Entrevista a Antonio Tizón en La Región:
“O primeiro contacto co comisario Xosé Sánchez Pereiro foi en A antesala luminosa, pero é agora coñecemos cales foron os feitos que determinaron a súa conduta “corrupta e viciosa”, explica Antonio Tizón (A Coruña, 1960), que presentou en El Cercano, con Manuel Bragado, Un home estraño, a segunda novela desta saga policiaca, que funciona como precuela da primeira.
Esta obra parte de dúas imaxes moi concretas que quedaron grabadas na mente de Tizón: a primeira, a dun home que o escritor viu repetidamente na súa mocidade, cada vez cunha expresión diferente, pero igual de penetrante; a outra, a dun artista de rúa co que a cotío coincidía na súa estancia en Madrid.
Nesa época, Antonio Tizón escribía “unha especie de cantos”, que decidín engadir como epígrafe e “están relacionados con un dos personaxes da novela”, conta o coruñés, que hoxe interpretará o músico Xosé Constenla.
Un dos aspectos máis importantes desta entrega, da primeira e das que están por vir, é a importancia do contexto histórico: “Elixín a Transición porque foron anos moi complicados, con repetidos golpes de Estado, centos de mortos por terrorismo… Non foi un camiño de rosas como moitos pensan”. Tizón considera que está parte da nosa historia foi maltratada, pois “os mozos non saben en que consistiu e é importante que o fagan desde o colexio”.
O eixo da bipolaridade
Outro das pretensións de Tizón, como persoa con trastorno bipolar, é conseguir desmitificar a visión romántica das enfermidades mentais. “Moitas xente pensa que se tes un trastorno deste tipo es directamente máis creativo e tes un potencial maior cando, realmente, estamos a falar de problemas que precisan dun tratamento, en moitos casos, toda a vida”, conta.
Para trasladar isto ao papel, dota a algún personaxe cunha enfermidade mental e, ademais, repite a estrutura de dobre narrador que xa presentara en A antesala luminosa.
Por unha banda fala o comisario, cun galego normativo pero con presenza de expresións xa desfasadas, e despois está a xornalista Ledicia Muruzábal, cunha linguaxe máis literaria, co que “tamén se mostra a confusión que había na Galicia preautonómica”, destaca Tizón.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Entrevista de Ronsel Pan a Ledicia Costas
Susana Sánchez Arins: “Estou orgulhosa de que a Através já não seja o espaço único que nos resta às autoras reintegracionistas”
Entrevista a Susana Sánchez Arins no Portal Galego da Língua:
“(…) – Portal Galego da Língua (PGL): Parece teres certa predileção pela combinatória de géneros, como já vimos com o seique. Tu contas e eu conto é um livro que contém poesia e narrativa. Umas vezes parece que os poemas estão escritos para os contos e outras que é ao invés. Podes contar-nos um bocado sobre o processo criativo e a decisão de unires num mesmo texto diferentes géneros?
– Susana Sánchez Arins (SA): Alguns dos poemas, como o de “política assistencial”, nasceram da estória que só depois decidi narrar em prosa, e pensei que deviam acompanhar-se, partilhar espaço, assim como mostra de respeito pola ideia primeira; depois nasceram estórias que eu não sabia se ficavam transparentes e pensei em colocar-lhe o poema para marcar aquilo que me interessava, ou oferecer outra visão do mesmo tema, ou mesmo contradizer o discurso dalguma personagem ou narradora. Em realidade, a medida que compunha o livro, vi que umas e outros pediam o acompanhamento: a estória, da síntese poética, o poema, duma estória que o estendesse.
E a cousa é sempre assim, não há vontade inicial minha de fazer cousas raras, juro, mas no processo de escrita encerelho-me, os textos tiram, eu puxo (“não, não, quero escrever normal, deixai-me, deixai-me!”), e sempre acabam por ganhar-me a partida.
– PGL: Formalmente o teu livro tem esse teu tom humorístico, ameno e mesmo oral. Porém, do ponto de vista do conteúdo impera a violência, que se manifesta de muitos jeitos (simbólica, institucional, machista…). É este um livro sobre a dor?
– SA: Não penso que seja um livro sobre a dor, mas sobre a vida. Eu pretendia escrever sobre o quotidiano, e foi no quotidiano que a violência entrou, entra. E quase sempre é essa a violência que fica sem narrar, porque as que interessam são as grandes, as maiúsculas, as públicas. E são estas privadas as que esquecemos porque não são contadas.
Acho que há muito humor nos textos, e que esse humor convive com situações de violência, mais ou menos brutal, mais ou menos subtil. Acho que assim são as nossas vidas. É com certeza o humor, junto com a tenrura (amor, diriam outras), o que faz que possamos erguer-nos, e continuarmos a ser pessoas, por cima dessa violência que sofremos ou presenciamos dia a dia. Isso é o que queria contar. (…)
– PGL: Tenho entendido que tens outros projetos em processamento… Podias-nos adiantar alguma coisa?
– SA: Ai! Devo-me à discrição! Mas posso dizer que estou muito contente porque os dois mais imediatos tenho-os comprometidos com editoras que não são a Através. Quer dizer, estou orgulhosa de que a Através já não seja o espaço único que nos resta às autoras reintegracionistas. Que haja outras editoras que publiquem obras nossas sem comentar nada, por desnecessário, dos nossos nh. Sem sugerir a possibilidade, sequer, de mudar a ortografia. Encontro isso prova dum caminho, pode que lento, mas inexorável, para o binormativismo. E orgulha-me fazer parte.”
Andrea Maceiras: “Encántame o día que ten 25 horas”
Carlos Negro: “A poesía sempre se moveu un pouco nas marxes, pero está moi viva”
Entrevista a Antón Reixa sobre Michigan/Acaso Michigan
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“O programa Diario Cultural da Radio Galega emitiu unha entrevista ao escritor, músico e cineasta Antón Reixa sobre o seu libro: Michigan/Acaso Michigan, editado por Xerais. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Conversa con Xabier López sobre 900
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Conversa co escritor Xabier López sobre a súa obra 900, galardoada co Premio Torrente Ballester. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Emma Pedreira, gañadora do Premio Xerais de novela
Desde a Televisión de Galicia:
“Emma Pedreira, escritora. Besta do seu sangue acaba de recibir o Premio Xerais de Novela 2018. A novela propón unha revisión de xénero da figura e do mito de Blanco Romasanta. Antídoto gañou o Premio do Concello de Vilalba e Bibliópatas e fobólogos o Premio da Crítica 2017. A entrevista pode verse aquí.”
“Invisibles: a cara máis “útil do teatro” fronte ao maltrato e o silencio”
Artigo de Alberto Ramos en Praza Pública:
“A arte, como brazo armado da realidade, sempre atopará artillería pesada na fauna e no seu reino. Entre as bestas, adormecen as metáforas perfectas para explicármonos cunha exactitude máis propia da biofísica que da literatura. Por iso, non hai mellor coiraza contra os agravios que a pel do rinoceronte. Nin mellor imaxe có cardume que, guiado polas correntes, nos cerca a conduta como colectivo social. E mesmo hai quen asegura que “se metes unha ra na auga moi quente, porá todas as súas enerxías en pegar un chimpo para salvar a vida; pero se a metes en auga fría e logo vaslla quentando, morre na auga fervendo sen decatarse do perigo”.
Así funcionan os mecanismos do maltrato e dese xeito explícao unha das protagonistas de Invisibles, libro no que a xornalista Montse Fajardo recompilou sete historias reais de vítimas da violencia de xénero. Eses relatos, editados en 2017 por Edicións Matriarcas e o Concello de Pontevedra, gañarán formas e volumes na escena grazas a Redrum Teatro que, en coprodución coa Concellería de Igualdade de Pontevedra e o Centro Dramático Galego, estrea a súa adaptación escénica. Baixo a dirección de Marián Bañobre e coa interpretación de Mela Casal, Sheyla Fariña e Nieves Rodríguez, Invisibles estréase no Teatro Principal de Pontevedra o vindeiro xoves 15 de novembro, tras celebrar a preestrea o martes 13 no Auditorio Municipal de Catoira.
“Descubrín o libro a través de Llerena Perozo, quen o recomendaba nas redes sociais. Dicía que debería ser de lectura obrigada nos institutos. Achegueime así ao Invisibles de Montse Fajardo e vin clara a posibilidade de levala a escena. Aí había historias para o teatro”, sinala Sheyla Fariña, a actriz que impulsou un proxecto escénico que, xa na recta final dos seus ensaios no Auditorio de Catoira, define como “unha montaxe que amosa á realidade concreta da violencia de xénero sufrida por sete mulleres, pero que cuestiona ao mesmo tempo a invisibilidade. Pregúntase que é o verdadeiramente invisible nesta lacra social”.
Así, a invisibilidade maniféstase nunha sociedade que tende a autoprotexerse ao agochar, en palabras de Fariña, “o maltrato de base e o machismo imperante”. Unha sociedade, ademais, que durante moito tempo tentou evitar e segue a evitar tratar en público determinadas cuestións, o cal empurra as vítimas “ao sentimento de vergoña, á culpabilidade, á incomprensión e ao silencio”, elementos que se reflicten na obra de Fajardo e que se trasladan á súa adaptación teatral do mesmo xeito que se recolle unha idea fundamental: non hai ninguén que dea o perfil para o maltrato. Non hai un estamento social definido, nin unha profesión, nin un ámbito concreto nin unha franxa de idade propensa. “Por ese motivo, para levala a escena, facía falla contar con tres actrices diferentes que representasen tres xeracións distintas para reflectir esa falta de perfil, que quede clara a idea de que lle acontece a calquera”, destaca Fariña. É dicir, calquera pode ser ra sen decatarse de como a temperatura da auga vai en aumento. Ao cabo, nesa súa transparencia agóchase a invisibilidade. (…)”
O cosmos talasocrático de Xurxo Souto
Entrevista de Daniel Salgado a Xurxo Souto en Sermos Galiza:
“Mercedes é a patroa do arrastreiro Macallás. As súas mareas, puntuadas de lecturas e mitoloxía mariña, conforman unha xeografía do mar das galegas, unha epopea obreira e unha loanza do mundo do traballo. E revindican a unidade da fachada atlántica. Eis A gran travesía de Chiruca Macallás (Xerais, 2018), o último libro de Xurxo Souto.
“É unha novela de tese, por suposto”, di, sen asomo de ironía, a Sermos Galiza, “de dúas teses, máis ben: a primeira, Vigo e A Coruña son a mesma cidade; a segunda, rescatar o papel das mulleres no mar”. E sinalar ese mar como “único futuro” para Galiza, unha talasocracia, o goberno do mar, concepto co que Souto (A Coruña, 1966) salfire de seguido o seu discurso.
A obra aparece cruzada polas obsesións do autor, tamén músico e vehemente animador cultural. “Vivimos no centro dun mito. Galiza é unha pedra chantada no océano”, afirma, “e os mitos son o sustento da realidade. Se os mitos pertencen aos homes, a realidade tamén o fará”. É por iso que a súa literatura contribúe a edificar outra mitoloxía. En que o feminino existe. Por caso, as sereas negras que veñen canda os mariñeiros senegaleses embarcados en pesqueiros galegos. Mami Watá!
Mais A gran travesía de Chiruca Macallás, cuxa protagonista está inspirada pola figura de Mercedes Peón, non é fantasía. Dunha banda, os mitos tamén son a realidade. Da outra, ao escritor preocúpalle que o seu labor axude á revelación do oculto. “Interésame a emoción e a potencia da realidade que fica tapada porque os arquetipos do que debe ser a cultura son outros”, asegura.
Os mundos que retrata este reverso de ficción de Contos do mar de Irlanda (Xerais, 2014) -o anterior libro de Souto, un auténtico documental- non resultan excesivamente frecuentados na literatura actual. Obreiros, clases populares, as subalternas. Aquelas que cantan para resistir a experiencia da explotación. “Até agora, os musicólogos rexistraran os cantos de traballo das mulleres na sega, das campesiñas, pero estamos a desenterrar os das mulleres das conserveiras, por exemplo”, indica. (…)”