Francisco Macías: “A obra de Vidal Bolaño tería que facer repensar as políticas editoriais e o sistema literario”

Entrevista a Francisco Macías en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Que descobre a Obra Completa de Vidal Bolaño?
– Francisco Macías (FM): Estou a recibir opinións de moita xente que me di que están descubrindo un autor como a copa dun pino, un autor inmenso. A publicación da súa obra podería facer repensar as políticas editoriais e o sistema literario. Manter un autor como Roberto case oculto di moi pouco do noso sistema literario. Topei mesmo con xente moi enfadada por non ter lido este autor, por non o ter atopado e saber del só agora. É a primeira vez que a Academia descobre un autor. No caso de Lois Pereiro, a conmemoración foi moi popular, mais non foi unha descuberta. A figura de Roberto era moitas cousas, director, actor, iluminador, dobrador… pero a xente está descubrindo un autor. Ten mérito a Academia, a que o escolleu.
– SG: Como explica ese ocultamento da súa obra, até agora case nada publicada e moi difícil de atopar?
– FM: Roberto sigue sendo moi incómodo, o que di moi pouco a favor da cultura galega, que non se asuma a como un gran autor. Hai que ser autocríticos e recoñecer que isto é así. Vén dado tamén polos prexuízos que temos polos dramaturgos, que son escritores de segunda. Trátase dunha eiva que había que eliminar. Por outra parte, Roberto era un tipo moi independente. A xente na cultura funciona por capelas, e el era un home libre. Aínda hai medo a súa literatura, eu creo que é porque quen a le se asombra. Roberto falaba do presente, non tiña que diferenciarse da realidade, do que estaba a acontecer. Non hai ningún autor da literatura galega que se ocupase tanto do que estaba a pasar, do presente, da decadencia da sociedade na que vivimos. (…)
– SG: Vostede non apresurou o día para chegar con todo pronto ao 17 de maio mais, valora que hai moito ruído editorial arredor da data?
– FM: Son parte implicada mais, ás veces, nótase premura no traballo de moitas editoras. Non este ano particularmente, senón sempre. Hai unha produción excesiva que non se corresponde coa demanda, é o mundo ao revés. Non creo que se demande todos eses títulos tan repetitivos. Nós temos ganas de que pase o día para seguir traballando tranquilamente a obra de Roberto. Outros teñen o sentimento contrario, que vai ser de nós a partir do 17, que faremos cos libros. Nós estamos convencidos de que a literatura de Roberto ten un percorrido longo. A partir de agora, ninguén vai poder obviar a obra de Roberto Vidal Bolaño. É un monstro pero non hai que ir con premuras. (…)”

Francisco Macías e Xosé Manuel Fernández Castro: “O sistema literario nunca aceptou a Vidal Bolaño como escritor e agora vai ter que admitilo pola forza da súa obra”

Desde Praza:
“- Praza (P): A intención de publicar as Obras Completas de Vidal Bolaño chegou moito antes de que a Real Academia Galega decidise que as Letras Galegas 2013 se lle dedicasen o dramaturgo. Como xurdiu a idea?
– Xosé Manuel Fernández Castro (XMFC): Eu teño entendido que xa antes, en 2007, houbera algunha tentativa. Eu comecei a me interesar polo asunto en 2007, cando lin a miña tese de doutoramento sobre Vidal Bolaño. Belén Quintáns, naqueles tempos, tiña un proxecto interesante, facer unha biblioteca Vidal Bolaño en volumes soltos e estaba cunha editorial falando do asunto. Ese proxecto quedou apartado, atascouse e, despois no 2001, digamos que se entrou nunha nova fase cando houbo un acordo entre Macías e Belén. E comezamos a traballar.
– Francisco Macías (FM): Os editores, os editores pequenos, temos que buscar os espazos que deixan libres as grandes editoras. En Galicia, a verdade, deixan case todo libre e non é difícil atopar espazos. Roberto era un deses espazos. Eu lembro que en 2007 viñeran desa editorial, que era Sotelo Blanco, a me pedir permiso para poder editar a obra Rastros. Eu preguntei para que e contáronme que querían facer unhas obras completas. A min interesábame tamén o asunto, tiña a intención, pero facer dúas resultaba imposible. Retireime, pero como iso non foi para adiante, puiden facelo eu. Un día Pepes (XMFC) fíxonos unha celada a Belén e a min (…).
– XMFC: Entón, a partir de novembro de 2011, comezamos a reunirnos e a traballar máis en serio. En principio, ía ser iso, unha biblioteca cunha morea de volumes. Practicamente, un libro por texto, agás algúns que ían ser moi breves e que se podían reunir nun único tomo. Estabamos inicialmente, ademais de Paco e mais eu, Belén e Roi Vidal. Os catro, inicialmente, tiñamos un deseño nese sentido de biblioteca, mais veuse abaixo por mor de que en xuño de 2012 a Real Academia decidiu concederlle as Letras Galegas. (…)
– P: Como se clasificou a obra de Vidal Bolaño nestes seis tomos?
– XMFC: Nas obras completas, temos un sexto tomo que recolle os textos que non son dramáticos. Despois, o quinto reúne textos que non teñen unha autoría plena del, son textos doutros nos que fixo algunha intervención. Os outros catro serían de autoría plena. Como clasificamos eses catro tomos? Nun caso polo tipo de público que teñen, por iso hai un tomo destinado aos textos de rúa infantil, que teñen ese nivel de proximidade. Despois temos un tomo que reúne os textos de teatro do aquí e do agora. Outro que recolle as producións que se dan nun ámbito histórico que son grandes producións. Por último, o tomo que falta reúne por un lado os textos da época Abrente e, polo outro, monólogos e soliloquios, que son fórmulas teatrais concretas. Penso que esta clasificación ten sentido, teñen unha coherencia todos os libros. (…)
– P: Daquela o 17 de maio non dá vertixe?
– FM: Non, ho! Para nada. Ademais, este ano é un fasto moi contraditorio. Creo que ten algo positivo, descóbrese un escritor. O sistema literario galego nunca tivo a Vidal Bolaño como escritor e agora vai ter que admitilo pola forza das súas obras. E, ao mesmo tempo, penso que a Real Academia Galega o ignora. E penso que está bastante incómoda. Neste momento si, hai un mes ou dous, non. (…)”.

Lugo: actividades destacadas dos días 16 e 17 na Feira do Libro

A Feira do Libro de Lugo continúa as súas actividades (na Praza Maior, de 11:30 a 14:00 horas e de 17:30 a 21:00 h.), cos seguintes actos literarios destacados nestes dous días:

Xoves 16
19:00 h. Presentación do libro+cd+dvd De roda en roda. Música e danzas do mundo, de Suso Cancela, Pilar Sampil e Javier Jurado, publicado por Galaxia. Participarán no acto Francisco Castro e Pilar Sampil. Ao remate, haberá unha demostración de danzas do mundo a cargo de bailadores e bailadoras á que poderá sumarse todo o público que o desexe.
20:00 h. Presentación do libro As lambetadas dos Larpeiros, publicado por Galaxia, coa participación de Merche Rodal, autora do libro, Xosé Cermeño e Francisco Castro, representante da editorial.

Mércores 17
18:00 h. Festa poética Xistral. Recitado de poemas e lecturas de Roberto Vidal Bolaño a cargo de poetas colaboradores da revista Xistral e outros poetas lugueses. O acto terá lugar no Salón de Plenos do Concello, co acompañamento musical de zanfona, a cargo de Mini.
18:00 h. Actividade infantil. Ana Carreira representa Touporroutou, baseado na obra de teatro infantil de Roberto Vidal Bolaño.
19:00 h. O escritor Antonio Reigosa, presenta o seu libro O aprendiz de home do saco, publicado por Xerais. Xunto co autor, participará no acto Manuel Bragado, director xeral da editorial.
20:00 h. Presentación do libro Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro, do escritor Ramón Nicolás, publicado por Xerais. Participarán no acto Luís Ferreiro, fillo do escritor, María Reimóndez, Manuel Bragado e o autor do libro.

Cambre: Roberto Vidal Bolaño e os oficios do teatro, por Roberto Pascual

O mércores 15 de maio, ás 20:00 horas, na Sala de Exposicións da Biblioteca de Cambre, terá lugar unha conferencia de Roberto Pascual (profesor e xefe de estudos da Escola Superior de Arte Dramática de Galicia), baixo o título Roberto Vidal Bolaño e os oficios do teatro.

Ames: actos conmemorativos do Día das Letras Galegas

Desde Galicia Hoxe:
“O Concello de Ames ten preparado un acto literario-musical para o día anterior ao das Letras Galegas, o xoves 16 de maio. Neste acto actuará a Escola Municipal de Música de Ames e entregaranse os premios do X Certame Literario e do V Certame Intercentros Concello de Ames. O auditorio da Casa da Cultura do Milladoiro será o epicentro da celebración deste evento que comezará a partir das 20:00 horas. Tal e como se establecen nas bases hoxe publícanse os gañadores do Certame Literario Concello de Ames. Nesta edición o xurado encargado de elixir os premiados/as estivo composto pola escritora amesá, Mariña Pérez Rei, o investigador da Universidade de Santiago de Compostela, Xosé Antonio López Silva, e o escritor e crítico literario, Armando Requeixo Cuba. (…)
Na terceira e última categoría de narrativa, dirixida ás persoas maiores de 18 anos, o primeiro posto foi para o compostelán Mario Caneiro Ameneiros coa peza Un bolso “chic”. (…)”