Arquivo da categoría: Entrevistas

Xosé Luís Axeitos: “A ideoloxía de Manuel Antonio é a do independentismo nacionalista, do arredismo”

Publicado o por

Entrevista a Xosé Luís Axeitos en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): No libro [Manuel Antonio. Unha vida en rebeldía] sácaslle importancia ás relacións de Manuel Antonio co mundo do anarquismo.
– Xosé Luís Axeitos (XLA): Eu non lle saco importancia. No ano 90 ou 91 falei da decepción do poeta co nacionalismo e falei da súa vinculación anarquista, entre outras persoas. El séntese moi decepcionado co nacionalismo por dúas razóns: primeiro, pola inactividade política á que os conduce a ditadura de Primo de Rivera no 23; e, en segundo lugar, pola cantidade de dúbidas e de xente que sendo das Irmandades, Losada Diéguez, e en Rianxo un grupo importantísimo de xente que el respectaba, nada menos que Cándido González e Arcos Moldes, e sendo os mentores del, acaban pasándose á Unión Patriótica. E logo, porque fai numerosas viaxes a Vigo, ten contacto con xente anarquista, como Moledo ou Marín, e iso lévao a escribir determinados textos nos que fala das carencias democráticas do Estado, mesmo das pistolas e da acción, pero son momentos nos que se sente atraído froito da decepción co nacionalismo.
Pero el segue até o seu último momento, a finais do ano 29, sendo confidente político e cultural de todo o grupo de nacionalistas cos que estivo sempre. As últimas cartas políticas que escribe escríbellas a Blanco Torres e a Paz Andrade, porque seguen a ser os seus colegas, porque el segue sendo un independentista nacionalista. Polo tanto, eu non lle resto importancia, eu digo que a ideoloxía e as formas de Manuel Antonio son do independentismo nacionalista, do arredismo. E as súas lecturas e as súas referencias sociolóxicas e culturais seguen sendo nacionalistas e independentistas, aínda que puntualmente teña eses contactos, que eu valoro e valorei, e aínda que nun primeiro momento me levaron a dicir que se arredara do nacionalismo, pero hai dados moi concretos despois que fan que non sexa así.
– SG: Quen foron as persoas que tiveron máis influencia intelectual sobre el?
– XLA: Eu penso que temos que diferenciar contextos e situacións. Hai unha primeira etapa desde que el, con 16-17 anos, quere ser poeta, e até o ano 22 el está totalmente inmerso e asolagado polo modernismo. El non fai máis que ler libros modernistas e pregoaba constantemente a estética modernista, porque en Con anacos do meu interior e mesmo unha parte de Foulas levan o carimbo do modernismo. Rubén Darío foi para el un auténtico deus. A partir de aí as súas lecturas diversifícanse enormemente. E conecta con todos os grandes renovadores da literatura universal: Poe, Baudelaire e Mallarmé… esa é a gran triloxía e a gran panca que o impulsa á renovación. E logo toda a literatura futurista, Huidobro, o surrealismo… Ese afán de procura de saber é o que caracteriza a actitude creativa e innovadora del.”

María Reimóndez: “Realmente nun período moi curto de tempo as mulleres desaparecen”

Publicado o por

Entrevista a María Reimóndez en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza: Desde A Sega apoiastes a candidatura de María Victoria Moreno ás Letras 2018, entre outras mulleres. E finalmente foi escollida. Cres que foi unha vitoria do feminismo?
– María Reimóndez: Eu son moi reticente a falar en termos de vitorias e derrotas, porque creo que é unha retórica moi patriarcal. Eu concibo máis as cousas desde o punto de vista do traballo doméstico ou da agricultura, eu creo que hai que ir sachando, sachando e sachando e en certo momento se o clima ou as circunstancias son propicias, entón dase un froito, pero ese froito non existiría se non se sachase. E eu creo que o labor dos feminismos ten que ser ese sachar para que certas cousas non sexan admisíbeis noutros espazos. O feito de que se escollese a María Victoria Moreno é evidente que parte de distintas iniciativas, como por exemplo, cando se buscou que entrasen máis mulleres na RAG. Estou totalmente convencida de que tería sido imposíbel se na directiva non estivese Marilar Aleixandre ou Fina Casalderrey.
Si é certo que no caso concreto de Moreno é necesario ser xustas e recoñecer que se non fose polo traballo que fixo A Sega en 2015 a súa figura seguiría totalmente escurecida. E isto é preocupante, porque é unha muller que morreu non hai moitos anos. Acontece o mesmo con Xela Arias, con Luísa Villalta. Foron mulleres que tiveron un impacto moi grande durante a súa vida, pero que rapidamente caen no esquecemento do sistema literario. Non se fan estudos sobre elas nin sobre a súa obra. Hai unha serie de baleiros, con pingas aquí e alá, pero que realmente nun período moi curto de tempo as mulleres desaparecen. E creo que niso foi vital o traballo que se fixo desde A Sega en 2015 de botar luz sobre esta autora, sobre todo no feito da lingua como escolla dos afectos, que creo que no contexto no que nos movemos é importante, ese compromiso, esa filiación de afecto cara á lingua.”

Xulio L. Valcárcel: “A miña é unha poesía marcada polo humanismo”

Publicado o por

Entrevista a Xulio L. Valcárcel en La Voz de Galicia:
“«Fago unha poesía para axudar a vivir, que é unha frase de Miguel González Garcés, como premisa vital». Isto di Xulio L. Valcárcel, procurador dos tribunais e, sobre todo, procurador de palabras: «O poeta submete o texto a unha constante depuración, deixando á marxe adornos innecesarios. A súa poesía nace con desexo de facer memoria co material fráxil da palabra». Isto escribe Luciano Rodríguez, autor da edición do libro Poesía reunida (1979-2017). Memoria dos días, formas da levidade (Medulia editorial). Este volume reúne por primeira vez a obra Valcárcel que está traducida ao español, catalán, inglés, italiano, alemán, ruso e francés. «Están tódolos libros menos un, que é unha decisión de Luciano porque non se acaía co conxunto da recompilación», detalla o poeta, xunto co dato de que dos dous primeiros se recolle «unha selección representativa. Os outros están enteiros e hai un inédito, Outono nos espellos, que tamén se publicou exento… Non é doado resumir 37 anos de escrita». (…)
Con esa idea da lírica sen fronteiras concorda o poeta: «É unha poesía que vai do intimismo cara a unha voz máis universal, máis ecuménica, sobre todo das clases máis desfavorecidas pero non no sentido político, senón de cousas como a tenrura das oito da mañá cando no autobús vai xente con gripe, que durmiu mal esa noite… A miña é unha poesía marcada polo humanismo».
Valcárcel busca que exista unha identificación dos lectores: «Que digan ‘iso tamén o pensei eu pero non o escribín’. É poesía moi doada de entender, de sentir; son sentimentos universais como a beleza, a morte, a ausencia, o amor, a forza de cada primavera, a vida…».
Tamén busca facer temas novos: «Non repetirte a ti mesmo, buscar outro desafío, outro rexistro da túa propia voz: hai un intento de evolución; a arte é un territorio arriscado polo que non se pode transitar con rede, hai que someterse ao desafío que supón mergullarse nunha selva descoñecida, seguir un novo reto, que cada libro sexa algo distinto». Todo iso está nunha lírica «necesaria e esixente, obra que reflexiona sobre o ser e a súa existencia, sobre a mirada perdida, sobre a luz que asombra e sobre as sombras da luz», segundo escribe Luciano Rodríguez. (…)”

Luz Pichel: “Se a poesía é minimamente revulsiva, como debe ser, hoxe en día ten moito traballo”

Publicado o por

Entrevista a Luz Pichel en Faro de Vigo:
“(…) – Faro de Vigo (FdV): Fáleme do seu último libro…- Luz Pichel (LP): É un libro tatexo. Co co co u fai referencia ao xeito en que na zona de Lalín pechamos o “o”, e por iso a referencia no título de escrita co “u”. Pero como é tatexo, tén medo a falar e a decir as cousas, non hai que atreverse moito porque non hai moitas verdades hoxe, e hai que falar con coi, coidado. Por iso digo que é un libro totalmente tatexo.
– FdV: Como foi a experiencia de colaborar coa revista Olga?
– LP: É a segunda vez que me chaman. Esta é unha revista moi recente, empezouse a facer en Madrid con xente como Vicente Araguas, Manuel Pereira e Rafa Yáñez entre os seus colaboradores. Eu participei sempre porque os poetas galegos en Madrid estamos como moi unidos. Somos moi distintos todos entre nós, pero xuntámonos unha vez ao mes, levámonos moi ben… Querémonos, vamos.
– FdV: Cal é a maior dificultade de facer poesía en galego en Madrid?
– FdV: A min gústame estar lonxe e escribir en galego. Paréceme unha experiencia moi interesante. Eu escribo en realidade na fronteira, como vivo, sempre de aquí para alá. Penso que en Madrid se acolle moi ben a poesía escrita en galego, moito mellor do que se pode pensar. Gosta. Supoño que é porque hai boa poesía en Galicia, e en Madrid as poetas tontas non son. Chus Pato, que é de Lalín, é unha referencia para as poetas de Madrid, por exemplo. Dalgunha maneira tamén é unha forma de facer patria. Cando fas poesía fas moitas cousas, se se pode facer patria coa poesía tamén se fai, por suposto. (…)”

Carlos Callón atopa máis evidencias da diversidade sexual no trobadorismo galego

Publicado o por

Desde Sermos Galiza:
“(…) “A diversidade afectiva e sexual non é cousa do século XXI. E unha das liñas da afectividade humana, que é a homosexualidade, tamén está presente no noso trobadorismo”, afirma Carlos Callón, que presentou a súa tese de doutoramento o pasado 21 de xullo na Universidade da Coruña, co título de “As relacións sexoafectivas intermasculinas e interfemininas no trobadorismo galego”, e dirixida por Pilar García Negro e Manuel Ferreiro.
Logo das súas achegas publicadas no libro Amigos e sodomitas (Sotelo Blanco, 2011), Callón vai máis alá e amplía e mesmo corrixe algúns datos. “O que corrixín é relativo ao lesbianismo. Hai moito máis do que nese libro chegara a analizar. Por exemplo, non me decatara dunha cantiga de amiga”, explica.
Estes achados non só teñen trascendencia para o trobadorismo galego, senón tamén para o europeo, e tamén “desde unha perspectiva literaria, desde unha perspectiva da historia da sexualidade, e desde unha perspectiva antropolóxica”, segundo a súa opinión. “Non só é unha achega importante a nivel do trobadorismo senón para coñecermos mellor a historia da propia humanidade”, defende. “Por exemplo, na Península Ibérica -até onde eu coñezo, porque igual que eu encontrei isto, poden aparecer no futuro outras cousas- que se fale da prostitución homosexual na Península Ibérica é información que só nos achega o trobadorismo galego. A opción do lesbianismo, cando hai poucos anos saía unha antoloxía nos Estados Unidos sobre textos lésbicos na historia da literatura, e non aparecía nada na Idade Media, e na actualidade non só sabemos que hai textos, senón que a metade dos que coñecemos están en galego”.
O investigador combate a idea de que a Baixa Idade Media era unha sociedade moito máis pechada do que hoxe cremos: “Á xente o que se lle vén á cabeza cando pensa nisto é un par de persoas con leña seca debaixo dos pés á que lle van prender lume, pero vemos que a realidade é moito máis diversa e que a historia sempre a contan os vencedores”. E vai máis alá: “Sabemos que houbo unha deliberada adulteración das fontes históricas, que fai que haxa elementos dos que temos pouca información, pero o trobadorismo galego é moi especial, porque non nos ofrece un testemuño relixioso da realidade, senón dunha perspectiva laica, e iso ofrece unha visión moito máis poliédrica da diversidade afectivo-sexual”.”

Marcos Calveiro regresa para gañar o García Barros cunha novela protagonizada por Vilagarcía

Publicado o por

Entrevista a Marcos Calveiro en Sermos Galiza:
“O xardineiro dos ingleses, que verá a luz en Galaxia a finais de ano, nace -segundo o autor- dunha nova de xornal: “Hai uns anos as autoridades británicas condecoraron en Vilagarcía un home que durante 50 anos coidou desinteresadamene do Cemiterio dos Ingleses que hai na recta de Rubiáns, onde se soterraban os mariñeiros ingleses de Vilagarcía, cando alí atracaban as escuadras inglesas antes da I Guerra Mundial. E a partir desa anécdota nimia que eu vin no xornal construín toda unha historia sobre por que alguén coida desinteresadamente dun xardín onde están soterrados os mariñeiros. Hai un misterio e iso foi o que me puxo na pista da novela”.
Marcos S. Calveiro (Vilagarcía, 1968) considera que a súa cidade natal é a protagonista desta novela. “Vivo en Vigo e xa me considero de Teis, pero os primeiros anos da miña vida paseinos en Vilagarcía, e tiña unha débeda que saldar. A novela reflicte un pouco a historia de Vilagarcía, as cousas que eu escoitei cando eu era rapaz”, explica.
A primeira protagonista é Vilagarcía, defende, “e logo unha muller, da que conto a vida desde que é unha mociña a comezos do século XX até o 36, pero por extensión tamén se conta o relato do seu fillo e dun escritor que investiga o pasado do seu avó, que ten algunhas contas familiares que axustar. Está Vilagarcía, está Londres, Turquía, é unha novela bastante viaxeira”.
Esta é a súa cuarta novela para adultos, a primeira que ve a luz desde que anunciara o seu adeus á literatura. Esta historia, afirma é a última que tiña gardada na gaveta. “Quédame unha pequena obra infantil e nada máis. Todo está escrito antes de que decidira abandonar. A versión definitiva desta novela é de 2012″. (…)”

“A transición de 2005 e a súa correspondente xeración poética”

Publicado o por

Desde Sermos Galiza:
“A editora Chan da Pólvora cumpre o seu primeiro ano de vida e quere celebralo cunha nova aposta: 13. Antoloxía da poesía galega próxima, un volume que acolle trece poetas que comezaron a publicar despois do 2005, “ano en que conclúe politicamente a transición en Galiza”.
Nesta antoloxía, que será presentada esta sexta feira na libraría homónima, poderemos ler textos de Alicia Fernández, Andrea Nunes Brións, Berta Dávila, Lara Dopazo Ruibal, Oriana Méndez, Celia Parra, Xabier Xil Xardón, Gonzalo Hermo, Samuel Solleiro, Ismael Ramos, Francisco Cortegoso, Jesús Castro Yáñez e Antón Blanco. Son 13 poetas que rondan a trintena e que publicaron o seu primeiro libro despois de 2005, “ano no que as eleccións autonómicas abriron en Galiza un período histórico de novas circunstancias políticas e sociais”, segundo a editorial.
Eses poetas seleccionados por María Xesús Nogueira, permítenlle aos lectores e lectoras “descubrir unha paisaxe até agora nunca abordada: a que emerxeu dunha longa transición democrática e das tensións estéticas provocadas pola crise económica”, en palabras de Chan da Pólvora. (…)
Verbo da procura dunhas trazas comúns nesta xeración, Nogueira cre que comparten algunhas características en común en canto a formación: “esta xeración, toda ela, contaron xa con ensino obrigatorio do galego e da súa literatura e tamén unha serie de experiencias derivadas do proceso de transición democrático, naceron todos eles en democracia, no período autonómico, pero tamén comparten contexto económico, e os efectos da chegada da crise ao mundo actual”.
Non é casual, afirma a crítica literaria, a procura de alternativas editoriais por parte deles, pero tamén “a precariedade laboral como experiencia, que é un trazo que tamén os une”. A crise marcou toda a deriva do sistema editorial galego e xornalístico, explica Nogueira, “e tamén do seu horizonte profesional, nalgúns casos aínda están en formación. Pero todos eles coñeceron un contexto marcado por esta hostilidade do sistema económico”. (…)”