para niños de seis años, color azul; Cuentos tradicionales para niñas de seis años, color rosa. É un mundo complexo e hai xente que publica para nenos e só lles interesa o consumo. E hai outros que queremos publicar non só para o lecer senón para contribuír á evolución integral da persoa. Non chegamos aquí da nada. Temos referentes. E somos un proxecto que sabemos que existe Rodari e a súa Gramática da fantasía, pero tamén sabemos que existiron as Misións Pedagóxicas, a Institución Libre de Enseñanza, os mestres republicanos represaliados. Considerámonos herdeiros deses movementos da escola máis renovadora e de editoras como Felicidad Orquín ou a propia Esther Tusquets. Como di Orquín, ela decidiu ser editora como opción política. Nós seguímolo tendo claro. Publicamos libros e temos claro que publicar para a infancia tamén supón opcións políticas e ideolóxicas. E asumimos esa función social e transformadora. (…)”
Lugo: Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria 2018
A
Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria 2018 terá lugar o sábado 26 de maio, ás 18:00 horas, no Centro Cultural Vello Cárcere de Lugo (Rúa Alcalde Anxo López Pérez, 34). O acto, organizado pola AELG, co apoio das áreas de Cultura do Concello e da Deputación de Lugo, estará amenizado coa música de TOR, grupo composto por Xosé Liz, Álvaro Iglesias, Félix e Cástor Castro.
No acto, conducido por Antonio Reigosa, participan Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG, Marica Campo, Lois Pérez que lerá a laudatio de Luz Fandiño, e Antonio Reigosa, quen será o encargado de ler a laudatio de Manuel Pazos, Pazos de Merexo.
A Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG, previa deliberación do Grupo de Traballo composto por Ana Acuña, Félix Castro Vicente, Carme Pernas Bermúdez, Calros Solla, Xurxo Souto, X. Manuel Varela, Lois Pérez e Antonio Reigosa, propuxo ao Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega someter á consideración da Asemblea Xeral recoñecer como Mestra e Mestre da Memoria 2018 respectivamente a Luz Fandiño e a Manuel Pazos, Pazos de Merexo. A Asemblea aprobou a proposta, e a entrega destas distincións terá lugar na III Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria a celebrar en Lugo co apoio do Concello de Lugo e da Deputación Provincial de Lugo.
Luz Fandiño
Fotografía: Nós Televisión/YouTube
Nacida en Compostela en 1931, boa parte da súa vida pasouna na emigración, primeiro na Arxentina, país no que residiu desde os 21 anos ata 1952, e logo en Francia ata 1979. É escritora e activista social e cultural en permanente compromiso coa lingua, co feminismo e coas causas dos desfavorecidos, amais de autora de dous libros de poemas: Farangulliña de neve (1998) e O pracer de envellecer (2014).
Na emigración en Arxentina, a pesar de seren anos duros para ela, descobre a poesía de Rosalía de Castro e a de Cabanillas, e o galego como lingua literaria.
En París descobre un país, o seu, e toma conciencia e participa nos movementos sociais da convulsa Europa daqueles anos. Todas esas experiencias están reflectivas na súa obra de creación e no seu afán por divulgar o que sente pola matria e pola lingua.
Manuel Pazos, Pazos de Merexo
Fotografía: Turismo de Carballo
Naceu o 9 de maio de 1926 en Merexo, concello de Muxía. Acaba, por tanto, de facer os 92 anos. Pazos é o último grande músico do acordeón diatónico da Costa da Morte, o grande mestre tamén da memoria de todas as “palilladas”, bailes e pandeiretadas que aconteceron nesa banda do mundo dende as primeiras décadas do século XX.
A súa memoria abrangue tamén todos os saberes da cultura tradicional, e fitos históricos moi significados como o contrabando do wolframio (ao que se dedicou como todos os veciños da zona) durante a II Guerra Mundial. Ë protagonista do libro-disco Pazos de Merexo. O acordeón diatónico da Costa da Morte, e recibiu varias homenaxes.
Paseos pola Pontevedra literaria. Maio e xuño 2018
Os
Paseos pola Pontevedra literaria. Maio e xuño 2018, son unha da AELG desenvolvida coa colaboración e patrocinio do Concello de Pontevedra.
Para inscribirse nestes paseos pola cidade con autoras e autores que escribiron sobre Pontevedra, as persoas interesadas deberán enviar os seus datos (nome completo, teléfono e enderezo electrónico) a pontevedraliteraria@gmail.com, e indicar a que paseo/s queren apuntarse, a partir do 21 de maio.
A inscrición por orde de chegada ao correo electrónico.
As prazas son limitadas: 50 persoas.
Todos os paseos con partida ás 11:30 h.
Sábado 26 de maio
Cegoñas no fondo da ría, con Manuel Lourenzo González.
Sábado 9 de xuño
Polos camiños do Triángulo inscrito na circunferencia, con Víctor Freixanes.
Sábado 23 de xuño
Josefina Arruti: tras a pegada das que quedaron, con Montse Fajardo.
Compostela: Ximnasio de escrita teatral. Sesión aberta ao público, na clausura do Obradoiro Textura e Musculatura da escrita teatral, de Afonso Becerra
Baixo o nome Ximnasio de escrita teatral. Sesión aberta ao público finaliza o Obradoiro Textura e Musculatura da escrita teatral, da Escola de Escritores-as da AELG, impartido por Afonso Becerra, o sábado 26 de maio no Centro SocioCultural de Santa Marta (Rúa de Antonio Rama Seoane, 6), en Santiago de Compostela.
Este acto está aberto á participación de todo o público interesado.
Crónica videográfica da III Gala do Libro Galego (II)
A
III Gala do Libro Galego, coorganizada pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, a Asociación Galega de Editoras e a Federación de Librarías de Galicia, tivo lugar o sábado 19 de maio no Teatro Principal de Santiago de Compostela.
Aquí pode verse a crónica videográfica completa, da que destacamos hoxe esta intervención:
– Premio á Escritora Galega Universal: Isabel-Clara Simó:
Pontevedra: Vermú entre libros, con Montse Pena Presas e Rosalía Fernández Rial
Suso de Toro: “Eu creo no poder da literatura, da palabra”
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“O autor presenta Fóra de si, unha novela que lle serviu para reconstruírse como escritor. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Xesús Rábade Paredes publica Memoria do corpo
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Memoria do corpo, un libro confesional atravesado de vetas políticas. Xesús Rábade Paredes: “Hai cortes xeracionais inadmisibles”. A entrevista pode escoitarse aquí.”
María Victoria Moreno e o compromiso coa lingua
Artigo
de Daniel Salgado en Sermos Galiza:
““Aínda que non escribise, só polo que fixo ate 1973, polo seu maxisterio, o seu compromiso coa lingua, María Victoria Moreno xa merecería o Día das Letras”. Eis o primeiro que sinala a escritora e académica Fina Casalderrey (Xeve, 1951) cando é preguntada pola autora de Anagnórise: “Foi unha gran descoñecida, porque entre as súas prioridades non estaba a conquista dos escaparates”.
Casalderrey é, canda a tamén escritora e académica Marilar Aleixandre (Madrid, 1947), coautora de María Victoria Moreno. A muller que durmía pouco e soñaba moito (Xerais, 2018). Trátase dunha biografía dirixida a lectorado infantil e xuvenil. “Queriamos que os rapaces e rapazas comecen a formar parte desa fundación María Victoria Moreno que forman os seus ex alumnos e ex alumnas”, explica.
Entre as que se atopa a propia Fina Casalderrey. “Dedicou máis tempo a facer creadores que a crear”, indica, “e falo por experiencia propia. Foi a miña profesora en cursos de perfeccionamento de lingua”. Un idioma, o galego, que a escritora de Valencia de Alcántara, en Cáceres, adquiriría ao pouco de chegar a Galiza. “Aos cinco anos, en 1968, xa daba as clases dos venres en lingua galega, no Instituto Feminino, hoxe Valle-Inclán”.
Moreno (1939-2005), docente de lingua e literatura española, dominaba tamén o francés, o catalán e o italiano. Na súa aula instaba ao alumnado “a asumira as responsabilidades individuais en colectivas en defensa do galego”. E contra 1971, as primeira reivindicacións públicas dunha lingua oprimida, a raíz duns xogos florais en Guimarães en participou cun relato en castelán e outro en galego. Nese tempo iniciou tamén o seu apostolado: cursos gratuítos por todo o país “para espallar a literatura e a lingua galegas”.
Non era unha época doada. Ningunha o é, pero en 1974, a policía retiroulle o pasaporte. Uns meses antes prohibiran a presentación da histórica, polémica antoloxía Os novísimos da poesía galega -cuxo limiar Casalderrey cualifica de “marabilla literaria”. Mais lonxe do seu ánimo o ceder: a libraría Xuntanza, en Pontevedra, contouna aquel mesmo ano entre as fundadoras.
“Era unha libraría sen caixa rexistradora, como a Xistral de Manuel María en Monforte de Lemos, e sen mostrador”, lembra Casalderrey, “onde podías conseguir libros prohibidos na trastenda, e que apoiaba os presos políticos. Moitos dos seus familiares, sobre todo vascos, ían a Xuntanza por libros para levar á Parda [antiga prisión de Pontevedra]”.
A cultura era, para Moreno, un asunto complexo, con dimensións diversas e non unicamente reducida aos focos e á atención. Por iso foi sobre todo, segundo a súa biógrafa, “unha activista cultural comprometida, galega no sentir e no vivir”.”
