O 
martes 28 de xuño, a partir das 20:00 horas, na Porta do Hostal dos Reis Católicos de Santiago de Compostela, proseguen os Roteiros literarios por Compostela, actividade da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega en colaboración coa Concellaría de Cultura de Santiago, aos que a cidadanía pode sumarse sen necesidade de anotarse, axudando a coñecer a Compostela literaria da man dos nosos autores e autoras. Está previsto que este Roteiro, da man de Marilar Aleixandre, parta da praza do Obradoiro, seguindo polo casco histórico, para despois cruzar a Alameda e acabar no lavadoiro de Cornes.
Arquivo da categoría: Actividades AELG
Informacións sobre as Polafías da Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG
A
Sección de Literatura de Tradición Oral da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega foi referenciada en varias novas aparecidas nas últimas datas en diversos medios. Deixamos aquí as ligazóns e parte dos contidos:
– Cultura Galega: Da memoria á rede (21 de xuño):
‘Desde 2007, a Asociación de Escritores en Lingua Galega desenvolve, a través da súa sección de Literatura Oral, as polafías. Esta iniciativa recolle contos, cancións e historias populares en encontros por todo o país e súbeas á rede. Antonio Reigosa, coordinador desta iniciativa, explícanos como funcionan e ata que punto axudan a mudar a percepción sobre as nosas propias tradicións.
Xuntar un grupo de xente de certa idade do rural nun local e nunha data concreta. Ilos facendo pasar por un escenario e similar e que conten un sucedido, canten unha canción ou expliquen algunha lenda ou tradición. Gravalo todo e por unha selección de videos na rede. A priori, semella unha proposta ben sinxela ao alcance de calquera, pero leva un grande traballo de concienciación e de contactos detrás. Este é o que desenvolve Antonio Reigosa desde a sección de Literatura Oral da Asociación de Escritores no programa Polafía. “O proxecto ten por obxecto divulgar e dinamizar a oralidade, especialmente no que se refire á tradición oral, e de paso a música e todo o relacionado coa transmisión de cultura por esta vía”. O nome é un neoloxismo que combina varias das denominacións que se lle dan aos encontros festivos en diferentes partes do noso país (fiadeiros, fía, fiandóns, polavilas ou seráns, entre outros). Desde 2007 celebráronse xa dezaoito destes encontros, en lugares como A Fonsagrada, Cerdedo, San Cibrao, San Martín de Valdorras ou Xanceda, en Mesía. Como resultado deste traballo, o web da iniciativa recolle xa máis de 300 vídeos. “Fixéronse en todas as provincias, aínda que é certo que houbo máis na Coruña e en Lugo porque o proxecto conseguiu máis apoios das deputacións”.
O programa
“Montamos como un espectáculo en cada lugar”, explica Reigosa. Casas da cultura ou antigas escolas en vilas e parroquias rurais son os locais habituais para esta actividade. “Non temos un guión ríxido pero si unha guía previa sobre quen vai participar e máis ou menos o que van dicir. Normalmente intercálanse pezas musicais, romances e contos xunto con historia do lugar, oficios ou técnicas. Moitas veces acompañamos os actos con proxeccións de fotografías de historia do lugar. En realidade é unha posta en común do pasado co presente mediante a oralidade”. A elaboración do guión das diferentes sesións é o máis complicado desta iniciativa. Non é sinxelo convencer a xente, e mais se falamos dos máis vellos do país, a que vaian contar as súas historias en público, en boa parte porque moitos non consideran que eses saberes sexan de interese para ninguén. Unha autoxenreira que dificulta en moitas ocasións conservar e difundir este importantísimo legado. “O máis difícil é contactar a nivel local para cada unha das polafías e logo convencer a xente que interesa”. (…)
Contidos
A falar dos contidos que podemos atopar nos vídeos desta iniciativa, Reigosa apunta que “hai unha representación bastante grande da música, tanto instrumental como do cancioneiro popular. Logo hai bastante das lendas vencelladas a lugares da zona. Tamén contos de temática variada, historias ou sucedidos, ese tipo de relatos que están a medio camiño entre o conto e a historia sobre personaxes da zona”. Canda a isto, “tamén se pode ver nos videos unha lingua, un xeito de falar que está a desaparecer”.
Transmisores
Unha sección que se abriu no web das polafías que non estaba prevista nun comezo é a de Mestres da memoria. E é que tamén á hora de recuperar tradición oral aparecen auténticas minas de coñecemento. “Abrimos este capítulo con Alba Requeijo, que participou nas sesións de Outes e de Mondoñedo e que é un portento de memoria, recitado ou narrativa”. E é que, segundo explica Reigosa, “dentro dunha comunidade, a xente que tiña mellores técnicas de comunicación asumían o papel de transmisores do coñecemento, e a propia comunidade llo cedía. Pero a día de hoxe é un valor que está menosprezado”. (…)
Novas citas
Os interesados en vivir de primeira man esta experiencia terán a súa ocasión nos vindeiros meses. Para setembro está prevista a vindeira en Xirazga, Beariz, e para outubor será o Pazo de Tor, en Monforte, o que acolla a actividade. Tamén no vindeiro outono se achegará a iniciativa á Coruña, onde se pescudará na tradición oral do barrio de Montealto e o seu vencello coa cultura mariñeira.’
– La Voz de Galicia (Carballo): A tradición oral de Cerqueda da o salto á Rede da man dos escritores en lingua galega (21 de xuño):
‘As distintas manifestacións da cultura tradicional da parroquia malpicá de Cerqueda acaban de dar un salto importante de cara a súa preservación ao pasar a formar parte do arquivo etnográfico que está a elaborar a Asociación de Escritores en Lingua Galega co programa Polafía e que xa se pode consultar en Internet. Os 41 vídeos que se poden ver a través da web da AELG son o resultado da xornada desenvolvida na localidade durante antroido pasado en colaboración entre a propia asociación e as entidades locais Monte d’Arxa e Raigañas, e na que tomaron parte varias ducias de veciños. Coplas, romances, regueifas, comparsas, actuacións musicais e outras pezas da tradición oral local integran un valioso material que pode ser consultado xa desde calquera punto do Planeta a través de Internet. De feito, os 41 vídeos -algúns de só uns segundos de duración e outros de máis de dez minutos- recibiron en total en poucos días varios centos de visitas. Esta iniciativa permitiu rexistrar manifestacións que ata o de agora só se transmitiran de xeito oral e que, polo tanto, corrían o risco de perderse no esquecemento.’
– Que pasa na Costa. Diario dixital da Costa da Morte: A “Polafía”, unha auténtica viaxe en vídeo pola tradición de Cerqueda (18 de xuño):
‘Volvemos hoxe aos tempos do Entroido para disfrutar dunha auténtica tradición de Cerqueda, Malpica. A Polafía recolle a máis pura tradición oral, e dende xa a podemos disfrutar na rede. Un total de 41 vídeos de distinta duración, desde 1.30 ata 5 minutos, amosan desde esta semana o excelente traballo de recolleita de literatura oral e música tradicional que a Asociación de Escritores en Lingua Galega, coa organización das asociacións Monte d’Arxa e Raigañas e co patrocinio da Deputación da Coruña e do restaurante Aldeola, realizou o Domingo de Piñata e que xa se poden contemplar desde calquera parte do mundo. Coa súa visualización poderanse escoitar romances, coplas, fragmentos de regueifas de regueifeiros históricos como Cotelo da Ourada, Leonarda de Tallo e Cadete de Figueiroa, comparsas de Mens e Cerqueda, sucedidos, contos, lendas, ladaíñas, mandamentos, cancións de acordeón diatónico, de pandeireta e de gaita e a manifestación etnográfica dos Madamitos e Ghuardineros que foi rescatada hai décadas pola Asociación Cultural Raigañas. (…)’
AELG: Homenaxe O escritor na súa terra a Paco Martín (Lugo, 2011)
A 
Homenaxe O Escritor na súa Terra, impulsada pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), chega este ano á súa XVII Edición recaendo, por decisión unánime da súa Asemblea de Socios e Socias, na figura de Paco Martín, que será homenaxeado na súa terra natal, a cidade de Lugo, o sábado 25 de xuño.
Esta iniciativa anual conforma xa unha tradición na traxectoria da Asociación, e tense constituído ao longo de década e media como unha celebración na que a terra de orixe do homenaxeado/a cobra un protagonismo fundamental. É vontade da AELG honrar escritores/as procurando o contacto directo co autor/a e a súa implicación persoal na xornada de homenaxe.
Unha celebración múltiple e popular na que se vén recoñecendo a entidade literaria de insignes figuras das nosas letras, a través dunha serie de eventos como a entrega do galardón Letra E de escritor/a (unha peza escultórica asinada por un/ha recoñecido/a artista galego/a, neste caso Silverio Rivas), a plantación dunha árbore simbólica elixida polo propio autor, a colocación dun monólito conmemorativo e a atribución do nome do homenaxeado/a a un espazo público ou infraestrutura cultural, neste caso a Biblioteca Municipal do barrio da Piringalla, en construción.
O programa de actos é o seguinte:
– 11:30 h. Avenida Ramón Ferreiro (Praza da Horta do Seminario).
Plantación da árbore simbólica do escritor e descubrimento do monólito conmemorativo.
INTERVEÑEN:
• Cesáreo Sánchez Iglesias. Presidente da AELG.
• Mercedes Queixas Zas. Secretaria xeral da AELG.
• Paco Martín.
– 12:30 h. Salón de Plenos do Concello de Lugo.
Acto de entrega da “Letra E” e anuncio da inauguración da Biblioteca do Barrio da Piringalla co nome de Paco Martín.
INTERVEÑEN:
• Alcalde de Lugo.
• Mercedes Queixas Zas. Secretaria Xeral da AELG.
• Cesáreo Sánchez Iglesias. Presidente da AELG.
• Alejandro Tobar: Laudatio.
Entrega da peza escultórica do artista Silverio Rivas.
• Intervención do homenaxeado: resposta á laudatio por parte de Paco Martín.
A Asociación de Escritoras e Escritores convida á cidadanía de Lugo a acompañar ao autor nestes dous actos.
A organización conta co apoio do Concello de Lugo, a Deputación Provincial, a Consellaría de Cultura e o Centro Español de Dereitos Reprográficos.
Repercusións mediáticas posteriores: Galicia Hoxe, El Progreso.
Roteiros literarios por Compostela: Euloxio R. Ruibal
O 
martes 14 de xuño, a partir das 20:00 horas, na Estatua de Chillida no Parque de Bonaval de Santiago de Compostela, comezan os Roteiros literarios por Compostela, actividade da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega en colaboración coa Concellaría de Cultura de Santiago, aos que a cidadanía pode sumarse sen necesidade de anotarse, axudando a coñecer a Compostela literaria da man de escritoras e escritores. Está previsto que este Roteiro, da man de Euloxio R. Ruibal, comece no parque de San Domingos de Bonaval e remate na Praza do Toural Os participantes percorrerán as principais rúas da zona monumental (Casas Reais, Preguntoiro, Rúa Nova, Rúa do Vilar…), facendo paradas na praza de Cervantes, praza de San Martiño Pinario, praza da Quintana, praza do Obradoiro, praza de Mazarelos, praza da Universidade… Tamén se deterán en espazos de especial simbolismo (Panteón de Galegos Ilustres) ou diante de edificios onde residiron insignes escritores (Murguía, Bouza Brey, López Ferreiro…). Notábel presenza terán tamén escritores contemporáneos do meirande prestixio literario; xa pola súa estreita vinculación coa cidade compostelá (Lorca, Otero, Castelao…), xa por formar parte da súa veciñanza durante longo tempo (Novoneyra, García-Bodaño, Carvalho Calero, Ramón Piñeiro). Crónica posterior en Galicia Hoxe.
Santiago: Blanco Amor ou a paixón das marxes, no ciclo Galicia, ceo das letras
O 
sábado 11 de xuño, dentro do Ciclo Galicia, ceo das letras. Sábados de autor, que se desenvolven na Cidade da Cultura, terá lugar esta actividade amadriñada pola AELG: Blanco Amor ou a paixón das marxes, que pretende reivindicar para Eduardo Blanco Amor o lugar que lle corresponde na nosa literatura. Blanco Amor é recoñecido como un dos nosos máis lúcidos escritores clásicos, autor dunha obra literaria completa e innovadora desde o punto de vista técnico e lingüístico, que, no entanto, non sempre foron argumentos sólidos para evitar certa marxinalidade do autor en vida. O programa é o seguinte:
12:00 | Relatorio: Bieito Iglesias. Profesor, tradutor e xornalista, é autor de novelas e relatos fundamentais no último decenio, galardoados, entre outros, co Premio García Barros, o Premio da Crítica ou o Premio Merlín de Literatura Infantil e Xuvenil.
13:00 | Proxección audiovisual (45 minutos). Produción propia da Asociación de Escritores en Lingua Galega (A.E.L.G) que se estrea neste ciclo, como mostra da visión poliédrica dunha serie de escritores/as e estudosos/as sobre o universo literario de Blanco Amor.
Presentan: Cesáreo Sánchez Iglesias, poeta e presidente da A.E.L.G. e Mercedes Queixas Zas, profesora, ensaísta e crítica literaria, así como secretaria xeral da A.E.L.G.
– Inscricións:
• Inscrición libre e gratuíta no teléfono 881-979 010 ou na web da Cidade da Cultura, até completar aforo.
• O prazo límite para inscribirse conclúe 24 horas antes do comezo de cada sesión. O período de inscrición abrirase un mes antes da data de celebración da sesión.
• A inscrición será efectiva unha vez que a persoa solicitante reciba confirmación por parte da organización.
Para acceder ás sesións é preciso mostrar copia impresa da confirmación no punto de información da Biblioteca de Galicia.
– Visitas guiadas. As persoas inscritas poderán realizar unha visita guiada á Cidade da Cultura de Galicia unha hora antes do inicio da sesión (11:00 AM).
– A hora prevista de remate oscilará entre as 14:00 e as 14:30, dependendo da duración das actuacións artísticas. Ao concluír cada sesión servirase un viño galego por cortesía das Bodegas Martín Códax.
– Accesos á Cidade da Cultura:
•Servizo de buses lanzadeira desde o Multiusos do Sar a partir das 10:30 AM e cunha frecuencia de 10 minutos. O autocar regresará ao punto de partida ao finalizar cada sesión.
Premios AELG 2011
Estes 
son 
os gañadores/as dos Premios AELG 2011, fallados na Cea das Letras da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, que premian as mellores obras editadas en 2010 nas modalidades de:
Alén destas categorías, entregáronse outros dous galardóns outorgados pola Asemblea de Socios e Socias da AELG:
Recollido en Xornal, Galicia Hoxe, Faro de Vigo, La Opinión, A Nosa Terra, Xerais, Cultura Galega e Fervenzas Literarias.
O sábado coñeceranse as obras gañadoras dos Premios AELG 2011 na Cea das Letras
Os 408 
socios
e socias da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega xa escolleron as obras editadas en 2010 gañadoras nas modalidades de ensaio, poesía, narrativa, tradución, teatro, blog literario, literatura infanto-xuvenil e traxectoria xornalística. Nestes dous últimos casos tamén participan na elección os asociados de Gálix e os membros do Colexio de Xornalistas respectivamente.
As obras gañadoras daranse a coñecer na Cea das Letras, un dos actos máis importantes na vida da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, que terá lugar o vindeiro sábado 30 de abril no hotel Porta do Camiño de Santiago de Compostela. As obras finalistas son:
– Blog Literario
1. Ferradura en tránsito, de Xosé Manuel Eyré.
2. O levantador de minas, de Alfredo Ferreiro.
3. Trafegando ronseis, de Gracia Santorum e Xosé Anxo Fernández Alonso.
– Ensaio
1. A man que caligrafando pensa: do plástico-escritural e da manuscrita novoneyriana, de Carlos Paulo Martínez Pereiro.
2. Elucidacións na sombra. Análise e interpretación de dúas pezas de Carvalho Calero, de Manuel Castelao.
3. O clamor da rebeldía. Rosalía de Castro: ensaio e feminismo, de María Pilar García Negro.
– Literatura Infanto-xuvenil (AELG-Gálix)
1. Contos para nenos que dormen deseguida, de Pinto & Chinto.
2. O pintor do sombreiro de malvas, de Marcos Calveiro.
3. O segredo de Marco Polo, de Francisco Castro.
4. Suso Espada. “Nota Roja”, de Francisco X. Fernández Naval.
– Mellor traxectoria en xornalismo cultural 2010 (AELG-Colexio de Xornalistas)
1. Anxo Tarrío.
2. Daniel Salgado.
3. Fran P. Lorenzo.
4. Iago Martínez.
5. Ramón Nicolás.
– Narrativa
1. O coitelo en novembro, de Marilar Aleixandre.
2. Obediencia, de Antón Lopo.
3. Periferia, de Iolanda Zúñiga.
4. Settecento, de Marcos Calveiro.
5. Todo é silencio, de Manuel Rivas.
6. Xuvia-Neda, de Vicente Araguas.
– Poesía
1. Bater de sombras, de Francisco X. Fernández Naval.
2. Estremas, de Ana Romaní.
3. Retro(visor), de Antía Otero.
– Teatro
1. Canibalismo, de Marcos Abalde Covelo.
2. Cínicas, de Teresa Moure.
3. Flores de Dunsiname, de Manuel Lourenzo.
– Tradución
1. Bilbao-New York-Bilbao (Kirmen Uribe), na versión de Isaac Xubín.
2. Lóbrego Romance. Pálida Pantasma. As Lendas Espectrais de Malvadia (Jack Mircala), por Isabel Soto.
3. Randea do alento (Herta Müller), de Marga do Val.
Alén destas categorías, os Premios AELG constan doutros dous galardóns outorgados pola Asemblea de Socios e Socias da Asociación:
A Coruña: Vagar nos lindes, tirar da pel, conferencia de Ana Romaní nos IV Encontros Cidade da Coruña
O 
mércores 
13 de abril, ás 20:00 h., no Salón de Actos da Real Academia Galega (Rúa Tabernas, 11) da Coruña, e con entrada libre até completar capacidade, terá lugar a terceira conferencia dos IV Encontros Cidade da Coruña, baixo o lema Ser Escritor, Ser Escritora, organizados pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, co patrocinio da Concellaría de Cultura do Concello da Coruña e a colaboración da Real Academia Galega. Ana Romaní falará sobre Vagar nos lindes. Tirar da pel, unha viaxe pola súa experiencia poética, desde o seu primeiro libro, Palabra de mar (1987) até o recente Estremas (2010). O acto estará presentado por Mercedes Queixas.
Premios da Crítica 2010: Marga do Val e Víctor F. Freixanes
En representación da Sección da Crítica da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, Laura Caveiro envíanos a noticia oficial sobre os galardoados deste ano en lingua galega:
Poesía: A cidade sen roupa ao sol, de Marga do Val, poemario publicado en Edicións Espiral Maior en 2010. “Trátase dun poemario vital e reflexivo. A voz poética mergúllase en significativos episodios biográficos a xeito de particular educación sentimental”.
Narrativa: Cabalo de ouros, de Víctor F. Freixanes, novela publicada en Editorial Galaxia. “Parte do interesante artificio do cantar de cego a ofrece un estilo envolvente, compensado e denso”.
Laura Caveiro foi este ano a representante da Sección da Crítica Literaria enviada a Cáceres para propor os títulos galegos decididos oito días antes en Compostela.
Vía Crítica literaria. Tamén se recolle esta nova en Galicia Hoxe, Xornal, Cultura Galega e Galaxia.
Celanova: En defensa do Poleiro. Encontro nacional de escritoras e escritores no IES de Celanova
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega convoca os escritores e escritoras galegas á participación activa no acto que se celebrará o vindeiro sábado 9 de abril no IES de Celanova. En palabras do presidente da AELG, Cesáreo Sánchez: “defendermos a memoria material do país, o patrimonio artístico que fai agromar unha literatura propia, é fin fundacional e obriga moral desta Asociación.”
Non é esta a primeira actuación de compromiso conxunto da AELG coa Plataforma en defensa do Poleiro, que constituíu unha proclama unánime no libro En defensa do Poleiro. A voz dos escritores galegos en Celanova reclama o uso público do mosteiro de Celanova. Mais entendemos que é preciso continuarmos manifestando o noso apoio explícito coa sociedade e mais co ensino público galego, á vista do nulo avance neste tempo que garanta que o instituto de Celanova poida continuar no mesmo lugar: o mosteiro de Celanova.
Lembrámosvos que a corporación municipal —coa complicidade do goberno actual da Xunta de Galiza— pretende, aducindo vagas e contraditorias xustificacións, espoliar un ben senlleiro do patrimonio de todos, representado polas dependencias do mosteiro de Celanova que acollen as aulas do instituto.
Nas instalacións deste edificio, que é un dos emblemas da historia e da cultura de Galiza, fórmase o alumnado dunha ampla área xeográfica. Mercé ao investimento continuado de fondos públicos, é exemplo da adaptación dun edificio histórico aos máis modernos usos educativos, avalados tanto en resultados académicos como en acondicionamento arquitectónico e tecnolóxico, polo que a tentativa de pór en mans privadas un edificio de titularidade pública —destinado ao mellor uso que se lle pode dar, a formación de toda a mocidade da bisbarra— é un atentado perpetrado dende as premisas neoliberais.
Agora cómpre amosarmos novamente a nosa solidariedade con esta causa, que é de todos, participando no acto que se vai celebrar o 9 de abril nas aulas do instituto, co seguinte programa:
ENCONTRO NACIONAL DE ESCRITORAS E ESCRITORES GALEGOS NO IES DE CELANOVA
Sábado 9 de abril, ás 12:00 h., no Instituto de Celanova.
Organizan: IES de Celanova / Plataforma en defensa do uso público do mosteiro de Celanova / Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega.
– 12:00 h. Biblioteca:
* Acollida aos/ás participantes.
* Doazón de exemplar(es) da obra de cada escritor/a para a biblioteca do instituto. Saúdo de cada escritor/a.
* Interpretación musical a cargo de alumnado do centro.
– 12:45 h. Percorrido guiado polas dependencias do instituto.
– 13:15 h. Claustro do Poleiro:
* Exposición pictórica da serie Paisaxe calcinada, de Mané Boán.
* Mostra de traballos do alumnado dos centros de ensino da bisbarra relativos á promoción do uso do idioma galego. Está organizada pola Coordinadora comarcal de Equipos de Normalización e Dinamización Lingüística da comarca de Terra de Celanova – Baixa Limia.
– 13:30 h. Recitado de poesía galega, diante da entrada do instituto, perante o busto de Celso Emilio Ferreiro, a cargo de escritores e escritoras participantes no acto.
– 14:30 h. Xantar.
O acto contará coa presenza dos escritores e escritoras Ramón Nicolás, Manuel Vidal Villaverde, Xoán Carlos Domínguez Alberte, Lois Antón Pérez, Sulma Arias, Henrique Dacosta, Cesáreo Sánchez Iglesias, Mercedes Queixas Zas, Xerardo Méndez Álvarez, Jorge Emilio Bóveda Álvarez, Xosé Benito Reza, Baldo Ramos, Ramón Caride e Carlos Negro. Pódense ver as adhesións ao acto aquí.
A HISTORIA
O Mosteiro de San Salvador de Celanova, fundado en 936, suma na actualidade máis de século e medio de uso público. Tras a desamortización de Mendizábal, pasou a mans do Concello. No século XIX albergou dúas escolas de primaria. Os Padres Escolapios fundaron tamén alí un colexio que chegou a ter 200 alumnos. En 1975, o concello cedeu parte do mosteiro ao Ministerio de Educación para crear o Instituto de Celanova. O claustro e a veciñanza opóñense ao traslado do centro e a que no mosteiro se constrúa un Parador Nacional de Turismo, como está en proxecto.
Crónica posterior en Xornal.
